Hollanda Antilleri (Felemenkçe: Nederlandse Antillen), eski adıyla Hollanda Batı Hint Adaları, Karayip denizinde iki ada topluluğu olarak Küçük Antiller'in bir parçası olup Hollanda Krallığı'nın özerk bir bölgesini oluşturmaktaydı. Adaların ekonomileri genellikle turizm, kıyı bankacılığı ile petrol rafinerilerine (Aruba, Kurasao'da) dayalı olmaktaydı ve yasa dışı uyuşturucu kaçakçılığının da önemli bir gelir kaynağı olduğu öne sürülmekteydi.
Netherland Antilles Nederlandse Antillen Hollanda Antilleri | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1954-2010 | |||||||||||||||
Bayrak Arma | |||||||||||||||
Hollanda Antilleri adlı özerk bölgenin içerdiği topraklar. | |||||||||||||||
Başkent | Willemstad | ||||||||||||||
Hükûmet | Özerk Monarşi | ||||||||||||||
Kraliçe | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Cumhurbaşkanı | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Yasama organı | Hollanda Antilleri Millet Meclisi | ||||||||||||||
Tarihçe | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Yüzölçümü | |||||||||||||||
• Toplam | 800 km2 | ||||||||||||||
Nüfus | |||||||||||||||
• Sayılan | 198965 | ||||||||||||||
Para birimi | Hollanda Antilleri guldeni | ||||||||||||||
|
Ancak 10 Ekim 2010'da yapılan referandum sonucunda, Hollanda Antilleri dağılmış, Bonaire, Saba ve Sint Eustatius adaları BES Adaları'nı meydana getirip Hollanda'nın üç özel belediyesi olmuştur. Aruba (1986'da Hollanda Antilleri'nden ayrıldı), Curaçao, Sint Maarten ise doğrudan Hollanda Krallığı'na bağlı 3 özerk bölge olmuştur.
Tarih
Adalar önce İspanya sonra bazıları Büyük Britanya, sonra da 17. yüzyılda Hollanda sömürgeleri olmuştur.
Hollanda Batı Hint Ortaklığınca Afrika'dan Amerika'ya köle taşımacılığında aktarma noktaları olarak kullanılmışlardır. Bu durum köleliğin yasaklandığı 1863 yılına dek sürmüştür.
1954 yılında, adalar sömürge konumundan Hollanda Krallığı'na bağlı özerk bölgeler konumuna yükseltilmişlerdir.
Aynı Krallığa bağlı Hollanda ile sözde eşit konumda olmalarına karşın, altyapı, hayat standardı, sağlık güvencesi gibi konularda Hollanda'dan çok gerisinde idi. Son yıllarda, turizme bağlı olarak hızlı gelişme göstermelerine rağmen; Hollanda'nın yardımları gelirlerinde önemli yer tutmaktaydı.
Aruba adası 1986 yılında Hollanda Antilleri'nden ayrılıp, doğrudan Hollanda Krallığı'nın özerk bölgesi olmuştur. Öteki adalar da, zaman zaman konumlarını sorgulamakta, tam bağımsızlıktan, özerkliğin bile olmadığı "Hollanda ili" olmaya kadar değişen seçenekler tartışılmaktadır.
Yıkılış
İlk olarak, 1982'deki Ada Düzenlemesi, Hollanda Antilleri'ne bağlı 4 bölgeyi belirledi, Bonaire, Curaçao, Aruba ve . Ancak 1983'te Rüzgârüstü Adaları 3'e ayrıldı ve Bonaire, Curaçao ve Aruba ile birlikte Sint Maarten, Sint Eustatius ve Saba'da Hollanda Antilleri bölgelerine eklendi. 1 Ocak 1986'da, Aruba, Hollanda Antilleri'nden ayrıldı ve direkt Hollanda Krallığı'na bağlı özerk ülke oldu ve böylece ilk ayrılık gerçekleşmiş oldu. Bu sayede Hollanda Antilleri'ne bağlı bölge sayısı 6'dan 5'e düştü ve diğer bölgelerde özerk olma fikrini düşünmeye başladı. 2005'teki ilk referandumda, Hollanda Antilleri'nin dağılmamasına karar verildi.
Ancak, 10 Ekim 2010'da yapılan referandum sonucunda, Hollanda Antilleri dağılmış, Bonaire, Saba ve Sint Eustatius adaları BES Adaları'nı meydana getirip Hollanda'nın üç özel belediyesi olmuştur. Aruba (1986'da Hollanda Antilleri'nden ayrıldı), Curaçao, Sint Maarten ise doğrudan Hollanda Krallığı'na bağlı 3 özerk bölge olmuştur. İşte oluşan yeni bölgeler;
Bayrak | İsim | Başkent | Yüzölçümü (km2) | Notlar |
---|---|---|---|---|
Curaçao | Willemstad | 444 | Hollanda Antilleri'nin başkenti idi. | |
BES Adaları | Kralendijk | 288 | Bonaire, Saba ve Sint Eustatius | |
Sint Maarten | Philipsburg | 34 | 1 Ocak 1983'e kadar, Windward Adaları Bölgesi'nin bir parçasıydı. | |
Aruba | Oranjestad | 193 | 1 Ocak 1986'da ayrıldı. | |
Hollanda Antilleri | Willemstad | 993 |
Politika
Ülkenin baş yöneticisi yerel olarak vali tarafından temsil edilen Hollanda kral ya da kraliçesi idi. Aynı sistem ise oluşan yeni bölgelerde de geçerli olacak.
Vali, Yerel Bakanlar Kurulu'na da başkanlık yapmaktaydı. Yasama ise iki düzeyde yapılır; üst düzeyde, her adanın bir yetkilisinin bulunduğu Hollanda Antilleri Bakanlar Kurulu'nca yapılırdı, yerel olarak ise her adanın kendi Bakanlar Kurulu'nca yapılırdı.
Hollanda Antilleri'nin gelecekteki konumu
2004 yılında Hollanda Antilleri ile Hollanda'nın oluşturduğu bir kurul Hollanda Antilleri'nin gelecekteki konumu konusunda bir rapor hazırlamıştır. Kurul raporda, Hollanda Krallığı'nın tüzüğünün Hollanda Antilleri'nin kaldırılması yönünde değiştirilmesini salık vermiştir. Öneriye göre Hollanda Krallığı'na bağlı iki yeni özerk bölge oluşturulmalıdır: Kurasao ile Sint Maarten. Bonaire, Saba ile Sint Eustatius ise doğrudan (kendisi de Hollanda Krallığı'na bağlı olan) Hollanda'ya bağlanmalıdır.
8 Nisan 2005'te yapılan %54 katılımlı halk oylamasında, Kurasaolıların %70'i Kurasao'nun özerk bölge olarak (arada Hollanda Antilleri olmadan) Hollanda Krallığı'na bağlanması, %23'ü ise doğrudan (bir ili olarak) Hollanda'ya bağlanması yönünde oy kullanmışlardır. Bu halk oylaması bağlayıcı olmasına karşın uygulanma tarihi yönünde daha açıklama yapılmamıştır. Sint Eustatius'ta ise, yaşayanların %76'sı şu andaki durumu koruyarak, Hollanda Antilleri'nin parçası olarak kalmak istediklerini belirtmişlerdir.
10 Ekim 2010'da yapılan referandum sonucunda, Hollanda Antilleri dağılmış, Bonaire, Saba ve Sint Eustatius adaları BES Adaları'nı meydana getirip Hollanda'nın üç özel belediyesi olmuştur. Aruba (1986'da Hollanda Antilleri'nden ayrıldı), Curaçao, Sint Maarten ise doğrudan Hollanda Krallığı'na bağlı 3 özerk bölge olmuştur.
Adalar
Adalar üç bin kümeden oluşuyordu:
Venezuela açıklarında (Aruba'ya yakın):
- Bonaire, ("Küçük Bonaire" adı verilen küçük adacığıyla birlikte).
- Curaçao, ("Küçük Kurasao" adı verilen küçük adacığıyla birlikte).
Kuzeyde, Porto Riko'nun doğusunda yer alan:
- Saba
- Sint Eustatius (Sint Eustatius)
- Sint Maarten (Sint Maarten -Adanın kuzeyi Saint-Martin olarak adlandırılır ve bir Fransız sömürgesidir).
Coğrafya
Adaların tümü yanardağla oluşmuş olup, dağlık olduğu için tarıma elverişli alanları sınırlıydı.
Hollanda Antilleri'nin ikliminde tüm yıl boyunca ılık ve sıcak olup, yaz aylarında kasırgalar görülüyordu.
Ekonomi
Turizm, petrol taşımacılığı ve rafinerileri (Kurasao'da) yanı sıra kıyı bankacılığı ekonomideki ana etkinliklerindendi.
Adalar bölgedeki öteki ülkelerle karşılaştırıldıklarında kişi başına gelir düzeyi ile altyapı olarak daha gelişmiş olmakla birlikte, Hollanda'ya göre daha geride idi. Hemen hemen bütün tüketim/üretim ürünleri dış alımla sağlanmaktaydı. Dış alım, özellikle Venezuela, ABD, Meksika ile adalara önemli ölçüde yardım eden Hollanda'dan yapılıyordu. Adalardaki toprağın niteliksizliği ile yeterli su olmaması tarımın gelişmesini engellemekteydi. Hollanda Antilleri Guldeni, değişmez bir oranla (1.70:1) ABD dolarına bağlanmıştır.
Toplumsal yapı
Kamunun çoğunluğunun (%85'i) kökeni, 17. ile 19. yüzyıllar arası Afrika'dan getirilen kölelere dayanmaktaydı. Kamunun geri kalanının kökeni ise Karayipler yerlileri, Avrupalılar ile Asyalılara dayanmaktaydı.
Yasal dil Felemenkçe, Papiamento ve İngilizce olmasına karşın, Curaçao ile Bonaire'de yaygın dil Papiamento'nun ( yerli dili) yanı sıra İngilizce ile İspanyolca da konuşulmaktaydı. Sint Maarten, Saba ile Sint Eustatius'da ise İngilizce en yaygın dildi.
En yaygın ve resmi din katolik ve Protestan Hristiyanlık olmasına karşın, özellikle Curaçao'da Müslüman ve Museviler de bulunmaktaydı.
Son 20-30 yılda, özellikle, gençler ya da iyi eğitimliler arasında Hollanda Antilleri'nden Hollanda'ya olan göçün büyük oranda artması, adalarda toplumsal, ekonomik sorunlara yol açmıştır.
Kaynakça
- ^ . 17 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2010.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hollanda Antilleri Felemenkce Nederlandse Antillen eski adiyla Hollanda Bati Hint Adalari Karayip denizinde iki ada toplulugu olarak Kucuk Antiller in bir parcasi olup Hollanda Kralligi nin ozerk bir bolgesini olusturmaktaydi Adalarin ekonomileri genellikle turizm kiyi bankaciligi ile petrol rafinerilerine Aruba Kurasao da dayali olmaktaydi ve yasa disi uyusturucu kacakciliginin da onemli bir gelir kaynagi oldugu one surulmekteydi Netherland AntillesNederlandse Antillen Hollanda Antilleri1954 2010Bayrak ArmaHollanda Antilleri adli ozerk bolgenin icerdigi topraklar BaskentWillemstadHukumetOzerk MonarsiKralice 1954 1980Kralice Juliana 1980 2010Kralice BeatrixCumhurbaskani 1954 1968Efrain Jonckheer 1973 1977Juancho Evertsz 2006 2010Emily de Jongh ElhageYasama organiHollanda Antilleri Millet MeclisiTarihce Kurulusu1954 Kurulus15 Aralik 1954 Aruba nin ayrilisi1 Ocak 1986 Hollanda Antilleri nin Dagilisi10 Ekim 2010 Dagilisi2010Yuzolcumu Toplam800 km2Nufus Sayilan198965Para birimiHollanda Antilleri guldeniOnculler ArdillarCuracao ve Tabi Bolgeler ArubaCuracaoSint MaartenBES Adalari Ancak 10 Ekim 2010 da yapilan referandum sonucunda Hollanda Antilleri dagilmis Bonaire Saba ve Sint Eustatius adalari BES Adalari ni meydana getirip Hollanda nin uc ozel belediyesi olmustur Aruba 1986 da Hollanda Antilleri nden ayrildi Curacao Sint Maarten ise dogrudan Hollanda Kralligi na bagli 3 ozerk bolge olmustur TarihAdalar once Ispanya sonra bazilari Buyuk Britanya sonra da 17 yuzyilda Hollanda somurgeleri olmustur Hollanda Bati Hint Ortakliginca Afrika dan Amerika ya kole tasimaciliginda aktarma noktalari olarak kullanilmislardir Bu durum koleligin yasaklandigi 1863 yilina dek surmustur 1954 yilinda adalar somurge konumundan Hollanda Kralligi na bagli ozerk bolgeler konumuna yukseltilmislerdir Ayni Kralliga bagli Hollanda ile sozde esit konumda olmalarina karsin altyapi hayat standardi saglik guvencesi gibi konularda Hollanda dan cok gerisinde idi Son yillarda turizme bagli olarak hizli gelisme gostermelerine ragmen Hollanda nin yardimlari gelirlerinde onemli yer tutmaktaydi Aruba adasi 1986 yilinda Hollanda Antilleri nden ayrilip dogrudan Hollanda Kralligi nin ozerk bolgesi olmustur Oteki adalar da zaman zaman konumlarini sorgulamakta tam bagimsizliktan ozerkligin bile olmadigi Hollanda ili olmaya kadar degisen secenekler tartisilmaktadir Yikilis Ilk olarak 1982 deki Ada Duzenlemesi Hollanda Antilleri ne bagli 4 bolgeyi belirledi Bonaire Curacao Aruba ve Ancak 1983 te Ruzgarustu Adalari 3 e ayrildi ve Bonaire Curacao ve Aruba ile birlikte Sint Maarten Sint Eustatius ve Saba da Hollanda Antilleri bolgelerine eklendi 1 Ocak 1986 da Aruba Hollanda Antilleri nden ayrildi ve direkt Hollanda Kralligi na bagli ozerk ulke oldu ve boylece ilk ayrilik gerceklesmis oldu Bu sayede Hollanda Antilleri ne bagli bolge sayisi 6 dan 5 e dustu ve diger bolgelerde ozerk olma fikrini dusunmeye basladi 2005 teki ilk referandumda Hollanda Antilleri nin dagilmamasina karar verildi Ancak 10 Ekim 2010 da yapilan referandum sonucunda Hollanda Antilleri dagilmis Bonaire Saba ve Sint Eustatius adalari BES Adalari ni meydana getirip Hollanda nin uc ozel belediyesi olmustur Aruba 1986 da Hollanda Antilleri nden ayrildi Curacao Sint Maarten ise dogrudan Hollanda Kralligi na bagli 3 ozerk bolge olmustur Iste olusan yeni bolgeler Bayrak Isim Baskent Yuzolcumu km2 NotlarCuracao Willemstad 444 Hollanda Antilleri nin baskenti idi BES Adalari Kralendijk 288 Bonaire Saba ve Sint EustatiusSint Maarten Philipsburg 34 1 Ocak 1983 e kadar Windward Adalari Bolgesi nin bir parcasiydi Aruba Oranjestad 193 1 Ocak 1986 da ayrildi Hollanda Antilleri Willemstad 993PolitikaUlkenin bas yoneticisi yerel olarak vali tarafindan temsil edilen Hollanda kral ya da kralicesi idi Ayni sistem ise olusan yeni bolgelerde de gecerli olacak Vali Yerel Bakanlar Kurulu na da baskanlik yapmaktaydi Yasama ise iki duzeyde yapilir ust duzeyde her adanin bir yetkilisinin bulundugu Hollanda Antilleri Bakanlar Kurulu nca yapilirdi yerel olarak ise her adanin kendi Bakanlar Kurulu nca yapilirdi Hollanda Antilleri nin gelecekteki konumu2004 yilinda Hollanda Antilleri ile Hollanda nin olusturdugu bir kurul Hollanda Antilleri nin gelecekteki konumu konusunda bir rapor hazirlamistir Kurul raporda Hollanda Kralligi nin tuzugunun Hollanda Antilleri nin kaldirilmasi yonunde degistirilmesini salik vermistir Oneriye gore Hollanda Kralligi na bagli iki yeni ozerk bolge olusturulmalidir Kurasao ile Sint Maarten Bonaire Saba ile Sint Eustatius ise dogrudan kendisi de Hollanda Kralligi na bagli olan Hollanda ya baglanmalidir 8 Nisan 2005 te yapilan 54 katilimli halk oylamasinda Kurasaolilarin 70 i Kurasao nun ozerk bolge olarak arada Hollanda Antilleri olmadan Hollanda Kralligi na baglanmasi 23 u ise dogrudan bir ili olarak Hollanda ya baglanmasi yonunde oy kullanmislardir Bu halk oylamasi baglayici olmasina karsin uygulanma tarihi yonunde daha aciklama yapilmamistir Sint Eustatius ta ise yasayanlarin 76 si su andaki durumu koruyarak Hollanda Antilleri nin parcasi olarak kalmak istediklerini belirtmislerdir 10 Ekim 2010 da yapilan referandum sonucunda Hollanda Antilleri dagilmis Bonaire Saba ve Sint Eustatius adalari BES Adalari ni meydana getirip Hollanda nin uc ozel belediyesi olmustur Aruba 1986 da Hollanda Antilleri nden ayrildi Curacao Sint Maarten ise dogrudan Hollanda Kralligi na bagli 3 ozerk bolge olmustur AdalarAdalar uc bin kumeden olusuyordu Venezuela aciklarinda Aruba ya yakin Bonaire Kucuk Bonaire adi verilen kucuk adacigiyla birlikte Curacao Kucuk Kurasao adi verilen kucuk adacigiyla birlikte Kuzeyde Porto Riko nun dogusunda yer alan Saba Sint Eustatius Sint Eustatius Sint Maarten Sint Maarten Adanin kuzeyi Saint Martin olarak adlandirilir ve bir Fransiz somurgesidir CografyaAdalarin tumu yanardagla olusmus olup daglik oldugu icin tarima elverisli alanlari sinirliydi Hollanda Antilleri nin ikliminde tum yil boyunca ilik ve sicak olup yaz aylarinda kasirgalar goruluyordu EkonomiTurizm petrol tasimaciligi ve rafinerileri Kurasao da yani sira kiyi bankaciligi ekonomideki ana etkinliklerindendi Adalar bolgedeki oteki ulkelerle karsilastirildiklarinda kisi basina gelir duzeyi ile altyapi olarak daha gelismis olmakla birlikte Hollanda ya gore daha geride idi Hemen hemen butun tuketim uretim urunleri dis alimla saglanmaktaydi Dis alim ozellikle Venezuela ABD Meksika ile adalara onemli olcude yardim eden Hollanda dan yapiliyordu Adalardaki topragin niteliksizligi ile yeterli su olmamasi tarimin gelismesini engellemekteydi Hollanda Antilleri Guldeni degismez bir oranla 1 70 1 ABD dolarina baglanmistir Toplumsal yapiSt Eustatius Hollanda Antilleri Kamunun cogunlugunun 85 i kokeni 17 ile 19 yuzyillar arasi Afrika dan getirilen kolelere dayanmaktaydi Kamunun geri kalaninin kokeni ise Karayipler yerlileri Avrupalilar ile Asyalilara dayanmaktaydi Yasal dil Felemenkce Papiamento ve Ingilizce olmasina karsin Curacao ile Bonaire de yaygin dil Papiamento nun yerli dili yani sira Ingilizce ile Ispanyolca da konusulmaktaydi Sint Maarten Saba ile Sint Eustatius da ise Ingilizce en yaygin dildi En yaygin ve resmi din katolik ve Protestan Hristiyanlik olmasina karsin ozellikle Curacao da Musluman ve Museviler de bulunmaktaydi Son 20 30 yilda ozellikle gencler ya da iyi egitimliler arasinda Hollanda Antilleri nden Hollanda ya olan gocun buyuk oranda artmasi adalarda toplumsal ekonomik sorunlara yol acmistir Kaynakca 17 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Ekim 2010