Hypnerotomachia Poliphili (veya İngilizce tercümesindeki başlığıyla Bir rüyadaki aşk kavgası) tarih boyunca yayınlanmış en ilginç ve tuhaf kitaplardan biridir. Kitabın Eski Yunanca olan orijinal ismi Poliphilo'nun bir rüyadaki aşk mücadelesi şeklinde tercüme edilebilir.
Kitap 1499 da Venedik te Aldus Manutius tarafından basılmıştır. Kitabın yazarı bilinmemektedir (anonim), ancak her bir bölümün çarpıcı bir şekilde bezenmiş ilk harfi alınarak oluşturulan bir akrostiş POLIAM FRATER FRANCISCVS COLVMNA PERAMAVIT, "Birader Polia'yı çok sevmişti." cümlesini ortaya çıkarmaktadır. Bu isimde bir Venedikli keşişi tarih kaydettiğinden, kitabın yazarının bu olması ilk akla gelen sonuçtur. Ancak kitabın yazarlığının, 15. yüzyıl İtalyan ressam, şair, filolog, filozof, müzisyen, mimar ve 'Rönesans adamı' teriminin sembollerinden Leon Battista Alberti ya veya Floransalı meşhur hanedanın çıkardığı en büyük devlet adamlarından Lorenzo de' Medici ye, hatta matbaacı Aldus Manutius a atfedildiği de olmuştur.
Kitabın metni Latinleştirilmiş tuhaf bir Orta Çağ İtalyanca sında kaleme alınmış, Latince ve Eski Yunanca'dan yazar tarafından türetilmiş, ancak tam karşılıkları kesin olarak anlaşılamayan kelimeler ve dönemin olağan İtalyancası da kullanılmıştır. Resimlerde (doğru) Arapça ve İbranice kelimeler ve (yanlış) hiyeroglif figürleri de bulunmaktadır. Colonna aynı zamanda sırları sadece kendisinde saklı bir dilin ifadelerine de başvurmuş görünmektedir. Bu dil kargaşasının yanı sıra, kitapta kullanılan cümleler de tuhaflıklar arz etmektedir. Çok uzun ve değişik kapsamlara ait, anlam çelişkileri içinde, yarıda kesilmiş veya öncesindeki ya da sonrasındaki cümleyle bağlantısı kopuk pek çok cümle bulunmaktadır. Akrostişin farkına varılmasından sonra, pek çok uzman kitabın tamamının şifrelerle dolu olabileceği düşüncesiyle uzun ve titiz çözümleme çalışmaları yürütmüşler, ancak nihai veya tatmin edici bir sonuca ulaşamamışlardır.
Kitabın konusu 1467 yılında geçmektedir. Kahramanı Poliphilo (Eski Yunanca 'poli' -çok- ve 'philos' -sevgili- kelimelerinden 'pek çoklarını seven' gibi bir anlam çıkmaktadır) aşkı Polia'nın (pek çok şey) arayışı içinde bir çeşit pastoral veya rüya ülkesinde farklı (ve bazen tuhaf) sahnelerde yer almakta ve kitabın özü bu sahnelerin tasvirinden oluşmaktadır. Yazar metninde, ne ayrıntıların uzun uzadıya tarifinden, ne de mübalağa sanatından kaçınmıştır.
Kitap gelmiş geçmiş en güzel matbu incunabulaları içermesi nedeniyle kısa sürede ün kazanmıştır. Tipografisinin kalite ve parlaklığı, metne uyumu muhteşemdir. Kitapta yer alan 174 tahta kesim illüstrasyon, sahneleri, dekoru ve Poliphilo'nun rüyası boyunca karşılaştığı bazı karakterleri resmektedir. Bu imajlar Rönesans da Eski Yunan ve Roma estetik değerlerinin nasıl anlaşıldığını göstermeleri bakımından da önemlidir.
Kitap, başta psikoloji biliminin kurucularından olan ve rüyalara ilişkin teorilerini geliştirirken bu eserden kaynak olarak yararlanan Carl Jung ve 19. yüzyıl İngiliz illüstratörleri gelmek üzere, geniş bir hayran kitlesi toplamıştır. Metnin tuhaflıkları ve anlaşılmaz kalan yanları nedeniyle yabancı dillere çeviriler kısmi veya yüzeysel kalmış, İngilizceye tam çeviri teşkil etme iddiasındaki bir versiyon ancak 1999'da, kitabın basımından 500 yıl sonra müzikolog tarafından yayınlanmıştır. Aşağıda bağlantıları verilen ve (kitapta kullanılan dillere vakıf olmak şartıyla) profesyonel veya amatör şifre çözücülerin fikirlerinden yararlanılması amaçlı iki internet sitesinden birinin Massachusetts Institute of Technology, diğerinin de İtalyan devletince finanse edilmesi, kitabın ne anlattığının hala tam anlaşılamadığını ortaya koymaktadır.
Hypnerotomachia yı konu alan iki güncel roman
Aşk ve uyku
John Crowley'in 1994 tarihli romanının ismi ve işlediği pek çok tema Hypnerotomachia yı kaynak almaktadır. Bu kitap 'nin 1999 çevirisi nedeniyle Hypnerotomachia'nın yeni bir popülarite kazanmasından önce yayınlanmıştır.
Dört'ün kuralı
2004'te 2 Amerikalı üniversite öğrencisi ve Hypnerotomachia yı roman örgüsü içinde derinlemesine işleyen (Dört'ün kuralı) romanını yayınlamışlardır. Romanda, iki Princeton University öğrencisi Hypnerotomachia Poliphili nin sırlarını çözmeye çalışmaktadır. 'Dört'ün kuralı' nda kitabın yazarının Venedikli keşiş Francesco Colonna değil, dönemin Romalı ileri gelenlerinden olduğu bilinen Francesco Colonna olduğu savunulmakta, Umberto Eco nun Gülün Adı, Elias Canetti nin si çizgisinde temalar (ve Dan Brown benzeri piyasaya ve sinemaya hitap edecek) unsurlar kullanılmaktadır. Kitabı İngilizceye çeviren bu roman hakkında bir yorum yayınlamıştır. Kitabın Türkçe ye de (biraz aceleye gelmiş) bir çevirisi yapılmıştır.
Kaynakça
- Thames & Hudson (1999). Hypnerotomachia Poliphili, the Strife of Love in a Dream. - a modern English translation.
- Lefaivre, Liane: Leon Battista Alberti's Hypnerotomachia Poliphili : Re-cognizing the architectural body in the early Italian Renaissance. Cambridge, Mass. [u.a.]: MIT Press 1997. . -
- Schmeiser, Leonhard: Das Werk des Druckers. Untersuchungen zum Buch Hypnerotomachia Poliphili. Maria Enzersdorf: Edition Roesner 2003. - Austrian philosopher argues for Aldus Manutius' authorship.
Dış bağlantılar
- The Electronic Hypnerotomachia5 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . at MIT
- by , an Italian free text project
- A detailed article3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . from the 's Library, where the Hypnerotomachia currently resides.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hypnerotomachia Poliphili veya Ingilizce tercumesindeki basligiyla Bir ruyadaki ask kavgasi tarih boyunca yayinlanmis en ilginc ve tuhaf kitaplardan biridir Kitabin Eski Yunanca olan orijinal ismi Poliphilo nun bir ruyadaki ask mucadelesi seklinde tercume edilebilir Poliphilo Kralice Eleuterylida nin onunde diz cokerken Kitap 1499 da Venedik te Aldus Manutius tarafindan basilmistir Kitabin yazari bilinmemektedir anonim ancak her bir bolumun carpici bir sekilde bezenmis ilk harfi alinarak olusturulan bir akrostis POLIAM FRATER FRANCISCVS COLVMNA PERAMAVIT Birader Polia yi cok sevmisti cumlesini ortaya cikarmaktadir Bu isimde bir Venedikli kesisi tarih kaydettiginden kitabin yazarinin bu olmasi ilk akla gelen sonuctur Ancak kitabin yazarliginin 15 yuzyil Italyan ressam sair filolog filozof muzisyen mimar ve Ronesans adami teriminin sembollerinden Leon Battista Alberti ya veya Floransali meshur hanedanin cikardigi en buyuk devlet adamlarindan Lorenzo de Medici ye hatta matbaaci Aldus Manutius a atfedildigi de olmustur Kitabin metni Latinlestirilmis tuhaf bir Orta Cag Italyanca sinda kaleme alinmis Latince ve Eski Yunanca dan yazar tarafindan turetilmis ancak tam karsiliklari kesin olarak anlasilamayan kelimeler ve donemin olagan Italyancasi da kullanilmistir Resimlerde dogru Arapca ve Ibranice kelimeler ve yanlis hiyeroglif figurleri de bulunmaktadir Colonna ayni zamanda sirlari sadece kendisinde sakli bir dilin ifadelerine de basvurmus gorunmektedir Bu dil kargasasinin yani sira kitapta kullanilan cumleler de tuhafliklar arz etmektedir Cok uzun ve degisik kapsamlara ait anlam celiskileri icinde yarida kesilmis veya oncesindeki ya da sonrasindaki cumleyle baglantisi kopuk pek cok cumle bulunmaktadir Akrostisin farkina varilmasindan sonra pek cok uzman kitabin tamaminin sifrelerle dolu olabilecegi dusuncesiyle uzun ve titiz cozumleme calismalari yurutmusler ancak nihai veya tatmin edici bir sonuca ulasamamislardir Kitabin konusu 1467 yilinda gecmektedir Kahramani Poliphilo Eski Yunanca poli cok ve philos sevgili kelimelerinden pek coklarini seven gibi bir anlam cikmaktadir aski Polia nin pek cok sey arayisi icinde bir cesit pastoral veya ruya ulkesinde farkli ve bazen tuhaf sahnelerde yer almakta ve kitabin ozu bu sahnelerin tasvirinden olusmaktadir Yazar metninde ne ayrintilarin uzun uzadiya tarifinden ne de mubalaga sanatindan kacinmistir Kitap gelmis gecmis en guzel matbu incunabulalari icermesi nedeniyle kisa surede un kazanmistir Tipografisinin kalite ve parlakligi metne uyumu muhtesemdir Kitapta yer alan 174 tahta kesim illustrasyon sahneleri dekoru ve Poliphilo nun ruyasi boyunca karsilastigi bazi karakterleri resmektedir Bu imajlar Ronesans da Eski Yunan ve Roma estetik degerlerinin nasil anlasildigini gostermeleri bakimindan da onemlidir Kitap basta psikoloji biliminin kurucularindan olan ve ruyalara iliskin teorilerini gelistirirken bu eserden kaynak olarak yararlanan Carl Jung ve 19 yuzyil Ingiliz illustratorleri gelmek uzere genis bir hayran kitlesi toplamistir Metnin tuhafliklari ve anlasilmaz kalan yanlari nedeniyle yabanci dillere ceviriler kismi veya yuzeysel kalmis Ingilizceye tam ceviri teskil etme iddiasindaki bir versiyon ancak 1999 da kitabin basimindan 500 yil sonra muzikolog tarafindan yayinlanmistir Asagida baglantilari verilen ve kitapta kullanilan dillere vakif olmak sartiyla profesyonel veya amator sifre cozuculerin fikirlerinden yararlanilmasi amacli iki internet sitesinden birinin Massachusetts Institute of Technology digerinin de Italyan devletince finanse edilmesi kitabin ne anlattiginin hala tam anlasilamadigini ortaya koymaktadir Hypnerotomachia yi konu alan iki guncel romanAsk ve uyku John Crowley in 1994 tarihli romaninin ismi ve isledigi pek cok tema Hypnerotomachia yi kaynak almaktadir Bu kitap nin 1999 cevirisi nedeniyle Hypnerotomachia nin yeni bir popularite kazanmasindan once yayinlanmistir Dort un kurali 2004 te 2 Amerikali universite ogrencisi ve Hypnerotomachia yi roman orgusu icinde derinlemesine isleyen Dort un kurali romanini yayinlamislardir Romanda iki Princeton University ogrencisi Hypnerotomachia Poliphili nin sirlarini cozmeye calismaktadir Dort un kurali nda kitabin yazarinin Venedikli kesis Francesco Colonna degil donemin Romali ileri gelenlerinden oldugu bilinen Francesco Colonna oldugu savunulmakta Umberto Eco nun Gulun Adi Elias Canetti nin si cizgisinde temalar ve Dan Brown benzeri piyasaya ve sinemaya hitap edecek unsurlar kullanilmaktadir Kitabi Ingilizceye ceviren bu roman hakkinda bir yorum yayinlamistir Kitabin Turkce ye de biraz aceleye gelmis bir cevirisi yapilmistir KaynakcaThames amp Hudson 1999 Hypnerotomachia Poliphili the Strife of Love in a Dream ISBN 0 500 01942 8 a modern English translation Lefaivre Liane Leon Battista Alberti sHypnerotomachia Poliphili Re cognizing the architectural body in the early Italian Renaissance Cambridge Mass u a MIT Press 1997 ISBN 0 262 12204 9 Schmeiser Leonhard Das Werk des Druckers Untersuchungen zum Buch Hypnerotomachia Poliphili Maria Enzersdorf Edition Roesner 2003 ISBN 3 902300 10 8 Austrian philosopher argues for Aldus Manutius authorship Dis baglantilarThe Electronic Hypnerotomachia5 Aralik 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde at MIT by an Italian free text project A detailed article3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde from the s Library where the Hypnerotomachia currently resides