Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aldous Pius Manutius (; İtalyan; 1449/1452 – 6 Şubat 1515) İtalyan hümanist, bilim insanı, eğitimci ve Aldine Press'in kurucusuydu. Manutius hayatının ilerleyen dönemlerini nadir metinler yayınlamaya ve yaymaya adadı. Yunan el yazmalarına olan ilgisi ve korunması, onu ürettiği baskılara adanmış çağının yenilikçi bir yayıncısı olarak işaret ediyor. Enchiridia'sı, küçük taşınabilir kitapları, kişisel okumada devrim yarattı ve modern ciltsiz kitabın öncülüdür.
Aldus Manutius | |
|---|---|
 Aldus Pius Manutius, illustration in Vita di Aldo Pio Manuzio (1759) | |
| Doğum | Aldo Manuzio 1449/1452 Bassiano |
| Ölüm | 6 Şubat 1515 Venedik, Venedik Cumhuriyeti |
| Milliyet | İtalyan |
| Meslek | , ressam, yayıncı |
| Tanınma nedeni | Venedik'te 'in kurucusu Yeni Akademi'nin kurucusu |
| İmza | |
 | |
Manutius, okurları için Yunanca metinler üretmek istedi çünkü Aristoteles veya Aristofanes'in eserlerinin orijinal Yunanca biçimlerinde saf ve çeviriyle katkısız olduğuna inanıyordu. Manutius'tan önce, temel olarak standartlaştırılmış bir Yunan yazı tipi sağlamanın karmaşıklığı nedeniyle yayıncılar nadiren Yunanca ciltler basarlardı. Manutius nadir bulunan el yazmalarını orijinal Yunanca ve Latince biçimlerinde yayınladı. Zamanının hümanist el yazısına benzeyen Yunanca ve Latince yazı karakterlerinin yaratılmasında öncülük etti; italik yazının bilinen ilk biçimini geliştirdi. Aldine Press'in popülerliği arttıkça, Manutius'un yenilikleri -kendisi Aldine baskılarının korsan baskılarını önlemek için çabalasa da- İtalya'da hızla kopyalandı.
Aldine Press'in titiz ve doğru yayınlar konusundaki artan itibarı nedeniyle Erasmus, Iphigenia çevirilerini Aulis'te yayınlaması için Manutius'a ulaştı.
Manutius, gençliğinde hümanist bir bilim insanı olmak için Roma'da eğitim gördü. Giovanni Pico ile arkadaştı ve Pico'nun yeğenleri olan Carpi, Alberto ve Leonello Pio'nun lordlarına ders verdi. Manutius bir öğretmen iken öğrencileri ve anneleri için iki eser yayınladı. Manutius, otuzlu yaşlarının sonlarında veya kırklı yaşların başında bir basım evi ve yayıncı olmak için Venedik'e yerleşti. Andrea Torresani ile Venedik'te tanıştı ve ikisi Aldine Press'i kurdu.
Manutius, onu torunu Genç Aldus Manutius'tan ayırmak için "Yaşlı Manutius" olarak da bilinir.
Erken dönem
Aldus Manutius, 1449 ve 1452 yılları arasında Bassiano'da Roma yakınlarında doğdu.İtalyan Rönesansı sırasında zengin bir ailede büyüdü ve gençliğinde hümanist bir bilim insanı olmak için Roma'ya gönderildi. Roma'da Gaspare da Verona'da Latince okudu ve 1470'lerin başında Domizio Calderini'nin derslerine katıldı. 1475'ten 1478'e kadar Manutius, Ferrara'da Guarino da Verona'nın öğretmeni olarak Yunanca okudu.
Aldine Press
1494'te kurulan Aldine Press, ilk yayınını Mart 1495'te yaptı: Constantine Lascaris tarafından yazılan Erotemata cum commentatione Latina. Andrea Torresani ve Pier Francesco Barbarigo, matbaanın eşit ortaklı sahipleriydiler. Torresani'nin yüzde ellisinin beşte biri Manutius'a verildi; ancak Manutius'un beşte birinin Aldine Press'in yüzde onunu mu, yoksa yalnızca Torresani'nin hissesinin beşte birini mi temsil ettiği konusunda kayıtlar net değil.
Matbaanın ilk büyük başarısı, Aristoteles'in beş ciltlik bir folyo baskısı oldu. Manutius, Aristo baskısının ilk cildini 1495'te başlattı. Dört ek cilt 1497 ve 1498 yıllarında birlikte yayınlandı Aldine Press Aristophanes'in dokuz komedisini 1498 yılında bastı. 1501'de Pietro Bembo tarafından düzenlenen Petrarca'ın şiirlerini bastı. Yunan yazmalarını düzenlemenin yanı sıra, Manutius Floransa, Roma ve Milano'da yayınlanan metinleri düzeltti, geliştirdi ve yayınladı.
Künye ve slogan
Manutius, Haziran 1502'de bir çapanın etrafına sarılmış bir yunus görüntüsünü yayıncısının simgesi olarak benimsedi. Yunus ve çapa sembolü festina lente ile ilişkilendirilmiştir. Sembol ve ifade, Pietro Bembo tarafından Manutius'a verilen İmparator Vespasian'ın hükümdarlığı sırasında basılan bir Roma sikkesinden alınmıştır.
Manutius'un klasiklerin baskılarına o kadar büyük saygı uyandırıyordu ki, yunus ve çapa simgesi Fransız ve İtalyan yayıncılar tarafından neredeyse anında korsanlaştırıldı. Birçok modern organizasyon, bir çapanın etrafına sarılmış bir yunus görüntüsünü kullanır. Simge, on dokuzuncu yüzyıl Londralı William Pickering firması ve dünyanın en büyük yayıncılarından biri olan Doubleday tarafından kullanılmıştır. Kütüphane ve bilgi bilimi için uluslararası onur topluluğu olan Beta Phi Mu, yunus ve çapayı nişan olarak kullanıyor.
Yazı tipleri
Venedik'te gündelik el yazısı eğikti, ama o günlerde basılan eserler, resmi el yazması biçimini taklit ediyordu. Bunlarda ya Blackletter tercih ediliyordu ya da insancıl Littera antica. Manutius, el yazması geleneğini sürdürmek için hem Latince hem de Yunanca hümanistlerin el yazısına benzemek üzere tasarlanmış yazı tipleri yarattı.
Kişisel hayat
1505 yılında Manutius Maria, Andrea Torresani kızı Asola ile evlendi Torresani ve Manutius zaten iş ortaklarıydı; ancak evlilik iki ortağın yayıncılık işindeki hisselerini birleştirdi. Manutius evlilikten sonra Torresani'nin evinde yaşadı. 1506'da popülaritesi azalan Aldine Press, şu anda Venedik meydanındaki Campo Manin'deki bir banka binası olan bir eve taşındı.
Mart 1506'da Manutius, yeni ve güvenilir el yazmaları bulmak için altı ay boyunca seyahat etmeye karar verdi. Manutius, bir rehberle seyahat ederken, iki suçlu arayan Mantua Marki sınır muhafızları tarafından durduruldu. Manutius'un rehberi korkarak kaçtı ve bu esnada Manutius'un tüm kişisel eşyalarını da yanında götürdü. Bu şüpheli aktivite, gardiyanların Manutius'u tutuklamasına yol açtı. Manutius, Mantua Markisi Francesco Gonzaga'yı tanıyordu ve durumu açıklamak için ona mektuplar yazdı; ancak Manutius'un hapis cezasının Gonzaga'nın dikkatine sunulması altı gün sürdü. Manutius beklerken Casal Romano 'dabeş gün hapiste ve Canneto'da bir gece daha geçirdi. Sonunda Milano Senatosu başkanı Geoffroy Carles tarafından serbest bırakıldı.
Manutius vasiyetnamesini 16 Ocak 1515'te yazarak Giulio Campagnola'ya Aldine Press'in italik türü için büyük harfler sağlaması talimatını verdi. 6 Şubat'ta öldü ve "ölümüyle İtalya'nın matbaacılıkta çığır açan ve dinamik bir güç olarak önemi sona erdi." Torresani ve iki oğlu, Manutius'un çocuklarının gençliği boyunca işi sürdürdüler ve sonunda Manutius'un oğlu Paulus işi devraldı. Yayın simgesi ve sloganı, Aldine Press tarafından, üçüncü nesil Genç Aldus Manutius tarafından firma fesh edilene kadar asla tamamen terk edilmedi.
Manutius, üç dilde yazılmış bir İncil hayal etti ama bunun gerçekleşmesine hiçbir zaman tanıklık edemedi. Ne var ki, Manutius ölümünden önce Septuagint'in İbranice'den çevrilen ve Yunanca Eski Ahit olarak da bilinen ilk basımına başlamıştı; baskı 1518'de ölümünden sonra ortaya çıktı.
Modern etki
1994, Aldous Manutius'un ilk yayınının 500. yıldönümünü kutlandı. Paul F. Grendler, Manutius üzerine, "Aldus, çok sayıda eski metnin hayatta kalmasını sağladı ve İtalyan Rönesans Hümanizminin değerlerinin, coşkularını ve bilgisinin Avrupa'nın geri kalanına yayılmasını büyük ölçüde kolaylaştırdı" diye yazdı
Miras
Aldine Press, 1495'ten 1505'e kadar 100'den fazla baskı yaptı. Çoğunluğu Yunan klasikleriydi; ancak birçok önemli Latin ve İtalyan eseri de yayınlandı.
Kaynakça
- Manutius'un adı, Project Gutenberg'e benzer bir İtalyan serbest metin projesi olan Progetto Manuzio için ilham kaynağıdır.
- Hermann Zapf tarafından yaratılan bir yazı tipi, adını Aldus Manutius'tan almış ve onun anısına ithaf edilmiştir.
- Robin Sloan tarafından yazılan Bay Penumbra'nın 24 Saatlik Kitabevi romanı, Aldus Manutius'un kurgusal bir versiyonunun yanı sıra ona adanmış kurgusal bir gizli topluluğa sahiptir.
- 1985 yılında Seattle'da kurulan ve PageMaker ve Apple Macintosh için FreeHand ile tanınan bir yazılım şirketi olan Aldus, Manutius'un adını aldı ve şirket logosunun bir parçası olarak profilini kullandı. Aldus, 1994 yılında Adobe Systems tarafından satın alındı ve PageMaker yolculuğuna InDesign, Freehand ise Illustrator olarak devam etti.
- Brown Üniversitesinden bir yayın olan Aldus Journal of Translation, adını Aldus Manutius'tan almıştır.
- John Henry Nash: San Francisco'nun Aldus'u John Nash'i Venedik'tee Aldus Manutius'a bağlar.
- "Manutius" Umberto Eco'nun 1988 romanı Foucault Sarkacı İngilizce çevirisinde kendini beğenmiş bir yayıncının adıdır.
Ayrıca bakınız
- Incunabulum - 1501 yılından önce Avrupa'da basılan kitaplar, broşürler veya pamfletler
- Editio princeps - bir kitabın ilk basılı baskısı
- Batı tipografisinin tarihi
- Baskı
Kaynakça
- ^ a b c Barolini 1992.
- ^ a b c d e f g h Fletcher III 1988.
- ^ Seddon 2015.
- ^ a b Olin 1994.
- ^ a b Beltramini & Gasparotto 2016.
- ^ a b Fletcher III 1995.
- ^ Beta Phi Mu.
- ^ Blumenthal 1973.
- ^ a b Symonds 1911.
- ^ Grendler 1984.
- ^ Manuzio 2018.
- ^ TYPE GALLERY – LINOTYPE ALDUS 2018.
- ^ Friedlander 2009.
- ^ Student Publications Spotlight: Aldus Journal of Translation 2016.
- ^ O'day 1928.
- ^ Eco 1989.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Aldous Pius Manutius m e ˈ nj uː ʃ i e s Italyan 1449 1452 6 Subat 1515 Italyan humanist bilim insani egitimci ve Aldine Press in kurucusuydu Manutius hayatinin ilerleyen donemlerini nadir metinler yayinlamaya ve yaymaya adadi Yunan el yazmalarina olan ilgisi ve korunmasi onu urettigi baskilara adanmis caginin yenilikci bir yayincisi olarak isaret ediyor Enchiridia si kucuk tasinabilir kitaplari kisisel okumada devrim yaratti ve modern ciltsiz kitabin onculudur Aldus ManutiusAldus Pius Manutius illustration in Vita di Aldo Pio Manuzio 1759 DogumAldo Manuzio 1449 1452 BassianoOlum6 Subat 1515 Venedik Venedik CumhuriyetiMilliyetItalyanMeslek ressam yayinciTaninma nedeniVenedik te in kurucusu Yeni Akademi nin kurucusuImza Manutius okurlari icin Yunanca metinler uretmek istedi cunku Aristoteles veya Aristofanes in eserlerinin orijinal Yunanca bicimlerinde saf ve ceviriyle katkisiz olduguna inaniyordu Manutius tan once temel olarak standartlastirilmis bir Yunan yazi tipi saglamanin karmasikligi nedeniyle yayincilar nadiren Yunanca ciltler basarlardi Manutius nadir bulunan el yazmalarini orijinal Yunanca ve Latince bicimlerinde yayinladi Zamaninin humanist el yazisina benzeyen Yunanca ve Latince yazi karakterlerinin yaratilmasinda onculuk etti italik yazinin bilinen ilk bicimini gelistirdi Aldine Press in populerligi arttikca Manutius un yenilikleri kendisi Aldine baskilarinin korsan baskilarini onlemek icin cabalasa da Italya da hizla kopyalandi Aldine Press in titiz ve dogru yayinlar konusundaki artan itibari nedeniyle Erasmus Iphigenia cevirilerini Aulis te yayinlamasi icin Manutius a ulasti Manutius gencliginde humanist bir bilim insani olmak icin Roma da egitim gordu Giovanni Pico ile arkadasti ve Pico nun yegenleri olan Carpi Alberto ve Leonello Pio nun lordlarina ders verdi Manutius bir ogretmen iken ogrencileri ve anneleri icin iki eser yayinladi Manutius otuzlu yaslarinin sonlarinda veya kirkli yaslarin basinda bir basim evi ve yayinci olmak icin Venedik e yerlesti Andrea Torresani ile Venedik te tanisti ve ikisi Aldine Press i kurdu Manutius onu torunu Genc Aldus Manutius tan ayirmak icin Yasli Manutius olarak da bilinir Erken donemAldo Manuzio nun bustu Panteon Veneto Istituto Veneto di Scienze Lettere ed Arti Aldus Manutius 1449 ve 1452 yillari arasinda Bassiano da Roma yakinlarinda dogdu Italyan Ronesansi sirasinda zengin bir ailede buyudu ve gencliginde humanist bir bilim insani olmak icin Roma ya gonderildi Roma da Gaspare da Verona da Latince okudu ve 1470 lerin basinda Domizio Calderini nin derslerine katildi 1475 ten 1478 e kadar Manutius Ferrara da Guarino da Verona nin ogretmeni olarak Yunanca okudu Aldine Press1494 te kurulan Aldine Press ilk yayinini Mart 1495 te yapti Constantine Lascaris tarafindan yazilan Erotemata cum commentatione Latina Andrea Torresani ve Pier Francesco Barbarigo matbaanin esit ortakli sahipleriydiler Torresani nin yuzde ellisinin beste biri Manutius a verildi ancak Manutius un beste birinin Aldine Press in yuzde onunu mu yoksa yalnizca Torresani nin hissesinin beste birini mi temsil ettigi konusunda kayitlar net degil Aldus Manutius tarafindan basilan Aristoteles 1495 98 Libreria antiquaria Pregliasco 2 Aralik 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Torino Matbaanin ilk buyuk basarisi Aristoteles in bes ciltlik bir folyo baskisi oldu Manutius Aristo baskisinin ilk cildini 1495 te baslatti Dort ek cilt 1497 ve 1498 yillarinda birlikte yayinlandi Aldine Press Aristophanes in dokuz komedisini 1498 yilinda basti 1501 de Pietro Bembo tarafindan duzenlenen Petrarca in siirlerini basti Yunan yazmalarini duzenlemenin yani sira Manutius Floransa Roma ve Milano da yayinlanan metinleri duzeltti gelistirdi ve yayinladi Bembo Gli Asolani Aldo 1505 sayfa 202 kirpma Kunye ve slogan Manutius Haziran 1502 de bir capanin etrafina sarilmis bir yunus goruntusunu yayincisinin simgesi olarak benimsedi Yunus ve capa sembolu festina lente ile iliskilendirilmistir Sembol ve ifade Pietro Bembo tarafindan Manutius a verilen Imparator Vespasian in hukumdarligi sirasinda basilan bir Roma sikkesinden alinmistir Manutius un klasiklerin baskilarina o kadar buyuk saygi uyandiriyordu ki yunus ve capa simgesi Fransiz ve Italyan yayincilar tarafindan neredeyse aninda korsanlastirildi Bircok modern organizasyon bir capanin etrafina sarilmis bir yunus goruntusunu kullanir Simge on dokuzuncu yuzyil Londrali William Pickering firmasi ve dunyanin en buyuk yayincilarindan biri olan Doubleday tarafindan kullanilmistir Kutuphane ve bilgi bilimi icin uluslararasi onur toplulugu olan Beta Phi Mu yunus ve capayi nisan olarak kullaniyor Yazi tipleri Venedik te gundelik el yazisi egikti ama o gunlerde basilan eserler resmi el yazmasi bicimini taklit ediyordu Bunlarda ya Blackletter tercih ediliyordu ya da insancil Littera antica Manutius el yazmasi gelenegini surdurmek icin hem Latince hem de Yunanca humanistlerin el yazisina benzemek uzere tasarlanmis yazi tipleri yaratti Kisisel hayatAldo Manuzio solda ve Bernardino Loschi 1505 yilinda Manutius Maria Andrea Torresani kizi Asola ile evlendi Torresani ve Manutius zaten is ortaklariydi ancak evlilik iki ortagin yayincilik isindeki hisselerini birlestirdi Manutius evlilikten sonra Torresani nin evinde yasadi 1506 da popularitesi azalan Aldine Press su anda Venedik meydanindaki Campo Manin deki bir banka binasi olan bir eve tasindi Mart 1506 da Manutius yeni ve guvenilir el yazmalari bulmak icin alti ay boyunca seyahat etmeye karar verdi Manutius bir rehberle seyahat ederken iki suclu arayan Mantua Marki sinir muhafizlari tarafindan durduruldu Manutius un rehberi korkarak kacti ve bu esnada Manutius un tum kisisel esyalarini da yaninda goturdu Bu supheli aktivite gardiyanlarin Manutius u tutuklamasina yol acti Manutius Mantua Markisi Francesco Gonzaga yi taniyordu ve durumu aciklamak icin ona mektuplar yazdi ancak Manutius un hapis cezasinin Gonzaga nin dikkatine sunulmasi alti gun surdu Manutius beklerken Casal Romano dabes gun hapiste ve Canneto da bir gece daha gecirdi Sonunda Milano Senatosu baskani Geoffroy Carles tarafindan serbest birakildi Manutius vasiyetnamesini 16 Ocak 1515 te yazarak Giulio Campagnola ya Aldine Press in italik turu icin buyuk harfler saglamasi talimatini verdi 6 Subat ta oldu ve olumuyle Italya nin matbaacilikta cigir acan ve dinamik bir guc olarak onemi sona erdi Torresani ve iki oglu Manutius un cocuklarinin gencligi boyunca isi surdurduler ve sonunda Manutius un oglu Paulus isi devraldi Yayin simgesi ve slogani Aldine Press tarafindan ucuncu nesil Genc Aldus Manutius tarafindan firma fesh edilene kadar asla tamamen terk edilmedi Manutius uc dilde yazilmis bir Incil hayal etti ama bunun gerceklesmesine hicbir zaman taniklik edemedi Ne var ki Manutius olumunden once Septuagint in Ibranice den cevrilen ve Yunanca Eski Ahit olarak da bilinen ilk basimina baslamisti baski 1518 de olumunden sonra ortaya cikti Modern etki1994 Aldous Manutius un ilk yayininin 500 yildonumunu kutlandi Paul F Grendler Manutius uzerine Aldus cok sayida eski metnin hayatta kalmasini sagladi ve Italyan Ronesans Humanizminin degerlerinin coskularini ve bilgisinin Avrupa nin geri kalanina yayilmasini buyuk olcude kolaylastirdi diye yazdi Miras Aldine Press 1495 ten 1505 e kadar 100 den fazla baski yapti Cogunlugu Yunan klasikleriydi ancak bircok onemli Latin ve Italyan eseri de yayinlandi Kaynakca Manutius un adi Project Gutenberg e benzer bir Italyan serbest metin projesi olan Progetto Manuzio icin ilham kaynagidir Hermann Zapf tarafindan yaratilan bir yazi tipi adini Aldus Manutius tan almis ve onun anisina ithaf edilmistir Robin Sloan tarafindan yazilan Bay Penumbra nin 24 Saatlik Kitabevi romani Aldus Manutius un kurgusal bir versiyonunun yani sira ona adanmis kurgusal bir gizli topluluga sahiptir 1985 yilinda Seattle da kurulan ve PageMaker ve Apple Macintosh icin FreeHand ile taninan bir yazilim sirketi olan Aldus Manutius un adini aldi ve sirket logosunun bir parcasi olarak profilini kullandi Aldus 1994 yilinda Adobe Systems tarafindan satin alindi ve PageMaker yolculuguna InDesign Freehand ise Illustrator olarak devam etti Brown Universitesinden bir yayin olan Aldus Journal of Translation adini Aldus Manutius tan almistir John Henry Nash San Francisco nun Aldus u John Nash i Venedik tee Aldus Manutius a baglar Manutius Umberto Eco nun 1988 romani Foucault Sarkaci Ingilizce cevirisinde kendini begenmis bir yayincinin adidir Ayrica bakinizIncunabulum 1501 yilindan once Avrupa da basilan kitaplar brosurler veya pamfletler Editio princeps bir kitabin ilk basili baskisi Bati tipografisinin tarihi BaskiKaynakca a b c Barolini 1992 a b c d e f g h Fletcher III 1988 Seddon 2015 a b Olin 1994 a b Beltramini amp Gasparotto 2016 a b Fletcher III 1995 Beta Phi Mu Blumenthal 1973 a b Symonds 1911 Grendler 1984 Manuzio 2018 TYPE GALLERY LINOTYPE ALDUS 2018 Friedlander 2009 Student Publications Spotlight Aldus Journal of Translation 2016 O day 1928 Eco 1989