Hırvat-Macar Uzlaşması (Hırvatça: Hrvatsko-ugarska nagodba, Macarca: magyar–horvát kiegyezés, Almanca: Kroatisch-Ungarischer Ausgleich), 1868'de Hırvatistan'ın Avusturya-Macaristan'ın Macar yönetimindeki kesimindeki siyasi statüsünü yöneten bir anlaşmaydı. Antlaşma, Birinci Dünya Savaşı'nın sonuna, Hırvatistan'ın tarihi egemenliğinin temsilcisi olarak Hırvatistan Parlamentosu'nun 29 Ekim 1918'de eski Avusturya-Macaristan ile tüm devlet ve yasal bağlarını sona erdirme kararı almasına kadar sürdü.
Arka plan
Habsburg bölgelerindeki 1848 Devrimlerinden ve Hırvat Josip Jelačić'in kayda değer eylemlerinden önce, kuzey Hırvat toprakları, St. Stephen ve Macaristan Krallığı'nın yetkisi altında, ancak etkili bir şekilde, Viyana'daki merkezi hükûmete bağlı tek bir krallık olarak işlev gördü. 1849'dan sonra da Slavonya ve Hırvatistan aynı sıfatla faaliyet göstermeye devam ettiler. İmparatorluk yetkilileri bu krallıktan kısaca Hırvatistan-Slavonya Krallığı olarak söz ettiler.
Güney Hırvat toprağı (Dalmaçya Krallığı), Habsburg monarşisinin 1815'te Fransız İmparatorluğu'nun kontrolünden çıkan İlirya Cumhuriyetinin güney kısımlarından oluşuyordu ve monarşinin Avusturya kısmının ayrı bir idari bölümü olarak kaldı.
1867 Avusturya-Macaristan Antlaşması Avusturya-Macaristan İkili Monarşisini yarattığında, Hırvatistan ve Slavonya'nın Habsburg tacında birleştirildi ve Macar yargı yetkisi altına alındı. Levin Rauch, Josip Šokčević'in yerine Hırvatistan meclisi vekili oldu.
Rauch, 20 Ekim 1867'de kral tarafından dayatılan yeni bir seçim yasası hazırladı; seçilmiş temsilci sayısını 66'ya indirdi ve seçilmeyenlerin (sözde virilist üyeler) sayısını artırdı. 19 Kasım'dan 23 Aralık 1867'ye kadar yapılan seçimlerde Halk Partisi sadece 14 sandalye kazandı ve Rauch'un İttihatçı Partisi Sabor'da çoğunluğu elde etti. İmparatorluğun Güney Slavları için tam özerklik arayan birçok Hırvat bu düzenlemeye itiraz etse de, Sabor'un şüpheli oturumu 24 Eylül 1868'de Nagodba'yı kabul ederek Hırvatistan'ın Macaristan'a tabiiyetini açıkladı.
Açıklama
Bir yanda Macaristan Parlamentosu ile diğer yanda Hırvatistan Parlamentosu arasında, aralarında tartışılan anayasal sorunların ortak bir yasa ile düzenlenmesi konusunda anlaşmaya varıldı. Yerleşim, İmparatorluk ve Kraliyet Majesteleri tarafından onaylandıktan ve uygulandıktan sonra, Macaristan ile Hırvatistan, Slavonya ve Dalmaçya'nın ortak bir temel yasası olarak birleştirildi.
Bu uzlaşma ile Hırvat Parlamentosu, Temsilciler Meclisi'ne yirmi dokuz milletvekili (Hırvat Askeri Sınırı ve Slav Askeri Sınırı'nın 1881'de yeniden dahil edilmesinden sonra kırk) ve orduyu, mali sistemi, yasama ve idareyi, Deniz Hukukunu, Ticaret Hukukunu, Kambiyo Kanununu ve Maden Hukuku ve genel olarak ticaret, gümrük, telgraf, Postane, demiryolları, limanlar, gemicilik ve Macaristan ile Hırvatistan-Slavonya'yı ortaklaşa ilgilendiren karayolları ve nehirleri kontrol eden Macaristan Diyetinin Magnates Meclisi'ne iki üye (1881'den sonra üç) seçti.
Yerleşimin ardından Hırvat krallığı, Hırvatistan-Slavonya Krallığı adıyla anıldı. Anlaşmanın 66. Maddesi, Dalmaçya'nın Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun dağılmasına kadar Cisleytanya'nın bir parçası olarak kalmasına rağmen, Dalmaçya da dahil olmak üzere Hırvatistan-Slavonya Krallığı toprakları olarak kabul ediliyordu. Yerleşimin pratik bölgesel sonuçları, Rijeka şehrinin ve limanının Macaristan Krallığı'na bağlı Corpus separatum olarak oluşturulması (66. madde uyarınca) ve Hırvat Askeri Sınırı ile Slav Askeri Sınırının 65 ve 66. maddeler uyarınca 1881'de Hırvatistan-Slavonya Krallığı'na dahil edilmesiydi.
66. Maddenin ele alınma biçimi, Rijeka (Fiume) limanı sorununu çözümsüz bıraktı. Hırvatistan burayı kendi topraklarının bir parçası olarak gördü, ancak Macaristan bunu Corpus separatum olarak gördü.
Kaynakça
- ^ . www.britannica.com (İngilizce). 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023.
- ^ Kft, Wolters Kluwer Hungary. "Hatályos Jogszabályok Gyűjteménye - Wolters Kluwer". net.jogtar.hu (İngilizce). 22 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023.
- ^ "WWW.HR - Početna stranica Hrvatske". www.hr. 22 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023.
- ^ "Hrvatska pravna povijest 1790. - 1918". www.vsrh.hr (Hırvatça). 23 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023.
- ^ a b c "Habsburg | H-Net". networks.h-net.org. 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023.
- ^ "ÖNB-ALEX - Landesgesetzblatt Kroatien und Slavonien 1850-1918". alex.onb.ac.at. 23 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023.
- ^ Heka, Ladislav (20 Aralık 2007). "Hrvatsko-ugarska nagodba u zrcalu tiska". Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci (Hırvatça). 28 (2): 931-971. ISSN 1330-349X. 25 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023.
- ^ Dubravica, Branko (2001). "POLITICAL / TERRITORIAL DIVISION AND THE SIZE OF THE CIVILIAN CROATIA AT THE TIME OF ITS UNIFICATION WITH MILITARY CROATIA IN 1871-1886". Politička misao : časopis za politologiju (Hırvatça). 38 (3): 159-172. ISSN 0032-3241. 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ağustos 2023.
- ^ "Hrvatsko-Ugarska Nagodba (1868)". 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Mayıs 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hirvat Macar Uzlasmasi Hirvatca Hrvatsko ugarska nagodba Macarca magyar horvat kiegyezes Almanca Kroatisch Ungarischer Ausgleich 1868 de Hirvatistan in Avusturya Macaristan in Macar yonetimindeki kesimindeki siyasi statusunu yoneten bir anlasmaydi Antlasma Birinci Dunya Savasi nin sonuna Hirvatistan in tarihi egemenliginin temsilcisi olarak Hirvatistan Parlamentosu nun 29 Ekim 1918 de eski Avusturya Macaristan ile tum devlet ve yasal baglarini sona erdirme karari almasina kadar surdu Yerlesimin Rijeka ile ilgili kismini gosteren belgeArka planYerlesimden onceki Hirvat topraklarinin sinirlari Habsburg bolgelerindeki 1848 Devrimlerinden ve Hirvat Josip Jelacic in kayda deger eylemlerinden once kuzey Hirvat topraklari St Stephen ve Macaristan Kralligi nin yetkisi altinda ancak etkili bir sekilde Viyana daki merkezi hukumete bagli tek bir krallik olarak islev gordu 1849 dan sonra da Slavonya ve Hirvatistan ayni sifatla faaliyet gostermeye devam ettiler Imparatorluk yetkilileri bu kralliktan kisaca Hirvatistan Slavonya Kralligi olarak soz ettiler Guney Hirvat topragi Dalmacya Kralligi Habsburg monarsisinin 1815 te Fransiz Imparatorlugu nun kontrolunden cikan Ilirya Cumhuriyetinin guney kisimlarindan olusuyordu ve monarsinin Avusturya kisminin ayri bir idari bolumu olarak kaldi 1867 Avusturya Macaristan Antlasmasi Avusturya Macaristan Ikili Monarsisini yarattiginda Hirvatistan ve Slavonya nin Habsburg tacinda birlestirildi ve Macar yargi yetkisi altina alindi Levin Rauch Josip Sokcevic in yerine Hirvatistan meclisi vekili oldu Rauch 20 Ekim 1867 de kral tarafindan dayatilan yeni bir secim yasasi hazirladi secilmis temsilci sayisini 66 ya indirdi ve secilmeyenlerin sozde virilist uyeler sayisini artirdi 19 Kasim dan 23 Aralik 1867 ye kadar yapilan secimlerde Halk Partisi sadece 14 sandalye kazandi ve Rauch un Ittihatci Partisi Sabor da cogunlugu elde etti Imparatorlugun Guney Slavlari icin tam ozerklik arayan bircok Hirvat bu duzenlemeye itiraz etse de Sabor un supheli oturumu 24 Eylul 1868 de Nagodba yi kabul ederek Hirvatistan in Macaristan a tabiiyetini acikladi AciklamaUzlasma Hirvatistan Slavonya 17 numara ve Macaristan Kralligi nin geri kalani arasindaki mevcut bolgesel ayrimini resmilestirdi 5 numarali Dalmacya Avusturya Macaristan icindeki diger Hirvat kralligiydi Hirvatistan Slavonya ve Dalmacya nin Uclu Kralligi adi hepsi Hirvatistan Slavonya Kralligi nin armasinda temsil edildiginden uc Hirvat kralliginin birlesimine atifta bulunmak icin kullanildi Bir yanda Macaristan Parlamentosu ile diger yanda Hirvatistan Parlamentosu arasinda aralarinda tartisilan anayasal sorunlarin ortak bir yasa ile duzenlenmesi konusunda anlasmaya varildi Yerlesim Imparatorluk ve Kraliyet Majesteleri tarafindan onaylandiktan ve uygulandiktan sonra Macaristan ile Hirvatistan Slavonya ve Dalmacya nin ortak bir temel yasasi olarak birlestirildi Bu uzlasma ile Hirvat Parlamentosu Temsilciler Meclisi ne yirmi dokuz milletvekili Hirvat Askeri Siniri ve Slav Askeri Siniri nin 1881 de yeniden dahil edilmesinden sonra kirk ve orduyu mali sistemi yasama ve idareyi Deniz Hukukunu Ticaret Hukukunu Kambiyo Kanununu ve Maden Hukuku ve genel olarak ticaret gumruk telgraf Postane demiryollari limanlar gemicilik ve Macaristan ile Hirvatistan Slavonya yi ortaklasa ilgilendiren karayollari ve nehirleri kontrol eden Macaristan Diyetinin Magnates Meclisi ne iki uye 1881 den sonra uc secti Yerlesimin ardindan Hirvat kralligi Hirvatistan Slavonya Kralligi adiyla anildi Anlasmanin 66 Maddesi Dalmacya nin Avusturya Macaristan Imparatorlugu nun dagilmasina kadar Cisleytanya nin bir parcasi olarak kalmasina ragmen Dalmacya da dahil olmak uzere Hirvatistan Slavonya Kralligi topraklari olarak kabul ediliyordu Yerlesimin pratik bolgesel sonuclari Rijeka sehrinin ve limaninin Macaristan Kralligi na bagli Corpus separatum olarak olusturulmasi 66 madde uyarinca ve Hirvat Askeri Siniri ile Slav Askeri Sinirinin 65 ve 66 maddeler uyarinca 1881 de Hirvatistan Slavonya Kralligi na dahil edilmesiydi 66 Maddenin ele alinma bicimi Rijeka Fiume limani sorununu cozumsuz birakti Hirvatistan burayi kendi topraklarinin bir parcasi olarak gordu ancak Macaristan bunu Corpus separatum olarak gordu Kaynakca www britannica com Ingilizce 23 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Agustos 2023 Kft Wolters Kluwer Hungary Hatalyos Jogszabalyok Gyujtemenye Wolters Kluwer net jogtar hu Ingilizce 22 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Agustos 2023 WWW HR Pocetna stranica Hrvatske www hr 22 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Agustos 2023 Hrvatska pravna povijest 1790 1918 www vsrh hr Hirvatca 23 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Agustos 2023 a b c Habsburg H Net networks h net org 6 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Agustos 2023 ONB ALEX Landesgesetzblatt Kroatien und Slavonien 1850 1918 alex onb ac at 23 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Agustos 2023 Heka Ladislav 20 Aralik 2007 Hrvatsko ugarska nagodba u zrcalu tiska Zbornik Pravnog fakulteta Sveucilista u Rijeci Hirvatca 28 2 931 971 ISSN 1330 349X 25 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Agustos 2023 Dubravica Branko 2001 POLITICAL TERRITORIAL DIVISION AND THE SIZE OF THE CIVILIAN CROATIA AT THE TIME OF ITS UNIFICATION WITH MILITARY CROATIA IN 1871 1886 Politicka misao casopis za politologiju Hirvatca 38 3 159 172 ISSN 0032 3241 7 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Agustos 2023 Hrvatsko Ugarska Nagodba 1868 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Mayis 2023