Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
I. Dünya Savaşı sırasında Avusturya-Macaristan, Almanya ve Osmanlı donanmasından oluşan İttifak Devletleri donanmalarıyla, İtalya, Fransa, Yunanistan, Japonya, ABD ve Britanya İmparatorluğu donanmalarından oluşan İtilaf Devletleri donanmaları arasında Akdeniz'de düzensiz şekilde yer yer deniz muharebeleri meydana gelmiştir.
| I. Dünya Savaşı sırasında Akdeniz'deki deniz muharebeleri | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| I. Dünya Savaşı sırasında deniz muharebeleri | |||||
 Akdeniz ve çevre bölgeleri | |||||
| |||||
| Taraflar | |||||
|  Osmanlı donanması |  Kraliyet Donanması | ||||
Akdeniz'e kıyısı olan donanmaların durumu
1914 yılına gelindiğinde Avusturya-Macaristan Donanması orta büyüklükte bir donanma olarak öne çıkmaktaydı. İmparatorluğun Akdeniz'de hakim olduğu kıyı şeridi Trieste'den Kotor'a kadar uzanmaktaydı. Donanmadaki çok sayıdaki yeni geminin yanı sıra ilk başlarda Avusturya-Macaristan Donanmasına dahil olan Alman denizaltıları da mevcuttu. Avusturya savaş boyunca ana savaş gemilerini öne çıkan üsleri olan Pola ve Kotor'da tutmuştur. Özellikle Adriyatik Denizinin hakimiyeti için İtalya ile mücadele edilmiştir.
Yaklaşık olarak benzer büyüklükte olan İtalyan Regia Marina donanması da büyük savaş gemilerini Brindisi ve Taranto'da tutmayı tercih etmiştir. Ayrıca İtalyan ve Avusturyalı sabotörler birbirlerinin gemilerini limanda demirliyken etkisiz hale getirmeye çalışmış ve kısmen başarılı olmuşlardır. İtalya'nın Londra Paktı sonrasında İtilaf Devletlerine katılması ve 23 Mayıs 1915 tarihinde Avusturya-Macaristan İmparatorluğuna savaş ilan etmesi Adriyatik Denizinin önemini artırır.
Görece daha güçsüz olan Osmanlı donanması müttefiklerinin de desteğiyle daha çok Çanakkale Boğazı bölgesinde yoğunlaşmış, bunun dışında varlık göstermemiştir. İmparatorluk Donanmasından Osmanlı donanmasına dahil edilen SMS Göben ve Breslau, Kraliyet Donanmasının takibinden sıyrılarak İstanbul'a ulaşabilmiş ve sonrasında Karadeniz'de Çarlık Rusyası donanmasına ve limanlarına büyük zayiat verdirmiştir. İki gemi de Osmanlı donanmasının Çanakkale Boğazı açıklarındaki Gökçeada'da yığınak yapmış olan Kraliyet Donanmasına karşı gerçekleştirilen taarruza katılmış ancak başarılı taarruzun ardından dönüş yolunda mayınlara çarparak hasar almış, Breslau batmış, Göben ise ağır hasarla kurtulmuştur.
Muharebeler
Savaşın başlangıcında büyük ancak görece yaşlı Fransız Deniz Kuvvetleri Akdeniz'deki İtilaf Devletleri gemi trafiğinin güvenliğini sağlamaktaydı. Kraliyet Donanması Malta merkezli olarak harekât gerçekleştirmekteydi. Alman İmparatorluk Donanması ise Avusturya-Macaristan'ın başlıca üssü olan Pola'da da varlığı mevcuttu.
1915 yılında İtalya Krallığı'nın İtilaf Devletleri saflarında savaşa katılmasıyla beraber strateji, Avusturya-Macaristan Donanmasının Adriyatik Denizi dışına çıkmasının engellenmesi ve bunun için Otranto Boğazı üzerine yapılacak olan abluka üzerine kuruldu. Avusturya-Macaristan Donanması İtalyanlara karşı kimi başarılar kazansa da abluka son tahlilde başarılı olmuştur. Buna rağmen Avusturya-Macaristan ve Alman Donanmasına bağlı denizaltılar Akdeniz'e çıkmayı başarmış ve İtilaf deniz trafiğine zarar verdirmeyi başarmıştır. Denizaltı tehlikesi göz ardı edildiğinde yüzey gemisi olarak İtilaf Devletlerinin Akdeniz genelinde mutlak üstünlüğü kara savaşının kazanılmasında lojistik anlamda ve asker sevkiyatı kapsamında belirleyici olmuştur.
1915 yılında başlayan ve yaklaşık bir yıl süren Çanakkale Savaşı Akdeniz'deki en önemli deniz muharebelerindendir. İtilaf Devletleri donanmaları Çanakkale Boğazını geçmeyi başaramamış ve izleyen dönemdeki kara savaşında her iki taraf da ağır zayiat alsa da Osmanlı Ordusu işgal girişimini püskürtmeyi başarmıştır.
Savaşın son dönemlerinde yaşanan İmroz Deniz Muharebesi Akdeniz'deki son deniz muharebesi olmuş, muharebenin ardından Osmanlı Donanması en önemli savaş gemilerini kaybetmiştir.
Japonya'nın katkısı
İngiltere'nin müttefiki olan Japonya, 1917 yılı Nisan ayından itibaren Akdeniz'e toplamda 12 destroyer göndermiştir. Devriye, keşif ve denizaltı karşıtı muharebede özellikle başarılı olan Japon Donanması bu süreç zarfında 68 denizcisini kaybetmiş ve Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri destroyeri Sakaki Avusturya-Macaristan Donanmasına bağlı denizaltısı tarafından batırılmıştır.
Notlar
- ^ 27 Eylül 1915 tarihinde Benedetto Brin, 2 Ağustos 1916'da da Leonardo da Vinci belirlenemeyen şekilde patlamış, patlamalarda çok sayıda denizci ölürken, iki gemi de batmıştır.
Kaynakça
- ^ Naval History sitesindeki makaleden 30 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 3 Ağustos 2021 tarihinde erişilmiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Dunya Savasi sirasinda Avusturya Macaristan Almanya ve Osmanli donanmasindan olusan Ittifak Devletleri donanmalariyla Italya Fransa Yunanistan Japonya ABD ve Britanya Imparatorlugu donanmalarindan olusan Itilaf Devletleri donanmalari arasinda Akdeniz de duzensiz sekilde yer yer deniz muharebeleri meydana gelmistir I Dunya Savasi sirasinda Akdeniz deki deniz muharebeleriI Dunya Savasi sirasinda deniz muharebeleriAkdeniz ve cevre bolgeleriBolgeAkdeniz Adriyatik DeniziSonucItilaf zaferiTaraflar Avusturya Macaristan Donanmasi Imparatorluk Donanmasi Osmanli donanmasi Regia Marina Fransiz Deniz Kuvvetleri Amerika Birlesik Devletleri Donanmasi Yunanistan Deniz Kuvvetleri Japon Imparatorluk Donanmasi Kraliyet DonanmasiAkdeniz e kiyisi olan donanmalarin durumuItalyan Donanmasina bagli Giulio Cesare 1914 yilinda 1914 yilina gelindiginde Avusturya Macaristan Donanmasi orta buyuklukte bir donanma olarak one cikmaktaydi Imparatorlugun Akdeniz de hakim oldugu kiyi seridi Trieste den Kotor a kadar uzanmaktaydi Donanmadaki cok sayidaki yeni geminin yani sira ilk baslarda Avusturya Macaristan Donanmasina dahil olan Alman denizaltilari da mevcuttu Avusturya savas boyunca ana savas gemilerini one cikan usleri olan Pola ve Kotor da tutmustur Ozellikle Adriyatik Denizinin hakimiyeti icin Italya ile mucadele edilmistir Yaklasik olarak benzer buyuklukte olan Italyan Regia Marina donanmasi da buyuk savas gemilerini Brindisi ve Taranto da tutmayi tercih etmistir Ayrica Italyan ve Avusturyali sabotorler birbirlerinin gemilerini limanda demirliyken etkisiz hale getirmeye calismis ve kismen basarili olmuslardir Italya nin Londra Pakti sonrasinda Itilaf Devletlerine katilmasi ve 23 Mayis 1915 tarihinde Avusturya Macaristan Imparatorluguna savas ilan etmesi Adriyatik Denizinin onemini artirir Gorece daha gucsuz olan Osmanli donanmasi muttefiklerinin de destegiyle daha cok Canakkale Bogazi bolgesinde yogunlasmis bunun disinda varlik gostermemistir Imparatorluk Donanmasindan Osmanli donanmasina dahil edilen SMS Goben ve Breslau Kraliyet Donanmasinin takibinden siyrilarak Istanbul a ulasabilmis ve sonrasinda Karadeniz de Carlik Rusyasi donanmasina ve limanlarina buyuk zayiat verdirmistir Iki gemi de Osmanli donanmasinin Canakkale Bogazi aciklarindaki Gokceada da yiginak yapmis olan Kraliyet Donanmasina karsi gerceklestirilen taarruza katilmis ancak basarili taarruzun ardindan donus yolunda mayinlara carparak hasar almis Breslau batmis Goben ise agir hasarla kurtulmustur MuharebelerImroz Deniz Muharebesi sirasinda agir hasar alarak karaya oturan Goben zirhlisi Savasin baslangicinda buyuk ancak gorece yasli Fransiz Deniz Kuvvetleri Akdeniz deki Itilaf Devletleri gemi trafiginin guvenligini saglamaktaydi Kraliyet Donanmasi Malta merkezli olarak harekat gerceklestirmekteydi Alman Imparatorluk Donanmasi ise Avusturya Macaristan in baslica ussu olan Pola da da varligi mevcuttu 1915 yilinda Italya Kralligi nin Itilaf Devletleri saflarinda savasa katilmasiyla beraber strateji Avusturya Macaristan Donanmasinin Adriyatik Denizi disina cikmasinin engellenmesi ve bunun icin Otranto Bogazi uzerine yapilacak olan abluka uzerine kuruldu Avusturya Macaristan Donanmasi Italyanlara karsi kimi basarilar kazansa da abluka son tahlilde basarili olmustur Buna ragmen Avusturya Macaristan ve Alman Donanmasina bagli denizaltilar Akdeniz e cikmayi basarmis ve Itilaf deniz trafigine zarar verdirmeyi basarmistir Denizalti tehlikesi goz ardi edildiginde yuzey gemisi olarak Itilaf Devletlerinin Akdeniz genelinde mutlak ustunlugu kara savasinin kazanilmasinda lojistik anlamda ve asker sevkiyati kapsaminda belirleyici olmustur 1915 yilinda baslayan ve yaklasik bir yil suren Canakkale Savasi Akdeniz deki en onemli deniz muharebelerindendir Itilaf Devletleri donanmalari Canakkale Bogazini gecmeyi basaramamis ve izleyen donemdeki kara savasinda her iki taraf da agir zayiat alsa da Osmanli Ordusu isgal girisimini puskurtmeyi basarmistir Savasin son donemlerinde yasanan Imroz Deniz Muharebesi Akdeniz deki son deniz muharebesi olmus muharebenin ardindan Osmanli Donanmasi en onemli savas gemilerini kaybetmistir Japonya nin katkisiIngiltere nin muttefiki olan Japonya 1917 yili Nisan ayindan itibaren Akdeniz e toplamda 12 destroyer gondermistir Devriye kesif ve denizalti karsiti muharebede ozellikle basarili olan Japon Donanmasi bu surec zarfinda 68 denizcisini kaybetmis ve Japon Imparatorluk Deniz Kuvvetleri destroyeri Sakaki Avusturya Macaristan Donanmasina bagli denizaltisi tarafindan batirilmistir Notlar 27 Eylul 1915 tarihinde Benedetto Brin 2 Agustos 1916 da da Leonardo da Vinci belirlenemeyen sekilde patlamis patlamalarda cok sayida denizci olurken iki gemi de batmistir Kaynakca Naval History sitesindeki makaleden 30 Kasim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 3 Agustos 2021 tarihinde erisilmistir