Krum Han (Bulgarca: Крум) (ö. 13 Nisan 814), 803 öncesi - 13 Nisan 814 tarihleri arasında hüküm süren Tuna Bulgar Devleti hanı.
Krum Bulgarca: Крум Yunanca: Κρούμος | |
---|---|
Tuna Bulgar Hanı | |
14. yüzyıla ait bir Krum tasviri | |
Hüküm süresi | 803 öncesi-13 Nisan 814 |
Önce gelen | Kardam |
Sonra gelen | Omurtag |
Ölüm | 13 Nisan 814 |
Çocuk(lar)ı | Omurtag Budim |
Hanedan | Dulo |
Babası | Toktu |
Sözkökü
Krum sözünün kökeni Eski Türkçe dönemine gitmektedir. Tarihi Türk dilinde krum, kurum, korum şekilleri bulunur. Anlamı ise kaya, kayalık, kayalık taş demektir.
Kökeni
Krum Han, Tuna Bulgarlarının Orta Asya uygarlığından çıkıp Slavlaşmaya başladığı bir yerde doğdu. Babası Toktu, Asya kökenli bir göçebe beyiyken annesi Slavdı. Krum da açık renk saçları ve açık renk gözleriyle Bulgarların Slavlaşması sürecinin örneklerindendir.
Yönetim dönemi
Krum Han Şarlman'ın zayıflattığı Avarlara ölümcül darbeyi vurdu ve 805'te Doğu Avrupa bozkırlarındaki en büyük güç haline geldi. Bu sayede hem Asyalıların hem Slavların dikkatini çekti. Batıda Karpatlar'ı ve güneyde Tuna Nehri'ni aşmış ve hem batının hem doğunun imparatorları için tehdit oluşturmuştur.
802'de tahta geçen Bizans İmparatoru I. Nikiforos hızla büyüyen Bulgar gücüne karşı harekete geçti. Bulgar topraklarına girip katliama girişen Bizanslılara karşı Krum Han, kadınları bile silahlandırarak direnişi örgütledi. Tuzağa düşürülen İmparator I. Nikeforos öldürüldü ve Krum, imparatorun kafatasını gümüşle kaplı bir şarap kadehi haline getirterek zaferinin simgesi olarak kullandı.
I. Nikiforos'un yerine oğlu Stavrakios geçti. Ancak o da Krum'a karşı savaşırken boynuna aldığı yara yüzünden tahttan çekildi ve ardından öldü.
Trakya'yı istila eden Krum, Konstantinopolis'i bile tehdit edecek duruma gelmişti. Yeni imparator I. Mihail, Bulgarlarla Edirne yakınlarında karşılaştı. Ağır bir yenilgiye uğrayan Mihail canını zor kurtardı ve bu olaydan sonra tahtı bırakıp kendini dine verdi.
Bir sonraki imparator V. Leon, Krum'u barış görüşmesine davet etti. Ancak bu bir tuzaktı ve Krum yaralı olarak kaçmayı başardı. Öfkelenen Krum Bizans'ı yerle bir etmeye karar verdi, Trakya'yı yağmalayarak ülkesine döndü ve ertesi yıl saldırmak üzere dev bir ordu hazırladı. Ancak sefere çıkamadan öldü. Böylece Bizans İmparatorluğu, büyük bir tehlikeden kurtulmuş oldu.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Borovkov, A.K. (2002). Krum sözünün anlamı, ORTA ASYA'DA BULUNMUŞ KURAN TEFSİRİNİN SÖZ VARLIĞI (XII.-XIII.yüzyıllar). Ankara. s. 172.
- ^ Georg Ostrogorsky (1999). 'Bizans Devleti Tarihi'. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay. ss. sf. 333-334. .
- ^ Васил Николов Златарски (1970). 'История на българската държава през Средните векове' (Bulgarca). Sofya. ss. sf. 156-157.
Kaynakça
- Васил Н. Златарски, История на българската държава през средните векове, Част I, II изд., Наука и изкуство, София 1970, sf. 321–376.
- Norwich, John J. (1991). Byzantium: The Apogee. Alfred A. Knopf. ISBN .
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Krum ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Древняя Русь 21 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Г. В. Вернадский
- Kurum Han Döneminde Tuna Bulgarları, Doç.Dr. Osman Karatay
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen: Kardam | Tuna Bulgar Hanı 803 - 814 | Sonra gelen: Omurtag |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Krum Han Bulgarca Krum o 13 Nisan 814 803 oncesi 13 Nisan 814 tarihleri arasinda hukum suren Tuna Bulgar Devleti hani Krum Bulgarca Krum Yunanca KroymosTuna Bulgar Hani14 yuzyila ait bir Krum tasviriHukum suresi803 oncesi 13 Nisan 814Once gelenKardamSonra gelenOmurtagOlum13 Nisan 814Cocuk lar iOmurtag BudimHanedanDuloBabasiToktuSozkokuKrum sozunun kokeni Eski Turkce donemine gitmektedir Tarihi Turk dilinde krum kurum korum sekilleri bulunur Anlami ise kaya kayalik kayalik tas demektir KokeniKrum Han Tuna Bulgarlarinin Orta Asya uygarligindan cikip Slavlasmaya basladigi bir yerde dogdu Babasi Toktu Asya kokenli bir gocebe beyiyken annesi Slavdi Krum da acik renk saclari ve acik renk gozleriyle Bulgarlarin Slavlasmasi surecinin orneklerindendir Yonetim donemiKrum Han Sarlman in zayiflattigi Avarlara olumcul darbeyi vurdu ve 805 te Dogu Avrupa bozkirlarindaki en buyuk guc haline geldi Bu sayede hem Asyalilarin hem Slavlarin dikkatini cekti Batida Karpatlar i ve guneyde Tuna Nehri ni asmis ve hem batinin hem dogunun imparatorlari icin tehdit olusturmustur 802 de tahta gecen Bizans Imparatoru I Nikiforos hizla buyuyen Bulgar gucune karsi harekete gecti Bulgar topraklarina girip katliama girisen Bizanslilara karsi Krum Han kadinlari bile silahlandirarak direnisi orgutledi Tuzaga dusurulen Imparator I Nikeforos olduruldu ve Krum imparatorun kafatasini gumusle kapli bir sarap kadehi haline getirterek zaferinin simgesi olarak kullandi Krum zamaninda Bulgaristan acik renkli alanlar Krum un isgal ettikleridir I Nikiforos un yerine oglu Stavrakios gecti Ancak o da Krum a karsi savasirken boynuna aldigi yara yuzunden tahttan cekildi ve ardindan oldu Trakya yi istila eden Krum Konstantinopolis i bile tehdit edecek duruma gelmisti Yeni imparator I Mihail Bulgarlarla Edirne yakinlarinda karsilasti Agir bir yenilgiye ugrayan Mihail canini zor kurtardi ve bu olaydan sonra tahti birakip kendini dine verdi Bir sonraki imparator V Leon Krum u baris gorusmesine davet etti Ancak bu bir tuzakti ve Krum yarali olarak kacmayi basardi Ofkelenen Krum Bizans i yerle bir etmeye karar verdi Trakya yi yagmalayarak ulkesine dondu ve ertesi yil saldirmak uzere dev bir ordu hazirladi Ancak sefere cikamadan oldu Boylece Bizans Imparatorlugu buyuk bir tehlikeden kurtulmus oldu Ayrica bakinizTuna Bulgar Devleti Bulgar hukumdarlarin listesiKaynakca Borovkov A K 2002 Krum sozunun anlami ORTA ASYA DA BULUNMUS KURAN TEFSIRININ SOZ VARLIGI XII XIII yuzyillar Ankara s 172 Georg Ostrogorsky 1999 Bizans Devleti Tarihi Ankara Turk Tarih Kurumu Yay ss sf 333 334 ISBN 975 16 0348 X Vasil Nikolov Zlatarski 1970 Istoriya na blgarskata drzhava prez Srednite vekove Bulgarca Sofya ss sf 156 157 KaynakcaVasil N Zlatarski Istoriya na blgarskata drzhava prez srednite vekove Chast I II izd Nauka i izkustvo Sofiya 1970 sf 321 376 Norwich John J 1991 Byzantium The Apogee Alfred A Knopf ISBN 0 394 53779 3 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Krum ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Drevnyaya Rus 21 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde G V Vernadskij Kurum Han Doneminde Tuna Bulgarlari Doc Dr Osman KaratayResmi unvanlarOnce gelen Kardam Tuna Bulgar Hani 803 814 Sonra gelen Omurtag