I. Selim Giray (1631 - 22 Temmuz 1704), Kırım Tatar hanı. 1671-1678, 1684-1691, 1692-1699, 1702-1704, yılları arasında olmak üzere dört kez Kırım tahtında bulunmuştur.
I. Selim Giray | |
---|---|
Kırım Hanı (1. defa) | |
Hüküm süresi | 1671–1678 |
Önce gelen | Adil Giray |
Sonra gelen | Murat Giray |
Kırım Hanı (2. defa) | |
Hüküm süresi | 1684–1691 |
Önce gelen | II. Hacı Giray |
Sonra gelen | III. Saadet Giray |
Kırım Hanı (3. defa) | |
Hüküm süresi | 1692–1699 |
Önce gelen | Safa Giray |
Sonra gelen | II. Devlet Giray |
Kırım Hanı (4. defa) | |
Hüküm süresi | 1702–1704 |
Önce gelen | II. Devlet Giray |
Sonra gelen | III. Gazi Giray |
Doğum | 1631 Kırım Hanlığı |
Ölüm | 22 Aralık 1704 (73 yaşında) Bahçesaray, Kırım |
Çocuk(lar)ı | II. Devlet Giray, III. Gazi Giray, II. Kaplan Giray, IV. Saadet Giray, II. Mengli Giray, II. Selâmet Giray, Azamet, Adil, Muhammed, Şabaz, Maksut, Sahip, Safa ve diğerleri (10 ya da 13 oğul ve 10 kız) |
Hanedan | Giray Hanedanı |
Babası | I. Bahadır Giray |
Dini | Sünni İslam |
I. Bahadır Giray'ın oğlu olan Selim Giray ilk kez 1671'de hanlığa getirildi. Aynı yıl Kamaniçe seferine katıldı. Osmanlı serdarı Şeytan İbrahim Paşa ile Çehrin Kalesi'ne yaptığı seferde başarılı olamadı ve azledilerek Rodos'a gönderildi.
1683'te onun yerine Kırım Hanı olan Murad Giray İkinci Viyana Kuşatması'ndan sonra azledilip, Murat Giray'dan sonra gelen Hacı Giray'ın da bazı zulümlerde bulunması ve halk tarafından istenmemesi üzerine 1684'te yeniden tahta geçti. Selim Giray halk tarafından sevilen bir kişiydi.
1691'e kadar Lehistan cephesinde savaştı; Rusların Azak saldırılarını püskürtmede görev aldı. 1690'da Bulgaristan'a kadar gelen Avusturya Ordusu'yla savaştı.Savaştan önce çekilmek isteyen Tatar beylerine önemli bir konuşma yaptı:
“ | Boğdan, Eflak ve Niğbolu dağlarını aşarak geldik, eğer geri dönersek düşman arasında namımız kalmaz; her ne olursa olsun ya bu taburu sökündürürüz ya da cümlemiz kırılıp kıyamete kadar gideriz. | „ |
Burada düşmanı bozguna uğratan Selim Giray "Rumeli'yi düşman istilasından temizlemiş olarak" İstanbul'a geldi. 1691'de Köprülü Fazıl Mustafa Paşa ile uğraşamayacağını düşündü ve hanlıktan çekildi. Tahtı amcasının oğlu III. Saadet Giray'a bırakarak hacca gitti. 1692'de hacdan döndüğünde uğradığı İstanbul'da tekrar Hanlığa getirildi. 1699 yılında ise hastalandı ve kendi isteğiyle tahttan çekildi. Bu süre içerisinde İstanbul'da Silivri'deki çiftliğinde kaldı. 1702'de tekrar han oldu ve Rusların Kırım'da başlattıkları iç çatışmalara son verdi. 22 Temmuz 1704 günü, 73 yaşında öldü.
Selim Giray, müzik ve bestekarlıkla uğraşırdı, ayrıca "Selim" mahlası ile şiirler yazmıştır. Arapça ve Farsça'yı iyi deredece bilirdi. Rus ve Leh ordularına karşı Perekop'ta kazandığı zaferi anlatan bir "Zafername" yazılmıştır. Bahçesaray'da 'nde gömülüdür.
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Önce gelen: Adil Giray | Kırım Hanı 1671-1678 | Sonra gelen: Murad Giray |
Önce gelen: II. Hacı Giray | Kırım Hanı 1684-1691 | Sonra gelen: III. Saadet Giray |
Önce gelen: | Kırım Hanı 1692-1699 | Sonra gelen: II. Devlet Giray |
Önce gelen: II. Devlet Giray | Kırım Hanı 1702-1704 | Sonra gelen: III. Gazi Giray |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Selim Giray 1631 22 Temmuz 1704 Kirim Tatar hani 1671 1678 1684 1691 1692 1699 1702 1704 yillari arasinda olmak uzere dort kez Kirim tahtinda bulunmustur I Selim GirayKirim Hani 1 defa Hukum suresi1671 1678Once gelenAdil GiraySonra gelenMurat GirayKirim Hani 2 defa Hukum suresi1684 1691Once gelenII Haci GiraySonra gelenIII Saadet GirayKirim Hani 3 defa Hukum suresi1692 1699Once gelenSafa GiraySonra gelenII Devlet GirayKirim Hani 4 defa Hukum suresi1702 1704Once gelenII Devlet GiraySonra gelenIII Gazi GirayDogum1631 Kirim HanligiOlum22 Aralik 1704 73 yasinda Bahcesaray KirimCocuk lar iII Devlet Giray III Gazi Giray II Kaplan Giray IV Saadet Giray II Mengli Giray II Selamet Giray Azamet Adil Muhammed Sabaz Maksut Sahip Safa ve digerleri 10 ya da 13 ogul ve 10 kiz HanedanGiray HanedaniBabasiI Bahadir GirayDiniSunni Islam I Bahadir Giray in oglu olan Selim Giray ilk kez 1671 de hanliga getirildi Ayni yil Kamanice seferine katildi Osmanli serdari Seytan Ibrahim Pasa ile Cehrin Kalesi ne yaptigi seferde basarili olamadi ve azledilerek Rodos a gonderildi 1683 te onun yerine Kirim Hani olan Murad Giray Ikinci Viyana Kusatmasi ndan sonra azledilip Murat Giray dan sonra gelen Haci Giray in da bazi zulumlerde bulunmasi ve halk tarafindan istenmemesi uzerine 1684 te yeniden tahta gecti Selim Giray halk tarafindan sevilen bir kisiydi 1691 e kadar Lehistan cephesinde savasti Ruslarin Azak saldirilarini puskurtmede gorev aldi 1690 da Bulgaristan a kadar gelen Avusturya Ordusu yla savasti Savastan once cekilmek isteyen Tatar beylerine onemli bir konusma yapti Bogdan Eflak ve Nigbolu daglarini asarak geldik eger geri donersek dusman arasinda namimiz kalmaz her ne olursa olsun ya bu taburu sokundururuz ya da cumlemiz kirilip kiyamete kadar gideriz Burada dusmani bozguna ugratan Selim Giray Rumeli yi dusman istilasindan temizlemis olarak Istanbul a geldi 1691 de Koprulu Fazil Mustafa Pasa ile ugrasamayacagini dusundu ve hanliktan cekildi Tahti amcasinin oglu III Saadet Giray a birakarak hacca gitti 1692 de hacdan dondugunde ugradigi Istanbul da tekrar Hanliga getirildi 1699 yilinda ise hastalandi ve kendi istegiyle tahttan cekildi Bu sure icerisinde Istanbul da Silivri deki ciftliginde kaldi 1702 de tekrar han oldu ve Ruslarin Kirim da baslattiklari ic catismalara son verdi 22 Temmuz 1704 gunu 73 yasinda oldu Selim Giray muzik ve bestekarlikla ugrasirdi ayrica Selim mahlasi ile siirler yazmistir Arapca ve Farsca yi iyi deredece bilirdi Rus ve Leh ordularina karsi Perekop ta kazandigi zaferi anlatan bir Zafername yazilmistir Bahcesaray da nde gomuludur Resmi unvanlarOnce gelen Adil Giray Kirim Hani 1671 1678 Sonra gelen Murad GirayOnce gelen II Haci Giray Kirim Hani 1684 1691 Sonra gelen III Saadet GirayOnce gelen Kirim Hani 1692 1699 Sonra gelen II Devlet GirayOnce gelen II Devlet Giray Kirim Hani 1702 1704 Sonra gelen III Gazi Giray