Jan Patočka (1 Haziran 1907 - 13 Mart 1977), fenomenoloji ve bilim felsefesi alanındaki katkılarıyla tanınan Çek filozoftur. Prag, Paris, Berlin ve Freiburg'da eğitim gördükten sonra Edmund Husserl ve Martin Heidegger'in son öğrencilerinden biri oldu. Freiburg'daki eğitimi sırasında daha sonra yaşam boyu sürecek felsefi bir arkadaşa evrilecek Eugen Fink'ten de ders aldı.
Jan Patočka | |
---|---|
Tam adı | Jan Patočka |
Doğumu | 1 Haziran 1907 |
Ölümü | 13 Mart 1977 (69 yaşında) |
Milliyeti | Çek |
Yaşamı
Eserleri esas olarak yaşam dünyası (Lebenswelt) kavramı ve insanın dünyadaki konumu sorununu ele aldı. Tarihsellik, tekniklik gibi Husserlci bazı temel kavramları Heideggerci temaların etkisi altında geliştirmeye çalıştı. Öte yandan, Heideggerci felsefeyi, gerçeği açığa vurma etkinlikleri olmayan, dünya-içinde-varlığın temel yapılarıyla yeterince ilgilenmediği için eleştirdi. Bu, onu Hannah Arendt'in çalışmasını takdir etmeye yöneltti. Bu bakış açısından, kendi orijinal teorisini "insan varoluşunun üç hareketi" formüle etti: 1) alımlama, 2) yeniden üretim, 3) aşkınlık. Ayrıca Hegel'in ve Schelling'in birçok eserini Çekçeye çevirdi. Patočka hayatı boyunca Çekçe, Almanca ve Fransızca yazdı.
Bunların yanında Sokrates öncesi filozoflar başta olmak üzere Antik Yunan felsefesiyle ilgili yorumlar yazdı. Patočka 70'li yıllarda büyük oranda Avrupa fikrine odaklandı. 70'lerin sonlarında ders vermesi yasaklandığı için özel dairesinde genel olarak Yunan düşüncesi ve özellikle de Platon üzerine gizli konferanslar verdi. Bu dersler Platon ve Avrupa diye bilinir.
Patočka'nın Tarih Felsefesinde Heretik Denemeler adlı eseriJacques Derrida'nın önemli kitabı Ölümün Hediyesi'nde uzun uzadıya ve büyük bir dikkatle incelenmiştir . Derrida, Patočka'nın onunla sohbet eden en son kişiydi. Heretik Denemeler'in Fransızca baskısının sırasıyla önsözünü ve sonsözünü yazan diğer iki kişi Paul Ricoeur ve Roman Jakobson bu kişilerdendir.
1939-45 yılları arasında Çek üniversiteleri 1951 ve 1968'de olduğu gibi kapalıydı. Kitaplarından sadece birkaçı yayınlandı ve çalışmalarının çoğu, öğrencileri tarafından tutulan ve çoğunlukla ölümünden sonra dağıtılan müsveddeler biçiminde yayıldı. Patočka'yı da içine alan entelektüellerin ders vermesinin yasaklanması sonucu "Yeraltı Üniversitesi" denen bedava ve sansürsüz bir kurumda eğitim vermeye başladı. Ocak 1977'de 77 Bildirgesinin ilk imzacılarından biri ve baş sözcüsü oldu. Bildirgenin yayınlamasından üç ay sonra sağlığının bozulmasına rağmen yoğun bir şekilde yazdı ve konuşmalar yaptı. 3 Mart 1977'de polis tarafından Batı Almanya büyükelçiliğindeki bir resepsiyona katıldığı gerekçesiyle on saat gözaltında tutuldu. O akşam hastalandı ve hastaneye kaldırıldı. Die Zeit ile son bir röportaj yapmasına ve "Charter 77'den Ne Bekleyebiliriz" başlıklı son bir makale yazmasına izin verildi. 11 Mart'ta tekrar hastalığı nüksetti ve 13 Mart'ta 69 yaşında apopleksi nedeniyle öldü.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Jan Patocka 1 Haziran 1907 13 Mart 1977 fenomenoloji ve bilim felsefesi alanindaki katkilariyla taninan Cek filozoftur Prag Paris Berlin ve Freiburg da egitim gordukten sonra Edmund Husserl ve Martin Heidegger in son ogrencilerinden biri oldu Freiburg daki egitimi sirasinda daha sonra yasam boyu surecek felsefi bir arkadasa evrilecek Eugen Fink ten de ders aldi Jan PatockaTam adiJan PatockaDogumu1 Haziran 1907Olumu13 Mart 1977 69 yasinda MilliyetiCekYasamiEserleri esas olarak yasam dunyasi Lebenswelt kavrami ve insanin dunyadaki konumu sorununu ele aldi Tarihsellik tekniklik gibi Husserlci bazi temel kavramlari Heideggerci temalarin etkisi altinda gelistirmeye calisti Ote yandan Heideggerci felsefeyi gercegi aciga vurma etkinlikleri olmayan dunya icinde varligin temel yapilariyla yeterince ilgilenmedigi icin elestirdi Bu onu Hannah Arendt in calismasini takdir etmeye yoneltti Bu bakis acisindan kendi orijinal teorisini insan varolusunun uc hareketi formule etti 1 alimlama 2 yeniden uretim 3 askinlik Ayrica Hegel in ve Schelling in bircok eserini Cekceye cevirdi Patocka hayati boyunca Cekce Almanca ve Fransizca yazdi Bunlarin yaninda Sokrates oncesi filozoflar basta olmak uzere Antik Yunan felsefesiyle ilgili yorumlar yazdi Patocka 70 li yillarda buyuk oranda Avrupa fikrine odaklandi 70 lerin sonlarinda ders vermesi yasaklandigi icin ozel dairesinde genel olarak Yunan dusuncesi ve ozellikle de Platon uzerine gizli konferanslar verdi Bu dersler Platon ve Avrupa diye bilinir Patocka nin Tarih Felsefesinde Heretik Denemeler adli eseriJacques Derrida nin onemli kitabi Olumun Hediyesi nde uzun uzadiya ve buyuk bir dikkatle incelenmistir Derrida Patocka nin onunla sohbet eden en son kisiydi Heretik Denemeler in Fransizca baskisinin sirasiyla onsozunu ve sonsozunu yazan diger iki kisi Paul Ricoeur ve Roman Jakobson bu kisilerdendir 1939 45 yillari arasinda Cek universiteleri 1951 ve 1968 de oldugu gibi kapaliydi Kitaplarindan sadece birkaci yayinlandi ve calismalarinin cogu ogrencileri tarafindan tutulan ve cogunlukla olumunden sonra dagitilan musveddeler biciminde yayildi Patocka yi da icine alan entelektuellerin ders vermesinin yasaklanmasi sonucu Yeralti Universitesi denen bedava ve sansursuz bir kurumda egitim vermeye basladi Ocak 1977 de 77 Bildirgesinin ilk imzacilarindan biri ve bas sozcusu oldu Bildirgenin yayinlamasindan uc ay sonra sagliginin bozulmasina ragmen yogun bir sekilde yazdi ve konusmalar yapti 3 Mart 1977 de polis tarafindan Bati Almanya buyukelciligindeki bir resepsiyona katildigi gerekcesiyle on saat gozaltinda tutuldu O aksam hastalandi ve hastaneye kaldirildi Die Zeit ile son bir roportaj yapmasina ve Charter 77 den Ne Bekleyebiliriz baslikli son bir makale yazmasina izin verildi 11 Mart ta tekrar hastaligi nuksetti ve 13 Mart ta 69 yasinda apopleksi nedeniyle oldu Kaynakca Arnason J P amp Doyle N eds Domains and Divisions of European History Liverpool 2010 p 153 John Bolton Worlds of Dissent Cambridge Harvard University Press 2012 p 159