John Wayne (d. 26 Mayıs 1907 – 11 Haziran 1979), Oscar en iyi erkek oyuncu ödülünü almış, kariyerine 1920'lerde, sessiz filmlerle başlamış Amerikalı oyuncu. 1940 ile 1970'li yıllar arasında baştagelen yıldızlardandır. Özellikle kovboy filmleri ve II. Dünya Savaşı konulu filmleriyle meşhur olsa da, çok çeşitli türlerde, biyografilerde, romantik komedilerde, polis dramlarında ve başka pek çok tarzda filmde oynamıştır. Haşin ve bireyci bir erkeklik örneği oluşturarak kalıcı bir Amerikan ikonu haline gelmiştir. The Alamo filminin çekiminde Wayne, günde 5 paket sigara içmiştir. Kariyerinin başlangıcında bazı rolleri alabilmek için farklı bir yürüme şeklini öğrenmiştir.
John Wayne | |
---|---|
Doğum | Marion Robert Morrison 26 Mayıs 1907 Winterset, Iowa, ABD |
Ölüm | 11 Haziran 1979 (72 yaşında) Los Angeles, ABD |
Ölüm sebebi | Mide kanseri |
Diğer ad(lar)ı | Marion Michael Morrison |
Boy | 1,93 m (6 ft 4 in) |
İmza | |
Gençliği ve üniversite yılları
John Wayne, Marion Robert Morrison adıyla 1907 yılında Iowa eyaletinin Winterset kasabasında doğdu. Anne ve babası bir sonraki oğullarına Robert ismini vermek isteyince, ismini ''Marion Michael Morrison'' olarak koydular. John Wayne Amerikan İç Savaşı gazisi bir babanın oğluydu. Annesi Mary Alberta Brown ise İrlanda asıllıydı. Wayne'in ailesi 1911'de Kaliforniya'nın Glendale şehrine taşındılar. Buradaki komşuları John'a "Koca Dük" diye hitap etmeye başladılar çünkü takma adı küçük dük olan Airedale teryesi köpeğini yanına almadan hiçbir yere gitmezdi. John "Dük" lakabını "Marion" ismine tercih etti ve bu ismi hayatının sonuna kadar taşıdı.
Dük Morrison'ın çocukluğu, babası parayı iyi idare edemeyen biri olduğu için yoksulluk içinde geçmiştir. Dük başarılı ve popüler bir öğrenciydi. Erken yaşta boy atarak Glendale Lisesi'nin yıldız amerikan futbolu oyuncularından biri oldu ve mezun olunca Güney Kaliforniya Üniversitesi'ne kabul edildi.
Wayne, gençliğinde yerel Hollywood film stüdyolarında atları nallayan bir adamın dondurmacı dükkânında da çalışmıştır. Ayrıca, ileride katılacağı bir Mason locası tarafından işletilen, bir genç masonlar organizasyonu olan Order of DeMolay örgütünün aktif üyelerinden biri olmuştur.
Wayne'in, Amerikan Deniz Harp Akademisi'ne başvurusu kabul edilmedi. Bunun üzerine üyesi olduğu ve 'ne katıldığı Güney Kaliforniya Üniversitesi'ne başladı. Wayne, üniversitenin efsanevi Howard Jones'un koçluğunu yaptığı Amerikan futbol takımında da oynamıştır. Sahilde yüzerken geçirdiği sözde kaza spor kariyerine son vermiştir, yalnız Wayne daha sonraları, o dönemde koçunun kazanın gerçek sebebini öğrenmesi durumunda göstereceği tepkiden korktuğunu açıkladı. Spor bursunu kaybedince parası olmadığı için okula devam edemedi.
Üniversitedeyken, yerel film stüdyolarında çalışmaya başladı. Kovboy filmlerinin yıldızı Tom Mix, futbol bileti karşılığında Wayne'e sahne eşyaları departmanında yaz süresince bir iş buldu. Yönetmen John Ford ile uzun yıllar sürecek bir arkadaşlık kurarak ufak roller kapmaya başladı. Bu dönemde, üniversitedeki takım arkadaşlarıyla Richard Cromwell ve 'un başrollerini paylaştığı Maker of Men adlı 1930 yapımı filmde göründü.
Oyunculuk kariyeri
Filmleri |
|
William Fox Stüdyoları'nda iki sene boyunca haftada 35$ karşılığında figüranlık yaptıktan sonra ilk kez 1930 yılında adlı filmde rol aldı. Filmin yönetmeni Raoul Walsh, Wayne'i "keşfedince" ona sahne adı olarak Amerikan Bağımsızlık Savaşı generali 'e itafen "John Wayne"i koymuştur. Artık haftalığı 75$'a çıkarılmıştır. Stüdyodaki dublörler tarafından çalıştırılmış, binicilik ve kovboyluk becerilerini geliştirmiştir.
John Wayne denince, ilk önce ayırt edilmemesi iki şey vardır. John Wayne ve John Ford. Biri mükemmel oyuncu, diğeride mükemmel bir Yönetmen, süper bir ikili olmuş ve dönemde harika bir çıkış yakalamışlardır. Wayne ve Ford kombinasyonu çok iyi sürmüş ve birbirinden harika filmler ortaya çıkmıştır. John Wayne'i bu derece iyi yapan isim hiç kaçınılmaz üstad Kovboy filmlerinin yönetmeni John Ford'dur.
The Big Trail, ilk epik "kovboy" filmi, ticari bir başarısızlık da olsa oyuncunun ekrandaki ilk referansı oldu. Ancak dokuz sene sonra, Stagecoach (1939) filmindeki performansı Wayne'i bir yıldız yaptı. Aradaki dönemde çoğunlukla şirketinde kovboy filmleri ve için Kuzey Afrika'da geçen Üç Silahşorlar (1933) de dahil dizi filmler çekti: Aynı sene (1933), 'in spekülatif başarısı (success de scandale) olan adlı filmde küçük bir rol aldı.
Wayne, 1928 yılından başlayarak takip eden 35 sene boyunca, aralarında Stagecoach (1939), (1949), The Quiet Man (1952), The Searchers (1956), (1957) ve (1962) adlı filmlerin de olduğu yirmiden fazla John Ford filminde yer aldı.
Internet Movie Database sitesine göre Wayne, rol aldığı filmlerin 142sinde başroldeydi. John Wayne'in en çok beğeni toplayan rollerinden biri yönetmenliğini William Wellman'ın yaptığı, senaryosunun tarafından yazılmış bir kitabı konu aldığı The High and the Mighty (1954) filmindeydi. Kahraman bir havacı portresi oyuncuya farklı çevrelerin beğenisini kazandırdı. (1953) da bu filme bağlantılıdır ve ikisi de bir yıl ara ile aynı yapımcılar, yönetmen, yazar, sinematograf, editör ve dağıtımcı tarafından yapılmışlardır.
1949 yılında All the King's Men filminin yönetmeni Robert Rossen Wayne'e filmdeki başrolü teklif etmiştir. Wayne senaryoyu pek çok bakımdan gayri-Amerikan bularak, rolü içerlenmiş bir tavırla reddetmiştir. Onun yerine rol alan Broderick Crawford, 1950'de Wayne'in de filmindeki rolü ile aday olduğu En İyi Erkek Oyuncu Oscar'ını kazanmıştır.
1962 Senesinde, yine bir John Ford filmi olan The Man Who Shot The Liberty Valence adlı filmde, bir diğer ünlü kovboy ve yıldız oyuncu James Stewart ve Lee Van Clef ile başrolleri paylaşır. Bu filmde, kasabanın en önde gelen güçlü isimlerinden biri olarak karşımıza çıkar. Eskisi kadar işlerle haşır neşir değildir ve kasabadan uzak bir yerde kendisine en yaptırıp, kargaşaya girmek istemez ama elinde olmadan kasabanın kötü güçlerden korunması için yine gücünü ortaya koyacaktır.
John Wayne 1969 yapımı True Grit filmindeki oyunculuğu ile Akademi Ödülleri En İyi Erkek Oyuncu ödülünü almıştır. Sands of Iwo Jima filmi ile aynı ödüle aday gösterilmiştir. Yönettiği iki filmden biri olan The Alamo En İyi Filmi adayı olmuştur. Diğer filmi (1968), Vietnam Savaşı döneminde yapılan ve çatışmayı destekleyen tek filmdir.
The Searchers günümüzde de Wayne'in en iyi ve karmaşık oyunculuğunu sergilediği film olarak kabul edilmektedir. 2006 yılında Premiere Magazine dergisinin yaptığı sektör anketinde, oyuncunun Ethan Edwards karakterini canlandırışı sinema tarihinin en iyi 87. performansı olarak oylanmıştır.
Wayne tutucu idealleriyle tanınırdı. birliğinin kurulmasına yardımcı oldu ve bir dönem organizasyonun başkanlığını yaptı. Ateşli bir anti-komünistti ve HUAC (House Un-American Activities Committee) taraftarı ve komünist idealler sempatizanı olmakla suçlanan oyuncuları kara listeye alma yandaşıydı.
Playboy dergisi, Wayne ile 1971'de yaptığı tartışmalı röportajda, oyuncuya ABD'de zencilerin eşitlik konusunda attıkları büyük adımlar için ne düşündüğünü sormuştur. Wayne beyaz üstünlüğünün, zencilerin, eğitim düzeylerini arttırarak Amerikan toplumunda daha etkin bir rol almalarına dek devam edeceğini belirtmiştir.
Wayne tarafından kurulmuş yapım şirketi adını adlı filmdeki kurgusal taşımacılık şirketinden almıştır.
Hastalık dönemi
Wayne'e 1964 yılında akciğer kanseri tanısı kondu. Geçirdiği ameliyatta sol akciğerinin tamamı ve iki alındı. Kansere, ABD hükûmetinin nükleer silah deneylerini yaptığı Utah eyaletinde çekilen The Conqueror filminin setinde yakalandığı söylentilerine rağmen, Wayne sebebin günde iki paket içmesi olduğuna inanıyordu.
Belki de sırf popülerliğinden ya da Hollywood'daki en meşhur cumhuriyetçi yıldız olmasından dolayı, Cumhuriyetçi Parti 1968 yılında Wayne'den başkan adayı olmasını talep etti. Wayne, halkın Beyaz Saray'da bir oyuncu görmek isteyeceğine inanmadığından bu teklifi reddetti. Yine de, arkadaşı Ronald Reagan'ın 1966 ve 1970'te Kaliforniya valisi adaylıklarını destekledi. Oyuncu, tutucu Demokratik vali George Wallace'ın adaylığını koyduğu 1968 yılında seçime adaylığını koyması teklif edildi fakat bu da vuku bulmadı.
Ölümü
John Wayne 11 Haziran 1979'da mide kanseri nedeniyle 72 yaşında öldü ve Corona del Mar'daki Pacific View Memorial Park mezarlığına defnedildi. Ölümünden sonra kısa bir süre boyunca Dük'ün ölüm yatağında dinini Katolik mezhebine değiştirdiği dedikoduları dolandı. 2003 yılında torunu papazlık rütbesini aldığında ve din değiştirmiş arkadaşı Bob Hope'un ölümünde bu hikâye tekrar yayıldı. Halbuki, Dave Grayson ve Dük'ün kızı Aissa da dahil yakınları Dük'ün bu iddia edilen din değişimi gerçekleştiğinde kendinde olmadığını açıklayarak bu söylentileri yalanladılar.
Wayne'in gençliğinden süregelen Katoliklik karşıtlığı Wayne ailesinde sürekli bir gerilime sebep açmasından ve ilk evliliğinin iddia edilen sebebi olmasından dolayı bu hiç şaşırtıcı değildir. Wayne'in Mason olmasına rağmen, ailesi Mason cenazesine başvurmamıştır.
Wayne üç kere İspanyol asıllı kadınlarla evlendi; Josephine Alicia Saenz, Esperanza Baur ve Pilar Palette. Josephine'den dört çocuğu, Pilar'dan üç çocuğu olmuştur. Aralarında en çok tanınanlar Patrick Wayne adlı oyuncu ve John Wayne'in kızı olarak anılarını yazan Aissa Wayne'dir.
Josie Saenz ile aşk macerası üniversite yıllarında başladı ve evlenene kadar yedi yıl boyunca devam etti. Saenz Balboa'daki bir kumsal partisindeki tanışmalarında 15-16 yaşlarındaydı. Başarılı İspanyol bir iş adamının kızı olan Josie, Dük ile ilişkisini sürdürebilmek için hatırı sayılır bir muhalefete direndi. Ölümünden önceki yıllarda Wayne, eski sekreteri Pat Stacy ile mutlu bir beraberlik sürdürüyordu.
John Wayne Kaliforniya'nın Newport Beach kentindeki evinde öldü. Newport Limanı'ndaki evinin yer aldığı bölge hala ilgi çekmektedir. Ölümünden sonra evi yıkılmış ve yeni sahipleri yerine başka bir ev inşa etmişlerdir.
John Wayne'in adı çeşitli yapılara verilmiştir. Bunların arasında Kaliforniya eyaletinin Orange County kentindeki John Wayne Havaalanı ve Washington eyaletindeki Iron Horse State Parkı'ndaki 100 milden uzun "John Wayne Pioneer Trail" adlı patika vardır.
Kaçırdığı roller
- Mel Brooks Wayne'e Blazing Saddles filminde Mr. Taggert rolünü teklif etmiştir. John Wayne senaryoyu okuduktan sonra "Ben bu filmde Hobie Dampier Hutton, Wayne'in en yakın arkadaşı] olmadan rol alamam... ama görmek için sabırsızlanıyorum" demiştir. Bu rolü bir başka kovboy filmleri oyuncuü olan kapmıştır. Wayne'in film tarihindeki en gülünç taklidi olabilecek rolü oynamasının nasıl olacağını hayal etmek yeterlidir. oyuncu bunun dışında filminde başrol oynamayı kabul etmiş, fakat çekimler başlamadan ölmüştür.
Kaynakça
- ^ a b c . 8 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2006.
- ^ . 20 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2006.
- ^ . 13 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2006.
- ^ . 6 Aralık 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2006.
- ^ . 8 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2006.
- ^ a b c . 8 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2006.
- ^ Scott Wise The Film 100: A Ranking of the Most Influential People in the History of the Movies, Citadel Press Book/Carol Publishing Group: Secaucus, New Jersey (1998)
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Kasım 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2006.
- ^ "washingtonpost.com". 18 Haziran 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2006.
Biyografileri
- Campbell, James T. "Print the Legend: John Wayne and Postwar American Culture". Reviews in American History, Volume 28, Number 3, September 2000, pp. 465–477
- Shepherd, Donald, and Robert Slatzer, with Dave Grayson. Duke: The Life and Times of John Wayne. New York: Doubleday, 1985
- Carey, Harry Jr. A Company of Heroes: My Life as an Actor in the John Ford Stock Company. Lanham, Maryland: Scarecrow Press, 1994
- Clark, Donald & Christopher Anderson. John Wayne's The Alamo: The Making of the Epic Film. New York: Carol Publishing Group, 1995
- Eyman, Scott. Print the Legend: The Life and Times of John Ford. New York: Simon & Schuster, 1999
- McCarthy, Todd. Howard Hawks: The Grey Fox of Hollywood. New York: Grove Press, 1997
- Zolotow, Maurice., Shooting Star: A Biography of John Wayne. New York: Simon & Schuster, 1974
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta John Wayne ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- IMDb'de John Wayne
- John Wayne Resmi Sitesi15 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- JWMB - DukeWayne.com - En büyük Internet Hayran Sitesi 25 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Find A Grave - Mezarlık Arama Sitesi 10 Aralık 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- John Wayne Kanser Vakfı21 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- John Wayne Kanser Enstitüsü26 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Wayne İşletmeleri 13 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., John Wayne isminin ve resminin lisansını veren tek işletme (İngilizce)
- John Wayne bir film setinde radyoaktif maddelerin etkisinde kalarak kanserden mi öldü?3 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (en:The Straight Dope sitesinden)
- John Wayne'in ait olduğu din 23 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- (İngilizce)
- USC(Güney Kaliforniya Üniversitesi) Efsaneleri Sitesindeki profili (İngilizce)
- John Wayne'in Amerika anlatısı 25 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
John Wayne d 26 Mayis 1907 11 Haziran 1979 Oscar en iyi erkek oyuncu odulunu almis kariyerine 1920 lerde sessiz filmlerle baslamis Amerikali oyuncu 1940 ile 1970 li yillar arasinda bastagelen yildizlardandir Ozellikle kovboy filmleri ve II Dunya Savasi konulu filmleriyle meshur olsa da cok cesitli turlerde biyografilerde romantik komedilerde polis dramlarinda ve baska pek cok tarzda filmde oynamistir Hasin ve bireyci bir erkeklik ornegi olusturarak kalici bir Amerikan ikonu haline gelmistir The Alamo filminin cekiminde Wayne gunde 5 paket sigara icmistir Kariyerinin baslangicinda bazi rolleri alabilmek icin farkli bir yurume seklini ogrenmistir John WayneDogumMarion Robert Morrison 26 Mayis 1907 1907 05 26 Winterset Iowa ABDOlum11 Haziran 1979 72 yasinda Los Angeles ABDOlum sebebiMide kanseriDiger ad lar iMarion Michael MorrisonBoy1 93 m 6 ft 4 in ImzaGencligi ve universite yillariJohn Wayne in Winterset Iowa daki dogum yeri John Wayne Marion Robert Morrison adiyla 1907 yilinda Iowa eyaletinin Winterset kasabasinda dogdu Anne ve babasi bir sonraki ogullarina Robert ismini vermek isteyince ismini Marion Michael Morrison olarak koydular John Wayne Amerikan Ic Savasi gazisi bir babanin ogluydu Annesi Mary Alberta Brown ise Irlanda asilliydi Wayne in ailesi 1911 de Kaliforniya nin Glendale sehrine tasindilar Buradaki komsulari John a Koca Duk diye hitap etmeye basladilar cunku takma adi kucuk duk olan Airedale teryesi kopegini yanina almadan hicbir yere gitmezdi John Duk lakabini Marion ismine tercih etti ve bu ismi hayatinin sonuna kadar tasidi Duk Morrison in cocuklugu babasi parayi iyi idare edemeyen biri oldugu icin yoksulluk icinde gecmistir Duk basarili ve populer bir ogrenciydi Erken yasta boy atarak Glendale Lisesi nin yildiz amerikan futbolu oyuncularindan biri oldu ve mezun olunca Guney Kaliforniya Universitesi ne kabul edildi Wayne gencliginde yerel Hollywood film studyolarinda atlari nallayan bir adamin dondurmaci dukkaninda da calismistir Ayrica ileride katilacagi bir Mason locasi tarafindan isletilen bir genc masonlar organizasyonu olan Order of DeMolay orgutunun aktif uyelerinden biri olmustur Wayne in Amerikan Deniz Harp Akademisi ne basvurusu kabul edilmedi Bunun uzerine uyesi oldugu ve ne katildigi Guney Kaliforniya Universitesi ne basladi Wayne universitenin efsanevi Howard Jones un koclugunu yaptigi Amerikan futbol takiminda da oynamistir Sahilde yuzerken gecirdigi sozde kaza spor kariyerine son vermistir yalniz Wayne daha sonralari o donemde kocunun kazanin gercek sebebini ogrenmesi durumunda gosterecegi tepkiden korktugunu acikladi Spor bursunu kaybedince parasi olmadigi icin okula devam edemedi Universitedeyken yerel film studyolarinda calismaya basladi Kovboy filmlerinin yildizi Tom Mix futbol bileti karsiliginda Wayne e sahne esyalari departmaninda yaz suresince bir is buldu Yonetmen John Ford ile uzun yillar surecek bir arkadaslik kurarak ufak roller kapmaya basladi Bu donemde universitedeki takim arkadaslariyla Richard Cromwell ve un basrollerini paylastigi Maker of Men adli 1930 yapimi filmde gorundu Oyunculuk kariyeriThe Searchers da John WayneFilmleriBrown of Harvard 1926 Bardelys the Magnificent 1926 1926 1927 1927 1928 1928 1928 1929 1929 Noah s Ark 1929 1929 1929 1929 1930 1930 1930 1930 1930 1931 1931 1931 1931 1931 1931 1932 kisa metrajli film 1932 kisa metrajli film 1932 1932 1932 1932 1932 1932 kisa metrajli film 1932 1932 1932 1932 1933 The Three Musketeers 1933 1933 1933 1933 1933 1933 1933 1933 1933 1933 1934 1934 1934 1934 1934 1934 1934 1934 1934 1934 1934 1935 1935 1935 1935 1935 1935 1935 1935 1936 1936 1936 1936 1936 1936 1936 1937 1937 1937 1937 1937 1938 1938 1938 1938 Stagecoach 1939 1939 1939 1939 1939 1939 1940 1940 kisa metrajli film 1940 The Long Voyage Home 1940 1940 1941 1941 1941 1941 kisa metrajli film 1942 1942 1942 1942 1942 1942 1942 1943 1943 1944 1944 1945 1945 1945 1945 1946 1947 ayni zamanda yapimcisi 1947 Red River 1948 1948 Three Godfathers 1948 1948 1949 ayni zamanda yapimcisi 1949 1949 kisa metrajli film Sands of Iwo Jima 1949 Rio Grande 1950 1951 kisa metrajli film 1951 1951 kisa metrajli film 1951 kisa metrajli film 1951 1952 kisa metrajli film sunucu The Quiet Man 1952 1952 ayni zamanda yapimcisi 1953 1953 ayni zamanda yapimcisi Hondo 1953 ayni zamanda yapimcisi The High and the Mighty 1954 ayni zamanda yapimcisi The Sea Chase 1955 1955 kisa metrajli film 1955 ayni zamanda yonetmeni ve yapimcisi 1956 The Searchers 1956 1957 1957 1957 1958 kisa rol 1958 Rio Bravo 1959 1959 The Alamo 1960 ayni zamanda yonetmeni ve yapimcisi 1960 1961 kisa metrajli film sunucu The Comancheros 1961 ayni zamanda yonetmeni 1962 Hatari 1962 The Longest Day 1962 How the West Was Won 1962 1963 1963 1964 1965 1965 1965 1966 El Dorado 1966 1967 kisa metrajli film sunucu 1967 1968 ayni zamanda yonetmeni 1968 True Grit 1969 The Undefeated 1969 1970 belgesel 1970 Rio Lobo 1970 1971 yardimci yonetmen 1971 belgesel 1972 1972 tanimlayici kisa rol 1973 1973 1974 1975 1975 1976 belgesel sunucu The Shootist 1976 William Fox Studyolari nda iki sene boyunca haftada 35 karsiliginda figuranlik yaptiktan sonra ilk kez 1930 yilinda adli filmde rol aldi Filmin yonetmeni Raoul Walsh Wayne i kesfedince ona sahne adi olarak Amerikan Bagimsizlik Savasi generali e itafen John Wayne i koymustur Artik haftaligi 75 a cikarilmistir Studyodaki dublorler tarafindan calistirilmis binicilik ve kovboyluk becerilerini gelistirmistir John Wayne denince ilk once ayirt edilmemesi iki sey vardir John Wayne ve John Ford Biri mukemmel oyuncu digeride mukemmel bir Yonetmen super bir ikili olmus ve donemde harika bir cikis yakalamislardir Wayne ve Ford kombinasyonu cok iyi surmus ve birbirinden harika filmler ortaya cikmistir John Wayne i bu derece iyi yapan isim hic kacinilmaz ustad Kovboy filmlerinin yonetmeni John Ford dur The Big Trail ilk epik kovboy filmi ticari bir basarisizlik da olsa oyuncunun ekrandaki ilk referansi oldu Ancak dokuz sene sonra Stagecoach 1939 filmindeki performansi Wayne i bir yildiz yapti Aradaki donemde cogunlukla sirketinde kovboy filmleri ve icin Kuzey Afrika da gecen Uc Silahsorlar 1933 de dahil dizi filmler cekti Ayni sene 1933 in spekulatif basarisi success de scandale olan adli filmde kucuk bir rol aldi Wayne 1928 yilindan baslayarak takip eden 35 sene boyunca aralarinda Stagecoach 1939 1949 The Quiet Man 1952 The Searchers 1956 1957 ve 1962 adli filmlerin de oldugu yirmiden fazla John Ford filminde yer aldi Internet Movie Database sitesine gore Wayne rol aldigi filmlerin 142sinde basroldeydi John Wayne in en cok begeni toplayan rollerinden biri yonetmenligini William Wellman in yaptigi senaryosunun tarafindan yazilmis bir kitabi konu aldigi The High and the Mighty 1954 filmindeydi Kahraman bir havaci portresi oyuncuya farkli cevrelerin begenisini kazandirdi 1953 da bu filme baglantilidir ve ikisi de bir yil ara ile ayni yapimcilar yonetmen yazar sinematograf editor ve dagitimci tarafindan yapilmislardir 1949 yilinda All the King s Men filminin yonetmeni Robert Rossen Wayne e filmdeki basrolu teklif etmistir Wayne senaryoyu pek cok bakimdan gayri Amerikan bularak rolu icerlenmis bir tavirla reddetmistir Onun yerine rol alan Broderick Crawford 1950 de Wayne in de filmindeki rolu ile aday oldugu En Iyi Erkek Oyuncu Oscar ini kazanmistir 1962 Senesinde yine bir John Ford filmi olan The Man Who Shot The Liberty Valence adli filmde bir diger unlu kovboy ve yildiz oyuncu James Stewart ve Lee Van Clef ile basrolleri paylasir Bu filmde kasabanin en onde gelen guclu isimlerinden biri olarak karsimiza cikar Eskisi kadar islerle hasir nesir degildir ve kasabadan uzak bir yerde kendisine en yaptirip kargasaya girmek istemez ama elinde olmadan kasabanin kotu guclerden korunmasi icin yine gucunu ortaya koyacaktir John Wayne 1969 yapimi True Grit filmindeki oyunculugu ile Akademi Odulleri En Iyi Erkek Oyuncu odulunu almistir Sands of Iwo Jima filmi ile ayni odule aday gosterilmistir Yonettigi iki filmden biri olan The Alamo En Iyi Filmi adayi olmustur Diger filmi 1968 Vietnam Savasi doneminde yapilan ve catismayi destekleyen tek filmdir The Searchers gunumuzde de Wayne in en iyi ve karmasik oyunculugunu sergiledigi film olarak kabul edilmektedir 2006 yilinda Premiere Magazine dergisinin yaptigi sektor anketinde oyuncunun Ethan Edwards karakterini canlandirisi sinema tarihinin en iyi 87 performansi olarak oylanmistir Wayne tutucu idealleriyle taninirdi birliginin kurulmasina yardimci oldu ve bir donem organizasyonun baskanligini yapti Atesli bir anti komunistti ve HUAC House Un American Activities Committee taraftari ve komunist idealler sempatizani olmakla suclanan oyunculari kara listeye alma yandasiydi Playboy dergisi Wayne ile 1971 de yaptigi tartismali roportajda oyuncuya ABD de zencilerin esitlik konusunda attiklari buyuk adimlar icin ne dusundugunu sormustur Wayne beyaz ustunlugunun zencilerin egitim duzeylerini arttirarak Amerikan toplumunda daha etkin bir rol almalarina dek devam edecegini belirtmistir Wayne tarafindan kurulmus yapim sirketi adini adli filmdeki kurgusal tasimacilik sirketinden almistir Hastalik donemiWayne e 1964 yilinda akciger kanseri tanisi kondu Gecirdigi ameliyatta sol akcigerinin tamami ve iki alindi Kansere ABD hukumetinin nukleer silah deneylerini yaptigi Utah eyaletinde cekilen The Conqueror filminin setinde yakalandigi soylentilerine ragmen Wayne sebebin gunde iki paket icmesi olduguna inaniyordu Belki de sirf populerliginden ya da Hollywood daki en meshur cumhuriyetci yildiz olmasindan dolayi Cumhuriyetci Parti 1968 yilinda Wayne den baskan adayi olmasini talep etti Wayne halkin Beyaz Saray da bir oyuncu gormek isteyecegine inanmadigindan bu teklifi reddetti Yine de arkadasi Ronald Reagan in 1966 ve 1970 te Kaliforniya valisi adayliklarini destekledi Oyuncu tutucu Demokratik vali George Wallace in adayligini koydugu 1968 yilinda secime adayligini koymasi teklif edildi fakat bu da vuku bulmadi OlumuJohn Wayne 11 Haziran 1979 da mide kanseri nedeniyle 72 yasinda oldu ve Corona del Mar daki Pacific View Memorial Park mezarligina defnedildi Olumunden sonra kisa bir sure boyunca Duk un olum yataginda dinini Katolik mezhebine degistirdigi dedikodulari dolandi 2003 yilinda torunu papazlik rutbesini aldiginda ve din degistirmis arkadasi Bob Hope un olumunde bu hikaye tekrar yayildi Halbuki Dave Grayson ve Duk un kizi Aissa da dahil yakinlari Duk un bu iddia edilen din degisimi gerceklestiginde kendinde olmadigini aciklayarak bu soylentileri yalanladilar Wayne in gencliginden suregelen Katoliklik karsitligi Wayne ailesinde surekli bir gerilime sebep acmasindan ve ilk evliliginin iddia edilen sebebi olmasindan dolayi bu hic sasirtici degildir Wayne in Mason olmasina ragmen ailesi Mason cenazesine basvurmamistir Wayne uc kere Ispanyol asilli kadinlarla evlendi Josephine Alicia Saenz Esperanza Baur ve Pilar Palette Josephine den dort cocugu Pilar dan uc cocugu olmustur Aralarinda en cok taninanlar Patrick Wayne adli oyuncu ve John Wayne in kizi olarak anilarini yazan Aissa Wayne dir Josie Saenz ile ask macerasi universite yillarinda basladi ve evlenene kadar yedi yil boyunca devam etti Saenz Balboa daki bir kumsal partisindeki tanismalarinda 15 16 yaslarindaydi Basarili Ispanyol bir is adaminin kizi olan Josie Duk ile iliskisini surdurebilmek icin hatiri sayilir bir muhalefete direndi Olumunden onceki yillarda Wayne eski sekreteri Pat Stacy ile mutlu bir beraberlik surduruyordu John Wayne Kaliforniya nin Newport Beach kentindeki evinde oldu Newport Limani ndaki evinin yer aldigi bolge hala ilgi cekmektedir Olumunden sonra evi yikilmis ve yeni sahipleri yerine baska bir ev insa etmislerdir John Wayne in adi cesitli yapilara verilmistir Bunlarin arasinda Kaliforniya eyaletinin Orange County kentindeki John Wayne Havaalani ve Washington eyaletindeki Iron Horse State Parki ndaki 100 milden uzun John Wayne Pioneer Trail adli patika vardir Kacirdigi roller Mel Brooks Wayne e Blazing Saddles filminde Mr Taggert rolunu teklif etmistir John Wayne senaryoyu okuduktan sonra Ben bu filmde Hobie Dampier Hutton Wayne in en yakin arkadasi olmadan rol alamam ama gormek icin sabirsizlaniyorum demistir Bu rolu bir baska kovboy filmleri oyuncuu olan kapmistir Wayne in film tarihindeki en gulunc taklidi olabilecek rolu oynamasinin nasil olacagini hayal etmek yeterlidir oyuncu bunun disinda filminde basrol oynamayi kabul etmis fakat cekimler baslamadan olmustur Kaynakca a b c 8 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Kasim 2006 20 Kasim 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Kasim 2006 13 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Kasim 2006 6 Aralik 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Kasim 2006 8 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Kasim 2006 a b c 8 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Kasim 2006 Scott Wise The Film 100 A Ranking of the Most Influential People in the History of the Movies Citadel Press Book Carol Publishing Group Secaucus New Jersey 1998 Arsivlenmis kopya 15 Kasim 2006 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Kasim 2006 washingtonpost com 18 Haziran 2006 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Kasim 2006 BiyografileriCampbell James T Print the Legend John Wayne and Postwar American Culture Reviews in American History Volume 28 Number 3 September 2000 pp 465 477 Shepherd Donald and Robert Slatzer with Dave Grayson Duke The Life and Times of John Wayne New York Doubleday 1985 ISBN 0 385 17893 X Carey Harry Jr A Company of Heroes My Life as an Actor in the John Ford Stock Company Lanham Maryland Scarecrow Press 1994 ISBN 0 8108 2865 0 Clark Donald amp Christopher Anderson John Wayne s The Alamo The Making of the Epic Film New York Carol Publishing Group 1995 ISBN 0 8065 1625 9 Eyman Scott Print the Legend The Life and Times of John Ford New York Simon amp Schuster 1999 ISBN 0 684 81161 8 McCarthy Todd Howard Hawks The Grey Fox of Hollywood New York Grove Press 1997 ISBN 0 8021 1598 5 Zolotow Maurice Shooting Star A Biography of John Wayne New York Simon amp Schuster 1974 ISBN 0 491 01200 4Dis baglantilarWikimedia Commons ta John Wayne ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir IMDb de John Wayne John Wayne Resmi Sitesi15 Eylul 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce JWMB DukeWayne com En buyuk Internet Hayran Sitesi 25 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Find A Grave Mezarlik Arama Sitesi 10 Aralik 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce John Wayne Kanser Vakfi21 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce John Wayne Kanser Enstitusu26 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Wayne Isletmeleri 13 Kasim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde John Wayne isminin ve resminin lisansini veren tek isletme Ingilizce John Wayne bir film setinde radyoaktif maddelerin etkisinde kalarak kanserden mi oldu 3 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde en The Straight Dope sitesinden John Wayne in ait oldugu din 23 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Ingilizce USC Guney Kaliforniya Universitesi Efsaneleri Sitesindeki profili Ingilizce John Wayne in Amerika anlatisi 25 Kasim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce