Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Jonas Edward Salk (28 Ekim 1914 – 23 Haziran 1995), ilk başarılı çocuk felci aşısını geliştiren Yahudi kökenli Amerikalı virolog ve tıp araştırmacısıdır. Doğup, büyüdüğü New York'ta bulunan ve New York Şehir Koleji ve New York Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde tıp ve biyoloji öğrenimi gördü. Daha sonra, sıradan sağlıkçı doktor olmak yerine, araştırmacı doktor olmayı seçti ve 1939'da New York'taki uygulamalı öğrenim hizmeti veren Mount Sinai Hastanesi'nde staj öğrenimi gördü. İki yıl sonra, Michigan Üniversitesi'nde doktora hocası Thomas Francis Jr.'ın öğrenim çatısı altında, viroloji ve virüsle oluşan grip hastalıkları alanında öğrenim görmesini sağlayacak bursu kazandı.
Jonas Salk | |
|---|---|
 Jonas Salk Kopenhag Havalimanı'nda (Mayıs 1959). | |
| Doğum | Jonas Salk 28 Ekim 1914 New York, ABD |
| Ölüm | 23 Haziran 1995 (80 yaşında) La Jolla, California, ABD |
| Defin yeri | El Camino Memorial Park, San Diego, Kaliforniya |
| Milliyet | Yahudi |
| Vatandaşlık |  ABD |
| Mezun olduğu okul(lar) | |
| Tanınma nedeni | Polio vaccine aşısını buldu |
| Evlilik | Donna Lindsay (e. 1939; b. 1968) Françoise Gilot (e. 1970; ö. 1995) |
| Ödüller | Lasker Ödülleri |
| Kariyeri | |
| Dalı | Tıbbî araştırma, viroloji ve epidemiyoloji |
| Çalıştığı kurum | |
| İmza | |
 | |
Yaşamı
Salk, 1914 yılında New York'ta, Rus İmparatorluğu'ndaki Yahudilere yapılan zulümlerden ve ayrımcılıklardan kurtulmak için ABD'ye göçen iki Aşkenazi Yahudisi çiftin oğlu olarak dünyaya geldi. Kendisinden küçük, iki kardeşi vardı: Herman ve gelecekte çocuk psikologu olacak Lee. Ailesi Doğu Harlem'den, Bronx, Elsmere Place'e taşındı. Daha sonra ise yaşamlarını bir süre Queens, Arverme'deki 439 Beach bölgesinin 69. caddesinde geçirdiler.
Tıp tahsilini yaptıktan sonra kendisini virüs araştırma çalışmalarına verdi. Önce Michigan Üniversitesi’nde, ardından Pittsburgh Üniversitesi’nde Virüs Araştırma Laboratuvarı’nda çalıştı. Çocuk felci dahil birçok konuda bilimsel makaleler yazdı. 1947 senesinde bakteriyoloji profesörü oldu. Aynı sene Virüs Araştırma Merkezi'nin Başkanlığı görevi de verildi. Dr. J. Salk buradaki çalışmaları sırasında maymun böbreği dokularında polyo (çocuk felci) virüslerini üretmeyi başardı. 1952 yılında ABD, tarihinde görülen en korkutucu çocuk felci salgını ile karşı karşıya kalmıştı: 57.628 çocuk felci vakası yaşandı. Salk, salgından iki yıl sonra formaldehitle öldürülmüş virüsten aşı elde etmeyi başardı. İlk olarak kendi karısı ve üç çocuğunu medya önünde aşıladı. Ardından 1954 ve 1955 yıllarında yapılan geniş çapta tecrübeler, aşının çocuk felcine etkili olduğunu kesin olarak gösterdi. Dr. Salk, ülke çapında kahraman ilan edildi. 1957 yılına gelindiğinde, Salk’ın aşısı sayesinde ABD’de görülen çocuk felci vakaları %80-90 oranında azaltılmıştı. Salk, bulduğu çocuk felci aşısı için patent çıkarmamıştır. Eğer patent çıkarsaydı 7 milyar dolar kazanç sağlayabilirdi. O insanları kurtarmayı seçti.
Salk, 1957’de deneysel tıp alanında profesör oldu. 1960’ta La Jolla, Kaliforniya’da Salk Biyolojik Çalışmalar Enstitüsü’nü kurdu; kendisini multiple sclerosis ve kanser araştırmaların a verdi. 1968’de sonlanan ilk evliliğinin ardından 1970'te Françoise Gilot (ressam Picasso’nun ilk eşi ve iki çocuğunun annesi) ile ikinci evliliğini yaptı. 1970'lerde bilim ve bilimin sosyal rolü hakkında kitaplar yazdı. 1977’de Başkan Özgürlük Madalyası ile ödüllendirildi.
23 Haziran 1995'te San Diego’da kalp rahatsızlığı nedeniyle hayatını kaybetti.
Kaynakça ve notlar
Notlar
- ^ Çocuk felci hastalığına yakalanmamak için kullanılan bir aşıdır.
Kaynakça
- ^ a b c The Jonas Salk Center. 2001. 30 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "Ethnic background" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ a b c Charlotte DeCroes Jacobs (21 Nisan 2015). Jonas Salk: A Life. Oxford University Press. ss. 45-. ISBN . 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Temmuz 2020. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "Jacobs2015" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ "About Jonas Salk – Salk Institute for Biological Studies". Salk Institute for Biological Studies. 21 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Şubat 2016.
- ^ "A Science Odyssey: People and Discoveries: Salk produces polio vaccine". www.pbs.org. 5 Aralık 1999 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Mart 2016.
- ^ Dr. Lee Salk, Child Psychologist And Popular Author, Dies at 65 – New York Times 5 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Retrieved August 15, 2011.
- ^ City College of New York Microcosm Yearbook, 1934
- ^ Roberts, Sam (27 Temmuz 2012). "New York Census Data, Centuries Old, Is Now Online". 27 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Temmuz 2020.
- ^ "Çocuk Aşısını İlk Kim buldu, İlkkimbuldu.com sitesi, Erişim tarihi:19.08.2014". 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ağustos 2014.
- ^ a b c "Işıl Arıcan, Çocuk Felcinin Korkutucu Geri Dönüşü, Acikbilim.com Aylık Çevrimiçi Bilim Dergisi ,14.01.2014". 29 Eylül 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ağustos 2014.
- ^ "Çocuk Felci Patent değeri ile ilgili haber Erişim Tarihi:30.09.2014". 27 Eylül 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Eylül 2014.
Dış bağlantılar
- Jonas Salk Fonu9 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Vikisöz'de Jonas Salk ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Jonas Edward Salk 28 Ekim 1914 23 Haziran 1995 ilk basarili cocuk felci asisini gelistiren Yahudi kokenli Amerikali virolog ve tip arastirmacisidir Dogup buyudugu New York ta bulunan ve New York Sehir Koleji ve New York Universitesi Tip Fakultesi nde tip ve biyoloji ogrenimi gordu Daha sonra siradan saglikci doktor olmak yerine arastirmaci doktor olmayi secti ve 1939 da New York taki uygulamali ogrenim hizmeti veren Mount Sinai Hastanesi nde staj ogrenimi gordu Iki yil sonra Michigan Universitesi nde doktora hocasi Thomas Francis Jr in ogrenim catisi altinda viroloji ve virusle olusan grip hastaliklari alaninda ogrenim gormesini saglayacak bursu kazandi Jonas SalkJonas Salk Kopenhag Havalimani nda Mayis 1959 DogumJonas Salk 28 Ekim 1914 New York ABDOlum23 Haziran 1995 80 yasinda La Jolla California ABDDefin yeriEl Camino Memorial Park San Diego KaliforniyaMilliyetYahudiVatandaslik ABDMezun oldugu okul lar New York Sehir Koleji New York Universitesi Michigan UniversitesiTaninma nedeniPolio vaccine asisini bulduEvlilikDonna Lindsay e 1939 b 1968 Francoise Gilot e 1970 o 1995 OdullerLasker OdulleriKariyeriDaliTibbi arastirma viroloji ve epidemiyolojiCalistigi kurumPittsburgh Universitesi Salk Institute Michigan UniversitesiImza1988 de Jonas Salk YasamiSalk 1914 yilinda New York ta Rus Imparatorlugu ndaki Yahudilere yapilan zulumlerden ve ayrimciliklardan kurtulmak icin ABD ye gocen iki Askenazi Yahudisi ciftin oglu olarak dunyaya geldi Kendisinden kucuk iki kardesi vardi Herman ve gelecekte cocuk psikologu olacak Lee Ailesi Dogu Harlem den Bronx Elsmere Place e tasindi Daha sonra ise yasamlarini bir sure Queens Arverme deki 439 Beach bolgesinin 69 caddesinde gecirdiler Tip tahsilini yaptiktan sonra kendisini virus arastirma calismalarina verdi Once Michigan Universitesi nde ardindan Pittsburgh Universitesi nde Virus Arastirma Laboratuvari nda calisti Cocuk felci dahil bircok konuda bilimsel makaleler yazdi 1947 senesinde bakteriyoloji profesoru oldu Ayni sene Virus Arastirma Merkezi nin Baskanligi gorevi de verildi Dr J Salk buradaki calismalari sirasinda maymun bobregi dokularinda polyo cocuk felci viruslerini uretmeyi basardi 1952 yilinda ABD tarihinde gorulen en korkutucu cocuk felci salgini ile karsi karsiya kalmisti 57 628 cocuk felci vakasi yasandi Salk salgindan iki yil sonra formaldehitle oldurulmus virusten asi elde etmeyi basardi Ilk olarak kendi karisi ve uc cocugunu medya onunde asiladi Ardindan 1954 ve 1955 yillarinda yapilan genis capta tecrubeler asinin cocuk felcine etkili oldugunu kesin olarak gosterdi Dr Salk ulke capinda kahraman ilan edildi 1957 yilina gelindiginde Salk in asisi sayesinde ABD de gorulen cocuk felci vakalari 80 90 oraninda azaltilmisti Salk buldugu cocuk felci asisi icin patent cikarmamistir Eger patent cikarsaydi 7 milyar dolar kazanc saglayabilirdi O insanlari kurtarmayi secti Salk 1957 de deneysel tip alaninda profesor oldu 1960 ta La Jolla Kaliforniya da Salk Biyolojik Calismalar Enstitusu nu kurdu kendisini multiple sclerosis ve kanser arastirmalarin a verdi 1968 de sonlanan ilk evliliginin ardindan 1970 te Francoise Gilot ressam Picasso nun ilk esi ve iki cocugunun annesi ile ikinci evliligini yapti 1970 lerde bilim ve bilimin sosyal rolu hakkinda kitaplar yazdi 1977 de Baskan Ozgurluk Madalyasi ile odullendirildi 23 Haziran 1995 te San Diego da kalp rahatsizligi nedeniyle hayatini kaybetti Kaynakca ve notlarNotlar Cocuk felci hastaligina yakalanmamak icin kullanilan bir asidir Kaynakca a b c The Jonas Salk Center 2001 30 Ocak 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Nisan 2020 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Ethnic background adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme a b c Charlotte DeCroes Jacobs 21 Nisan 2015 Jonas Salk A Life Oxford University Press ss 45 ISBN 978 0 19 933443 8 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Temmuz 2020 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Jacobs2015 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme About Jonas Salk Salk Institute for Biological Studies Salk Institute for Biological Studies 21 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Subat 2016 A Science Odyssey People and Discoveries Salk produces polio vaccine www pbs org 5 Aralik 1999 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mart 2016 Dr Lee Salk Child Psychologist And Popular Author Dies at 65 New York Times 5 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved August 15 2011 City College of New York Microcosm Yearbook 1934 Roberts Sam 27 Temmuz 2012 New York Census Data Centuries Old Is Now Online 27 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Temmuz 2020 Cocuk Asisini Ilk Kim buldu Ilkkimbuldu com sitesi Erisim tarihi 19 08 2014 6 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Agustos 2014 a b c Isil Arican Cocuk Felcinin Korkutucu Geri Donusu Acikbilim com Aylik Cevrimici Bilim Dergisi 14 01 2014 29 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Agustos 2014 Cocuk Felci Patent degeri ile ilgili haber Erisim Tarihi 30 09 2014 27 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Eylul 2014 Dis baglantilarJonas Salk Fonu9 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Vikisoz de Jonas Salk ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Kaynakca