Juan María Bordaberry Arocena (17 Haziran 1928 - 17 Temmuz 2011), 1972'den 1973'e kadar anayasal Uruguay Devlet Başkanı olarak görev yapmış ve daha sonra 1976'ya kadar sivil-askeri bir diktatörlüğün başı olarak hüküm sürmüş Uruguaylı asker, siyasetçi, çiftçi ve sığır yetiştiricisi.
Juan María Bordaberry | |
---|---|
52. Uruguay Devlet Başkanı | |
Görev süresi 1 Mart 1972 - 12 Haziran 1976 | |
Yerine geldiği | |
Yerine gelen | |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 17 Haziran 1928 Montevideo, Uruguay |
Ölüm | 17 Temmuz 2011 (83 yaşında) Montevideo, Uruguay |
Partisi | Colorado Partisi |
Evlilik(ler) | Josefina Herrán |
Çocuk(lar) | 9 |
1971 sonlarında yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından göreve geldi. 1973'te Bordaberry, Genel Kurulu feshetti ve orduyla olan anlaşmazlıklar, asıl görev süresi dolmadan devrilmesine yol açana kadar, genel olarak askeri destekli bir diktatör olarak kararname ile hüküm sürdü.
17 Kasım 2006'da, 1970'lerdeki sivil-asker rejimi döneminde ikisi Genel Kurul üyesi olmak üzere dört kişinin ölümüyle ilgili bir davada tutuklandı.
Hayatı
Bordaberry, 1928'de Uruguay'ın başkenti Montevideo'da doğdu. Bordaberry'nin babası, Senatoda ve Köylü liderliğinde görev yapan Domingo Bordaberry'idi ve ülkedeki en büyük çiftliklerden birinin varisiydi. Başlangıçta, Juan María Bordaberry, halk arasında Blancos olarak bilinen Ulusal Parti'ye üyeydi. Blanco partisi sayesinde Senatoya seçildi. Ancak 1964'te Liga Nacional de Accion Ruralista'nın (İspanyolca "Ulusal Kırsal Eylem Birliği") liderliğini üstlendi ve 1969'da Colorado Partisi'ne katıldı.Colorado Partisi'ne katıldığı yıl, 1969'dan 1971'e kadar, kırsal işlerle uzun bir ilişkisi olan Başkan Jorge Pacheco hükûmetinde tarım bakanı olarak görev yaptı.
Uruguay Devlet Başkanı
Bordaberry, 1971'de Colorado adayı olarak başkan seçildi. Aslında, Ulusal Parti'den Wilson Ferreira Aldunate'nin arkasında 60.000 oyu tamamlayarak en çok ikinci oyu kazandı. Bununla birlikte, birleşik Colorado oyu, birleşik Ulusal oyu 12.000'in biraz üzerinde oyla aştı. Uruguay'ın Ley de Lemas sistemine göre, en çok oyu alan partinin en yüksek puanı alan adayı cumhurbaşkanı seçiliyordu.
Bordaberry, 1972'de, Pacheco'nun otoriter yönetiminin ve terör tehdidinin neden olduğu kurumsal bir krizin ortasında göreve başladı. Bordaberry o zamanlar küçük bir siyasi figürdü; Pacheco'nun özenle seçilmiş halefi olmaktan başka, Pacheco'nun halefi olarak çok az bağımsız duruş sergiledi. Pacheco'nun sivil özgürlükleri askıya alan, işçi sendikalarını yasaklayan ve muhalefet figürlerini hapse atıp öldüren otoriter yöntemlerini sürdürdü. En önde gelen hükûmet pozisyonlarına askeri subaylar atadı.
Cumhurbaşkanlığı görevinden önce ve sonra, tarımsal iyileştirme planları ile özdeşleştirildi. Kişisel açıdan bakıldığında, Bordaberry'nin geriye dönüp bakıldığında dezavantajlı olduğu ortaya çıkan eylemlerinden biri, Jorge Sapelli'nin 1973'te istifası ve kamuoyunda onu reddetmesi göz önüne alındığında, Uruguay Başkan Yardımcısı olarak atanmasıydı. 27 Haziran 1973'te Bordaberry, Kongre'yi feshetti, Anayasa'yı askıya aldı ve orduya ve polise düzeni yeniden sağlamak için gerekli gördüğü her türlü önlemi alma yetkisi verdi. Sonraki üç yıl boyunca, bir Ulusal Güvenlik Konseyi'nin ("COSENA") yardımıyla kararname ile yönetti.
Kabinesinde birkaç önemli halk figürü vardı. İlk demokratik yıllarda Julio María Sanguinetti, José Antonio Mora, Luis Barrios Tassano, ; daha sonra diktatörlük döneminde Alejandro Végh Villegas, Juan Carlos Blanco Estradé, , .
Ordu Tarafından Devrilmesi
Yavaş yavaş Bordaberry, askeri ortaklarından bile daha otoriter hale geldi. Haziran 1976'da, partileri kalıcı olarak kapatacak ve ordu için kalıcı bir rol belirleyecek yeni, korporatist bir anayasa önerdi. Bu, ordunun bile gitmek istediğinden daha ileriydi ve onu istifaya zorladı. Bordaberry daha sonra çiftliğine döndü.
Ailesi
Bordaberry ve eşi Josefina Herrán'ın dokuz çocuğu oldu. Bordaberry'nin oğullarından biri olan Pedro Bordaberry, Jorge Batlle hükûmetinde Turizm ve Sanayi Bakanıydı. Başka bir oğlu Santiago, bir kırsal meseleler aktivistiydi.
Tutuklanması
17 Kasım 2006'da, yargıç emriyle Bordaberry, eski dışişleri bakanı Juan Carlos Blanco Estradé ile birlikte tutuklandı. 1976'da iki yasa koyucunun, Hristiyan Demokrat Parti'den Senatör Zelmar Michelini ve Ulusal Parti'den Meclis lideri Héctor Gutiérrez'in öldürülmesiyle ilgili olarak tutuklandı. Suikastlar Buenos Aires'te gerçekleşti, ancak savcılık bunların Uruguay ve Arjantin askeri rejimlerinin muhaliflere karşı eylemleri koordine ettiği Condor Operasyonunun bir parçası olduğunu iddia etti. Timbal, cinayetlerin Uruguay dışında gerçekleştiği için, 1985'te sivil yönetimin geri gelmesinden sonra çıkarılan bir af kapsamına girmediğine karar verdi.
23 Ocak 2007'de ciddi solunum sorunları nedeniyle Montevideo'da hastaneye kaldırıldı. Yargıç Paublo Eguern, sağlık sorunları nedeniyle Bordaberry'nin ev hapsine alınmasına karar verdi. 27 Ocak'tan itibaren hapis cezasını oğullarından birinin Montevideo'daki evinde geçirdi. 1 Haziran 2007'de bir Temyiz Mahkemesi, Michelini ve Gutiérrez Ruiz cinayetlerine ilişkin davanın devam ettiğini onayladı. 10 Eylül 2007'de, başka bir Temyiz Mahkemesi, Anayasa ihlali nedeniyle Yargıç Gatti tarafından 10 cinayetten yargılanmak üzere yeni bir dava açtı.
7 Şubat 2008'de Sosyal Güvenlik İdaresi BPS, Bordaberry'nin ülkenin eski cumhurbaşkanı olarak emeklilik ödemelerini askıya aldı.
Mahkumiyet
5 Mart 2010'da Bordaberry, cinayetten ve rejimin siyasi muhaliflerinin kaçırılması ve entelektüel yazarların kaybolması gibi suçlardan 30 yıl hapis cezasına çarptırıldı (Uruguay yasalarının izin verdiği en yüksek miktar) ve uzun süre hapis cezasına çarptırılan ikinci eski Uruguaylı diktatör oldu.
Ölümü
17 Temmuz 2011'de Bordaberry, solunum sorunları ve çeşitli hastalıklardan dolayı 83 yaşında evinde öldü. Cenazesi Parque Martinelli de Carrasco'ya gömüldü.
Kaynakça
- ^ and Charles Newbery (Temmuz 17, 2011). "Juan Bordaberry, Who Led Uruguay in Dark Era, Dies at 83". The New York Times. 6 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ocak 2023.
- ^ . 28 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b
- ^ "Uruguay's ex-ruler Bordaberry jailed for 30 years". BBC News. 11 Ocak 2010. 12 Kasım 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ocak 2023.
- ^ "Uruguay's ex-leader Juan Maria Bordaberry dies aged 83". BBC News. 17 Temmuz 2011. 6 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ocak 2023.
- ^ "Juan Maria Bordaberry, president-turned-dictator of Uruguay, dies at 83". Washington Post. 17 Temmuz 2011. 27 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ocak 2023.
- ^ . El País (Uruguay). 8 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2013.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Juan Maria Bordaberry Arocena 17 Haziran 1928 17 Temmuz 2011 1972 den 1973 e kadar anayasal Uruguay Devlet Baskani olarak gorev yapmis ve daha sonra 1976 ya kadar sivil askeri bir diktatorlugun basi olarak hukum surmus Uruguayli asker siyasetci ciftci ve sigir yetistiricisi Juan Maria Bordaberry52 Uruguay Devlet BaskaniGorev suresi 1 Mart 1972 12 Haziran 1976Yerine geldigiYerine gelenKisisel bilgilerDogum 17 Haziran 1928 1928 06 17 Montevideo UruguayOlum 17 Temmuz 2011 83 yasinda Montevideo UruguayPartisi Colorado PartisiEvlilik ler Josefina HerranCocuk lar 9 1971 sonlarinda yapilan Cumhurbaskanligi secimlerinin ardindan goreve geldi 1973 te Bordaberry Genel Kurulu feshetti ve orduyla olan anlasmazliklar asil gorev suresi dolmadan devrilmesine yol acana kadar genel olarak askeri destekli bir diktator olarak kararname ile hukum surdu 17 Kasim 2006 da 1970 lerdeki sivil asker rejimi doneminde ikisi Genel Kurul uyesi olmak uzere dort kisinin olumuyle ilgili bir davada tutuklandi HayatiBordaberry 1928 de Uruguay in baskenti Montevideo da dogdu Bordaberry nin babasi Senatoda ve Koylu liderliginde gorev yapan Domingo Bordaberry idi ve ulkedeki en buyuk ciftliklerden birinin varisiydi Baslangicta Juan Maria Bordaberry halk arasinda Blancos olarak bilinen Ulusal Parti ye uyeydi Blanco partisi sayesinde Senatoya secildi Ancak 1964 te Liga Nacional de Accion Ruralista nin Ispanyolca Ulusal Kirsal Eylem Birligi liderligini ustlendi ve 1969 da Colorado Partisi ne katildi Colorado Partisi ne katildigi yil 1969 dan 1971 e kadar kirsal islerle uzun bir iliskisi olan Baskan Jorge Pacheco hukumetinde tarim bakani olarak gorev yapti Uruguay Devlet BaskaniBordaberry 1971 de Colorado adayi olarak baskan secildi Aslinda Ulusal Parti den Wilson Ferreira Aldunate nin arkasinda 60 000 oyu tamamlayarak en cok ikinci oyu kazandi Bununla birlikte birlesik Colorado oyu birlesik Ulusal oyu 12 000 in biraz uzerinde oyla asti Uruguay in Ley de Lemas sistemine gore en cok oyu alan partinin en yuksek puani alan adayi cumhurbaskani seciliyordu Bordaberry 1972 de Pacheco nun otoriter yonetiminin ve teror tehdidinin neden oldugu kurumsal bir krizin ortasinda goreve basladi Bordaberry o zamanlar kucuk bir siyasi figurdu Pacheco nun ozenle secilmis halefi olmaktan baska Pacheco nun halefi olarak cok az bagimsiz durus sergiledi Pacheco nun sivil ozgurlukleri askiya alan isci sendikalarini yasaklayan ve muhalefet figurlerini hapse atip olduren otoriter yontemlerini surdurdu En onde gelen hukumet pozisyonlarina askeri subaylar atadi Cumhurbaskanligi gorevinden once ve sonra tarimsal iyilestirme planlari ile ozdeslestirildi Kisisel acidan bakildiginda Bordaberry nin geriye donup bakildiginda dezavantajli oldugu ortaya cikan eylemlerinden biri Jorge Sapelli nin 1973 te istifasi ve kamuoyunda onu reddetmesi goz onune alindiginda Uruguay Baskan Yardimcisi olarak atanmasiydi 27 Haziran 1973 te Bordaberry Kongre yi feshetti Anayasa yi askiya aldi ve orduya ve polise duzeni yeniden saglamak icin gerekli gordugu her turlu onlemi alma yetkisi verdi Sonraki uc yil boyunca bir Ulusal Guvenlik Konseyi nin COSENA yardimiyla kararname ile yonetti Kabinesinde birkac onemli halk figuru vardi Ilk demokratik yillarda Julio Maria Sanguinetti Jose Antonio Mora Luis Barrios Tassano daha sonra diktatorluk doneminde Alejandro Vegh Villegas Juan Carlos Blanco Estrade Ordu Tarafindan Devrilmesi Yavas yavas Bordaberry askeri ortaklarindan bile daha otoriter hale geldi Haziran 1976 da partileri kalici olarak kapatacak ve ordu icin kalici bir rol belirleyecek yeni korporatist bir anayasa onerdi Bu ordunun bile gitmek istediginden daha ileriydi ve onu istifaya zorladi Bordaberry daha sonra ciftligine dondu AilesiBordaberry ve esi Josefina Herran in dokuz cocugu oldu Bordaberry nin ogullarindan biri olan Pedro Bordaberry Jorge Batlle hukumetinde Turizm ve Sanayi Bakaniydi Baska bir oglu Santiago bir kirsal meseleler aktivistiydi Tutuklanmasi17 Kasim 2006 da yargic emriyle Bordaberry eski disisleri bakani Juan Carlos Blanco Estrade ile birlikte tutuklandi 1976 da iki yasa koyucunun Hristiyan Demokrat Parti den Senator Zelmar Michelini ve Ulusal Parti den Meclis lideri Hector Gutierrez in oldurulmesiyle ilgili olarak tutuklandi Suikastlar Buenos Aires te gerceklesti ancak savcilik bunlarin Uruguay ve Arjantin askeri rejimlerinin muhaliflere karsi eylemleri koordine ettigi Condor Operasyonunun bir parcasi oldugunu iddia etti Timbal cinayetlerin Uruguay disinda gerceklestigi icin 1985 te sivil yonetimin geri gelmesinden sonra cikarilan bir af kapsamina girmedigine karar verdi 23 Ocak 2007 de ciddi solunum sorunlari nedeniyle Montevideo da hastaneye kaldirildi Yargic Paublo Eguern saglik sorunlari nedeniyle Bordaberry nin ev hapsine alinmasina karar verdi 27 Ocak tan itibaren hapis cezasini ogullarindan birinin Montevideo daki evinde gecirdi 1 Haziran 2007 de bir Temyiz Mahkemesi Michelini ve Gutierrez Ruiz cinayetlerine iliskin davanin devam ettigini onayladi 10 Eylul 2007 de baska bir Temyiz Mahkemesi Anayasa ihlali nedeniyle Yargic Gatti tarafindan 10 cinayetten yargilanmak uzere yeni bir dava acti 7 Subat 2008 de Sosyal Guvenlik Idaresi BPS Bordaberry nin ulkenin eski cumhurbaskani olarak emeklilik odemelerini askiya aldi Mahkumiyet5 Mart 2010 da Bordaberry cinayetten ve rejimin siyasi muhaliflerinin kacirilmasi ve entelektuel yazarlarin kaybolmasi gibi suclardan 30 yil hapis cezasina carptirildi Uruguay yasalarinin izin verdigi en yuksek miktar ve uzun sure hapis cezasina carptirilan ikinci eski Uruguayli diktator oldu Olumu17 Temmuz 2011 de Bordaberry solunum sorunlari ve cesitli hastaliklardan dolayi 83 yasinda evinde oldu Cenazesi Parque Martinelli de Carrasco ya gomuldu Kaynakca and Charles Newbery Temmuz 17 2011 Juan Bordaberry Who Led Uruguay in Dark Era Dies at 83 The New York Times 6 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ocak 2023 28 Agustos 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Uruguay s ex ruler Bordaberry jailed for 30 years BBC News 11 Ocak 2010 12 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ocak 2023 Uruguay s ex leader Juan Maria Bordaberry dies aged 83 BBC News 17 Temmuz 2011 6 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ocak 2023 Juan Maria Bordaberry president turned dictator of Uruguay dies at 83 Washington Post 17 Temmuz 2011 27 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ocak 2023 El Pais Uruguay 8 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Mart 2013