Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Jules Vallès (11 Haziran 1832 - 14 Şubat 1885) Fransız gazeteci, yazar, devrimci ve Paris Komünü üyesi.
Jules Vallès | |
|---|---|
 Gustave Courbet tarafından yapılan portresi | |
| Doğum | 11 Haziran 1832 Le Puy-en-Velay, Fransa |
| Ölüm | 14 Şubat 1885 (52 yaşında) Paris, Fransa |
| Defin yeri | Père Lachaise Mezarlığı, Paris |
| Eğitim | , Paris |
| Meslek | Devrimci, gazeteci, yazar |
| Evlilik | |
| İmza | |
 | |
Hayatı
Gençliği
Le Puy-en-Velay'da doğmuştur. Babası öğretmendi. Jules küçük yaştan itibaren çok başarılı bir öğrenci oldu. Temmuz Monarşisi'nin devrilip İkinci Fransa Cumhuriyeti'nin ilan edildiği 1848 Fransız Devrimi'ne katıldı. Babasının atanmış olduğu Nantes kentindeki gösterilerde yer aldı ve sosyalist hareketle temas etti. 1850 yılında 'ye girmek üzere çalışmalarını sürdürmek için babası tarafından Paris'e gönderildi. Ancak buradaki çalışmaları uzun sürmedi. Bu dönemde arkadaşı ile beraber III. Napolyon tarafından düzenlenen 'ne karşı sokak gösterilerine katıldı, barikatlarda dövüştü. Nantes'a döndüğünde babası tarafından akıl hastanesine kapatılsa da arkadaşı sayesinde kaçtı ve Paris'e geçti. Burada önde gelen yazarlarından olacağı Le Figaro'ya girdi. 1853 yılında III. Napolyon'a karşı komplo suçundan tutuklansa da delil yetersizliğinden salıverildi. Yoksulluk çekti ve gazetecilik, yazarlıkla ayakta kalmaya çalıştı. Meslektaşı 'un önerisiyle 15. Bölgede katiplik yaptı. 1860 yılları sırasında ile dostluk kurdu ve sevgilisi ile beraber yaşamaya başladı. 1865 yılından itibaren yazılarını çeşitli kitaplarda toplayıp bastı.
Cumhuriyetçi karakteri
Valles, artık İkinci Fransız İmparatorluğu'nun en azılı muhalifi Cumhuriyetçilerden birisi sayılıyordu. 1865 yılında muhalif kimliğinden ötürü kamu görevinden atılmış, yazdığı yazılar yüzünden sürekli tutuklanan bir lider haline gelmişti. 1869 yılındaki seçimlerde radikal sol aday olsa da seçilememiş, izleyen dönemde 'un La Marseillaise ve 'in adlı gazetelerinde yazmıştır. Bu dönemde Proudhon, Blanqui ve Marx yanlısı hareketlerle teması olan ancak bunlardan bağımsız bir Cumhuriyetçi hat çizen, özellikle radikal sol içinde tanınan bir lider konumundaydı.
1870 yılı
Artan Cumhuriyetçi muhalefete karşı çareyi tedhiş önlemlerinde arayan III. Napolyon rejimi, 11 Ocak 1870 günü rejim muhalifi 'i öldürür. Ertesi günkü cenaze töreni rejime karşı geniş bir protesto eylemine dönüşür. Eylemin başına geçen Valles ve Henri Rochefort, o anda plansız ve hazırlıksız bir ayaklanma planlayan Blanquist 'in çabalarını engeller ve kitleyi korur.
Rejimin tehlikede olduğunun bilincinde olan III. Napolyon iç siyaseti konsolide etmek için komşusuyla savaşa girer ve Fransa-Prusya Savaşı başlar. Valles az sayıdaki aktif savaş karşıtından birisidir ve derhal hapse atılır. 2 Eylül günü Sedan Muharebesinde Fransız Ordusu mağlup olup, İmparator III. Napolyon bizzat esir düşünce Üçüncü Fransız Cumhuriyeti ilan edilir. Valles serbest bırakılınca derhal Paris'te halkı ve ulusal muhafızları örgütlemeye girişmiş, savunma birlikleri oluşturmuştur. 18 Eylül günü Paris'i muzaffer Prusyalılara teslim etmeyen işçiler ve muhafızlar Almanların kuşatmasıyla karşılaşır. 31 Ekim günü Valles önderliğindeki grup hükûmet binasını ele geçirip iktidara almaya kalkışsa da püskürtülür ve yeraltına çekilmek durumunda kalır.
Paris Komünü
1871 yılının başında Paris'teki yerel örgütlenmelerin lideri konumundaki Valles 7 Ocak günü adlı dergide çıkan yazısında derhal Paris Komünü'nün ilan edilmesini savunur. 11 Mart günü Prusya işbirlikçisi Adolphe Thiers rejimi mahkemeleri tarafından yargılansa da hüküm giyeceğini anlayarak kaçar. 22 Şubatta yayınlanmaya başlayan (Halkın çığlığı) gazetesi, dönemin önemli yayını olan ile birlikte kapatılmıştır. Valles 18 Mart 1871 günü Prusya işgaline ve Thiers rejimine karşı ilan edilen dünyadaki ilk işçi iktidarı sayılan Paris Komününün yapılan ilk seçimlerinde komün yönetimine seçilmiş, kamusal eğitim alanında sorumluluk üstlenmiştir.
Valles, devrimci fikirleri savunsa da soyut "özgürlükçü" akımdan etkilenmiş, Komün tarafından alınan devlet ve din işlerinin ayrılması yönündeki laiklik kararını ve karşı-devrim çağrısı yapan gerici gazetelerin kapatılması kararlarını eleştirmiştir. Dostu Gustave Courbet, ve gibi isimlerle Paris Komünü'nin Jakoben eğilimlerini eleştirmiştir.
Paris Komünü'nün çok kısa süren ömrünün son günlerinde Valles sokak çarpışmalarında yer almış, adı verilen 21-28 Mayıs 1871 tarihleri arasında barikatlarda savaşmıştır. 28 Mayıs günü 'deki son mevzilerin düşmesiyle beraber arkadaşı ile beraber kaçmış, sürgüne gitmiştir. 1872 yılında Thiers rejimi tarafından gıyabında idama mahkûm edilmiştir.
Sürgün dönemi
Valles, Londra'da eşinden uzakta sürgün hayatı yaşar. 1876 yılından itibaren çok büyük sefalet yaşar. Bu dönemde kitaplarının basımı sayesinde ayakta kalmaya çalışır. 1879 yılında Brüksel'de çıkarmaya çalıştığı La Rue adlı gazete başarısız olur. Bu sırada komünist ile tanışır ve onunla beraber Paris Komünü günlerini anlattığı ünlü eseri son haline gelmiştir.
Genel af ve son dönemler
11 Haziran 1879 günü serbest kalan Louis Auguste Blanqui kamuoyu yaratarak sürgündeki ve hapisteki binlerce Paris Komünü üyelerinin durumunu canlı tutar. 11 Temmuz 1880 tarihinde hükûmet genel af ilan edince Valles de Paris'de dönebilir. Burada büyük bir hızla yeniden gazeteciliğe başlamıştır. 1883 yılında gazetesini yeniden çıkartmayı başarır. Artık ileri derece diyabet hastasıdır ve geçirdiği krizi atlatamayarak 14 Şubat 1885 günü hayatını kaybeder. Onbinlerce kişinin katıldığı cenaze töreninin ardından naaşı Père Lachaise Mezarlığına defnedilir. Fransa'da anısı pek çok cadde ve sokakta yaşatılmaktadır.
Eserleri
- Jacques Vingtras - L'enfant
- Jacques Vingtras - Le bachelier
- Jacques Vingtras - L'insurgé
Notlar
- ^ Ünlü filozof, devrimci ve iktisatçı Karl Marx bu döneme dair eserlerinde Paris Komünü'nün çok değerli bir zamanı seçimlere harcadığını yazmıştır. Marx, gerici Thiers rejiminin üzerine derhal yürünmesi ve devrimin Paris dışına da yayılması için harekete geçilmemesini hata olarak belirtmiştir.
- ^ Kitap 1886 yılında Valles'in ölümünden sonra basılmış ve son derece başarılı olmuştur.
Kaynakça
- ^ Gutenberg projesinde eserlerin asıl hali mevcuttur 18 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 29 Ocak 2024 tarihinde erişimiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Jules Valles 11 Haziran 1832 14 Subat 1885 Fransiz gazeteci yazar devrimci ve Paris Komunu uyesi Jules VallesGustave Courbet tarafindan yapilan portresiDogum11 Haziran 1832 1832 06 11 Le Puy en Velay FransaOlum14 Subat 1885 52 yasinda Paris FransaDefin yeriPere Lachaise Mezarligi ParisEgitim ParisMeslekDevrimci gazeteci yazarEvlilikImzaHayatiGencligi Le Puy en Velay da dogmustur Babasi ogretmendi Jules kucuk yastan itibaren cok basarili bir ogrenci oldu Temmuz Monarsisi nin devrilip Ikinci Fransa Cumhuriyeti nin ilan edildigi 1848 Fransiz Devrimi ne katildi Babasinin atanmis oldugu Nantes kentindeki gosterilerde yer aldi ve sosyalist hareketle temas etti 1850 yilinda ye girmek uzere calismalarini surdurmek icin babasi tarafindan Paris e gonderildi Ancak buradaki calismalari uzun surmedi Bu donemde arkadasi ile beraber III Napolyon tarafindan duzenlenen ne karsi sokak gosterilerine katildi barikatlarda dovustu Nantes a dondugunde babasi tarafindan akil hastanesine kapatilsa da arkadasi sayesinde kacti ve Paris e gecti Burada onde gelen yazarlarindan olacagi Le Figaro ya girdi 1853 yilinda III Napolyon a karsi komplo sucundan tutuklansa da delil yetersizliginden saliverildi Yoksulluk cekti ve gazetecilik yazarlikla ayakta kalmaya calisti Meslektasi un onerisiyle 15 Bolgede katiplik yapti 1860 yillari sirasinda ile dostluk kurdu ve sevgilisi ile beraber yasamaya basladi 1865 yilindan itibaren yazilarini cesitli kitaplarda toplayip basti Cumhuriyetci karakteri Valles artik Ikinci Fransiz Imparatorlugu nun en azili muhalifi Cumhuriyetcilerden birisi sayiliyordu 1865 yilinda muhalif kimliginden oturu kamu gorevinden atilmis yazdigi yazilar yuzunden surekli tutuklanan bir lider haline gelmisti 1869 yilindaki secimlerde radikal sol aday olsa da secilememis izleyen donemde un La Marseillaise ve in adli gazetelerinde yazmistir Bu donemde Proudhon Blanqui ve Marx yanlisi hareketlerle temasi olan ancak bunlardan bagimsiz bir Cumhuriyetci hat cizen ozellikle radikal sol icinde taninan bir lider konumundaydi 1870 yili Artan Cumhuriyetci muhalefete karsi careyi tedhis onlemlerinde arayan III Napolyon rejimi 11 Ocak 1870 gunu rejim muhalifi i oldurur Ertesi gunku cenaze toreni rejime karsi genis bir protesto eylemine donusur Eylemin basina gecen Valles ve Henri Rochefort o anda plansiz ve hazirliksiz bir ayaklanma planlayan Blanquist in cabalarini engeller ve kitleyi korur Rejimin tehlikede oldugunun bilincinde olan III Napolyon ic siyaseti konsolide etmek icin komsusuyla savasa girer ve Fransa Prusya Savasi baslar Valles az sayidaki aktif savas karsitindan birisidir ve derhal hapse atilir 2 Eylul gunu Sedan Muharebesinde Fransiz Ordusu maglup olup Imparator III Napolyon bizzat esir dusunce Ucuncu Fransiz Cumhuriyeti ilan edilir Valles serbest birakilinca derhal Paris te halki ve ulusal muhafizlari orgutlemeye girismis savunma birlikleri olusturmustur 18 Eylul gunu Paris i muzaffer Prusyalilara teslim etmeyen isciler ve muhafizlar Almanlarin kusatmasiyla karsilasir 31 Ekim gunu Valles onderligindeki grup hukumet binasini ele gecirip iktidara almaya kalkissa da puskurtulur ve yeraltina cekilmek durumunda kalir Paris Komunu 1871 yilinin basinda Paris teki yerel orgutlenmelerin lideri konumundaki Valles 7 Ocak gunu adli dergide cikan yazisinda derhal Paris Komunu nun ilan edilmesini savunur 11 Mart gunu Prusya isbirlikcisi Adolphe Thiers rejimi mahkemeleri tarafindan yargilansa da hukum giyecegini anlayarak kacar 22 Subatta yayinlanmaya baslayan Halkin cigligi gazetesi donemin onemli yayini olan ile birlikte kapatilmistir Valles 18 Mart 1871 gunu Prusya isgaline ve Thiers rejimine karsi ilan edilen dunyadaki ilk isci iktidari sayilan Paris Komununun yapilan ilk secimlerinde komun yonetimine secilmis kamusal egitim alaninda sorumluluk ustlenmistir Valles devrimci fikirleri savunsa da soyut ozgurlukcu akimdan etkilenmis Komun tarafindan alinan devlet ve din islerinin ayrilmasi yonundeki laiklik kararini ve karsi devrim cagrisi yapan gerici gazetelerin kapatilmasi kararlarini elestirmistir Dostu Gustave Courbet ve gibi isimlerle Paris Komunu nin Jakoben egilimlerini elestirmistir Paris Komunu nun cok kisa suren omrunun son gunlerinde Valles sokak carpismalarinda yer almis adi verilen 21 28 Mayis 1871 tarihleri arasinda barikatlarda savasmistir 28 Mayis gunu deki son mevzilerin dusmesiyle beraber arkadasi ile beraber kacmis surgune gitmistir 1872 yilinda Thiers rejimi tarafindan giyabinda idama mahkum edilmistir Surgun donemi Pere Lachaise Mezarligindaki mezariParis in Valenton mahallesinde Valles in anisinin yasatildigi cadde Valles Londra da esinden uzakta surgun hayati yasar 1876 yilindan itibaren cok buyuk sefalet yasar Bu donemde kitaplarinin basimi sayesinde ayakta kalmaya calisir 1879 yilinda Bruksel de cikarmaya calistigi La Rue adli gazete basarisiz olur Bu sirada komunist ile tanisir ve onunla beraber Paris Komunu gunlerini anlattigi unlu eseri son haline gelmistir Genel af ve son donemler 11 Haziran 1879 gunu serbest kalan Louis Auguste Blanqui kamuoyu yaratarak surgundeki ve hapisteki binlerce Paris Komunu uyelerinin durumunu canli tutar 11 Temmuz 1880 tarihinde hukumet genel af ilan edince Valles de Paris de donebilir Burada buyuk bir hizla yeniden gazetecilige baslamistir 1883 yilinda gazetesini yeniden cikartmayi basarir Artik ileri derece diyabet hastasidir ve gecirdigi krizi atlatamayarak 14 Subat 1885 gunu hayatini kaybeder Onbinlerce kisinin katildigi cenaze toreninin ardindan naasi Pere Lachaise Mezarligina defnedilir Fransa da anisi pek cok cadde ve sokakta yasatilmaktadir EserleriJacques Vingtras L enfant Jacques Vingtras Le bachelier Jacques Vingtras L insurgeNotlar Unlu filozof devrimci ve iktisatci Karl Marx bu doneme dair eserlerinde Paris Komunu nun cok degerli bir zamani secimlere harcadigini yazmistir Marx gerici Thiers rejiminin uzerine derhal yurunmesi ve devrimin Paris disina da yayilmasi icin harekete gecilmemesini hata olarak belirtmistir Kitap 1886 yilinda Valles in olumunden sonra basilmis ve son derece basarili olmustur Kaynakca Gutenberg projesinde eserlerin asil hali mevcuttur 18 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde 29 Ocak 2024 tarihinde erisimistir