Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Corpus Iuris Civilis ya da modern alfabeyle Corpus Juris Civilis, 529-534 yılları arasında Doğu Roma İmparatoru I. Justinianus tarafından hazırlatılan, Roma Hukuku konusunda en geniş ve derinlemesine bilgi veren, sonradan bu ismiyle anılan hukuk külliyatıdır.
Justinianus Dönemi ve özelikleri
İmparator I. Justinianus'un tahta çıktığı tarih olan 527 yılından, ölüm tarihi olan 565 yılına kadar geçen süre, Justinianus Dönemi olarak bilinir.
İmparator Justinianus tahta çıktığında Roma Devleti her bakımdan zayıflamış ve güç kaybetmişti. Topraklarının çoğunu kaybetmiş, askerî alanda başarısızlıklara uğramış, ekonomik ve kültürel alanda gerilemiş bir devlet vardı. Justinianus, devleti içine düştüğü bu zor durumdan kurtarabilmek için uzun bir mücadeleye girişti. Zaferlerle sonuçlanan savaşlarla kaybedilen toprakların bir kısmını yeniden kazandı. Siyâsî birliği tesis etti. Bayındırlık işlerine ağırlık vererek yollar, köprüler ve kiliseler yaptırdı. Bunlardan İstanbul'daki Ayasofya ve su kemeri, günümüze kadar gelen en önemli eserlerindendir.
Maddî anlamda önemli başarılar kazanan Justinianus, bu başarıların manevî alanda yapılacak işlerle desteklenmesi gerektiğine inanıyordu. Bu amaçla din ve hukuk birliğini sağlamaya çalıştı. O zamana kadar Hristiyanlık toplumun büyük bir kesimi tarafından benimsenmişti. Ancak çeşitli mezhepler arasında görüş ayrılıkları kendini göstermeye başlamıştı. Justinianus, bu mezheplerden çoğunu kaldırarak Ortodoksluğu devletin ortak dîni olarak halka benimsetmeye, kiliseyi de kendi güdümüne sokmaya çalıştı.
Dînî ve siyâsî birliği önemli ölçüde gerçekleştiren Justinianus, hukuk alanında da reform yapmak, eski Roma Hukuku'nu yeniden canlandırarak hukuk birliğini de sağlamak istiyordu. Bu amaçla Corpus Iuris Civilis adı verilen meşhur eseri hazırlattı.
Justinianus'un yaptığı işlerin pek çoğu onun ölümüyle birlikte sona erdiği halde Corpus Iuris Civilis, günümüze kadar intikal etmiş önemli bir eserdir. Aslında İmparator Justinianus, ününü bu esere borçludur. Zîrâ Klâsik Dönem Roma Hukuku hakkındaki bilgilerimiz önemli ölçüde Corpus Iuris Civilis'e dayanmaktadır. Roma Hukuku'nun Avrupa'yı etkilemesi bu eser sayesinde olmuştur.
Hazırlanışı ve Bölümleri
Justinianus, kendisinden doksan yıl önce (438) kanunlaştırma faaliyetlerini yapan II. Theodosius'un çalışmalarını (Codex Theodosianus) yeniden değerlendirilmesi için 528 yılının Şubat ayında, aralarında Tribonianus'un da bulunduğu on hukukçudan oluşan bir komisyon kurdurdu. Bu komisyon artık kullanılmayan kuralların tamamını yürürlükten kaldırarak bazı kurallar arasındaki çelişkileri gidermek için birleştirme ve değiştirme faaliyetleri yapmakla görevlendirilmişti. Bu çalışmalar tamamlanınca Codex, 529 yılının Nisan ayında İmparator Justinianus tarafından yürürlüğe sokuldu. Tribonianus Justinianus'un yasalaştırma faaliyetlerindeki yardımcısıydı. Birinci Codex 'i yazan komisyonda üye, Digesta, Institutiones ve ikinci Codex 'i hazırlayan komisyonda başkan olarak çalışmıştı. Interpolatio 'lar ona atfedildiğinden emblamata Triboniani olarak ifade edildi. 545 yılından ölene kadar bugün adalet bakanlığına benzer görev yapmış. Böylece, Tribonianus'un yardımı ile leges denilen imparator emirnameleri (constitutiones) ve iura denilen klâsik hukukçuların eserleri o zamanın gereksinimlerini karşılayacak şekilde iki büyük derleme olarak hazırlandı. İmparator, emirnamelerini içeren Codex ve klâsik hukukçuların eserlerini içeren Digesta 'dan sonra daha basit ve ders kitabı niteliğinde olan Institutiones'u yayınlandı. Justinianus'un imparator olduğu dönem içinde çıkardığı yeni emirnamelerin de Novellae ismi altında toplanması ile oluşturulan dört bölümlük eser, Orta Çağda Corpus Iuris Civilis adı ile biraya getirilerek Roma Hukuku'nun temel bilgi kaynağını oluşturuldu. Justinianus'un bu eseri ilk zamanlarda bölüm bölüm birbirinden ayrı kitaplar halinde kopyalanmaktaydı. Matbaanın icâdının yapıldığı 15. yüzyılın ikinci yarısından itibaren bugünkü biçimiyle bir arada basılmaya başlandı. 16. yüzyıldan bu yana elde bulunan çeşitli el yazması metinler karşılaştırılarak ve dilbilimi kuralları göz önünde bulundurularak bazı çalışmalar yapıldı. Eserin bütününü bir araya toplayarak ilk kez bastıran, 1583 yılında Fransız humanisti ) olmuştur. Cenevre'de yapılmış olan bu ilk baskı, uzun zaman model olarak kaldı. Bu külliyat veya müdevvenâta Corpus Iuris ismi, Justinianus'tan döneminde değil, daha sonra verilmişse de, yazılı olarak bu ismi ilk defa kullanan Godefroy oldu. Sonuna civilis eklenmesi, söz konusu eseri yine Corpus Iuris ismiyle anılan Hristiyan hukukundan () ayırmak için yapılmıştır.
Corpus Iuris Civilis 'in dört bölümden oluştuğu söylense de daha önce değinildiği gibi Justinianus, bu derlemeyi üç bölüm (Institutiones, Digesta (Pandectae) ve Codex) olarak tasarlamış ve dördüncü bölüm (Novellae), derlemeye Orta Çağ'da eklenmişti.
Institutiones
Hukuk kuralları anlamına gelen Institutiones, uygulanan hukukun ana hatlarını belli bir düzen içinde saptamak, bir başka deyişle, uygulanan hukuk hakkında bilgi vermek amacıyla hazırlanmıştır. Bu nedenle Institutiones, hukuk bilimine başlangıç konusunda bir ders kitabı niteliğindeydi. Başta Gaius'un Institutiones'i olmak üzere bazı klâsik hukukçuların aynı nitelikteki eserlerini örnek almak suretiyle hazırlanmış, fakat hangi bölümlerin nereden alındığını tespit etme imkânı bulunamamıştır. Eser, 533 yılında yayınlanarak yürürlüğe konuldu. Hukuk öğrenimine başlangıç tarzında bir ders kitabına benzemekle beraber imparatorun iradesini yansıttığı için kanun gücündeydi.
Digesta (Pandectae)
Digesta veya Pandectae, müdevvenât, tam bir derleme anlamı taşır. Klâsik Dönem hukukçularının eserlerinden alınmış ve belli bir sistem içinde toplanmış parçaların özetlerinden (fragmenta) oluşmuştur. Bu amaçla eserleri taranan hukukçular, Klâsik Hukuk Dönemi'nin en değerli, en seçme hukukçulardır. Böylece Justinianus, Digesta 'da yer vererek, İsa'dan sonra ilk üç yüzyılda yaşamış olan Salvius Iulianus, Celsus, Marcellus, Papinianus, Paulus gibi Roma Hukuku'nun en önemli eserlerini günümüze kadar gelmesini sağlamıştır. Bu nedenle, Digesta, Corpus Iuris Civilis 'in hukuk bilimi ve hukuk tarihi açısından en önemli bölümüdür.
Digesta toplam 50 kitaba ayrılmıştır. Her kitap fasıllara, fasıllar parçalara, uzun parçalar ise paragraflara ayrılmıştır. 530 yılında Tribonianus'un başkanlığında on bir avukat, ikisi İstanbul'dan, diğer ikisi Beyrut'dan dört profesör ve bir memurdan oluşan on altı kişilik derleyiciler (compilator 'lar) kurulu tarafından hazırlanmaya başlanan eser, 533 yılında tamamlanarak yürürlüğe girmiştir.Digesta'da imparator, iradesini yansıttığı için kanun gücündeydi.
Codex
İmparator emirnameleri anlamında kullanılan Codex, Corpus Iuris Civilisin üçüncü bölümü varsayılır. İmparator Hadrianus'tan Justinianus'a kadar yaşamış olan tüm imparator emirnameleri bu kitapta toplanmıştır.Codex, on iki kitaptan oluşmaktadır. Kitaplar fasıllara ayrılmıştır. Her fasılda yer alan emirnameler ise, tarih sırasına göre eskiden yeniye doğru, o emirnameyi çıkaran imparatorun adı ve emirnamelerin yayınlandığı tarihle birlikte dizilmiştir.
Novellae
Novellae'da yine Justinianus Dönemi'nde onun tarafından çıkarılan emirnameler bulunmaktadır. Corpus Iuris Civilisin 534 tarihinde tamamlanmasının ardından 565 yılına kadar iktidarda kalan Justinianus, pek çok yeni emirname yayınlamıştı. Fakat bu emirnameler onun sağlığında Corpus Iuris Civilis'e alınmamıştı. Daha sonra bunlar bir araya getirilerek Novellae leges (yeni kanunlar) adı altında toplandı.
Dış bağlantılar
- The Roman Law Library, incl. Corpus Iuris Civilis (Latin & Translations)31 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Corpus Iuris Civilis[] Lionnes, Hugues de la Porte, 1558-1560.
Kaynakça
- ^ "Corpus Juris Civilis" ismi ilk defa 1583 yılında Dionysius Godofredus tarafından kullanılmıştır.(Kunkel, W. An Introduction to Roman Legal and Constitutional History. Oxford 1966, s 157)
- ^ a b c d e f AKINCI, Şahin, Prof. Dr., Roma Hukuku Dersleri, Konya 2003, s. 51-57.
- ^ UMUR, Ziya, Roma Hukuku Lügatı, İstanbul 1983, s, 214
- ^ a b c d e f g h EMİROĞLU, Haluk, Roma Hukukunun Bilgi Kaynaklarından Corpus Iuris Civilis ve Türkiye'de Hukuk Resepsiyonu
- ^ Institutiones tercümesi. Tercüme. Ziya Umur. 1955.
- ^ BUCKLAND, Wrillam Warmick, A Text-Book of Roman Law from Augustus to Justinian, Cambridge 1970, s. 39,
- ^ LEAGE, Richard William, Roman Private Law, London 1942, s. 41-42, IUSTINIANUS, s. VII-VIII,
- ^ KUNKEL, Wolfgang, An Introduction to Roman Legal and Constitutional History, Oxford 1996, s. 157, , UMUR, Ziya, Roma Hukuku Tarihi Giriş-Kaynaklar-Umumi Mefhumlar-Hakların Himayesi, İstanbul 1974, s. 273, ROBINSON, Olivia Fiona, The Sources of Roman Law, Problems and Methods for Ancient Historians, London 1997, s. 57,
- ^ a b c d KARADENİZ ÇELEBİCAN, Özcan, Prof. Dr., ROMA HUKUKU (Tarihî Giriş-Kaynaklar Genel Kavramlar-Kişîler Hukuku Hakların Korunması) Onuncu Baskı, Ankara 2004, s. 49-51,
- ^ Gaius'un aynı adlı eserini Corpus Iuris Civilis'in birinci bölümü olan Institutiones den ayırmak için genellikle Gai.Ins. kısaltması kullanılır.
- ^ a b KOSCHAKER Paul-AYİTER Kudret, Roma Özel Hukuku'nun Ana Hatları, İzmir 1993, s. 29-31
- ^ a b DI MARZO, Salvatore, Roma Hukuku (Çev:UMUR, Ziya), İstanbul 1954, s. 16
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Corpus Iuris Civilis ya da modern alfabeyle Corpus Juris Civilis 529 534 yillari arasinda Dogu Roma Imparatoru I Justinianus tarafindan hazirlatilan Roma Hukuku konusunda en genis ve derinlemesine bilgi veren sonradan bu ismiyle anilan hukuk kulliyatidir Justinianus Donemi ve ozelikleriI Justinianus Mozaik St Vitale Ravenna Italya Imparator I Justinianus un tahta ciktigi tarih olan 527 yilindan olum tarihi olan 565 yilina kadar gecen sure Justinianus Donemi olarak bilinir Imparator Justinianus tahta ciktiginda Roma Devleti her bakimdan zayiflamis ve guc kaybetmisti Topraklarinin cogunu kaybetmis askeri alanda basarisizliklara ugramis ekonomik ve kulturel alanda gerilemis bir devlet vardi Justinianus devleti icine dustugu bu zor durumdan kurtarabilmek icin uzun bir mucadeleye giristi Zaferlerle sonuclanan savaslarla kaybedilen topraklarin bir kismini yeniden kazandi Siyasi birligi tesis etti Bayindirlik islerine agirlik vererek yollar kopruler ve kiliseler yaptirdi Bunlardan Istanbul daki Ayasofya ve su kemeri gunumuze kadar gelen en onemli eserlerindendir Maddi anlamda onemli basarilar kazanan Justinianus bu basarilarin manevi alanda yapilacak islerle desteklenmesi gerektigine inaniyordu Bu amacla din ve hukuk birligini saglamaya calisti O zamana kadar Hristiyanlik toplumun buyuk bir kesimi tarafindan benimsenmisti Ancak cesitli mezhepler arasinda gorus ayriliklari kendini gostermeye baslamisti Justinianus bu mezheplerden cogunu kaldirarak Ortodokslugu devletin ortak dini olarak halka benimsetmeye kiliseyi de kendi gudumune sokmaya calisti Dini ve siyasi birligi onemli olcude gerceklestiren Justinianus hukuk alaninda da reform yapmak eski Roma Hukuku nu yeniden canlandirarak hukuk birligini de saglamak istiyordu Bu amacla Corpus Iuris Civilis adi verilen meshur eseri hazirlatti Justinianus un yaptigi islerin pek cogu onun olumuyle birlikte sona erdigi halde Corpus Iuris Civilis gunumuze kadar intikal etmis onemli bir eserdir Aslinda Imparator Justinianus ununu bu esere borcludur Zira Klasik Donem Roma Hukuku hakkindaki bilgilerimiz onemli olcude Corpus Iuris Civilis e dayanmaktadir Roma Hukuku nun Avrupa yi etkilemesi bu eser sayesinde olmustur Hazirlanisi ve BolumleriCorpus Iuris Civilis Justinianus kendisinden doksan yil once 438 kanunlastirma faaliyetlerini yapan II Theodosius un calismalarini Codex Theodosianus yeniden degerlendirilmesi icin 528 yilinin Subat ayinda aralarinda Tribonianus un da bulundugu on hukukcudan olusan bir komisyon kurdurdu Bu komisyon artik kullanilmayan kurallarin tamamini yururlukten kaldirarak bazi kurallar arasindaki celiskileri gidermek icin birlestirme ve degistirme faaliyetleri yapmakla gorevlendirilmisti Bu calismalar tamamlaninca Codex 529 yilinin Nisan ayinda Imparator Justinianus tarafindan yururluge sokuldu Tribonianus Justinianus un yasalastirma faaliyetlerindeki yardimcisiydi Birinci Codex i yazan komisyonda uye Digesta Institutiones ve ikinci Codex i hazirlayan komisyonda baskan olarak calismisti Interpolatio lar ona atfedildiginden emblamata Triboniani olarak ifade edildi 545 yilindan olene kadar bugun adalet bakanligina benzer gorev yapmis Boylece Tribonianus un yardimi ile leges denilen imparator emirnameleri constitutiones ve iura denilen klasik hukukcularin eserleri o zamanin gereksinimlerini karsilayacak sekilde iki buyuk derleme olarak hazirlandi Imparator emirnamelerini iceren Codex ve klasik hukukcularin eserlerini iceren Digesta dan sonra daha basit ve ders kitabi niteliginde olan Institutiones u yayinlandi Justinianus un imparator oldugu donem icinde cikardigi yeni emirnamelerin de Novellae ismi altinda toplanmasi ile olusturulan dort bolumluk eser Orta Cagda Corpus Iuris Civilis adi ile biraya getirilerek Roma Hukuku nun temel bilgi kaynagini olusturuldu Justinianus un bu eseri ilk zamanlarda bolum bolum birbirinden ayri kitaplar halinde kopyalanmaktaydi Matbaanin icadinin yapildigi 15 yuzyilin ikinci yarisindan itibaren bugunku bicimiyle bir arada basilmaya baslandi 16 yuzyildan bu yana elde bulunan cesitli el yazmasi metinler karsilastirilarak ve dilbilimi kurallari goz onunde bulundurularak bazi calismalar yapildi Eserin butununu bir araya toplayarak ilk kez bastiran 1583 yilinda Fransiz humanisti olmustur Cenevre de yapilmis olan bu ilk baski uzun zaman model olarak kaldi Bu kulliyat veya mudevvenata Corpus Iuris ismi Justinianus tan doneminde degil daha sonra verilmisse de yazili olarak bu ismi ilk defa kullanan Godefroy oldu Sonuna civilis eklenmesi soz konusu eseri yine Corpus Iuris ismiyle anilan Hristiyan hukukundan ayirmak icin yapilmistir Corpus Iuris Civilis in dort bolumden olustugu soylense de daha once deginildigi gibi Justinianus bu derlemeyi uc bolum Institutiones Digesta Pandectae ve Codex olarak tasarlamis ve dorduncu bolum Novellae derlemeye Orta Cag da eklenmisti Institutiones Hukuk kurallari anlamina gelen Institutiones uygulanan hukukun ana hatlarini belli bir duzen icinde saptamak bir baska deyisle uygulanan hukuk hakkinda bilgi vermek amaciyla hazirlanmistir Bu nedenle Institutiones hukuk bilimine baslangic konusunda bir ders kitabi niteligindeydi Basta Gaius un Institutiones i olmak uzere bazi klasik hukukcularin ayni nitelikteki eserlerini ornek almak suretiyle hazirlanmis fakat hangi bolumlerin nereden alindigini tespit etme imkani bulunamamistir Eser 533 yilinda yayinlanarak yururluge konuldu Hukuk ogrenimine baslangic tarzinda bir ders kitabina benzemekle beraber imparatorun iradesini yansittigi icin kanun gucundeydi Digesta Pandectae Digesta veya Pandectae mudevvenat tam bir derleme anlami tasir Klasik Donem hukukcularinin eserlerinden alinmis ve belli bir sistem icinde toplanmis parcalarin ozetlerinden fragmenta olusmustur Bu amacla eserleri taranan hukukcular Klasik Hukuk Donemi nin en degerli en secme hukukculardir Boylece Justinianus Digesta da yer vererek Isa dan sonra ilk uc yuzyilda yasamis olan Salvius Iulianus Celsus Marcellus Papinianus Paulus gibi Roma Hukuku nun en onemli eserlerini gunumuze kadar gelmesini saglamistir Bu nedenle Digesta Corpus Iuris Civilis in hukuk bilimi ve hukuk tarihi acisindan en onemli bolumudur Digesta toplam 50 kitaba ayrilmistir Her kitap fasillara fasillar parcalara uzun parcalar ise paragraflara ayrilmistir 530 yilinda Tribonianus un baskanliginda on bir avukat ikisi Istanbul dan diger ikisi Beyrut dan dort profesor ve bir memurdan olusan on alti kisilik derleyiciler compilator lar kurulu tarafindan hazirlanmaya baslanan eser 533 yilinda tamamlanarak yururluge girmistir Digesta da imparator iradesini yansittigi icin kanun gucundeydi Codex Imparator emirnameleri anlaminda kullanilan Codex Corpus Iuris Civilisin ucuncu bolumu varsayilir Imparator Hadrianus tan Justinianus a kadar yasamis olan tum imparator emirnameleri bu kitapta toplanmistir Codex on iki kitaptan olusmaktadir Kitaplar fasillara ayrilmistir Her fasilda yer alan emirnameler ise tarih sirasina gore eskiden yeniye dogru o emirnameyi cikaran imparatorun adi ve emirnamelerin yayinlandigi tarihle birlikte dizilmistir Novellae Novellae da yine Justinianus Donemi nde onun tarafindan cikarilan emirnameler bulunmaktadir Corpus Iuris Civilisin 534 tarihinde tamamlanmasinin ardindan 565 yilina kadar iktidarda kalan Justinianus pek cok yeni emirname yayinlamisti Fakat bu emirnameler onun sagliginda Corpus Iuris Civilis e alinmamisti Daha sonra bunlar bir araya getirilerek Novellae leges yeni kanunlar adi altinda toplandi Dis baglantilarThe Roman Law Library incl Corpus Iuris Civilis Latin amp Translations 31 Agustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Corpus Iuris Civilis olu kirik baglanti Lionnes Hugues de la Porte 1558 1560 Kaynakca Corpus Juris Civilis ismi ilk defa 1583 yilinda Dionysius Godofredus tarafindan kullanilmistir Kunkel W An Introduction to Roman Legal and Constitutional History Oxford 1966 s 157 a b c d e f AKINCI Sahin Prof Dr Roma Hukuku Dersleri Konya 2003 s 51 57 ISBN 975 591 121 9 UMUR Ziya Roma Hukuku Lugati Istanbul 1983 s 214 a b c d e f g h EMIROGLU Haluk Roma Hukukunun Bilgi Kaynaklarindan Corpus Iuris Civilis ve Turkiye de Hukuk Resepsiyonu Institutiones tercumesi Tercume Ziya Umur 1955 BUCKLAND Wrillam Warmick A Text Book of Roman Law from Augustus to Justinian Cambridge 1970 s 39 ISBN 0 521 04368 9 LEAGE Richard William Roman Private Law London 1942 s 41 42 IUSTINIANUS s VII VIII ISBN 1 56169 070 8 KUNKEL Wolfgang An Introduction to Roman Legal and Constitutional History Oxford 1996 s 157 ISBN 0 19 825317 6 UMUR Ziya Roma Hukuku Tarihi Giris Kaynaklar Umumi Mefhumlar Haklarin Himayesi Istanbul 1974 s 273 ROBINSON Olivia Fiona The Sources of Roman Law Problems and Methods for Ancient Historians London 1997 s 57 ISBN 0 415 08995 6 a b c d KARADENIZ CELEBICAN Ozcan Prof Dr ROMA HUKUKU Tarihi Giris Kaynaklar Genel Kavramlar Kisiler Hukuku Haklarin Korunmasi Onuncu Baski Ankara 2004 s 49 51 ISBN 975 482 398 7 Gaius un ayni adli eserini Corpus Iuris Civilis in birinci bolumu olan Institutiones den ayirmak icin genellikle Gai Ins kisaltmasi kullanilir a b KOSCHAKER Paul AYITER Kudret Roma Ozel Hukuku nun Ana Hatlari Izmir 1993 s 29 31 a b DI MARZO Salvatore Roma Hukuku Cev UMUR Ziya Istanbul 1954 s 16