Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
II. Theodosius veya Teodosyüs (Latince: Flavius Theodosius, 10 Nisan 401 – 28 Temmuz 450) 408 – 450 yılları arasında Doğu Roma'nın imparatoruydu. Daha ziyade hükümdarlığı sırasında Konstantinopolis'te yaptırdığı 6 kilometre uzunluğundaki Theodosius surları ile yine kendi adını taşıyan Theodosius kanunları (Codex Theodosianus) ile tanınır. Döneminin bir diğer önemli olayı da 431 yılında topladığı İkinci Efes Konsili idi. Ayrıca Konstantinopolis'te bir üniversite kurmuştur. İmparatorluğu döneminde en önemli eserlerden biri de 2. Ayasofya yapımı sayılabilir .
| II. Theodosius Teodosyüs | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| Bizans İmparatoru | |||||
| Hüküm süresi | 408 - 28 Temmuz 450 408-413: Anthemius taht naibi 413-416 ablası Pulcheria taht naibi | ||||
| Taç giymesi | 408 | ||||
| Önce gelen | Arcadius | ||||
| Sonra gelen | Marcianus | ||||
| Doğum | 10 Nisan 401 Konstantinopolis | ||||
| Ölüm | 28 Temmuz 450 (49 yaşında) Konstantinopolis | ||||
| Eş(ler)i | Aelia Eudocia | ||||
| Çocuk(lar)ı | Licinia Eudoxia | ||||
| |||||
| Hanedan | Theodosius Hanedanı | ||||
| Babası | Arcadius | ||||
| Annesi | Aelia Eudoksia | ||||
Hayatı
Çocukluğu
Doğu Roma/Bizans imparatoru Arcadius ile karısı Aelia Eudoksia'nın en büyük oğludur. Babası Arcadius'un 408 yılında ölmesi üzerine 7 yaşındaki Theodosius, Doğu Roma İmparatoru olmuştur. Fakat yaşı küçük olduğu için taht naipleri imparatorluğu idare etmişlerdir.
Anthemius'un taht naipliği
İlk taht naibi, Doğu'nun praefectus praetorio'su olan Anthemius olmuştur. Anthemius'un naipliği zamanından geriye kalan en önemli eser, adına Theodosius surları denen Konstantinopolis şehir surları olmuştur. Bu şehir surları şimdi görülen üç sıra duvardan oluşmamakta ve sadece tek bir sıra duvar olarak 413 yılında Theodosius daha 12 yaşında iken yapılmasına başlanmıştı. Anthemius bunlar yanında İran Sasanileri ile yeni bir barış anlaşması yapılmasına, Hun Kralı Uldin'in başarısız kalan bir istila niyetli hücumundan sonra Bizans Tuna donanmasının takviye edilmesine, İskenderiye'den Konstantinopolis'e zahire tedarik sisteminin daha geliştirilmesine ve Arcadius'un ölümünden sonra Batı Roma İmparatorluğu ile iyi ilişkiler kurulmasına da neden olmuştur. Anthemius, 413 yılında bu görevden atılmasına kadar gerçek imparator gibi iktidar gücünü hiçbir sınır olmaksızın kullanmıştır.
Ablası Pulcheria'nin taht naipligi
414 yılından itibaren Theodosius, ablası Pulcheria'nın etkisinde kalmıştır. Pulcheria küçük kardeşinden iki yaş büyük olmakla beraber 15 yaşında iken Augusta olarak ilan edilmiş ve küçük kardeşi adına Doğu Roma İmparatorluğunun idaresinin dizginlerini kendi eline almıştır. Theodosius'un zayıf, kararsız ve kolayca ikna edilebilir bir karakteri vardı. Pulcheria ise kararlı, güçlü ve siyasi iktidarı ve idareyi sırf idareci olarak seven bir karakterdeydi. Fakat Pulcheria çok koyu dindardı ve kardeşine çok tesir etmişti. Bu çeşitli görünümlerde siyaset ortaya çıkardı. O zaman eski Ayasofya katedrali harabe halindeydi. Bu bina da I. Justinianus zamanında Nika ayaklanması yanmış yıkılmış ve şimdiki planda yeni bir Ayasofya inşa edilip 563 yılında açılmıştı. Yine bir Basilika stilinde yeni bir Ayasofya yapılması için büyük masraflar yapıldı. Diğer taraftan aynı düşünüş Yahudi aleyhtarı bir siyasetle bazı eski sinagogların yıkılmasına, yeni sinagogların yapılmasının yasaklanmasına ve izinsiz yapılanların yıkılıp bu izinsiz sinagogları yaptıranlara çok ağır cezalar verilmesine hatta idam edilmelerine neden oldu. İmparatorluğun Büyük Sarayı aynı bir manastıra dönüştürüldü ve dindar manastır uygulamaları saray teşrifatı ve eğlenceleri yerini aldı.
Theodosius halk ve Senato içinde popülerdi. Eğitimine klasik olarak önem verilmiş; Latince ve Yunanca yazarları okumuş anlamış; matematik ve doğal bilimler ile yakından ilgilenmiş ve yazma kitapların özel italik fontlarla yazılıp resimlerle teyzin edilmesinde çok yetenek kazanmıştı. Onun için bazen kaligrafici lakabı anılmıştır. Fakat ilgisini sırf entelektüel ve artistik alanlara yöneltmemiş, zamanının sportif etkinliklerine de katkıda bulunmuştur. Sürek avcılığına çok meraklıydı. Zamanının yazarları onun, şimdi polo adı verilen, İran'dan tsukan adlı yeni bir sporu, Bizans'a tanıttığını bildirmektedirler. Büyük Saray'ın güneydoğu bölgesine bu oyunun oynandığı Tzykanisterion'u yaptırılmıştır.
Saltanatı
II. Theodosius, 15 yaşına eriştiği zaman, yaklaşık 416 yılında, yetişkin olduğu kabul edilip devlet idaresi bir taht naibi olmadan kendine verilmiştir. Fakat Pulcheria'nın Theodosios'un kararlarına ve devlet yönetimine etkisi devam etmiştir. Ancak devlet idaresinde en önemli saray bürokratı değişmiş ve Pulcheria naipliğinde bu görevi yapan Monassio yerine Aurelio iktidara gelmiştir.
Evliliği
Theodosius, 19 yaşına geldiği zaman ablasına kendine bir uygun zevce bulmasını istedi. O sırada İmparatorluk Sarayı'na Atina'dan Athenais adlı çok güzel bir nedime gelmişti. Atina'da üniversite hocası olan babasının mirasından erkek kardeşleri ona hiçbir şey vermemişlerdi ama babası kızının zamanların akademik merkezi olan Atina'nın verebileceği en iyi eğitimden geçmesini sağlamıştı. Pulcheria, bu kızın bildiği ve kullandığı Yunancadan ve Yunanca yazdığı şiirlerden çok etkilendi, bu kızı kardeşine zevce olarak seçti. Ama bu kız pagan idi. Sonunda Atina Piskoposunun birkaç haftalık dersleri ile Hristiyanlığa geçti; vaftiz edildi ve adını değiştirerek Eudocia adını aldı. Haziran 421 tarihinde Theodosius ve Eudocia evlendiler. 422 yılında Aelia Eudocia ile Theodosius'un Eudocia Licinia adını verdikleri bir kız çocukları oldu. Theodosius, karısına 423 yılında "Augusta" unvanını verip taç giydirtti. Eudocia yeni dini olan Hristiyanlığın isteklerini yerine getirmekle beraber klasik Yunan dilini, kültürünü ve eski pagan görüş ve düşüncelerini bildiği için Pulcheria tarafından bir manastıra döndürülmüş olan İmparatorluk Sarayı'nın atmosferini değiştirdi. Pulcheria biraz kıskançlıktan biraz bu yeni değişiklerden dolayı Eudocia'ya karşı durmaya başladı.
Batı Roma İmparatorluğu sorunları
Bundan sonraki yılların Theodesius için en önemli sorun, Batı Roma İmparatorluğu ve merkezi Ravenna'da imparatorun değişmesidir. 423 yılına kadar Batı Roma İmparatorluğu'nu Honorius yapmaktaydı. Honorius'un baba-bir-anne-ayrı kızkardeşi olan Galla Placidia çok maceralı bir hayattan sonra, Konstantinopolis'e 421 yılında gelmişti. Placidia, Alarik'in Roma'yı zaptında ve talan edişinde orada bulunmuş; Alerik tarafından esir alınıp Galya'ya götürülmüş; orada Alarik'in kayınbiraderi Ataulf ile evlenmeye zorlanmış; ama o ölünce dul kalmış; 4 yıl esirlikten sonra 417 yılında Honorius'un fidye ödemesi ile Ravenna'ya gelmiş; orada Contantinus adli bir generalle ikinci evliliğini yapmış; iki çocukları olmuş; Contantinus, Honorius tarafından ortak imparator yapılmış; fakat III. Constantinus'un vakitsiz ölümü ile iki küçük çocuğu ile ikinci defa dul kalmış ve Ravenna'dan Konstantinopolis'e gelmişti. Atenais ile Placida birbirini çok yakın bulmuşlardı; o kadar ki (sonradan Batı Roma İmparatoru olacak) Placidia'nın Valentinianus adlı 4 yaşında oğlu ile Theodesius'un daha bebek olan kızı Evodiksia Licinia ile nişanına bile karar verilmişti.
Yine o yıl Ağustos'ta Honarius'un öldüğü haberi Konstantinopolis'e erişti. Fakat diğer bir habere göre boş kalan taht küçük bir devlet memuru (Noterlerin Şefi) olan Joannes tarafından gasp edilmişti. Belki de Pulcheria ve Athenais zorlamaları ile Thoedosius buna karşı tedbir almaya karar verdi. Placidia'yi Batı Roma için Augusta yaptı ve küçük oğlu Valentinianus'a Sezar unvanı verdi. Onları Ravenna'ya götürüp tahtlarına oturtmak için hazırlanan bir Bizans ordusunun, Bizans donanması ile denizden gönderilmesi hazırlıklara başlandı. Bu askeri filoya, Theodosius Selanik'e kadar eşlik etti. 425 yılının ilk aylarında bu Bizans donanması ve askeri kuvveti Ravenna'ya bir sürpriz hücum yaparak ele geçirdi. İmparatorluk gaspçısı Joannes, esir alındı. Aquileia'ya gitmiş olan Placidia ve küçük oğlu Valentinianus önünde, idam edildi. Bizans ordusu ve donanması mensuplarına gaspçıya destek verdikleri için Ravenna'yı üç gün süren talan etme izni verildi. O zaman 6 yaşına girmiş olan III. Valentinianus, Papa tarafından taç giydirilmek üzere Roma'ya gönderildi.
Bağışları
Tahta bulunduğu sürede Mardin'de bulunan Mor Gabriel Manastırı'na bağış yapmıştır.
Theodosius'un savaşları
421 yılında Sasani İmparatorluğu'na karşı yaptığı seferde başarılı oldu. Ancak bu seferin ardından yapılan barış 441'e kadar sürdü. Honorius'un 423 yılında ölmesinin ardından 425'te III. Valentinianus'un tahta çıkmasına yardımcı oldu. 431'de Vandallara karşı verdiği savaşta donanması Genserich'e yenildi. 437'de kızı Eudoksia'yı III. Valentinianus ile evlendirdi. 441-449 yılları arasındaki Hun istilâlarına karşı koyamayan Theodosius haraç ödemek durumunda kalmıştır.
Ölümü
Theodosius, 450 yılında Konstantinopolis civarındaki av sırasında Lycys çayını geçerken atından düşmüş ve ölmüştür.
Dipnot
Dış kaynaklar
- Meydan Larousse, Cilt 12, say. 124
- Norwich. John Julius, (1988), Byzantium: The Early Centuries, Londra:Penguin (İngilizce) say. 139
| Wikimedia Commons'ta II. Theodosius ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Arcadius |  Bizans İmparatoru 408–450 | Sonra gelen: Pulcheria |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
II Theodosius veya Teodosyus Latince Flavius Theodosius 10 Nisan 401 28 Temmuz 450 408 450 yillari arasinda Dogu Roma nin imparatoruydu Daha ziyade hukumdarligi sirasinda Konstantinopolis te yaptirdigi 6 kilometre uzunlugundaki Theodosius surlari ile yine kendi adini tasiyan Theodosius kanunlari Codex Theodosianus ile taninir Doneminin bir diger onemli olayi da 431 yilinda topladigi Ikinci Efes Konsili idi Ayrica Konstantinopolis te bir universite kurmustur Imparatorlugu doneminde en onemli eserlerden biri de 2 Ayasofya yapimi sayilabilir II Theodosius TeodosyusBizans ImparatoruHukum suresi408 28 Temmuz 450 408 413 Anthemius taht naibi 413 416 ablasi Pulcheria taht naibiTac giymesi408Once gelenArcadiusSonra gelenMarcianusDogum10 Nisan 401 KonstantinopolisOlum28 Temmuz 450 49 yasinda KonstantinopolisEs ler iAelia EudociaCocuk lar iLicinia EudoxiaTam adiFlavius TheodosiusHanedanTheodosius HanedaniBabasiArcadiusAnnesiAelia EudoksiaHayatiCocuklugu Dogu Roma Bizans imparatoru Arcadius ile karisi Aelia Eudoksia nin en buyuk ogludur Babasi Arcadius un 408 yilinda olmesi uzerine 7 yasindaki Theodosius Dogu Roma Imparatoru olmustur Fakat yasi kucuk oldugu icin taht naipleri imparatorlugu idare etmislerdir Anthemius un taht naipligi Ilk taht naibi Dogu nun praefectus praetorio su olan Anthemius olmustur Anthemius un naipligi zamanindan geriye kalan en onemli eser adina Theodosius surlari denen Konstantinopolis sehir surlari olmustur Bu sehir surlari simdi gorulen uc sira duvardan olusmamakta ve sadece tek bir sira duvar olarak 413 yilinda Theodosius daha 12 yasinda iken yapilmasina baslanmisti Anthemius bunlar yaninda Iran Sasanileri ile yeni bir baris anlasmasi yapilmasina Hun Krali Uldin in basarisiz kalan bir istila niyetli hucumundan sonra Bizans Tuna donanmasinin takviye edilmesine Iskenderiye den Konstantinopolis e zahire tedarik sisteminin daha gelistirilmesine ve Arcadius un olumunden sonra Bati Roma Imparatorlugu ile iyi iliskiler kurulmasina da neden olmustur Anthemius 413 yilinda bu gorevden atilmasina kadar gercek imparator gibi iktidar gucunu hicbir sinir olmaksizin kullanmistir Ablasi Pulcheria nin taht naipligi 414 yilindan itibaren Theodosius ablasi Pulcheria nin etkisinde kalmistir Pulcheria kucuk kardesinden iki yas buyuk olmakla beraber 15 yasinda iken Augusta olarak ilan edilmis ve kucuk kardesi adina Dogu Roma Imparatorlugunun idaresinin dizginlerini kendi eline almistir Theodosius un zayif kararsiz ve kolayca ikna edilebilir bir karakteri vardi Pulcheria ise kararli guclu ve siyasi iktidari ve idareyi sirf idareci olarak seven bir karakterdeydi Fakat Pulcheria cok koyu dindardi ve kardesine cok tesir etmisti Bu cesitli gorunumlerde siyaset ortaya cikardi O zaman eski Ayasofya katedrali harabe halindeydi Bu bina da I Justinianus zamaninda Nika ayaklanmasi yanmis yikilmis ve simdiki planda yeni bir Ayasofya insa edilip 563 yilinda acilmisti Yine bir Basilika stilinde yeni bir Ayasofya yapilmasi icin buyuk masraflar yapildi Diger taraftan ayni dusunus Yahudi aleyhtari bir siyasetle bazi eski sinagoglarin yikilmasina yeni sinagoglarin yapilmasinin yasaklanmasina ve izinsiz yapilanlarin yikilip bu izinsiz sinagoglari yaptiranlara cok agir cezalar verilmesine hatta idam edilmelerine neden oldu Imparatorlugun Buyuk Sarayi ayni bir manastira donusturuldu ve dindar manastir uygulamalari saray tesrifati ve eglenceleri yerini aldi Theodosius halk ve Senato icinde populerdi Egitimine klasik olarak onem verilmis Latince ve Yunanca yazarlari okumus anlamis matematik ve dogal bilimler ile yakindan ilgilenmis ve yazma kitaplarin ozel italik fontlarla yazilip resimlerle teyzin edilmesinde cok yetenek kazanmisti Onun icin bazen kaligrafici lakabi anilmistir Fakat ilgisini sirf entelektuel ve artistik alanlara yoneltmemis zamaninin sportif etkinliklerine de katkida bulunmustur Surek avciligina cok merakliydi Zamaninin yazarlari onun simdi polo adi verilen Iran dan tsukan adli yeni bir sporu Bizans a tanittigini bildirmektedirler Buyuk Saray in guneydogu bolgesine bu oyunun oynandigi Tzykanisterion u yaptirilmistir SaltanatiGuney dogu Italya da Berlatta sehrindeki devasa II Theodosius un heykeli II Theodosius 15 yasina eristigi zaman yaklasik 416 yilinda yetiskin oldugu kabul edilip devlet idaresi bir taht naibi olmadan kendine verilmistir Fakat Pulcheria nin Theodosios un kararlarina ve devlet yonetimine etkisi devam etmistir Ancak devlet idaresinde en onemli saray burokrati degismis ve Pulcheria naipliginde bu gorevi yapan Monassio yerine Aurelio iktidara gelmistir Evliligi Theodosius 19 yasina geldigi zaman ablasina kendine bir uygun zevce bulmasini istedi O sirada Imparatorluk Sarayi na Atina dan Athenais adli cok guzel bir nedime gelmisti Atina da universite hocasi olan babasinin mirasindan erkek kardesleri ona hicbir sey vermemislerdi ama babasi kizinin zamanlarin akademik merkezi olan Atina nin verebilecegi en iyi egitimden gecmesini saglamisti Pulcheria bu kizin bildigi ve kullandigi Yunancadan ve Yunanca yazdigi siirlerden cok etkilendi bu kizi kardesine zevce olarak secti Ama bu kiz pagan idi Sonunda Atina Piskoposunun birkac haftalik dersleri ile Hristiyanliga gecti vaftiz edildi ve adini degistirerek Eudocia adini aldi Haziran 421 tarihinde Theodosius ve Eudocia evlendiler 422 yilinda Aelia Eudocia ile Theodosius un Eudocia Licinia adini verdikleri bir kiz cocuklari oldu Theodosius karisina 423 yilinda Augusta unvanini verip tac giydirtti Eudocia yeni dini olan Hristiyanligin isteklerini yerine getirmekle beraber klasik Yunan dilini kulturunu ve eski pagan gorus ve dusuncelerini bildigi icin Pulcheria tarafindan bir manastira dondurulmus olan Imparatorluk Sarayi nin atmosferini degistirdi Pulcheria biraz kiskancliktan biraz bu yeni degisiklerden dolayi Eudocia ya karsi durmaya basladi Bati Roma Imparatorlugu sorunlari Bundan sonraki yillarin Theodesius icin en onemli sorun Bati Roma Imparatorlugu ve merkezi Ravenna da imparatorun degismesidir 423 yilina kadar Bati Roma Imparatorlugu nu Honorius yapmaktaydi Honorius un baba bir anne ayri kizkardesi olan Galla Placidia cok macerali bir hayattan sonra Konstantinopolis e 421 yilinda gelmisti Placidia Alarik in Roma yi zaptinda ve talan edisinde orada bulunmus Alerik tarafindan esir alinip Galya ya goturulmus orada Alarik in kayinbiraderi Ataulf ile evlenmeye zorlanmis ama o olunce dul kalmis 4 yil esirlikten sonra 417 yilinda Honorius un fidye odemesi ile Ravenna ya gelmis orada Contantinus adli bir generalle ikinci evliligini yapmis iki cocuklari olmus Contantinus Honorius tarafindan ortak imparator yapilmis fakat III Constantinus un vakitsiz olumu ile iki kucuk cocugu ile ikinci defa dul kalmis ve Ravenna dan Konstantinopolis e gelmisti Atenais ile Placida birbirini cok yakin bulmuslardi o kadar ki sonradan Bati Roma Imparatoru olacak Placidia nin Valentinianus adli 4 yasinda oglu ile Theodesius un daha bebek olan kizi Evodiksia Licinia ile nisanina bile karar verilmisti Theodosius Ioannis Hrisostomos a ait kutsal emanetleri karsiliyor Erken 11 yuzyila ait minyatur Yine o yil Agustos ta Honarius un oldugu haberi Konstantinopolis e eristi Fakat diger bir habere gore bos kalan taht kucuk bir devlet memuru Noterlerin Sefi olan Joannes tarafindan gasp edilmisti Belki de Pulcheria ve Athenais zorlamalari ile Thoedosius buna karsi tedbir almaya karar verdi Placidia yi Bati Roma icin Augusta yapti ve kucuk oglu Valentinianus a Sezar unvani verdi Onlari Ravenna ya goturup tahtlarina oturtmak icin hazirlanan bir Bizans ordusunun Bizans donanmasi ile denizden gonderilmesi hazirliklara baslandi Bu askeri filoya Theodosius Selanik e kadar eslik etti 425 yilinin ilk aylarinda bu Bizans donanmasi ve askeri kuvveti Ravenna ya bir surpriz hucum yaparak ele gecirdi Imparatorluk gaspcisi Joannes esir alindi Aquileia ya gitmis olan Placidia ve kucuk oglu Valentinianus onunde idam edildi Bizans ordusu ve donanmasi mensuplarina gaspciya destek verdikleri icin Ravenna yi uc gun suren talan etme izni verildi O zaman 6 yasina girmis olan III Valentinianus Papa tarafindan tac giydirilmek uzere Roma ya gonderildi Bagislari Tahta bulundugu surede Mardin de bulunan Mor Gabriel Manastiri na bagis yapmistir Theodosius un savaslari421 yilinda Sasani Imparatorlugu na karsi yaptigi seferde basarili oldu Ancak bu seferin ardindan yapilan baris 441 e kadar surdu Honorius un 423 yilinda olmesinin ardindan 425 te III Valentinianus un tahta cikmasina yardimci oldu 431 de Vandallara karsi verdigi savasta donanmasi Genserich e yenildi 437 de kizi Eudoksia yi III Valentinianus ile evlendirdi 441 449 yillari arasindaki Hun istilalarina karsi koyamayan Theodosius harac odemek durumunda kalmistir OlumuTheodosius 450 yilinda Konstantinopolis civarindaki av sirasinda Lycys cayini gecerken atindan dusmus ve olmustur DipnotDis kaynaklarMeydan Larousse Cilt 12 say 124 Norwich John Julius 1988 Byzantium The Early Centuries Londra Penguin ISBN 0 14 011447 5 Ingilizce say 139Wikimedia Commons ta II Theodosius ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Resmi unvanlarOnce gelen Arcadius Bizans Imparatoru 408 450 Sonra gelen Pulcheria