János Damjanich (Sırpça: Јован Дамјанић; 8 Aralık 1804- 6 Ekim 1849), 1848'de Macar Devrim Ordusu'nun generali olan Avusturyalı bir subaydır. Macaristan'da ulusal bir kahraman olarak kabul edilmektedir.
General János Damjanich | |
---|---|
Kişisel bilgiler | |
Doğum | (Sırpça: Јован Дамјанић 08 Aralık 1804 Staza, , Avusturya İmparatorluğu |
Ölüm | 06 Ekim 1849 (44 yaşında) , Macaristan Krallığı |
Milliyeti | Sırp |
Askerî hizmeti | |
Komutası | *3. Honved Taburu (1848)
|
Çatışma/savaşları | *Alisbrunn Muharebesi
|
Damjanich, 'ndaki (şu anda Hırvatistan'ın Sunja kentinin bir parçası) Staza'da Sırp bir ailede dünyaya gelmiştir. Annesi general Taborović'in kızıdır. Eşi Emilija Čarnić, Čarnojević ailesiyle akrabadır.
Askeri kariyeri
Damjanich orduya 61. alayda subay olarak girmiş ve 1848 Macar Devrimi'nin patlak vermesi üzerine Szeged'deki 3. Honvéd taburunda binbaşı rütbesine terfi etmiştir. Ortodoks bir Sırp olmasına rağmen, başından beri Macar liberallerinin sadık bir taraftarıydı.
1848'de Alipınar (Sırpça: Alibunar, Almanca: Alisbrunn) ve Temesőr (Almanca: Lagerdorf) savaşlarındaki yeteneği ve cesareti, albaylığa terfi etmesine yol açmıştır. 1849'un başlarında orta Tisa'daki 3. Ordu Kolordusu komutanlığına atandı ve kısa sürede Macar ordusunun en cesur adamı olma ününü kazanmıştır. Mart 1849'da Szolnok'ta bir Avusturya tugayını yok etmesi belki de onun en büyük başarısı olmuştur.
Macaristan Diyeti'nde Szolnok'un milletvekili seçilmiş, ancak bu onuru reddetmiştir. Damjanich, Artúr Görgey yönetimindeki Macaristan'ın başkenti Buda'ya yapılan genel ilerlemede öncü bir rol oynamıştır.
Hort ve Hatvan'ın çarpışmaları, kanlı Isaszeg'in yanı sıra Damjanich'i ulusal bir kahramana dönüştürmüştür. Gödöllő'de yapılan incelemede Lajos Kossuth, Damjanich'in taburları geçerken şapkasını çıkardığında tüm ulusun duygularını dile getirmiştir. Damjanich, Lajos Kossuth'un görüşlerini tavizsiz bir şekilde desteklemiş ve Nisan 1849'da Görgey komutasında Vác'ı kurtaran üç tümenden birinin komutanlığına atanmıştır. Şöhreti, 19 Nisan'da rahatlatılmasını sağlayan 'ni kazanmasıyla doruğa ulaşmıştır.
Bu sırada Damjanich'in bacağını kırması, savaşın en kritik döneminde, Macarların başkenti ikinci kez terk etmek zorunda kaldığı bir dönemde saha operasyonlarına katılmasına engel olmuştur. Ancak Arad kalesinin komutanlık görevini kabul edecek kadar iyileşmiştir.
sonrası, teslim olmaya çağrılan Damjanich, kaleyi tek bir Kazak bölüğüne bırakacağını, ancak onu tüm Avusturya ordusuna karşı kanının son damlasına kadar savunacağını açıklamıştır. Bunun üzerine Rus general Dimitri Buturlin'e teslim olmuş ve onun tarafından Avusturyalılara teslim edilmiş ve 6 Ekim 1849'da 'nden biri olmuştur. Damjanich, idam edilecek sıranın sonuncusuydu çünkü düşmanları ondan generallerinin asılmasını izlemesini istemişlerdir. Ünlü son sözleri şuydu: Sonuncu olacağıma inandım çünkü savaşta her zaman birinciydim. Zavallı Emily'im! Yaşasın Macaristan!
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTg0THpoaUwxUm9iM0p0WVY5S0pVTXpKVUV4Ym05elgzQmhhVzUwWlhKZkpUSTRNVGczTUMweE9UTTNMakV5TGpBMUpUSTVMbXB3Wnk4ek5UQndlQzFVYUc5eWJXRmZTaVZETXlWQk1XNXZjMTl3WVdsdWRHVnlYeVV5T0RFNE56QXRNVGt6Tnk0eE1pNHdOU1V5T1M1cWNHYz0uanBn.jpg)
Tartışma
Damjanich tartışmalı bir tarihi figürdür. Macarlar, Damjanich'i Habsburg Monarşisine karşı Macar devrimci ordusuna liderlik eden ulusal bir kahraman olarak görürken, Devrim sırasında Habsburgların yanında yer alan Voyvodinyalı Sırp ordusu yüzünden Sırplar onu etnik Sırp olmasına rağmen Macar tarafında kendi halkına karşı savaşan ulusal bir hain olarak görmektedirler. Bu nedenle Sırplar ona " ljuta guja, srpski izdajica " ("öfkeli yılan, Sırp haini") takma adını vermişlerdir. Aşağıdaki alıntı ona aittir,
"Sırplar var olmamalı; bu dünyadaki son Sırp ölene kadar hareketsiz kalmayacağım ve bu bittiğinde kendimi öldüreceğim."
Diğer kaynaklar Damjanich'in aslında Sırp kökeninden gurur duyduğunu söylemektedir.
Kaynakça
- ^ "Österreichisches Biographisches Lexikon 1815–1950, 168. old" (PDF). 20 Kasım 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 10 Ocak 2024.
- ^ Ignjatović, Jakov (1953). Rapsodije. Matica Srpska. s. 206.
- ^ Gligorijević, Milo (1987). Izlazak Srba. Književne novine. s. 140. ISBN .
- ^ Povesnica slobodne kraljeve varoši Vršca: sv. Novo doba (1848-1886). B. Jovanović. 1886. s. 27.
...Новембра 1. потпуковник Јован Дамјанић прими команду над вршачким логором. Он је довео са собом 3 компаније 3. хонведског батаљона и 370 народних гардиста на коњима заједно са 2 топа. Овом војском и још са 450 ...
- ^ a b c d e kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Bain, Robert Nisbet (1911). "Damjanich, János". Chisholm, Hugh (Ed.). Encyclopædia Britannica. 7 (11. bas.). Cambridge University Press. s. 789. This cites Ödön Hamvay, Life of János Damjanich (Hung.), (Budapest, 1904). Önceki cümlelerden bir veya daha fazlası artık
- ^ Gligorijević, Milo (1987). Izlazak Srba. Književne novine. s. 214. ISBN .
- ^ Tutorov, Milan (1995). Seva munja biće opet buna: istorika Zrenjanina i Banata. Gradska narod. biblioteka Žarko Zrenjanin. s. 353. ISBN .
... је омраза према својим сународницима и браћи била толика, да је у једној при- лици изјавио како ће убијати Србе док и последњег не буде убио, а онда ће убити и себе, јер ниједан Србин не треба да живи на кугли земаљској.
- ^ Kovačević, Duško M. (2006). Jakov Ignjatović: politička biografija : 1822-1889. Zavod za udžbenike i nastavna sredstva. s. 90. ISBN .
Пуковник Јован Дамјанић, за кога је Игњато- вић говорио да је у револуцији 1848-1849. "Србима код Мађара образ осветлао", био је врло суров према Србима. Дамјанићу се приписује да је изговорио речи: "Да могу да искореним ...
- ^ Žebeljan, Petar (11 Ağustos 2015). Jednom u Perlezu i Ždralovi nad Perlezom. Media Art Content Ltd, Novi Sad, Serbia. s. 93. ISBN .
Među pogubljenima je bio i mađarski nacionalni junak, pomađareni Srbin Jovan Janoš Damjanić, koji je još početkom 1848. govorio: "Da mogu da iskorenim Race, pa da sebe, kao poslednjeg Raca ubijem!"
- ^ Krestić, Vasilije (1983). Srbi i Mađari u revoluciji 1848-1849. godine. Srpska akademija nauka i umetnosti. s. 150.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Janos Damjanich Sirpca Јovan Damјaniћ 8 Aralik 1804 6 Ekim 1849 1848 de Macar Devrim Ordusu nun generali olan Avusturyali bir subaydir Macaristan da ulusal bir kahraman olarak kabul edilmektedir General Janos DamjanichKisisel bilgilerDogum Sirpca Јovan Damјaniћ 08 Aralik 1804 1804 12 08 Staza Avusturya ImparatorluguOlum 06 Ekim 1849 44 yasinda Macaristan KralligiMilliyeti SirpAskeri hizmetiKomutasi 3 Honved Taburu 1848 3 Kolordu 1849 Arad Kalesi 1849 Catisma savaslari Alisbrunn Muharebesi Lagerdorf Muharebesi Szolnok Muharebesi Damjanich ndaki su anda Hirvatistan in Sunja kentinin bir parcasi Staza da Sirp bir ailede dunyaya gelmistir Annesi general Taborovic in kizidir Esi Emilija Carnic Carnojevic ailesiyle akrabadir Askeri kariyeriDamjanich orduya 61 alayda subay olarak girmis ve 1848 Macar Devrimi nin patlak vermesi uzerine Szeged deki 3 Honved taburunda binbasi rutbesine terfi etmistir Ortodoks bir Sirp olmasina ragmen basindan beri Macar liberallerinin sadik bir taraftariydi 1848 de Alipinar Sirpca Alibunar Almanca Alisbrunn ve Temesor Almanca Lagerdorf savaslarindaki yetenegi ve cesareti albayliga terfi etmesine yol acmistir 1849 un baslarinda orta Tisa daki 3 Ordu Kolordusu komutanligina atandi ve kisa surede Macar ordusunun en cesur adami olma ununu kazanmistir Mart 1849 da Szolnok ta bir Avusturya tugayini yok etmesi belki de onun en buyuk basarisi olmustur Macaristan Diyeti nde Szolnok un milletvekili secilmis ancak bu onuru reddetmistir Damjanich Artur Gorgey yonetimindeki Macaristan in baskenti Buda ya yapilan genel ilerlemede oncu bir rol oynamistir Hort ve Hatvan in carpismalari kanli Isaszeg in yani sira Damjanich i ulusal bir kahramana donusturmustur Godollo de yapilan incelemede Lajos Kossuth Damjanich in taburlari gecerken sapkasini cikardiginda tum ulusun duygularini dile getirmistir Damjanich Lajos Kossuth un goruslerini tavizsiz bir sekilde desteklemis ve Nisan 1849 da Gorgey komutasinda Vac i kurtaran uc tumenden birinin komutanligina atanmistir Sohreti 19 Nisan da rahatlatilmasini saglayan ni kazanmasiyla doruga ulasmistir Bu sirada Damjanich in bacagini kirmasi savasin en kritik doneminde Macarlarin baskenti ikinci kez terk etmek zorunda kaldigi bir donemde saha operasyonlarina katilmasina engel olmustur Ancak Arad kalesinin komutanlik gorevini kabul edecek kadar iyilesmistir sonrasi teslim olmaya cagrilan Damjanich kaleyi tek bir Kazak bolugune birakacagini ancak onu tum Avusturya ordusuna karsi kaninin son damlasina kadar savunacagini aciklamistir Bunun uzerine Rus general Dimitri Buturlin e teslim olmus ve onun tarafindan Avusturyalilara teslim edilmis ve 6 Ekim 1849 da nden biri olmustur Damjanich idam edilecek siranin sonuncusuydu cunku dusmanlari ondan generallerinin asilmasini izlemesini istemislerdir Unlu son sozleri suydu Sonuncu olacagima inandim cunku savasta her zaman birinciydim Zavalli Emily im Yasasin Macaristan Arad Sehitlerinin Infazi Janos Thorma nin calismasi TartismaDamjanich tartismali bir tarihi figurdur Macarlar Damjanich i Habsburg Monarsisine karsi Macar devrimci ordusuna liderlik eden ulusal bir kahraman olarak gorurken Devrim sirasinda Habsburglarin yaninda yer alan Voyvodinyali Sirp ordusu yuzunden Sirplar onu etnik Sirp olmasina ragmen Macar tarafinda kendi halkina karsi savasan ulusal bir hain olarak gormektedirler Bu nedenle Sirplar ona ljuta guja srpski izdajica ofkeli yilan Sirp haini takma adini vermislerdir Asagidaki alinti ona aittir Sirplar var olmamali bu dunyadaki son Sirp olene kadar hareketsiz kalmayacagim ve bu bittiginde kendimi oldurecegim Diger kaynaklar Damjanich in aslinda Sirp kokeninden gurur duydugunu soylemektedir Kaynakca Osterreichisches Biographisches Lexikon 1815 1950 168 old PDF 20 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 10 Ocak 2024 Ignjatovic Jakov 1953 Rapsodije Matica Srpska s 206 Gligorijevic Milo 1987 Izlazak Srba Knjizevne novine s 140 ISBN 9788639100476 Povesnica slobodne kraljeve varosi Vrsca sv Novo doba 1848 1886 B Jovanovic 1886 s 27 Novembra 1 potpukovnik Јovan Damјaniћ primi komandu nad vrshachkim logorom On јe doveo sa sobom 3 kompaniјe 3 honvedskog bataљona i 370 narodnih gardista na koњima zaјedno sa 2 topa Ovom voјskom i јosh sa 450 a b c d e Onceki cumlelerden bir veya daha fazlasi artik kamu mali olan bir yayindan alinan metni iceriyor Bain Robert Nisbet 1911 Damjanich Janos Chisholm Hugh Ed Encyclopaedia Britannica 7 11 bas Cambridge University Press s 789 This cites Odon Hamvay Life of Janos Damjanich Hung Budapest 1904 Gligorijevic Milo 1987 Izlazak Srba Knjizevne novine s 214 ISBN 9788639100476 Tutorov Milan 1995 Seva munja bice opet buna istorika Zrenjanina i Banata Gradska narod biblioteka Zarko Zrenjanin s 353 ISBN 9788680051505 јe omraza prema svoјim sunarodnicima i braћi bila tolika da јe u јednoј pri lici izјavio kako ћe ubiјati Srbe dok i posledњeg ne bude ubio a onda ћe ubiti i sebe јer niјedan Srbin ne treba da zhivi na kugli zemaљskoј Kovacevic Dusko M 2006 Jakov Ignjatovic politicka biografija 1822 1889 Zavod za udzbenike i nastavna sredstva s 90 ISBN 9788617136152 Pukovnik Јovan Damјaniћ za koga јe Igњato viћ govorio da јe u revoluciјi 1848 1849 Srbima kod Maђara obraz osvetlao bio јe vrlo surov prema Srbima Damјaniћu se pripisuјe da јe izgovorio rechi Da mogu da iskorenim Zebeljan Petar 11 Agustos 2015 Jednom u Perlezu i Zdralovi nad Perlezom Media Art Content Ltd Novi Sad Serbia s 93 ISBN 978 86 6397 037 3 Među pogubljenima je bio i mađarski nacionalni junak pomađareni Srbin Jovan Janos Damjanic koji je jos pocetkom 1848 govorio Da mogu da iskorenim Race pa da sebe kao poslednjeg Raca ubijem Krestic Vasilije 1983 Srbi i Mađari u revoluciji 1848 1849 godine Srpska akademija nauka i umetnosti s 150