Ali Kılıç ya da bilinen adıyla Kılıç Ali (1885, Beşiktaş - 14 Temmuz 1971, İstanbul), Türk asker ve siyasetçi.(Beşiktaş Jimnastik Kulübü)'nün kurucuları arasındadır.
Ali Kılıç | |
---|---|
Türkiye Büyük Millet Meclisi 1., 2., 3., 4. ve 5. Dönem Milletvekili | |
Görev süresi 23 Nisan 1920 - 27 Aralık 1938 | |
Seçim bölgesi | 1920 – Gaziantep 1923 – Gaziantep 1927 – Gaziantep 1931 – Gaziantep 1935 – Gaziantep |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Süleyman Asaf 1885 Valideçeşme, Beşiktaş, İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 14 Temmuz 1971 (86 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul |
Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi Yeni Türkiye Partisi |
Evlilik(ler) | Hümeyra Aykut Füreya Koral Seria Kılıç |
Akraba(lar) | Hamit Nafiz Pamir (eniştesi) |
Çocuk(lar) | Yalın Gündüz Keskin Altemur |
Mesleği | Asker |
Ödülleri | |
Askerî hizmeti | |
Takma adı | Kılıç Ali |
Bağlılığı | Osmanlı (1909-1919) Türkiye (1919-1927) |
Hizmet yılları | 1909-1927 |
Rütbesi | Milis Albay |
Çatışma/savaşları | I. Dünya Savaşı Kurtuluş Savaşı |
Hayatı
Baba tarafı Rodos'tan gelme "Hüsrevoğulları" sülalesine mensup olup sülalenin diğer bir adı da "Yeşilimamoğulları"dır. Babasının anne tarafı ise Kafkasya'dan 1800'lü yılların sonunda Hendek'e göçen Abhazlardandır. Babası Tevfik Bey askerdir ve Saray Muhafız Kıtasında miralaylığa kadar yükselmiştir. Annesi Demsaz Hanım ise genç yaşta Osmanlı Sarayına verilmiş, orada yetişmiş, daha sonra da "çırağ" edilerek Tevfik Bey'le evlendirilmiştir. Asaf bu ailenin tek erkek ve en büyük çocuğudur. Vesiret, Naime ve Nedime isminde üç tane de kız kardeşi vardır.
3 Mart 1906 tarihinde İstanbul Gedikli Küçük Zabit Mektebi'ni (Astsubay Okulu) bitirir. Harp okulu öğrencisi olmamasına rağmen başarılı hizmetleri nedeniyle 1909'da teğmenliğe, 1915'te üsteğmenliğe yükseldi. Balkan Savaşı sırasında Çanakkale Cephesi'nde görev aldı ve bu sırada bacağından yaralandı. Asaf Üsteğmen İstanbul'da görev yaparken karargah çadırının hemen yanında bulunan bir konaktaki Hümeyra adındaki bir kıza uzaktan aşık olur. Bacağındaki yaranın tedavisi için Almanya'ya giden Asaf 1916 yılında dönüşünde Bakırköy'de yaşayan güzel kızı bulup evlenmiş. 1918 yılında yüzbaşılığa terfi eder. Bu sırada "Birinci Sınıf Harp Nişanı" ile taltif edilir. Ardından Genelkurmay Başkanı Enver Paşa'nın kardeşi Nuri Paşa'nın yaveri olarak Kafkas İslam Ordusu'na katılarak Bakü'ye gitti.
Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı Devleti'nin hezimete uğraması üzerine İstanbul'a döndü.
Birinci Dünya Savaşından sonra İstanbul'dadır. Bu sırada eski komutanlarından Nuri Paşa' nın kendilerine haber yollamasıyla Orta Asya'da bulunan Enver Paşa'nın yanına gitmek için arkadaşları Yüzbaşı Selim (Yörük) ve Yüzbaşı Osman (Tufan) ile birlikte Orta Asya'ya gitmek için çareler ararlar. Ancak ellerinde para yoktur ve bu sorunu halletmek için geçmiş yıllardan tanıdıkları İttihat Terakki'nin eski mesul muhasibi Celal Bey'e (Bayar) (Galip Hoca adıyla da bilinir) başvururlar. Celal Bey onlara "İstediğiniz parayı vereyim, Orta Asya'ya gidin. Enver Paşa'nın ordusuna katılın, ama iyi düşünün; geri döndüğünüzde acaba Anadolu'yu yerinde bulabilecek misiniz? Bana kalırsa Sivas' a gidip Mustafa Kemal'e katılın." der. Bunun üzerine arkadaşları ile birlikte Anadolu'ya geçerek 1 Eylül 1919' da Mustafa Kemal'in Sivas'taki karargahına ulaşır. Ancak Mustafa Kemal, Enver Paşa'nın adamları olarak bildiği bu üç genci önce kabul etmek istemez, onları "Enver Paşa'nın casusları olarak görür. Yine de Asaf Bey Mustafa Kemal' in verdiği her görevi yerine getirir, sonra da bir sınavdan geçer. Mustafa Kemal nedense Asaf ismini beğenmediğinden nereli olduğunu sorar. "İstanbulluyum. Beşiktaş Valideçeşme Kılıç Ali Mahallesi'ndenim" cevabını alınca Asaf Bey' e Kılıç Ali ismini verip arkadaşları ile birlikte Güney Cephesinde Ayıntab (Antep) ve Maraş'ta görevlendirir.
28 Ekim 1919 tarihinde Mustafa Kemal Paşa tarafından Maraş, Antep yöresinde Ayıntab-Maraş ve Havalisi Kuvâ-yi Milliye Komutanı olarak Kuvâ-yi Milliye'yi kurmakla görevlendirildi. Fransız ve Ermenilere karşı Milli Direnişi örgütler. Bölgede bulunan Fransız İşgal Kuvvetlerinin komutanına meydan okuyan mektuplar yazmaktan da geri durmaz. Bu göreve giderken de Mustafa Kemal Paşa'nın önerisiyle, Beşiktaş'ta oturduğu mahalleden hareketle, sonradan adı yerine geçecek olan kod adını (Kılıç Ali) aldı. Karayılan ve Şahin Bey ile birlikte çıkan ayaklanmaları ve 'nı bastırdı. Keferdiz (Sakçagözü) ağası 'nın konağını karargâh olarak kullandı ve Hurşit Ağa'nın 200'den fazla silahlı adamının askeri taktiklerini koordine etti. Yine Hurşit Ağa'nın kişisel servetiyle aldığı silahların ve cephanenin bölgedeki direnişçilere ulaşmasını sağladı. Ağrı İsyanı sırasında kurulan İstiklal Mahkemeleri'nde üyelik yaptı. Başarılarından ötürü 21 Ekim 1923 tarihinde Kırmızı-Yeşil şeritli İstiklâl Madalyası ile taltif edildi. II. Dönem Ankara İstiklâl Mahkemesi Üyeliği yapmıştır.
Kılıç Ali 1919 yılından 1938 yılına kadar Atatürk' ün yanından hiç ayrılmamıştır. Tarihi Park Otel'in sahibi olan Ermeni asıllı bir Türk vatandaşının zamanında anlattığına göre "Atatürk, otelde arkadaşlarıyla yemek yerken, birden elektrikler söndü. Birkaç dakika sonra yine geldi. Ortalık aydınlandığında görünen manzara şu idi: Atatürk'ün yanında bulunan Kılıç Ali ve diğer kişiler, ellerinde tabancaları, Gazi'nin üzerine vücutlarını siper etmiş bekliyorlardı."
1920-1938 yılları arasında Antep milletvekilli olarak TBMM'de bulundu. Atatürk'ün 1938 yılında ölümünden sonra Cumhurbaşkanı İnönü tarafından 1939 seçimlerinde aday gösterilmemiştir. 7 Haziran 1934 tarihinde Milis Albay rütbesiyle ordudan emekli oldu. Hurşid Ağa'nın Hatay'ın anavatana katılması için Hatay Cumhurbaşkanı Tayfur Sökmen'e verdiği desteğin devletle koordinesini sağladı. Kılıç Ali İş Bankası' nın da kurucu üyelerindendir ve banka yönetim kurulunda 1960 yılına kadar görev yapmıştır. 1961'de Yeni Türkiye Partisi'nin kurucuları arasında yer aldı.
Cumhuriyet tarihinin ilk kadın seramikçisi Füreya Koral ile evlendi. Yalın Kılıç, futbolcu ve teknik direktör Gündüz Kılıç, Keskin Kılıç ve yazar Altemur Kılıç'ın babasıdır.
14 Temmuz 1971 tarihinde İstanbul'da öldü. Zincirlikuyu Mezarlığı'nda defnedildi.
Kitapları
- Hatıralarını Anlatıyor (1955)
- Atatürk'ün Hususiyetleri (1955)
- İstiklal Mahkemesi Hatıraları (1955)
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Kılıç Ali ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2024.
- ^ a b c d e f g h i . gazetearsivi.milliyet.com.tr. 23 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d e f g h i . gazetearsivi.milliyet.com.tr. 15 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c d e f g h i . gazetearsivi.milliyet.com.tr. 23 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . gazetearsivi.milliyet.com.tr. 21 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Türk Parlamento Tarihi Araştırma Grubu, Türk Parlamento Tarihi, Millî Mücadele ve T.B.M.M. I. Dönem 1919-1923 - III. Cilt: I. Dönem Milletvekillerinin Özgeçmişleri, Türkiye Büyük Millet Meclisi Vakfı Yayınları, Ankara, 1995, , s. 423.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2024.
- ^ a b c d Atatürk'ün Sırdaşı Kılıç Ali'nin Anıları Derleyen: Hulusi TURGUT
- ^ "Füreya" - Ayşe Kulin, s. 46, Remzi Kitabevi, İstanbul, 2004
- ^ Hatay'ın Kurtuluşu İçin Harcanan Çabalar - Tayfur Sökmen / Tarih Kurumu Yayınları - 1992
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ali Kilic ya da bilinen adiyla Kilic Ali 1885 Besiktas 14 Temmuz 1971 Istanbul Turk asker ve siyasetci Besiktas Jimnastik Kulubu nun kuruculari arasindadir Ali KilicTurkiye Buyuk Millet Meclisi 1 2 3 4 ve 5 Donem MilletvekiliGorev suresi 23 Nisan 1920 27 Aralik 1938Secim bolgesi 1920 Gaziantep 1923 Gaziantep 1927 Gaziantep 1931 Gaziantep 1935 GaziantepKisisel bilgilerDogum Suleyman Asaf 1885 Validecesme Besiktas Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum 14 Temmuz 1971 86 yasinda Istanbul TurkiyeDefin yeri Zincirlikuyu Mezarligi IstanbulPartisi Cumhuriyet Halk Partisi Yeni Turkiye PartisiEvlilik ler Humeyra Aykut Fureya Koral Seria KilicAkraba lar Hamit Nafiz Pamir enistesi Cocuk lar Yalin Gunduz Keskin AltemurMeslegi AskerOdulleriAskeri hizmetiTakma adi Kilic AliBagliligi Osmanli 1909 1919 Turkiye 1919 1927 Hizmet yillari 1909 1927Rutbesi Milis AlbayCatisma savaslari I Dunya Savasi Kurtulus SavasiHayatiBaba tarafi Rodos tan gelme Husrevogullari sulalesine mensup olup sulalenin diger bir adi da Yesilimamogullari dir Babasinin anne tarafi ise Kafkasya dan 1800 lu yillarin sonunda Hendek e gocen Abhazlardandir Babasi Tevfik Bey askerdir ve Saray Muhafiz Kitasinda miralayliga kadar yukselmistir Annesi Demsaz Hanim ise genc yasta Osmanli Sarayina verilmis orada yetismis daha sonra da cirag edilerek Tevfik Bey le evlendirilmistir Asaf bu ailenin tek erkek ve en buyuk cocugudur Vesiret Naime ve Nedime isminde uc tane de kiz kardesi vardir 3 Mart 1906 tarihinde Istanbul Gedikli Kucuk Zabit Mektebi ni Astsubay Okulu bitirir Harp okulu ogrencisi olmamasina ragmen basarili hizmetleri nedeniyle 1909 da tegmenlige 1915 te ustegmenlige yukseldi Balkan Savasi sirasinda Canakkale Cephesi nde gorev aldi ve bu sirada bacagindan yaralandi Asaf Ustegmen Istanbul da gorev yaparken karargah cadirinin hemen yaninda bulunan bir konaktaki Humeyra adindaki bir kiza uzaktan asik olur Bacagindaki yaranin tedavisi icin Almanya ya giden Asaf 1916 yilinda donusunde Bakirkoy de yasayan guzel kizi bulup evlenmis 1918 yilinda yuzbasiliga terfi eder Bu sirada Birinci Sinif Harp Nisani ile taltif edilir Ardindan Genelkurmay Baskani Enver Pasa nin kardesi Nuri Pasa nin yaveri olarak Kafkas Islam Ordusu na katilarak Baku ye gitti Birinci Dunya Savasi nda Osmanli Devleti nin hezimete ugramasi uzerine Istanbul a dondu Birinci Dunya Savasindan sonra Istanbul dadir Bu sirada eski komutanlarindan Nuri Pasa nin kendilerine haber yollamasiyla Orta Asya da bulunan Enver Pasa nin yanina gitmek icin arkadaslari Yuzbasi Selim Yoruk ve Yuzbasi Osman Tufan ile birlikte Orta Asya ya gitmek icin careler ararlar Ancak ellerinde para yoktur ve bu sorunu halletmek icin gecmis yillardan tanidiklari Ittihat Terakki nin eski mesul muhasibi Celal Bey e Bayar Galip Hoca adiyla da bilinir basvururlar Celal Bey onlara Istediginiz parayi vereyim Orta Asya ya gidin Enver Pasa nin ordusuna katilin ama iyi dusunun geri dondugunuzde acaba Anadolu yu yerinde bulabilecek misiniz Bana kalirsa Sivas a gidip Mustafa Kemal e katilin der Bunun uzerine arkadaslari ile birlikte Anadolu ya gecerek 1 Eylul 1919 da Mustafa Kemal in Sivas taki karargahina ulasir Ancak Mustafa Kemal Enver Pasa nin adamlari olarak bildigi bu uc genci once kabul etmek istemez onlari Enver Pasa nin casuslari olarak gorur Yine de Asaf Bey Mustafa Kemal in verdigi her gorevi yerine getirir sonra da bir sinavdan gecer Mustafa Kemal nedense Asaf ismini begenmediginden nereli oldugunu sorar Istanbulluyum Besiktas Validecesme Kilic Ali Mahallesi ndenim cevabini alinca Asaf Bey e Kilic Ali ismini verip arkadaslari ile birlikte Guney Cephesinde Ayintab Antep ve Maras ta gorevlendirir 28 Ekim 1919 tarihinde Mustafa Kemal Pasa tarafindan Maras Antep yoresinde Ayintab Maras ve Havalisi Kuva yi Milliye Komutani olarak Kuva yi Milliye yi kurmakla gorevlendirildi Fransiz ve Ermenilere karsi Milli Direnisi orgutler Bolgede bulunan Fransiz Isgal Kuvvetlerinin komutanina meydan okuyan mektuplar yazmaktan da geri durmaz Bu goreve giderken de Mustafa Kemal Pasa nin onerisiyle Besiktas ta oturdugu mahalleden hareketle sonradan adi yerine gececek olan kod adini Kilic Ali aldi Karayilan ve Sahin Bey ile birlikte cikan ayaklanmalari ve ni bastirdi Keferdiz Sakcagozu agasi nin konagini karargah olarak kullandi ve Hursit Aga nin 200 den fazla silahli adaminin askeri taktiklerini koordine etti Yine Hursit Aga nin kisisel servetiyle aldigi silahlarin ve cephanenin bolgedeki direniscilere ulasmasini sagladi Agri Isyani sirasinda kurulan Istiklal Mahkemeleri nde uyelik yapti Basarilarindan oturu 21 Ekim 1923 tarihinde Kirmizi Yesil seritli Istiklal Madalyasi ile taltif edildi II Donem Ankara Istiklal Mahkemesi Uyeligi yapmistir Kilic Ali 1919 yilindan 1938 yilina kadar Ataturk un yanindan hic ayrilmamistir Tarihi Park Otel in sahibi olan Ermeni asilli bir Turk vatandasinin zamaninda anlattigina gore Ataturk otelde arkadaslariyla yemek yerken birden elektrikler sondu Birkac dakika sonra yine geldi Ortalik aydinlandiginda gorunen manzara su idi Ataturk un yaninda bulunan Kilic Ali ve diger kisiler ellerinde tabancalari Gazi nin uzerine vucutlarini siper etmis bekliyorlardi 1920 1938 yillari arasinda Antep milletvekilli olarak TBMM de bulundu Ataturk un 1938 yilinda olumunden sonra Cumhurbaskani Inonu tarafindan 1939 secimlerinde aday gosterilmemistir 7 Haziran 1934 tarihinde Milis Albay rutbesiyle ordudan emekli oldu Hursid Aga nin Hatay in anavatana katilmasi icin Hatay Cumhurbaskani Tayfur Sokmen e verdigi destegin devletle koordinesini sagladi Kilic Ali Is Bankasi nin da kurucu uyelerindendir ve banka yonetim kurulunda 1960 yilina kadar gorev yapmistir 1961 de Yeni Turkiye Partisi nin kuruculari arasinda yer aldi Cumhuriyet tarihinin ilk kadin seramikcisi Fureya Koral ile evlendi Yalin Kilic futbolcu ve teknik direktor Gunduz Kilic Keskin Kilic ve yazar Altemur Kilic in babasidir 14 Temmuz 1971 tarihinde Istanbul da oldu Zincirlikuyu Mezarligi nda defnedildi KitaplariHatiralarini Anlatiyor 1955 Ataturk un Hususiyetleri 1955 Istiklal Mahkemesi Hatiralari 1955 KaynakcaWikimedia Commons ta Kilic Ali ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Arsivlenmis kopya 12 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ocak 2024 a b c d e f g h i gazetearsivi milliyet com tr 23 Ocak 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c d e f g h i gazetearsivi milliyet com tr 15 Mayis 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c d e f g h i gazetearsivi milliyet com tr 23 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi gazetearsivi milliyet com tr 21 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Turk Parlamento Tarihi Arastirma Grubu Turk Parlamento Tarihi Milli Mucadele ve T B M M I Donem 1919 1923 III Cilt I Donem Milletvekillerinin Ozgecmisleri Turkiye Buyuk Millet Meclisi Vakfi Yayinlari Ankara 1995 ISBN 975 7291 06 4 s 423 Arsivlenmis kopya 12 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ocak 2024 a b c d Ataturk un Sirdasi Kilic Ali nin Anilari Derleyen Hulusi TURGUT Fureya Ayse Kulin s 46 Remzi Kitabevi Istanbul 2004 Hatay in Kurtulusu Icin Harcanan Cabalar Tayfur Sokmen Tarih Kurumu Yayinlari 1992