Kısas ilkesi eski toplumlarda suç işleyen kişinin veya ait olduğu kabilenin işlenen suça eş değer şekilde cezalandırılması anlamına gelmekteydi. Yani göze göz, dişe diş, kulağa kulak ve cana karşılık can. Eski toplumlarda bireysel sorumluluk ilkesi bulunmadığı için suçlu yerine bir başkası, örneğin en yakın akrabası cezalandırılabilirdi. Çoğu zaman da fiilin kasdi bir eylem olup olmadığı da göz ardı edilir, her can için bir can veya kan bedeli alınırdı.
Kısas İslam öncesi Arap toplumunda kabileler arasında süregiden savaşların çözümü için kullanılırdı. Kan döküldüğünde, kısas aşiret misillemesi şeklinde gerçekleşir, katil bulunamazsa yakın bir akraba öldürülebilir veya daha az onurlu bir ikame olarak kan bedeli alınırdı. Ayrıca kısas toplumsal denklik şartı üzerinden yürütülür, öldürülen kişinin erkek-kadın, hür-köle, seçkin ya da sıradan olması göz önüne alınarak, katilin aşiretinden öldürülene denk birisi infaz edilirdi. Örneğin köleye karşılık ancak bir köle, kadına karşılık bir kadın öldürülebilirdi.
Kısasta sosyal denklik şartı, alt sınıfta bulunan bir kişinin üst sınıftan birini öldürmesi durumunda kısasın uygulanacağı, üst sınıftan birinin alt sınıftan birini öldürmesi durumunda kısas uygulanamayacağı, ancak "kan bedeli" ödenebileceği anlamına gelmektedir.
Kısasta toplumsal denklik şartı ve kan bedeli ödemesi Bakara 178'de açıkça ifade edilmiştir. "Ey iman edenler! Öldürülenler hakkında üzerinize kısas yazılmıştır. Hür kişiye karşılık hür, köleye karşılık köle, dişiye karşılık dişi. Kim kardeşi tarafından herhangi bir şekilde affa uğrarsa, bu durumda örfü izlemek ve affedene en güzel biçimde bir ödeme yapmak gerekir." Sınıf farkına dayalı bu İslam öncesi uygulama İslamda aynen benimsememesiyle birlikte İslami dönemde ayrıca buna bir Müslümanın bir gayrimüslim için infaz edilip edilemeyeceği tartışmaları da eklenmiştir.
Kasıt unsuru, Kuranda yer alan suçlama konularından sadece birinde (öldürme ve tek bir durumda (bir inananın, diğer bir inananı öldürmesi)) göz önüne alınır ve bunun karşılığında bir köle azad edilmeli ve öldürülenin ailesine maddi tazminat ödenmelidir. Ancak ayetin devamında maddi tazminat için başka bir şart ileri sürülür ki buna göre ölen kişinin inananlarla aynı toplulukta yaşıyor olması veya ölen kişinin içinde yaşadığı toplumun inananlarla anlaşmalı olması gerekir. Öldüren kişinin maddi yetersizliği durumunda tutacağı iki aylık oruç ta suçun karşılığı olarak yeterli görülüyor. (Nisa 176) Sonraki dönem fıkıhçıları ise (bedensel yaralama ve öldürme eylemlerinde) bedensel kısas için belirledikleri diğer şartlar yanında kasıt unsurunu şart koşar, kasıtlı olmayan her türden yaralanma ve ölüm olayları için maddi tazminata hükmolunur.
Kısas cezasının 'uygulanabilirliği' fıkıhçılar tarafından yaralı veya maktülün masum olması gibi çok sayıda şarta bağlanmıştır. Bir kısas uygulamasına konu olabilecek yaralama ancak, cezalandırmada suçluya verdiği zarardan daha fazla zarar verilmeyeceğinin garanti edilebileceği, sınırları belirli bir organ kaybı sözkonusu ise uygulanabilecektir. Bu durumda günlük hayatta en sık rastlanan ve kavga sırasında gerçekleşen taş-sopa ya da kesici-delici aletlerle gerçekleşen öldürme ve yaralama şekillerine kısas yapılamayacağı da açıktır. Kısas suçlunun veya ait olduğu kabilenin işlenen suçun tamamıyla aynısı ile cezalandırılması olduğundan tecavüz edilerek veya vahşice kafası ezilerek öldürülen bir insan için, katile verilecek düz idam cezası da kısasın icra edildiği anlamına gelmeyecektir.
Tarihi
Kısas en eski cezalandırma yöntemlerinden birisidir. İlk uygulamalar Hammurabi kanunlarına dayandırılır. Hammurabi kanunlarına göre bir insan başkasının gözünü çıkarsaydı onun da gözü çıkarılırdı, kemiğini kırsaydı onun kemiği, dişini kırsaydı dişi kırılırdı. Ayrıca bir insan bir beyin (veya ünlü kişinin) kızını öldürdüğü zaman onun da kızı öldürülürdü. Eski toplumlarda suçun şahsiliği ilkesi bulunmamakta, çoğu zaman müessir fiilin kasdi bir eylem olup olmadığı da göz ardı edilerek, bir bakıma bir cinayet, karşı cinayet işlenerek cezalandırılırdı.
Tevrat'ta adam öldürme ve yaralama suçlarının "cana can, göze göz, dişe diş, ele el, ayağa ayak, yanığa yanık, yaraya yara" şeklinde kısasla cezalandırılması öngörülür (Çıkış, 21/23-25; Levililer, 24/17, 19-21; Tesniye, 19/21). İnfazı maktulün yakınları gerçekleştirir (Sayılar, 35/19; Tesniye, 19/11-12). Tevrat'ta suçlu çocuk yerine babasının veya baba yerine çocuğunun öldürülmesi yasaklanmıştır (Tesniye, 24/16).
İslamda kısas suçlarında bir Müslümanın bir gayrimüslimi öldürdüğünde ona kısas uygulanıp uygulanamayacağı tartışmaları eklendi. Ayrıca Fıkıhçılar kasdi olmayan öldürmeler için diyet ödenmesi kuralını getirdiler.
İslam'da
Kuran'da kısas
''Ey iman edenler! Öldürülenler hakkında üzerinize kısas yazılmıştır. Hür kişiye karşılık hür, köleye karşılık köle, dişiye karşılık dişi. Kim kardeşi tarafından herhangi bir şekilde affa uğrarsa, bu durumda örfü izlemek ve affedene en güzel biçimde bir ödeme yapmak gerekir.'' (2/178)
''...Hürmetler ve yasaklar karşılıklıdır. O halde, azgınlık edip size saldırana, size saldırdığı şekilde saldırın...'' (2/194)
''O Kitap'ta onlar üzerine şöyle yazmıştık: Cana can, göze göz, buruna burun, kulağa kulak, dişe diş. Yaralamalar karşılığında da kısas...'' (5/45)
''Eğer ceza verecekseniz, size yapılanın misliyle cezalandırın. Eğer sabrederseniz, elbette bu, sabredenler için daha hayırlıdır.'' (16/126)
"Kısasta sizin için hayat vardır, ey akıl sahipleri, umulur ki sakınırsınız.". (Bakara 179).
"Kötülüğün cezası da misli kötülüktür, fakat her kim afvedip ıslâh ederse onun da ecri Allahadır, her halde o zalimleri sevmez". (Şûrâ 40).
Şeriat yasalarında kısas uygulaması
Kur'anda öldürme ve yaralama suçlarını ilgilendiren birkaç adet kısas ayeti bulunur. Öldürme suçlarında Bakara 178 'e göre kısas uygulanır iken yaralama suçlarında (Maide: 45) durum net değildir. İlgili ayette göze göz, dişe diş vb. cezalandırmalar için " kitapta onlara (israiloğulları) böyle yazdık" ifadesi kullanılır.
"Müminler! Öldürülen insanlar konusunda size kısas farz kılındı. Hüre karşı hür, esire karşı esir, kadına karşı bir kadın. Kim, öldürülenin kardeşi tarafından bir bedel karşılığı bağışlanırsa, örfe uysun ve bedeli güzelce ödesin".(Bakara 2/178)
Ayette geçen "kadına kadın" ifadesinin neshedilmesi ve ayette geçmediği halde Müslüman birisinin Müslüman olmayan bir kişiyi öldürdüğünde kısas uygulanıp uygulanmayacağı konuları tartışmalıdır. Şeriat yasalarına göre köle bir insan hür bir insanı öldürdüğünde kısas yapılır, ancak hür bir insan bir köleyi öldürdüğünde kısas yapılamaz.Abdülaziz Bayındır'a göre ilgili ayet ile Tevrat hükümlerinden dişe diş, göze göz, kulağa kulak, buruna burun ve yaralamalarda misliyle karşılık verme gibi kısas hükümleri kaldırılmıştır.
Hanefîler’e göre bir köleyi öldüren hür kimse de kısas cezasıyla öldürülür. Diğer mezhepler, hürlerin köleler karşısında kısas edilmeyeceği görüşündedir. Yaralamalarda Şâfiî, Mâlikî ve Hanbelîler’e göre hür kişi köle mukabilinde kısas olunmaz.
Anayasal eşitlik ve kısas
1982 Anayasası'nın “” başlığını taşıyan 10’uncu maddesi şöyle demektedir: Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasî düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayrım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir. Hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamaz. Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadırlar”.
Kısas ile cezalandırma yöntemi bir eşitlik ilkesi gibi görünse de uygulamada tam bir eşitlik sağlanmaz. Örneğin failin hür bir insan olması durumunda bir köle ile hür insan arasında kısas uygulanmaz.
Kısasın eşitlik ilkesi olarak değerlendirilebilmesi için cezanın eş değer olarak uygulanmasının yanında suçlu şahıslar arasında fark gözetilmemesi gerekmektedir. Eşitlik ilkesi ya da kuralı, bütün hukuk sistemlerinin temelini oluşturan en belirgin hukuk kuralıdır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ it is the case that in ancient times, collective responsibility was a common practice, as exemplified by retaliation of victims and their sympathizers against an offender’s family or community https://www.researchgate.net/publication/337068065_Individual_Versus_Collective_Responsibility_It_Takes_a_Village 2 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Next Levmore turns to strategic threats in the Bible and one section of the Laws of Hammurabi. He examines the stories of Solomon, Joshua, Jonah, and Adam and Eve, looking for hints of overextraction. Levmore posits that a sensible strategy for uncovering wrongdoers is to threaten to punish a group that contains the wrongdoer so severely that even the wrongdoer has an incentive to confess, thus sparing himself an even worse fate. https://scholarship.kentlaw.iit.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=3012&context=cklawreview 2 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ name="sabah.com.tr"> Kabile fertlerinden birine karşı işlenen suç bütün kabileye karşı işlenmiş sayıldığından cezalandırmada suçlunun kabilesine mensup olma yeterli sebep kabul edilerek suçlu suçsuz ayırımı gözetilmeksizin misilleme cihetine gidiliyor, ayrıca suçta kasıt-hata ayırımı yapılmayarak maddî sonuçla yetiniliyordu.https://www.sabah.com.tr/sozluk/sosyoloji/kisas-nedir 7 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Tribal conflict management and resolution was built upon these two principles. In primitive societies, the most usual criteria for punishment is 'a life for a life'. This was also valid for the pre-Islamic Arabs. When blood was spilled, the system of mutual revenge took place in the form of tribal retaliation ( qisas ). If the killer could not be found, a close relative could be killed as a substitute or the bloodwit (diyah) was taken as a less-honourable substitution. https://zh.booksc.eu/book/52479161/c42c5a 29 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 2 Eylül 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Ocak 2020.
- ^ a b c "Arşivlenmiş kopya". 7 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Eylül 2021.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 2 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ağustos 2023.
- ^ Örneğin mağdurun kafasında meydana getirilen ve ölümle sonuçlanmayan böyle müessir fiillerde uygulanacak kısasın suçluda ağır yaralanma, hatta ölüm ile sonuçlanma ihtimali büyük olduğundan bu durumlarda kısas yerine zorunlu bedel ödenir. https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=K%C4%B1sas&action=edit 27 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Arif tekin, Sümerlerden İslam’a Kutsal Kitaplar ve Dinler
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ekim 2020.
- ^ (PDF). 15 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ekim 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ekim 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kisas ilkesi eski toplumlarda suc isleyen kisinin veya ait oldugu kabilenin islenen suca es deger sekilde cezalandirilmasi anlamina gelmekteydi Yani goze goz dise dis kulaga kulak ve cana karsilik can Eski toplumlarda bireysel sorumluluk ilkesi bulunmadigi icin suclu yerine bir baskasi ornegin en yakin akrabasi cezalandirilabilirdi Cogu zaman da fiilin kasdi bir eylem olup olmadigi da goz ardi edilir her can icin bir can veya kan bedeli alinirdi Kisas Islam oncesi Arap toplumunda kabileler arasinda suregiden savaslarin cozumu icin kullanilirdi Kan dokuldugunde kisas asiret misillemesi seklinde gerceklesir katil bulunamazsa yakin bir akraba oldurulebilir veya daha az onurlu bir ikame olarak kan bedeli alinirdi Ayrica kisas toplumsal denklik sarti uzerinden yurutulur oldurulen kisinin erkek kadin hur kole seckin ya da siradan olmasi goz onune alinarak katilin asiretinden oldurulene denk birisi infaz edilirdi Ornegin koleye karsilik ancak bir kole kadina karsilik bir kadin oldurulebilirdi Kisasta sosyal denklik sarti alt sinifta bulunan bir kisinin ust siniftan birini oldurmesi durumunda kisasin uygulanacagi ust siniftan birinin alt siniftan birini oldurmesi durumunda kisas uygulanamayacagi ancak kan bedeli odenebilecegi anlamina gelmektedir Kisasta toplumsal denklik sarti ve kan bedeli odemesi Bakara 178 de acikca ifade edilmistir Ey iman edenler Oldurulenler hakkinda uzerinize kisas yazilmistir Hur kisiye karsilik hur koleye karsilik kole disiye karsilik disi Kim kardesi tarafindan herhangi bir sekilde affa ugrarsa bu durumda orfu izlemek ve affedene en guzel bicimde bir odeme yapmak gerekir Sinif farkina dayali bu Islam oncesi uygulama Islamda aynen benimsememesiyle birlikte Islami donemde ayrica buna bir Muslumanin bir gayrimuslim icin infaz edilip edilemeyecegi tartismalari da eklenmistir Kasit unsuru Kuranda yer alan suclama konularindan sadece birinde oldurme ve tek bir durumda bir inananin diger bir inanani oldurmesi goz onune alinir ve bunun karsiliginda bir kole azad edilmeli ve oldurulenin ailesine maddi tazminat odenmelidir Ancak ayetin devaminda maddi tazminat icin baska bir sart ileri surulur ki buna gore olen kisinin inananlarla ayni toplulukta yasiyor olmasi veya olen kisinin icinde yasadigi toplumun inananlarla anlasmali olmasi gerekir Olduren kisinin maddi yetersizligi durumunda tutacagi iki aylik oruc ta sucun karsiligi olarak yeterli goruluyor Nisa 176 Sonraki donem fikihcilari ise bedensel yaralama ve oldurme eylemlerinde bedensel kisas icin belirledikleri diger sartlar yaninda kasit unsurunu sart kosar kasitli olmayan her turden yaralanma ve olum olaylari icin maddi tazminata hukmolunur Kisas cezasinin uygulanabilirligi fikihcilar tarafindan yarali veya maktulun masum olmasi gibi cok sayida sarta baglanmistir Bir kisas uygulamasina konu olabilecek yaralama ancak cezalandirmada sucluya verdigi zarardan daha fazla zarar verilmeyeceginin garanti edilebilecegi sinirlari belirli bir organ kaybi sozkonusu ise uygulanabilecektir Bu durumda gunluk hayatta en sik rastlanan ve kavga sirasinda gerceklesen tas sopa ya da kesici delici aletlerle gerceklesen oldurme ve yaralama sekillerine kisas yapilamayacagi da aciktir Kisas suclunun veya ait oldugu kabilenin islenen sucun tamamiyla aynisi ile cezalandirilmasi oldugundan tecavuz edilerek veya vahsice kafasi ezilerek oldurulen bir insan icin katile verilecek duz idam cezasi da kisasin icra edildigi anlamina gelmeyecektir TarihiKisas en eski cezalandirma yontemlerinden birisidir Ilk uygulamalar Hammurabi kanunlarina dayandirilir Hammurabi kanunlarina gore bir insan baskasinin gozunu cikarsaydi onun da gozu cikarilirdi kemigini kirsaydi onun kemigi disini kirsaydi disi kirilirdi Ayrica bir insan bir beyin veya unlu kisinin kizini oldurdugu zaman onun da kizi oldurulurdu Eski toplumlarda sucun sahsiligi ilkesi bulunmamakta cogu zaman muessir fiilin kasdi bir eylem olup olmadigi da goz ardi edilerek bir bakima bir cinayet karsi cinayet islenerek cezalandirilirdi Tevrat ta adam oldurme ve yaralama suclarinin cana can goze goz dise dis ele el ayaga ayak yaniga yanik yaraya yara seklinde kisasla cezalandirilmasi ongorulur Cikis 21 23 25 Levililer 24 17 19 21 Tesniye 19 21 Infazi maktulun yakinlari gerceklestirir Sayilar 35 19 Tesniye 19 11 12 Tevrat ta suclu cocuk yerine babasinin veya baba yerine cocugunun oldurulmesi yasaklanmistir Tesniye 24 16 Islamda kisas suclarinda bir Muslumanin bir gayrimuslimi oldurdugunde ona kisas uygulanip uygulanamayacagi tartismalari eklendi Ayrica Fikihcilar kasdi olmayan oldurmeler icin diyet odenmesi kuralini getirdiler Islam daKuran da kisas Ey iman edenler Oldurulenler hakkinda uzerinize kisas yazilmistir Hur kisiye karsilik hur koleye karsilik kole disiye karsilik disi Kim kardesi tarafindan herhangi bir sekilde affa ugrarsa bu durumda orfu izlemek ve affedene en guzel bicimde bir odeme yapmak gerekir 2 178 Hurmetler ve yasaklar karsiliklidir O halde azginlik edip size saldirana size saldirdigi sekilde saldirin 2 194 O Kitap ta onlar uzerine soyle yazmistik Cana can goze goz buruna burun kulaga kulak dise dis Yaralamalar karsiliginda da kisas 5 45 Eger ceza verecekseniz size yapilanin misliyle cezalandirin Eger sabrederseniz elbette bu sabredenler icin daha hayirlidir 16 126 Kisasta sizin icin hayat vardir ey akil sahipleri umulur ki sakinirsiniz Bakara 179 Kotulugun cezasi da misli kotuluktur fakat her kim afvedip islah ederse onun da ecri Allahadir her halde o zalimleri sevmez Sura 40 Seriat yasalarinda kisas uygulamasi Kur anda oldurme ve yaralama suclarini ilgilendiren birkac adet kisas ayeti bulunur Oldurme suclarinda Bakara 178 e gore kisas uygulanir iken yaralama suclarinda Maide 45 durum net degildir Ilgili ayette goze goz dise dis vb cezalandirmalar icin kitapta onlara israilogullari boyle yazdik ifadesi kullanilir Muminler Oldurulen insanlar konusunda size kisas farz kilindi Hure karsi hur esire karsi esir kadina karsi bir kadin Kim oldurulenin kardesi tarafindan bir bedel karsiligi bagislanirsa orfe uysun ve bedeli guzelce odesin Bakara 2 178 Ayette gecen kadina kadin ifadesinin neshedilmesi ve ayette gecmedigi halde Musluman birisinin Musluman olmayan bir kisiyi oldurdugunde kisas uygulanip uygulanmayacagi konulari tartismalidir Seriat yasalarina gore kole bir insan hur bir insani oldurdugunde kisas yapilir ancak hur bir insan bir koleyi oldurdugunde kisas yapilamaz Abdulaziz Bayindir a gore ilgili ayet ile Tevrat hukumlerinden dise dis goze goz kulaga kulak buruna burun ve yaralamalarda misliyle karsilik verme gibi kisas hukumleri kaldirilmistir Hanefiler e gore bir koleyi olduren hur kimse de kisas cezasiyla oldurulur Diger mezhepler hurlerin koleler karsisinda kisas edilmeyecegi gorusundedir Yaralamalarda Safii Maliki ve Hanbeliler e gore hur kisi kole mukabilinde kisas olunmaz Anayasal esitlik ve kisas1982 Anayasasi nin basligini tasiyan 10 uncu maddesi soyle demektedir Herkes dil irk renk cinsiyet siyasi dusunce felsefi inanc din mezhep ve benzeri sebeplerle ayrim gozetilmeksizin kanun onunde esittir Hicbir kisiye aileye zumreye veya sinifa imtiyaz taninamaz Devlet organlari ve idare makamlari butun islemlerinde kanun onunde esitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadirlar Kisas ile cezalandirma yontemi bir esitlik ilkesi gibi gorunse de uygulamada tam bir esitlik saglanmaz Ornegin failin hur bir insan olmasi durumunda bir kole ile hur insan arasinda kisas uygulanmaz Kisasin esitlik ilkesi olarak degerlendirilebilmesi icin cezanin es deger olarak uygulanmasinin yaninda suclu sahislar arasinda fark gozetilmemesi gerekmektedir Esitlik ilkesi ya da kurali butun hukuk sistemlerinin temelini olusturan en belirgin hukuk kuralidir Ayrica bakinizSeriat Hudud YasasiKaynakca it is the case that in ancient times collective responsibility was a common practice as exemplified by retaliation of victims and their sympathizers against an offender s family or community https www researchgate net publication 337068065 Individual Versus Collective Responsibility It Takes a Village 2 Agustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Next Levmore turns to strategic threats in the Bible and one section of the Laws of Hammurabi He examines the stories of Solomon Joshua Jonah and Adam and Eve looking for hints of overextraction Levmore posits that a sensible strategy for uncovering wrongdoers is to threaten to punish a group that contains the wrongdoer so severely that even the wrongdoer has an incentive to confess thus sparing himself an even worse fate https scholarship kentlaw iit edu cgi viewcontent cgi article 3012 amp context cklawreview 2 Agustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde name sabah com tr gt Kabile fertlerinden birine karsi islenen suc butun kabileye karsi islenmis sayildigindan cezalandirmada suclunun kabilesine mensup olma yeterli sebep kabul edilerek suclu sucsuz ayirimi gozetilmeksizin misilleme cihetine gidiliyor ayrica sucta kasit hata ayirimi yapilmayarak maddi sonucla yetiniliyordu https www sabah com tr sozluk sosyoloji kisas nedir 7 Eylul 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tribal conflict management and resolution was built upon these two principles In primitive societies the most usual criteria for punishment is a life for a life This was also valid for the pre Islamic Arabs When blood was spilled the system of mutual revenge took place in the form of tribal retaliation qisas If the killer could not be found a close relative could be killed as a substitute or the bloodwit diyah was taken as a less honourable substitution https zh booksc eu book 52479161 c42c5a 29 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Arsivlenmis kopya PDF 2 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Ocak 2020 a b c Arsivlenmis kopya 7 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Eylul 2021 a b Arsivlenmis kopya 2 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Agustos 2023 Ornegin magdurun kafasinda meydana getirilen ve olumle sonuclanmayan boyle muessir fiillerde uygulanacak kisasin sucluda agir yaralanma hatta olum ile sonuclanma ihtimali buyuk oldugundan bu durumlarda kisas yerine zorunlu bedel odenir https tr wikipedia org w index php title K C4 B1sas amp action edit 27 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Arif tekin Sumerlerden Islam a Kutsal Kitaplar ve Dinler Arsivlenmis kopya 27 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ekim 2020 PDF 15 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 2 Ekim 2020 Arsivlenmis kopya 27 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ekim 2020 Arsivlenmis kopya 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ekim 2020 Arsivlenmis kopya 28 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2020