"Göze göz" (İncil İbranicesi; Ain takhat ain) karşılıklı adalet ilkesini ifade eden Çıkış Kitabı 21:23–27'de bulunan bir emirdir. Roma uygarlığında lex talionis, yaralayan kişinin, zarar gören tarafça aynı ölçüde cezalandırılması ilkesidir. Daha yumuşak yorumlarda mağdur yaralanmanın [tahmini] değerini tazminat olarak alabilirdi. Tazminat zarar ile orantılı olmalıydı.
Tanım ve yöntemler
Lex talionis terimi her zaman ve lafzi anlamda göze göz kanunlarına atıfta bulunmaz (bkz. ciddiyetlerine uygun.) Bazıları, bunun en azından kısmen intikam almak isteyen bir tarafın özel veya devletin elindeki aşırı cezayı önlemeyi amaçladığını öne sürüyor. Lex talionis'in en yaygın ifadesi "göze göz" şeklindedir. Lex talionis ilkesini izleyen yasal kodların bir ortak noktası vardır: bir ağır suç için öngörülen karşı cezaya 'uygun' karşılık verilmesi. Hammurabi'nin yazdığı ünlü kanunnamede kesin mütekabiliyet ilkesi çok açık bir şekilde kullanılır; başka birinin ölümüne neden olan kişi idam edilirdi.
Kural, cezanın suça tam olarak eşit olmasıydı.
Roma'nın Oniki Levhası yalnızca belirli suçlar için belirli cezalar öngörüyordu.
Anglo-Sakson kanunu, misilleme yerine wergild ödemesini koydu: belirli bir kişinin hayatı, sosyal konumundan kaynaklanan sabit bir değere sahipti; herhangi bir cinayet, kasıt ne olursa olsun uygun wergild ödenerek tazmin edilebilirdi. İngiliz Ortak Hukukunda davacılar, kayıplarına eşit bir parasal geri ödeme hakkına sahipti.
Modern haksız fiil hukuku, ekonomik olmayan kayıpları da paraya çevirecek şekilde genişletildi. (manevi zararlar)
Babil ve Roma hukukunda
Lex talionis'in kökenlerine ilişkin çeşitli fikirler mevcuttur, ancak yaygın olanı, erken uygarlıklar büyüyüp geliştikçe kan davalarının yerleşik sosyal dokuyu tehdit etmesine bir çözüm olarak geliştirildiğidir. lex talionis'in bir amacı misillemeyi yasallaştırmak ve bunun devlet eliyle uygulanan tek ceza olarak kalması, böylece kabileler arasında süresiz kan dökücülüğünün önlenmesidir.
İlkenin bilinen en eski kullanımı Babil'in Hammurabi Yasasında görülür.
Hukuk üstünlüğünün olmadığı toplumlarda bir kişinin zarar görmesi halinde, zarar gören kişi veya yakınının zarara neden olan kişiden intikam alacağı düşünülürse intikam suçtan çok daha kötü yıkımlara yol açabilir. Babil hukukunda, bu tür eylemlere bir sınır kondu ve (mağdur ve suçlu toplumda aynı statüye sahip olduğu sürece) ceza suçtan daha kötü olmayacak şekilde sınırlandı. Bir tanrı (küfür) veya hükümdara(lèse-majesté) karşı işlenen suçlar olduğu gibi, sosyal olarak daha iyi olanlara karşı işlenen suçlar daha ağır şekilde cezalandırılırdı.
Roma hukuku yaralanmalar için sabit cezalar belirledi ve intikam yerine parasal tazminata yöneldi. Ancak saldırı vakalarında talioya hala izin veriliyordu.
Tevrat yasası
İbrani Kanununda, "göze göz", tazminatı kaybın değeriyle sınırlamaktı. Exodus ve Levililer'deki (עין תחת עין ayin tachat ayin) kelimenin tam anlamıyla 'gözün yerine) göz' anlamına gelirken, Tesniyede biraz farklı bir ifadeyle (עַיִן בְּעַיִן שֵׁן בְּשֵׁן, "göze göz; dişe diş") kullanılır.Levililer'deki pasaj: "Ve yurttaşını yaralayan bir adam – nasıl yaptıysa, ona kırık altı kırık, göz altı göz karşılığı, diş altı diş karşılığı yapılacaktır. ” (Lev. 24:19–21).
İncil, cinayet dışında herhangi bir suç için kofer'in (keffaret) bedensel cezanın yerini almasına izin verir.
Çıkış 21:22-24 şöyledir: "Eğer erkekler çekişir ve hamile bir kadını incitir, böylece meyvesi ondan gider ve yine de bir kötülük gelmezse, kadının kocasının ona yüklediği cezaya göre cezalandırılacak ve yargıçların belirlediği şekilde ödeyecektir. Bir fesat çıkarsa, o zaman cana can, göze göz, dişe diş, ele el, ayağa ayak vereceksin."
Yahudilik
Tarihsel süreçte, Tevrat'ın yazılı peshat'ının (gerçek anlam) yerini gelişen etik ve insancıl anlayışlarla yapılan yeni Yahudi hukuku alır. Isaac Kalimi, lex talionis'in "göze göz" ifadesinin de Hahamlar tarafından "makul maddi tazminat olarak" yorumlanarak "insanlaştırıldığını" söyler. Pasachoff ve Littman, Farisi Yahudiliğinin "değişen sosyal ve entelektüel fikirlere uyum sağlama" yeteneğinin bir örneği olarak lex talionis'in yeniden yorumlanmasına işaret ediyor.
Talmud
"Göze göz" ve benzeri ifadelere atıfta bulunan ayetleri Talmud haksız fiil davalarında parasal tazminatı zorunlu kılacak şekilde yorumlar ve Sadukilerin Tevrat ayetlerinin ayni misillemeye atıfta bulunduğu yönündeki yorumlarına karşı çıkar. Örneğin ayni misilleme kör veya gözleri olmayan suçlular için bir yorum uygulanamazdı.
Sözlü Kanun, Mukaddes Kitabın, pek çok modern yasal kanunun temelini oluşturan "Zarar, Ağrı, Tıbbi Masraflar, İş Göremezlik ve Zihinsel Istırap" için beş bölümden oluşan bir parasal tazminat biçimini zorunlu kıldığını açıklar..
Tevrat, ayin tachat ayin ifadesinin başka bir görünüm kazandığı bir doğrudan karşılıklı adalet biçimini de tartışır. Tevrat, burada başka bir kişiye karşı tanıklık etmek için komplo kuran yalancı tanıklardan bahseder ve mahkemenin "kardeşine yapmayı planladığı gibi ona da yapmasını" şart koşuyor. Belirli teknik kriterlerin yerine getirildiğini varsayarak, komplocuları arkadaşlarına zarar vermeyi planladıkları cezanın tamamen aynısı bir cezayla cezalandırmanın mümkün olduğu her yerde ölüm dahil mahkeme bu cezayı uygulamalı, aksi takdirde onlara kırbaç cezası verilmeliydi.
İslâm
Kur'an Maide:45, "göze göz" kavramının İsrailoğullarına farz kılındığından bahseder. İslam'da karşılık gelen Lex talionis ilkesi kısas'tır.
Kısas ilkesi eski toplumlarda suç işleyen kişinin veya ait olduğu kabilenin işlenen suça eş değer şekilde cezalandırılması anlamına gelmekteydi. Yani göze göz, dişe diş, kulağa kulak ve cana karşılık can. Eski toplumlarda bireysel sorumluluk ilkesi bulunmadığı için suçlu yerine bir başkası, örneğin en yakın akrabası cezalandırılabilirdi. Çoğu zaman da fiilin kasdi bir eylem olup olmadığı da göz ardı edilir, her can için bir can veya kan bedeli alınırdı. Kabile fertlerinden birine karşı işlenen suç bütün kabileye karşı işlenmiş sayıldığından cezalandırmada suçlunun kabilesine mensup olma yeterli sebep kabul edilerek suçlu suçsuz ayırımı gözetilmeksizin misilleme cihetine gidiliyor, ayrıca suçta kasıt-hata ayırımı yapılmayarak maddî sonuçla yetiniliyordu. Kısas İslam öncesi Arap toplumunda kabileler arasında süregiden savaşların çözümü için kullanılırdı. Kan döküldüğünde, kısas aşiret misillemesi şeklinde gerçekleşir, katil bulunamazsa yakın bir akraba öldürülebilir veya bir ikame olarak kan bedeli alınırdı. Ayrıca kısas toplumsal denklik şartı üzerinden yürütülür, öldürülen kişinin erkek-kadın, hür-köle, seçkin ya da sıradan olması göz önüne alınarak, katilin aşiretinden öldürülene denk birisi infaz edilirdi. Örneğin köleye karşılık ancak bir köle, kadına karşılık bir kadın öldürülebilirdi.
Kısasta sosyal denklik şartı, alt sınıfta bulunan bir kişinin üst sınıftan birini öldürmesi durumunda kısasın uygulanacağı, üst sınıftan birinin alt sınıftan birini öldürmesi durumunda kısas uygulanamayacağı, ancak "kan bedeli" ödenebileceği anlamına gelmektedir.
: "''Ey iman edenler! Öldürülenler hakkında üzerinize kısas yazılmıştır. Hür kişiye karşılık hür, köleye karşılık köle, dişiye karşılık dişi. Kim kardeşi tarafından herhangi bir şekilde affa uğrarsa, bu durumda örfü izlemek ve affedene en güzel biçimde bir ödeme yapmak gerekir.'' (Bakara 178)
İran veya Suudi Arabistan gibi İslami şeriat hukukunu kullanan Müslüman ülkeler, "göze göz" kuralını tam anlamıyla uygularlar.
Uygulamalar
- Bazı yargı bölgelerinde katillere ölüm cezası uygulanmaktadır.
- Nakam grubu, Holokost sırasında öldürülen altı milyon Yahudi'nin intikamını almak için altı milyon Alman'ı öldürmeye çalıştı.
- 2017'de asit saldırısında yaralanan İranlı bir kadına, şeriat yasası uyarınca saldırganın asitle kör edilmesi fırsatı verildi.
Önemli eleştiri
Coretta Scott King, bu ifadeyi ırksal şiddet bağlamında kullandı: "Göze göz şeklindeki eski kanun herkesi kör bırakır."
Notlar
- ^ From : 22 If men strive, and hurt a woman with child, so that her fruit depart from her, and yet no mischief follow: he shall be surely punished, according as the woman's husband will lay upon him; and he shall pay as the judges determine. 23 And if any mischief follow, then thou shalt give life for life, 24 Eye for eye, tooth for tooth, hand for hand, foot for foot, 25 Burning for burning, wound for wound, stripe for stripe.
See also:- : 19 And if a man cause a blemish in his neighbour; as he hath done, so shall it be done to him; 20 Breach for breach, eye for eye, tooth for tooth: as he hath caused a blemish in a man, so shall it be done to him again.
- :21: And thine eye shall not pity; but life shall go for life, eye for eye, tooth for tooth, hand for hand, foot for foot.
Kaynakça
- ^ Plaut 1981.
- ^ The Meaning of the Bible. New York: Harper Collins. 2011. s. 124. ISBN .
- ^ a b Hammurabi & 1780 BC.
- ^ "Roman law: Delict and contract", Britannica.com, 6 Nisan 2015 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 25 Kasım 2022.
- ^ a b Tekvin Lv
- ^ Tekvin Ex
- ^ Tekvin Dt
- ^ Exodus 21:30, Numbers 35:31,35:32, 1 Samuel 12:3; see also usage in non-legal contexts in Exodus 30:12, Amos 5:12, Proverbs 6:35,13:8,21:18; Job 33:24,36:18
- ^ Biblical interpretation in Judaism and Christianity. Continuum. 2006. s. 2. ISBN .
- ^ A concise history of the Jewish people. Rowman & Littlefield. 2005. s. 64. ISBN .
- ^ Bava Kamma.
- ^ Tevrat. ou.org. 29 Şubat 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Tekvin Dt.
- ^ Tekvin Dt.
- ^ Makot.
- ^ Qur'an.
- ^ a b c https://www.sabah.com.tr/sozluk/sosyoloji/kisas-nedir 7 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Tribal conflict management and resolution was built upon these two principles. In primitive societies, the most usual criteria for punishment is 'a life for a life'. This was also valid for the pre-Islamic Arabs. When blood was spilled, the system of mutual revenge took place in the form of tribal retaliation ( qisas ). If the killer could not be found, a close relative could be killed as a substitute or the bloodwit (diyah) was taken as a less-honourable substitution. https://zh.booksc.eu/book/52479161/c42c5a 29 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 2 Eylül 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Ocak 2020.
- ^ Court orders Iranian man blinded, BBC, 28 Kasım 2008, 28 Kasım 2022 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 28 Kasım 2022.
- ^ "Acid blinding sentence postponed by Iran after international outcry", The Guardian, Birleşik Krallık, 14 Mayıs 2011, 28 Kasım 2022 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 28 Kasım 2022.
- ^ "'An eye for an eye': The Jews who sought to poison six million Germans to avenge the Holocaust". Haaretz.com (İngilizce). 28 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mayıs 2021.
- ^ Moss (12 Şubat 2017). "Justice Is Blind: Why 'An Eye for an Eye' Never Dies In Iran" (İngilizce). 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Eylül 2019.
- ^ King, Coretta Scott, (Ed.) (28 Ekim 2008), The Words, ISBN ,
Violence as a way of achieving racial justice is both impractical and immoral. It is impractical because it is a descending spiral ending in destruction for all. The old law of an eye for an eye leaves everyone blind. It is immoral because it seeks to humiliate the opponent rather than win his understanding...
Yazar|ad1=
eksik|soyadı1=
().
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Goze goz Incil Ibranicesi Ain takhat ain karsilikli adalet ilkesini ifade eden Cikis Kitabi 21 23 27 de bulunan bir emirdir Roma uygarliginda lex talionis yaralayan kisinin zarar goren tarafca ayni olcude cezalandirilmasi ilkesidir Daha yumusak yorumlarda magdur yaralanmanin tahmini degerini tazminat olarak alabilirdi Tazminat zarar ile orantili olmaliydi Tanim ve yontemlerLex talionis terimi her zaman ve lafzi anlamda goze goz kanunlarina atifta bulunmaz bkz ciddiyetlerine uygun Bazilari bunun en azindan kismen intikam almak isteyen bir tarafin ozel veya devletin elindeki asiri cezayi onlemeyi amacladigini one suruyor Lex talionis in en yaygin ifadesi goze goz seklindedir Lex talionis ilkesini izleyen yasal kodlarin bir ortak noktasi vardir bir agir suc icin ongorulen karsi cezaya uygun karsilik verilmesi Hammurabi nin yazdigi unlu kanunnamede kesin mutekabiliyet ilkesi cok acik bir sekilde kullanilir baska birinin olumune neden olan kisi idam edilirdi Kural cezanin suca tam olarak esit olmasiydi Roma nin Oniki Levhasi yalnizca belirli suclar icin belirli cezalar ongoruyordu Anglo Sakson kanunu misilleme yerine wergild odemesini koydu belirli bir kisinin hayati sosyal konumundan kaynaklanan sabit bir degere sahipti herhangi bir cinayet kasit ne olursa olsun uygun wergild odenerek tazmin edilebilirdi Ingiliz Ortak Hukukunda davacilar kayiplarina esit bir parasal geri odeme hakkina sahipti Modern haksiz fiil hukuku ekonomik olmayan kayiplari da paraya cevirecek sekilde genisletildi manevi zararlar Babil ve Roma hukukundaLex talionis in kokenlerine iliskin cesitli fikirler mevcuttur ancak yaygin olani erken uygarliklar buyuyup gelistikce kan davalarinin yerlesik sosyal dokuyu tehdit etmesine bir cozum olarak gelistirildigidir lex talionis in bir amaci misillemeyi yasallastirmak ve bunun devlet eliyle uygulanan tek ceza olarak kalmasi boylece kabileler arasinda suresiz kan dokuculugunun onlenmesidir Ilkenin bilinen en eski kullanimi Babil in Hammurabi Yasasinda gorulur Hukuk ustunlugunun olmadigi toplumlarda bir kisinin zarar gormesi halinde zarar goren kisi veya yakininin zarara neden olan kisiden intikam alacagi dusunulurse intikam suctan cok daha kotu yikimlara yol acabilir Babil hukukunda bu tur eylemlere bir sinir kondu ve magdur ve suclu toplumda ayni statuye sahip oldugu surece ceza suctan daha kotu olmayacak sekilde sinirlandi Bir tanri kufur veya hukumdara lese majeste karsi islenen suclar oldugu gibi sosyal olarak daha iyi olanlara karsi islenen suclar daha agir sekilde cezalandirilirdi Roma hukuku yaralanmalar icin sabit cezalar belirledi ve intikam yerine parasal tazminata yoneldi Ancak saldiri vakalarinda talioya hala izin veriliyordu Tevrat yasasiIbrani Kanununda goze goz tazminati kaybin degeriyle sinirlamakti Exodus ve Levililer deki עין תחת עין ayin tachat ayin kelimenin tam anlamiyla gozun yerine goz anlamina gelirken Tesniyede biraz farkli bir ifadeyle ע י ן ב ע י ן ש ן ב ש ן goze goz dise dis kullanilir Levililer deki pasaj Ve yurttasini yaralayan bir adam nasil yaptiysa ona kirik alti kirik goz alti goz karsiligi dis alti dis karsiligi yapilacaktir Lev 24 19 21 dise dis Incil cinayet disinda herhangi bir suc icin kofer in keffaret bedensel cezanin yerini almasina izin verir Cikis 21 22 24 soyledir Eger erkekler cekisir ve hamile bir kadini incitir boylece meyvesi ondan gider ve yine de bir kotuluk gelmezse kadinin kocasinin ona yukledigi cezaya gore cezalandirilacak ve yargiclarin belirledigi sekilde odeyecektir Bir fesat cikarsa o zaman cana can goze goz dise dis ele el ayaga ayak vereceksin Yahudilik Tarihsel surecte Tevrat in yazili peshat inin gercek anlam yerini gelisen etik ve insancil anlayislarla yapilan yeni Yahudi hukuku alir Isaac Kalimi lex talionis in goze goz ifadesinin de Hahamlar tarafindan makul maddi tazminat olarak yorumlanarak insanlastirildigini soyler Pasachoff ve Littman Farisi Yahudiliginin degisen sosyal ve entelektuel fikirlere uyum saglama yeteneginin bir ornegi olarak lex talionis in yeniden yorumlanmasina isaret ediyor Talmud Goze goz ve benzeri ifadelere atifta bulunan ayetleri Talmud haksiz fiil davalarinda parasal tazminati zorunlu kilacak sekilde yorumlar ve Sadukilerin Tevrat ayetlerinin ayni misillemeye atifta bulundugu yonundeki yorumlarina karsi cikar Ornegin ayni misilleme kor veya gozleri olmayan suclular icin bir yorum uygulanamazdi Sozlu Kanun Mukaddes Kitabin pek cok modern yasal kanunun temelini olusturan Zarar Agri Tibbi Masraflar Is Goremezlik ve Zihinsel Istirap icin bes bolumden olusan bir parasal tazminat bicimini zorunlu kildigini aciklar Tevrat ayin tachat ayin ifadesinin baska bir gorunum kazandigi bir dogrudan karsilikli adalet bicimini de tartisir Tevrat burada baska bir kisiye karsi taniklik etmek icin komplo kuran yalanci taniklardan bahseder ve mahkemenin kardesine yapmayi planladigi gibi ona da yapmasini sart kosuyor Belirli teknik kriterlerin yerine getirildigini varsayarak komploculari arkadaslarina zarar vermeyi planladiklari cezanin tamamen aynisi bir cezayla cezalandirmanin mumkun oldugu her yerde olum dahil mahkeme bu cezayi uygulamali aksi takdirde onlara kirbac cezasi verilmeliydi Islam Kur an Maide 45 goze goz kavraminin Israilogullarina farz kilindigindan bahseder Islam da karsilik gelen Lex talionis ilkesi kisas tir Kisas ilkesi eski toplumlarda suc isleyen kisinin veya ait oldugu kabilenin islenen suca es deger sekilde cezalandirilmasi anlamina gelmekteydi Yani goze goz dise dis kulaga kulak ve cana karsilik can Eski toplumlarda bireysel sorumluluk ilkesi bulunmadigi icin suclu yerine bir baskasi ornegin en yakin akrabasi cezalandirilabilirdi Cogu zaman da fiilin kasdi bir eylem olup olmadigi da goz ardi edilir her can icin bir can veya kan bedeli alinirdi Kabile fertlerinden birine karsi islenen suc butun kabileye karsi islenmis sayildigindan cezalandirmada suclunun kabilesine mensup olma yeterli sebep kabul edilerek suclu sucsuz ayirimi gozetilmeksizin misilleme cihetine gidiliyor ayrica sucta kasit hata ayirimi yapilmayarak maddi sonucla yetiniliyordu Kisas Islam oncesi Arap toplumunda kabileler arasinda suregiden savaslarin cozumu icin kullanilirdi Kan dokuldugunde kisas asiret misillemesi seklinde gerceklesir katil bulunamazsa yakin bir akraba oldurulebilir veya bir ikame olarak kan bedeli alinirdi Ayrica kisas toplumsal denklik sarti uzerinden yurutulur oldurulen kisinin erkek kadin hur kole seckin ya da siradan olmasi goz onune alinarak katilin asiretinden oldurulene denk birisi infaz edilirdi Ornegin koleye karsilik ancak bir kole kadina karsilik bir kadin oldurulebilirdi Kisasta sosyal denklik sarti alt sinifta bulunan bir kisinin ust siniftan birini oldurmesi durumunda kisasin uygulanacagi ust siniftan birinin alt siniftan birini oldurmesi durumunda kisas uygulanamayacagi ancak kan bedeli odenebilecegi anlamina gelmektedir Ey iman edenler Oldurulenler hakkinda uzerinize kisas yazilmistir Hur kisiye karsilik hur koleye karsilik kole disiye karsilik disi Kim kardesi tarafindan herhangi bir sekilde affa ugrarsa bu durumda orfu izlemek ve affedene en guzel bicimde bir odeme yapmak gerekir Bakara 178 Iran veya Suudi Arabistan gibi Islami seriat hukukunu kullanan Musluman ulkeler goze goz kuralini tam anlamiyla uygularlar UygulamalarBazi yargi bolgelerinde katillere olum cezasi uygulanmaktadir Nakam grubu Holokost sirasinda oldurulen alti milyon Yahudi nin intikamini almak icin alti milyon Alman i oldurmeye calisti 2017 de asit saldirisinda yaralanan Iranli bir kadina seriat yasasi uyarinca saldirganin asitle kor edilmesi firsati verildi Onemli elestiriCoretta Scott King bu ifadeyi irksal siddet baglaminda kullandi Goze goz seklindeki eski kanun herkesi kor birakir Notlar From 22 If men strive and hurt a woman with child so that her fruit depart from her and yet no mischief follow he shall be surely punished according as the woman s husband will lay upon him and he shall pay as the judges determine 23 And if any mischief follow then thou shalt give life for life 24 Eye for eye tooth for tooth hand for hand foot for foot 25 Burning for burning wound for wound stripe for stripe See also 19 And if a man cause a blemish in his neighbour as he hath done so shall it be done to him 20 Breach for breach eye for eye tooth for tooth as he hath caused a blemish in a man so shall it be done to him again 21 And thine eye shall not pity but life shall go for life eye for eye tooth for tooth hand for hand foot for foot Kaynakca Plaut 1981 The Meaning of the Bible New York Harper Collins 2011 s 124 ISBN 978 0 06 112175 3 a b Hammurabi amp 1780 BC Roman law Delict and contract Britannica com 6 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 25 Kasim 2022 a b Tekvin Lv Tekvin Ex Tekvin Dt Exodus 21 30 Numbers 35 31 35 32 1 Samuel 12 3 see also usage in non legal contexts in Exodus 30 12 Amos 5 12 Proverbs 6 35 13 8 21 18 Job 33 24 36 18 Biblical interpretation in Judaism and Christianity Continuum 2006 s 2 ISBN 9780567026828 A concise history of the Jewish people Rowman amp Littlefield 2005 s 64 ISBN 9780742543669 Bava Kamma Tevrat ou org 29 Subat 2000 tarihinde kaynagindan arsivlendi Tekvin Dt Tekvin Dt Makot Qur an a b c https www sabah com tr sozluk sosyoloji kisas nedir 7 Eylul 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tribal conflict management and resolution was built upon these two principles In primitive societies the most usual criteria for punishment is a life for a life This was also valid for the pre Islamic Arabs When blood was spilled the system of mutual revenge took place in the form of tribal retaliation qisas If the killer could not be found a close relative could be killed as a substitute or the bloodwit diyah was taken as a less honourable substitution https zh booksc eu book 52479161 c42c5a 29 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Arsivlenmis kopya PDF 2 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Ocak 2020 Court orders Iranian man blinded BBC 28 Kasim 2008 28 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 28 Kasim 2022 Acid blinding sentence postponed by Iran after international outcry The Guardian Birlesik Krallik 14 Mayis 2011 28 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 28 Kasim 2022 An eye for an eye The Jews who sought to poison six million Germans to avenge the Holocaust Haaretz com Ingilizce 28 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mayis 2021 Moss 12 Subat 2017 Justice Is Blind Why An Eye for an Eye Never Dies In Iran Ingilizce 28 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Eylul 2019 King Coretta Scott Ed 28 Ekim 2008 The Words ISBN 9781557048158 Violence as a way of achieving racial justice is both impractical and immoral It is impractical because it is a descending spiral ending in destruction for all The old law of an eye for an eye leaves everyone blind It is immoral because it seeks to humiliate the opponent rather than win his understanding Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim