Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kadına yönelik şiddet, kadınların cinsiyetleri nedeniyle maruz kaldıkları fiziksel, cinsel, psikolojik acı veya ıstırap veren ya da verebilecek olan her türlü eylem, uygulama ya da bu tür eylemlerle tehdit edilme, zorlanma veya keyfi olarak özgürlükten yoksun bırakılmalarıdır.
Dünyanın pek çok yerinde sıklıkla rastlanan bir insan hakları ihlalidir. Mağdurların doğumla birlikte, hatta doğum öncesinde maruz kalmaya başladıkları bir şiddet türüdür.
Doğacak kız çocuğunu cinsiyeti sebebiyle aile içinde ve yakın çevrede iyi karşılamama, kız çocuklarını cinsiyetleri sebebiyle okula göndermeme, aile içinde veya dışında fiziksel, cinsel saldırılara maruz bırakma, zorla evlendirme, kadını erkek çocuk doğurmadığı için aşağılama, kadına yönelik tecavüz tehdidi, evlilik içi tecavüz, namus cinayetleri, çalışma yaşamına girmenin engellenmesi, düşük ücretle çalıştırılma, iş yaşamına erkeklere kıyasla alt pozisyonlarda başlama, ev içi emeklerinin göz ardı edilmesi, insan ticareti gibi birçok şiddet biçimini içerir.
Ulusal ve uluslararası metinlerindeki tanımlar
- CEDAW
Birleşmiş Milletler'in 1979 yılında hazırladığı Kadınlara Yönelik Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi (CEDAW), diğer insan hakları metinlerinde genel olarak tüm insanlar bakımından güvence altına alınan hakların, burada özellikle kadınlar açısından ayrıca vurgulaması bakımından diğer uluslararası metinlerden ayrılır. Bu sözleşmede kadına yönelik şiddet, kadınların yalnızca kadın olmaları sebebiyle karşılaştıkları ve eşitsiz güç ilişkilerinden kaynaklanan bir olgu olarak ele alınmış ve toplumsal cinsiyete dayalı bir ayrımcılık biçimi olarak değerlendirilmiştir.
- DEVAW
1993 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından kabul edilen Kadına Yönelik Şiddetin Ortadan Kaldırılması Bildirgesi (DEVAW), kadına yönelik şiddet tanımlarına öncü olmuş metindir. Bu metnin birinci maddesinde kadına yönelik şiddet şu şekilde tanımlanmıştır:
| “ | "Kamusal ve özel alanda gerçekleşen, kadınların fiziksel, cinsel, duygusal zarar görmesiyle sonuçlanan ya da sonuçlanması olası, her türlü cinsiyet temelli şiddet eylemi veya bu eylemin yapılacağına ilişkin tehdit ya da zorlama ve keyfi olarak özgürlüğün kısıtlanmasıdır. | „ |
Aynı bildirgenin ikinci maddesi ne tür fiillerin kadına yönelik şiddet kapsamına girdiğini belirtmek üzere getirilmiş bir hükümdür. Birinci maddede yapılan tanımın ailede ve yakın çevrede olagelen fiziksel, cinsel ve psikolojik şiddeti de kapsayacak fakat bununla kısıtlanmayacak şekilde yorumlanması gerektiğini belirtmektedir.
- Pekin Deklarasyonu ve Pekin +5
1995 yılında yapılan 4. Dünya Kadın Konferansı'nda kabul edilen Pekin Deklarasyonu Eylem Planı'nda, Kadına Yönelik Şiddetin Ortadan Kaldırılması Bildirgesi'nde (DEVAW) kabul edilen tanıma benzer bir tanımlamaya yer verildi.
2000 yılında yapılan Pekin+5 BM özel oturumunun sonuç bildirgesinde ise kadına karşı şiddet tanımı genişletilerek hükûmetler "evlilik içi tecavüz dahil olmak üzere, aile içi şiddetin her türüne karşı" adımlar atmaya ve "zorla evlendirme" ve "namus suçları" gibi gelenekleri yeryüzünden silmeye yönelik stratejiler geliştirmeye çağrıldı. "Namus suçları" ve "zorla evlendirme" kavramları ilk defa bu metin ile uluslararası bir anlaşma metnine girmiş ve kadına karşı şiddet olarak isimlendirilmiştir.
- İstanbul Sözleşmesi
2011 yılında Avrupa Konseyi tarafından kabul edilen İstanbul Sözleşmesi'nde "kadına yönelik şiddet" kavramı diğer uluslararası metinlerle benzer biçimde tanımlanmış; ayrıca "kadınlara yönelik toplumsal cinsiyete dayalı şiddet" ve "aile içi şiddet" kavramları tanımlanmıştır:
| “ | kadına yönelik şiddet: ister kamusal ister özel alanda meydana gelsin, kadınlara fiziksel, cinsel, psikolojik veya ekonomik zarar veya ızdırap veren veya verebilecek olan toplumsal cinsiyete dayalı her türlü eylem ve bu eylemlerle tehdit etme, zorlama ve keyfi olarak özgürlüğünden yoksun bırakma. aile içi şiddet: Aile içerisinde veya hanede veya mağdur faille aynı evi paylaşsa da paylaşmasa da eski veya şimdiki eşler veya partnerler arasında meydana gelen her türlü fiziksel, cinsel, psikolojik, ekonomik şiddet eylemi. kadınlara yönelik toplumsal cinsiyete dayalı şiddet: kadına kadın olmasından dolayı uygulanan ve kadınları orantısız biçimde etkileyen şiddet biçimi. | „ |
Şiddet biçimleri
Kadına yönelik şiddet, kadının fiziksel, cinsel veya psikolojik zarar görmesiyle veya acı çekmesiyle sonuçlanan veya sonuçlanması muhtemel olan hareketlerdir. Fiziksel şiddet, sözel şiddet (ya da psikolojik şiddet), ekonomik şiddet ve cinsel şiddet olarak dört kategoride toplanabilir.
Kadına yönelik fiziksel şiddet; Kadına zorla bir şey yaptırma ya da bir şey yapmaktan alıkoyma amacıyla, kadının iradesi dışında gerçekleşen fiziksel zarar verici eylemleri içerir. Şiddetin en görünür biçimidir. Daha çok bedensel güce dayanır. Yumruk-tokat atmak, tekmelemek, itip kakmak, aile bireylerinin birisi üzerinde sigara söndürmek veya üzerine kaynar su dökmek, kesici-delici aletle yaralamak gibi eylemleri, kadın cinayetlerini içerir. Bireyler tarafından uygulanan fiziksel şiddet dışına polis ve yetkili personel tarafından yapıla taşlama ve coplama gibi fiziksel şiddet biçimleri mevcuttur.
Kadına yönelik psikolojik (sözel) şiddet; kadını küçük görerek, onun bir işi yapamayacağını, beceremeyeceğini belirten ithamlarda bulunma, kişiliğini ve fikirlerini önemsememe, bağırma, lakap takma, davranışlarını sürekli olarak eleştirme, emir yağdırma, surat asma, davranışlarını ve yaptıklarını sürekli olarak kontrol etme, iş hayatında ve sosyal yaşamda kadının karşısına çıkan fırsatlara engel olma gibi davranışları içerir.
Kadına yönelik cinsel şiddet; Kadının iradesi dışında ilişki kurma, tecavüz, sözlü ve fiili olarak gerçekleştirilen taciz olaylarını içerir. Bir kişiyi, istemediği zaman ve şekilde cinsel ilişkiye zorlamak; gebelikle veya seksüel yolla bulaşan hastalıklara yakalanmasına neden olmak, cinsel ilişki sırasında incitmek, acıtmak, tecavüz etmek, başka kişilerle ilişkiye zorlama, doğum kontrol yöntemlerini reddetmek, cinsel organına zarar vermek, fahişe veya frijid olmakla suçlamak, namus ve töre nedeni ile baskı uygulamak ve öldürmek gibi davranışlar kadına yönelik cinsel şiddet davranışlarına örnektir. Savaş sırasında sistematik tecavüz gibi hükûmetler tarafından işlenen veya göz yumulan kadına yönelik cinsel şiddet biçimleri de vardır; askeri çatışmalar sırasında cinsel şiddet, cinsel kölelik, zorla kısırlaştırma, zorunlu kürtaj bun şiddet biçimlerine örnektir.
Kadına yönelik ekonomik şiddet; kadının iradesi dışında onu çalışmaya zorlama ya da çalışmaktan alıkoyma gibi şiddet biçimlerini kapsar. Kadının eğitim almasına engel olma, kredi kartına el koyma, parasını denetleme, çalışmaya zorlamak, kadının çalışmadığı durumlarda ev idaresi için yetersiz para vermek, mülkiyet hakkına engel olmak kadının maruz kaldığı ekonomik şiddet örnekleridir.
Tüm bu şiddet biçimleri dışına kadın ticareti ve zorla fuhuş gibi pek çok kadına yönelik şiddet biçimi genellikle organize suç şebekeleri tarafından işlenmektedir.
Kadına yönelik şiddete karşı uluslararası mücadele
Kadına yönelik şiddet, tüm dünyada çok eski bir olgu olmasına rağmen, hukuksal ve uluslararası metinlerde insan hakları kavramı çerçevesinde bir sorun olarak ele alınması ve önlenmesine yönelik çalışmaların başlatılması 1970’li yıllardan sonra gündeme gelebilmiştir. Bu gecikmenin kadına karşı şiddetin mahremiyet gerektiren özel bir durum olarak görülüp sessizce katlanılmasından kaynaklandığı düşünülür.
Birleşmiş Milletler bünyesindeki Kadının Statüsü Komisyonu'nun çabaları sayesinde 1975 yılı "Kadının Uluslararası Yılı" ve 1975-1985 arası "BM Kadın On Yılı" ilan edildi. Bu dönemde yapılan çalışmalar sonucunda 1979 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından Kadınlara Yönelik Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi (CEDAW) kabul edildi. Sözleşme, 1979'da kabul edilen ilk haliyle şiddet konusunda herhangi bir düzenlemeye yer vermemekteydi. Ancak Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Komitesi tarafından 1992 yılında hazırlanan 19 No'lu tavsiye kararı ile kadına yönelik şiddet, ayrımcılıkla ilişkilendirildi ve devletler, bir ayrımcılık biçimi olarak şiddeti önlemekle yükümlü kılındı.
Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi'nde (CEDAW) açıkça hiçbir hükümde kadına yönelik şiddet konusuna yer verilmemiş olmasına dair eleştiriler üzerine 1993 yılında sözleşmeyi tamamlayan yeni bir düzenleme yapılmıştır: Kadınlara Yönelik Şiddetin Tasfiyesine İlişkin Bildirge (DEVAW). 20 Aralık 1993 tarihli BM Genel Kurulu oturumunda kabul edilen bu bildirge, hukuki bağlayıcılığa sahip olmadığı halde, kadınlara yönelik şiddetin önlenmesi açısından içerdiği ilke ve kurallarla, devletlerin iç hukuklarında düzenleme yapılması için itici güç oldu.
Kadına yönelik şiddetle mücadele konusunda Amerika kıtasında Belém do Pará Sözleşmesi (1994) imzalandı. 1995 yılında Pekin’de BM Dördüncü Dünya Kadın Konferansı gerçekleştirildi. Konferans sonucunda kabul edilen Pekin Deklarasyonu ve Eylem Platformu'nda kadına yönelik şiddet konusunda çeşitli stratejik hedefler belirlendi ve hükûmetlerin gerçekleştireceği somut eylemler tarif edildi. Bunlar kadına yönelik şiddetin önlenmesi için yasal düzenlemelerin yapılması, şiddet mağdurlarını destekleyen programlar, farkındalık yaratıcı eğitimler düzenlenmesi gibi eylemlerdi.
Avrupa Konseyi 1999 yılını 1999 yılı "Avrupa Kadınlara Karşı Şiddete Hayır Yılı" ilan etti. BM Genel Kurulu, 1999'da 25 Kasım gününü Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü olarak belirledi.
Afrika kıtasında kadınlara kapsamlı haklar garanti eden Maputo Protokolü, 2003 yılında Afrika İnsan ve Halkların Hakları Sözleşmesi'ne ek bir protokol şeklinde kabul edildi.
On yıl süren tartışmalardan sonra Avrupa Konseyi, tüm bunların ötesine giderek kadına yönelik fiziksel, cinsel, psikolojik şiddet, cinsel ve her türlü taciz ve zorla evlendirmenin yasalarla cezalandırılmasını öngören dünyanın ilk ve tek bağlayıcı sözleşmesini 2011 yılında hazırladı. Sözleşme, aile içi şiddeti de kapsaması nedeniyle e o dönemde "devrim" olarak nitelendirildi. Türkiye’nin Avrupa Konseyi dönem başkanlığı yaptığı bir dönemde İstanbul'da düzenlenen bir toplantı sırasında imzaya açılan sözleşme "İstanbul Sözleşmesi" olarak anılır. Avrupa Konseyi dönem başkanı sıfatıyla metnin imzaya açılmasını sağlayan ve bu kapsamda ilk imzalayan ülke Türkiye oldu. İçerdiği hükümlerin devletler tarafından ne derece yerine getirildiğini denetlemek üzere on uzmandan oluşan kısaca "GREVIO" olarak adlandırılan bağımsız bir organ oluşturuldu.
Yaygınlığı
Kadına yönelik şiddet, tüm ülkelerde ve kültürlerde yaygın olan görülen ve milyonlarca kadını etkileyen bir durumdur. Dünya Sağlık Örgütü tarafından 161 ülkeden toplanan 2000-2018 verilerine dayanarak hazırlanan bir rapora göre dünyada tahminen 736 milyon kadın (yaklaşık her üç kadından biri) hayatlarında en az bir kere yakın ilişki partnerinin şiddetine, partneri olmayan birinin cinsel şiddetine veya ikisine birden maruz kalmıştır.
Kadınlara yönelik şiddet ağırlıklı olarak şiddet mağdurunun eşleri, eski eşleri veya yakın ilişki partnerleri tarafından gerçekleşmektedir. 15 yaş üstü 640milyon kadın hayatlarında en az bir kez yakın ilişki partnerinin şiddetine uğramıştır. Aynı rapora göre dünyadaki kadın cinayetlerinin %38'i yakın ilişki partneri tarafından işlenmektedir. Partnerleri dışında birinin saldırısına uğradığını bildiren kadınların oranı %6'dır (bu rakam sadece tecavüz ve tecavüz girişimlerini içerir); ancak bu tür şiddetin rapor edilenin çok üstünde olduğu tahmin edilmektedir.
Düşük ve orta gelirli ülkelerde kadına yönelik şiddet daha yaygındır. Bazı ülkelerde hayatında en az bir kere fiziksel ve/veya cinsel partner şiddetine maruz kalan kadınların oranı %50'ye ulaşır (Melanezya'da %51). En düşük oranlar ise Avrupa (%16- %23), Orta Asya (%18), Doğu Asya (%20) ve Güney-doğu Asya'da (%21) görülür.
2014 yılında Avrupa Birliği genelinde yapılan bir çalışmada kadınların %22’sinin 15 yaşından sonra yaşamlarının herhangi bir zamanda birlikte olduğu partnerinden fiziksel ve/veya cinsel şiddet gördüğü, kadınların %31’inin fiziksel şiddetin bir ya da daha türüne maruz kaldıkları, %11’inin cinsel şiddet mağduru olduğu, %5’inin ise cinsel saldırıya maruz kaldığı bildirilmektedir.
Türkiye’de de kadına yönelik şiddet sık yaşanan bir durumdur. Araştırmalara göre kadınların %52 ile %66’sı sözel şiddete, %15 ile %65’i fiziksel şiddete, %24 ile %55’i psikolojik şiddete, %13,5 ile %19,3’ü ekonomik şiddete, %6,3 ile %15’i cinsel şiddete maruz kalmaktadır.
Taşpınar, Karabudak, Çoban ve Adana (2021)’nın Aydın il merkezinde bulunan aile sağlığı merkezlerinde yaptığı bir çalışmada kadınların %11,7’sinin gebelik öncesinde, %14,8’inin gebelik sürecinde fiziksel, sözel, cinsel ve ekonomik şiddet türlerinden en az birine maruz kaldığı bulunmuştur.
Konuyla ilgili yayınlar
- Dünya Sağlık Örgütü Kadına Yönelik Şiddete ilişkin Rapor ve Belgeler
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d e f g Özkan, Gizem. . Hacettepe HFD, 7(1) 2017, 5. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2021.
- ^ "Declaration on the Elimination of Violence against Women" (İngilizce). Birleşmiş Milletler. 23 Şubat 1994. 22 Mart 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ekim 2015.
- ^ (PDF). Kadının İnsan Hakları Projesi (KİHP) - Yeni Çözümler Vakfı İrtibat Bürosu Aralık 2001. 12 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2021.
- ^ Akkaş; Uyanık, Zeki, İbrahim. . Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi 6 (1), Yıl: 2016. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2021.
- ^ Prügl, Elisabeth (Director) (25 Kasım 2013). Violence Against Women. Gender and International Affairs Class 2013. Lecture conducted from The Graduate Institute of International and Development Studies (IHEID). Geneva, Switzerland.
- ^ Bayraktar, Tuğba. . Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 26, S. 3, 2018, s. 14 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2021.
- ^ . Birleşmiş Milletler web sitesi (un.org). 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2021.
- ^ (PDF). Un.org. 13 Nisan 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2021.
- ^ . Dw.com, 17 Şubat 2015. 12 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2021.
- ^ . Coe.int. 3 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2021.
- ^ (PDF). European Union Agency for Fundamental Rights, 2014. 20 Aralık 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2021.
- ^ a b "Violence against women, 2018 estimates". Dünya Sağlık Örgütü. 9 Mart 2021. 2 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ekim 2021.
- ^ "Fact sheet_Violence against women". Dünya Sağlık Örgütü. 9 Mart 2021. 2 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ekim 2021.
- ^ . who.int, 9 Mart 2021. 9 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2021.
- ^ . European Union Agency for Fundamental Rights (İngilizce). 3 Şubat 2014. 13 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2021.
- ^ Alan Dikmen, Hacer; Ilknur Munevver, Gonenc (Ekim 2020). "The relationship between domestic violence and the attitudes of women towards honor, gender roles, and wife-beating in Turkey". Archives of Psychiatric Nursing. 34 (5): 421-426. doi:10.1016/j.apnu.2020.07.012. ISSN 0883-9417.
- ^ Taşpinar, Ayten; Karabudak, Seher SARIKAYA; Çoban, Ayden; Adana, Filiz (23 Nisan 2021). "Gebelikte aile içi şiddete maruz kalmanın postpartum depresyon ve maternal bağlanmaya etkisi". Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 7 (1): 94-102. doi:10.30569/adiyamansaglik.806662.[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kadina yonelik siddet kadinlarin cinsiyetleri nedeniyle maruz kaldiklari fiziksel cinsel psikolojik aci veya istirap veren ya da verebilecek olan her turlu eylem uygulama ya da bu tur eylemlerle tehdit edilme zorlanma veya keyfi olarak ozgurlukten yoksun birakilmalaridir Dunyanin pek cok yerinde siklikla rastlanan bir insan haklari ihlalidir Magdurlarin dogumla birlikte hatta dogum oncesinde maruz kalmaya basladiklari bir siddet turudur Dogacak kiz cocugunu cinsiyeti sebebiyle aile icinde ve yakin cevrede iyi karsilamama kiz cocuklarini cinsiyetleri sebebiyle okula gondermeme aile icinde veya disinda fiziksel cinsel saldirilara maruz birakma zorla evlendirme kadini erkek cocuk dogurmadigi icin asagilama kadina yonelik tecavuz tehdidi evlilik ici tecavuz namus cinayetleri calisma yasamina girmenin engellenmesi dusuk ucretle calistirilma is yasamina erkeklere kiyasla alt pozisyonlarda baslama ev ici emeklerinin goz ardi edilmesi insan ticareti gibi bircok siddet bicimini icerir Germiyan koyu Cesme Izmir de bir koy evinin duvariUlusal ve uluslararasi metinlerindeki tanimlarCEDAW Birlesmis Milletler in 1979 yilinda hazirladigi Kadinlara Yonelik Her Turlu Ayrimciligin Onlenmesi Uluslararasi Sozlesmesi CEDAW diger insan haklari metinlerinde genel olarak tum insanlar bakimindan guvence altina alinan haklarin burada ozellikle kadinlar acisindan ayrica vurgulamasi bakimindan diger uluslararasi metinlerden ayrilir Bu sozlesmede kadina yonelik siddet kadinlarin yalnizca kadin olmalari sebebiyle karsilastiklari ve esitsiz guc iliskilerinden kaynaklanan bir olgu olarak ele alinmis ve toplumsal cinsiyete dayali bir ayrimcilik bicimi olarak degerlendirilmistir DEVAW 1993 yilinda Birlesmis Milletler Genel Kurulu tarafindan kabul edilen Kadina Yonelik Siddetin Ortadan Kaldirilmasi Bildirgesi DEVAW kadina yonelik siddet tanimlarina oncu olmus metindir Bu metnin birinci maddesinde kadina yonelik siddet su sekilde tanimlanmistir Kamusal ve ozel alanda gerceklesen kadinlarin fiziksel cinsel duygusal zarar gormesiyle sonuclanan ya da sonuclanmasi olasi her turlu cinsiyet temelli siddet eylemi veya bu eylemin yapilacagina iliskin tehdit ya da zorlama ve keyfi olarak ozgurlugun kisitlanmasidir Ayni bildirgenin ikinci maddesi ne tur fiillerin kadina yonelik siddet kapsamina girdigini belirtmek uzere getirilmis bir hukumdur Birinci maddede yapilan tanimin ailede ve yakin cevrede olagelen fiziksel cinsel ve psikolojik siddeti de kapsayacak fakat bununla kisitlanmayacak sekilde yorumlanmasi gerektigini belirtmektedir Pekin Deklarasyonu ve Pekin 5 1995 yilinda yapilan 4 Dunya Kadin Konferansi nda kabul edilen Pekin Deklarasyonu Eylem Plani nda Kadina Yonelik Siddetin Ortadan Kaldirilmasi Bildirgesi nde DEVAW kabul edilen tanima benzer bir tanimlamaya yer verildi 2000 yilinda yapilan Pekin 5 BM ozel oturumunun sonuc bildirgesinde ise kadina karsi siddet tanimi genisletilerek hukumetler evlilik ici tecavuz dahil olmak uzere aile ici siddetin her turune karsi adimlar atmaya ve zorla evlendirme ve namus suclari gibi gelenekleri yeryuzunden silmeye yonelik stratejiler gelistirmeye cagrildi Namus suclari ve zorla evlendirme kavramlari ilk defa bu metin ile uluslararasi bir anlasma metnine girmis ve kadina karsi siddet olarak isimlendirilmistir Istanbul Sozlesmesi 2011 yilinda Avrupa Konseyi tarafindan kabul edilen Istanbul Sozlesmesi nde kadina yonelik siddet kavrami diger uluslararasi metinlerle benzer bicimde tanimlanmis ayrica kadinlara yonelik toplumsal cinsiyete dayali siddet ve aile ici siddet kavramlari tanimlanmistir kadina yonelik siddet ister kamusal ister ozel alanda meydana gelsin kadinlara fiziksel cinsel psikolojik veya ekonomik zarar veya izdirap veren veya verebilecek olan toplumsal cinsiyete dayali her turlu eylem ve bu eylemlerle tehdit etme zorlama ve keyfi olarak ozgurlugunden yoksun birakma aile ici siddet Aile icerisinde veya hanede veya magdur faille ayni evi paylassa da paylasmasa da eski veya simdiki esler veya partnerler arasinda meydana gelen her turlu fiziksel cinsel psikolojik ekonomik siddet eylemi kadinlara yonelik toplumsal cinsiyete dayali siddet kadina kadin olmasindan dolayi uygulanan ve kadinlari orantisiz bicimde etkileyen siddet bicimi Siddet bicimleriKadina yonelik siddet kadinin fiziksel cinsel veya psikolojik zarar gormesiyle veya aci cekmesiyle sonuclanan veya sonuclanmasi muhtemel olan hareketlerdir Fiziksel siddet sozel siddet ya da psikolojik siddet ekonomik siddet ve cinsel siddet olarak dort kategoride toplanabilir 2019 Kadina Yonelik Siddete Karsi Uluslararasi Mucadele Gunu Meksiko Kadina yonelik fiziksel siddet Kadina zorla bir sey yaptirma ya da bir sey yapmaktan alikoyma amaciyla kadinin iradesi disinda gerceklesen fiziksel zarar verici eylemleri icerir Siddetin en gorunur bicimidir Daha cok bedensel guce dayanir Yumruk tokat atmak tekmelemek itip kakmak aile bireylerinin birisi uzerinde sigara sondurmek veya uzerine kaynar su dokmek kesici delici aletle yaralamak gibi eylemleri kadin cinayetlerini icerir Bireyler tarafindan uygulanan fiziksel siddet disina polis ve yetkili personel tarafindan yapila taslama ve coplama gibi fiziksel siddet bicimleri mevcuttur Kadina yonelik psikolojik sozel siddet kadini kucuk gorerek onun bir isi yapamayacagini beceremeyecegini belirten ithamlarda bulunma kisiligini ve fikirlerini onemsememe bagirma lakap takma davranislarini surekli olarak elestirme emir yagdirma surat asma davranislarini ve yaptiklarini surekli olarak kontrol etme is hayatinda ve sosyal yasamda kadinin karsisina cikan firsatlara engel olma gibi davranislari icerir Turkiye de Azra Gulendam Haytaoglu cinayeti protestosunda kadinlar Kadina yonelik cinsel siddet Kadinin iradesi disinda iliski kurma tecavuz sozlu ve fiili olarak gerceklestirilen taciz olaylarini icerir Bir kisiyi istemedigi zaman ve sekilde cinsel iliskiye zorlamak gebelikle veya seksuel yolla bulasan hastaliklara yakalanmasina neden olmak cinsel iliski sirasinda incitmek acitmak tecavuz etmek baska kisilerle iliskiye zorlama dogum kontrol yontemlerini reddetmek cinsel organina zarar vermek fahise veya frijid olmakla suclamak namus ve tore nedeni ile baski uygulamak ve oldurmek gibi davranislar kadina yonelik cinsel siddet davranislarina ornektir Savas sirasinda sistematik tecavuz gibi hukumetler tarafindan islenen veya goz yumulan kadina yonelik cinsel siddet bicimleri de vardir askeri catismalar sirasinda cinsel siddet cinsel kolelik zorla kisirlastirma zorunlu kurtaj bun siddet bicimlerine ornektir Kadina yonelik ekonomik siddet kadinin iradesi disinda onu calismaya zorlama ya da calismaktan alikoyma gibi siddet bicimlerini kapsar Kadinin egitim almasina engel olma kredi kartina el koyma parasini denetleme calismaya zorlamak kadinin calismadigi durumlarda ev idaresi icin yetersiz para vermek mulkiyet hakkina engel olmak kadinin maruz kaldigi ekonomik siddet ornekleridir Tum bu siddet bicimleri disina kadin ticareti ve zorla fuhus gibi pek cok kadina yonelik siddet bicimi genellikle organize suc sebekeleri tarafindan islenmektedir Kadina yonelik siddete karsi uluslararasi mucadeleIstanbul Sozlesmesi nden cekilme karari uzerine Turkiye de duzenlenen protestolardan bir goruntu 2020 Kadina yonelik siddet tum dunyada cok eski bir olgu olmasina ragmen hukuksal ve uluslararasi metinlerde insan haklari kavrami cercevesinde bir sorun olarak ele alinmasi ve onlenmesine yonelik calismalarin baslatilmasi 1970 li yillardan sonra gundeme gelebilmistir Bu gecikmenin kadina karsi siddetin mahremiyet gerektiren ozel bir durum olarak gorulup sessizce katlanilmasindan kaynaklandigi dusunulur Birlesmis Milletler bunyesindeki Kadinin Statusu Komisyonu nun cabalari sayesinde 1975 yili Kadinin Uluslararasi Yili ve 1975 1985 arasi BM Kadin On Yili ilan edildi Bu donemde yapilan calismalar sonucunda 1979 yilinda Birlesmis Milletler Genel Kurulu tarafindan Kadinlara Yonelik Her Turlu Ayrimciligin Onlenmesi Uluslararasi Sozlesmesi CEDAW kabul edildi Sozlesme 1979 da kabul edilen ilk haliyle siddet konusunda herhangi bir duzenlemeye yer vermemekteydi Ancak Kadina Karsi Her Turlu Ayrimciligin Onlenmesi Komitesi tarafindan 1992 yilinda hazirlanan 19 No lu tavsiye karari ile kadina yonelik siddet ayrimcilikla iliskilendirildi ve devletler bir ayrimcilik bicimi olarak siddeti onlemekle yukumlu kilindi Kadina Karsi Her Turlu Ayrimciligin Onlenmesi Sozlesmesi nde CEDAW acikca hicbir hukumde kadina yonelik siddet konusuna yer verilmemis olmasina dair elestiriler uzerine 1993 yilinda sozlesmeyi tamamlayan yeni bir duzenleme yapilmistir Kadinlara Yonelik Siddetin Tasfiyesine Iliskin Bildirge DEVAW 20 Aralik 1993 tarihli BM Genel Kurulu oturumunda kabul edilen bu bildirge hukuki baglayiciliga sahip olmadigi halde kadinlara yonelik siddetin onlenmesi acisindan icerdigi ilke ve kurallarla devletlerin ic hukuklarinda duzenleme yapilmasi icin itici guc oldu Kadina yonelik siddetle mucadele konusunda Amerika kitasinda Belem do Para Sozlesmesi 1994 imzalandi 1995 yilinda Pekin de BM Dorduncu Dunya Kadin Konferansi gerceklestirildi Konferans sonucunda kabul edilen Pekin Deklarasyonu ve Eylem Platformu nda kadina yonelik siddet konusunda cesitli stratejik hedefler belirlendi ve hukumetlerin gerceklestirecegi somut eylemler tarif edildi Bunlar kadina yonelik siddetin onlenmesi icin yasal duzenlemelerin yapilmasi siddet magdurlarini destekleyen programlar farkindalik yaratici egitimler duzenlenmesi gibi eylemlerdi Avrupa Konseyi 1999 yilini 1999 yili Avrupa Kadinlara Karsi Siddete Hayir Yili ilan etti BM Genel Kurulu 1999 da 25 Kasim gununu Kadina Yonelik Siddete Karsi Uluslararasi Mucadele Gunu olarak belirledi Afrika kitasinda kadinlara kapsamli haklar garanti eden Maputo Protokolu 2003 yilinda Afrika Insan ve Halklarin Haklari Sozlesmesi ne ek bir protokol seklinde kabul edildi On yil suren tartismalardan sonra Avrupa Konseyi tum bunlarin otesine giderek kadina yonelik fiziksel cinsel psikolojik siddet cinsel ve her turlu taciz ve zorla evlendirmenin yasalarla cezalandirilmasini ongoren dunyanin ilk ve tek baglayici sozlesmesini 2011 yilinda hazirladi Sozlesme aile ici siddeti de kapsamasi nedeniyle e o donemde devrim olarak nitelendirildi Turkiye nin Avrupa Konseyi donem baskanligi yaptigi bir donemde Istanbul da duzenlenen bir toplanti sirasinda imzaya acilan sozlesme Istanbul Sozlesmesi olarak anilir Avrupa Konseyi donem baskani sifatiyla metnin imzaya acilmasini saglayan ve bu kapsamda ilk imzalayan ulke Turkiye oldu Icerdigi hukumlerin devletler tarafindan ne derece yerine getirildigini denetlemek uzere on uzmandan olusan kisaca GREVIO olarak adlandirilan bagimsiz bir organ olusturuldu Yayginligi2014 tarihli bir arastirmaya gore AB de fiziksel cinsel siddete maruz kaldigini bildiren kadinlarin orani Kadina yonelik siddet tum ulkelerde ve kulturlerde yaygin olan gorulen ve milyonlarca kadini etkileyen bir durumdur Dunya Saglik Orgutu tarafindan 161 ulkeden toplanan 2000 2018 verilerine dayanarak hazirlanan bir rapora gore dunyada tahminen 736 milyon kadin yaklasik her uc kadindan biri hayatlarinda en az bir kere yakin iliski partnerinin siddetine partneri olmayan birinin cinsel siddetine veya ikisine birden maruz kalmistir Kadinlara yonelik siddet agirlikli olarak siddet magdurunun esleri eski esleri veya yakin iliski partnerleri tarafindan gerceklesmektedir 15 yas ustu 640milyon kadin hayatlarinda en az bir kez yakin iliski partnerinin siddetine ugramistir Ayni rapora gore dunyadaki kadin cinayetlerinin 38 i yakin iliski partneri tarafindan islenmektedir Partnerleri disinda birinin saldirisina ugradigini bildiren kadinlarin orani 6 dir bu rakam sadece tecavuz ve tecavuz girisimlerini icerir ancak bu tur siddetin rapor edilenin cok ustunde oldugu tahmin edilmektedir Dusuk ve orta gelirli ulkelerde kadina yonelik siddet daha yaygindir Bazi ulkelerde hayatinda en az bir kere fiziksel ve veya cinsel partner siddetine maruz kalan kadinlarin orani 50 ye ulasir Melanezya da 51 En dusuk oranlar ise Avrupa 16 23 Orta Asya 18 Dogu Asya 20 ve Guney dogu Asya da 21 gorulur 2014 yilinda Avrupa Birligi genelinde yapilan bir calismada kadinlarin 22 sinin 15 yasindan sonra yasamlarinin herhangi bir zamanda birlikte oldugu partnerinden fiziksel ve veya cinsel siddet gordugu kadinlarin 31 inin fiziksel siddetin bir ya da daha turune maruz kaldiklari 11 inin cinsel siddet magduru oldugu 5 inin ise cinsel saldiriya maruz kaldigi bildirilmektedir Turkiye de de kadina yonelik siddet sik yasanan bir durumdur Arastirmalara gore kadinlarin 52 ile 66 si sozel siddete 15 ile 65 i fiziksel siddete 24 ile 55 i psikolojik siddete 13 5 ile 19 3 u ekonomik siddete 6 3 ile 15 i cinsel siddete maruz kalmaktadir Taspinar Karabudak Coban ve Adana 2021 nin Aydin il merkezinde bulunan aile sagligi merkezlerinde yaptigi bir calismada kadinlarin 11 7 sinin gebelik oncesinde 14 8 inin gebelik surecinde fiziksel sozel cinsel ve ekonomik siddet turlerinden en az birine maruz kaldigi bulunmustur Konuyla ilgili yayinlarDunya Saglik Orgutu Kadina Yonelik Siddete iliskin Rapor ve BelgelerAyrica bakinizErkege yonelik siddetKaynakca a b c d e f g Ozkan Gizem Hacettepe HFD 7 1 2017 5 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Nisan 2021 Declaration on the Elimination of Violence against Women Ingilizce Birlesmis Milletler 23 Subat 1994 22 Mart 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ekim 2015 PDF Kadinin Insan Haklari Projesi KIHP Yeni Cozumler Vakfi Irtibat Burosu Aralik 2001 12 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 3 Nisan 2021 Akkas Uyanik Zeki Ibrahim Nevsehir Haci Bektas Veli Universitesi SBE Dergisi 6 1 Yil 2016 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Nisan 2021 Prugl Elisabeth Director 25 Kasim 2013 Violence Against Women Gender and International Affairs Class 2013 Lecture conducted from The Graduate Institute of International and Development Studies IHEID Geneva Switzerland Bayraktar Tugba Selcuk Universitesi Hukuk Fakultesi Dergisi C 26 S 3 2018 s 14 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Nisan 2021 Birlesmis Milletler web sitesi un org 25 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Nisan 2021 PDF Un org 13 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 3 Nisan 2021 Dw com 17 Subat 2015 12 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Nisan 2021 Coe int 3 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Nisan 2021 PDF European Union Agency for Fundamental Rights 2014 20 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 3 Nisan 2021 a b Violence against women 2018 estimates Dunya Saglik Orgutu 9 Mart 2021 2 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ekim 2021 Fact sheet Violence against women Dunya Saglik Orgutu 9 Mart 2021 2 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ekim 2021 who int 9 Mart 2021 9 Mart 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Nisan 2021 European Union Agency for Fundamental Rights Ingilizce 3 Subat 2014 13 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mayis 2021 Alan Dikmen Hacer Ilknur Munevver Gonenc Ekim 2020 The relationship between domestic violence and the attitudes of women towards honor gender roles and wife beating in Turkey Archives of Psychiatric Nursing 34 5 421 426 doi 10 1016 j apnu 2020 07 012 ISSN 0883 9417 Taspinar Ayten Karabudak Seher SARIKAYA Coban Ayden Adana Filiz 23 Nisan 2021 Gebelikte aile ici siddete maruz kalmanin postpartum depresyon ve maternal baglanmaya etkisi Adiyaman Universitesi Saglik Bilimleri Dergisi 7 1 94 102 doi 10 30569 adiyamansaglik 806662 olu kirik baglanti