Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Irza geçme veya tecavüz, kişinin rızası dışında cinsel ilişkide bulunulmasını kapsayan bir cinsel saldırı türü. Tecavüz; fiziksel güç, baskı, otorite istismarı kullanılarak ve rıza veremeyecek durumdaki reşit olmayan, bilinci kapalı veya zihinsel engelli kişilerle cinsel ilişkiye girerek gerçekleştirilir.
| Irza geçme Cinsel saldırı | |
|---|---|
 | |
| Soylu kadın Lucretia'nın Roma Kralı Tarquin tarafından tecavüze uğramasını betimleyen Tarquin ve Lucretia adlı tablo. Bu olay Roma Krallığı'nın devrilmesine ve Roma Cumhuriyeti'nin kurulmasına yol açan olayların başlangıç noktası oldu. Tecavüzün doğrudan bir sonucu olarak, Lucretia intihar etti. |
Tecavüzcü çoğunlukla erkek, tecavüz edilen ise çoğunlukla kadındır, ancak erkeğin başka bir erkeğe ve kadının başka bir kadına veya erkeğe tecavüzü de gözlemlenebilir ve bunların önemli bir kısmının gerçekte olduğundan daha az rapor edildiği düşünülmektedir.
Tecavüz, uluslararası çatışmalar esnasında meydana gelebilir. ve cinsel kölelik, insanlık ve savaş suçu olarak kabul edilir. Eğer tecavüzdeki amaç belli bir etnik grubu ortadan kaldırmak ise, soykırımın bir parçası da olabilir.
Nedenler
Dünya Sağlık Örgütü, kadınlara karşı işlenen cinsel şiddetin nedenleri arasında aile içi onura ve cinsel saflığa inanç, erkeklerin cinsellik beklentisi ve cinsel şiddete karşı güçsüz yasal yaptırımları göstermiştir. Tecavüzü açıklayan tek bir neden yoktur ve tecavüzcünün bu eylemi pek çok farklı sebebe bağlıdır. Öfke, güç ve evrimsel faktörler tecavüzü açıklamak için akademisyenler tarafından öne sürülmüş başlıca savları oluşturmaktadır.
Öfke ve kontrol
Amerikalı klinik psikolog , 2002 tarihli bir çalışmasında tecavüzcülerin, tecavüzcü olmayanlara kıyasla kadınlara karşı daha öfkeli olduklarını, kadınları kontrol etme isteklerinin daha fazla olduğunu, antisosyal ve hipermasküline kişilik özelliklerine sahip olduklarını iddia etmiştir.
Evrimsel ve sosyobiyolojik faktörler
İnsan tecavüzünün, diğer hayvanlarda görülen baskı ve güç ile çiftleşmeyi kapsayan benzer eylemlere homolog olduğu öne sürülmüştür. Psikolog , The Great Sex Divide adlı kitabında tecavüzün, insan cinsel seçiliminde başarısız olan erkek bireyler tarafından adapte edilmiş bir üreme stratejisi olduğunu, rızalı cinsel ilişki mümkün olmadığında bireyin soyunun tükenmesi veya baskı yoluyla cinsel ilişki arasındaki seçim sonucunda ortaya çıktığını iddia etmiştir.
Evrimsel biyolog ve antropolog Craig T. Palmer adlı kitaplarında, erkeklerin efor sarf etmeden çok sayıda çocuğa, kadınların ise çok fazla efor sarf ederek sınırlı sayıda çocuğa sahip olabildiğini, bu yüzden kadınların daha seçici davrandıklarını, tecavüzün ise erkeklerin üreme stratejisi olarak geliştiğini savunur. Akademisyenler, bu savlarına destek olarak tecavüzcülerin genellikle çocuk doğuracak yaştaki kadınları kurban olarak seçmelerini, kurbana fiziksel zararın üreme şansını azaltacağı için failin genellikle sadece kurbanı kontrol edecek kadar şiddet uygulamasını ve pek çok kültürde tecavüzün kadına değil, kadının kocasına karşı işlenmiş bir suç olarak ele alınmasını göstermiştir.
Türler
Vajen yolu ile ırza geçme
Kadının vajinasına penis ya da yabancı madde sokulması ile gerçekleşen, kadının rızası dışındaki ırza geçme türüdür.
Vajinal yolla ırza geçmede; genital organlar çevresinde, göğüslerde, boyunda, uyluk iç yüzlerinde ve gluteal bölgelerde ekimoz, erozyon ve eritem gibi travmatik lezyonlar oluşabilir. Cinsel organlar dışında vücudun diğer yerlerinde de bunun gibi belirtiler bulunabilir. Vajina içinde ve dışında genital bölge çevresinde olayın mağduru ve failini iç çamaşırlarında meni ve meni lekeleri bulunabilir.
Oral
Zorla oral birleşme gerçekleştirmek de tecavüz sayılmaktadır. Eylem; akıl ve bedensel zayıflıktan yararlanılarak gerçekleştirilmedikçe ve zor kullanılmadıkça ırza geçme olarak kabul edilmez.
Irza geçmeye teşebbüs
Kişi bütün hazırlıklarını tamamlamış, ancak eylemin gerçekleştirilmesi sırasında kişinin elinde olmayan bir nedenle eylem gerçekleşemez ise, bir başka anlatımla kişi amacına ulaşamazsa olay, ırza geçmeye teşebbüstür. Kişinin direnç göstermesi durumunda olay teşebbüs aşamasında kalır. Eksik veya tam teşebbüs hâlinde anüs ve vajen çevresinde sıyrıklar, ekimozlar ve yırtıklar görülebilir.
Dağılım
Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi, tecavüzün kurbanlarının çoğunlukla kadın, faillerinin ise çoğunlukla erkek olduğunu açıklamıştır. Kadınlara karşı tecavüzün büyük bir kısmının polise iletilmediği, tecavüz kurbanı sayısının ise aslen bildirildiğinden daha çok olduğu düşünülmektedir.
Tecavüzlerin çoğu, kurbanın tanıdığı biri tarafından gerçekleştirilmekte olup yabancı biri tarafından tecavüz daha nadir olmaktadır. Amerikalı Rape, Abuse & Incest National Network adlı kuruluşa göre her 10 tecavüzden 7'sinde kurban faili tanımaktadır.
Yasal Yaptırımlar
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 102. maddesinin 2. fıkrasına göre birine tecavüz eden kişi 12 yıldan az olmamak üzere hapis cezası ile cezalandırılır. Suçun mağduru faile karşı tazminat davası açarak, uğradığı maddi ve manevi zararların giderilmesini de talep edebilir.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Türk Ceza Hukukunda İşkence ve Tecavüz 24 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
- ^ "Sexual violence chapter 6" (PDF). World Health Organization. 2002. 11 Eylül 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2015.
- ^ "Rape". dictionary.reference.com. 15 Nisan 2011. 16 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2020.
- ^ "Rape". legal-dictionary.thefreedictionary.com. 15 Nisan 2011. 26 Ekim 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2020.
- ^ "Violence against women". World Health Organization. 11 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2017.
- ^ Human Rights WatchNo Escape: Male Rape In U.S. Prisons. Part VII. Anomaly or Epidemic: The Incidence of Prisoner-on-Prisoner Rape. 3 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; estimates that 100,000–140,000 violent male-male rapes occur in U.S. prisons annually; compare with FBI statistics 16 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. that estimate 90,000 violent male-female rapes occur annually.
- ^ WHO (23 Kasım 2012). "Violence against women". who.int. World Health Organization. 11 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2013.
- ^ Thornhill, Randy; Palmer, Craig T. (2000). A natural history of rape biological bases of sexual coercion. Cambridge, Massachusetts: MIT Press. ISBN .
- ^ Pinker, Steven (2003), "Chapter 19: children", Pinker, Steven (Ed.), The blank slate: the modern denial of human nature, Londra: Penguin Group, ss. 372-399, ISBN .
- ^ Oliva, Janet R. Sexually Motivated Crimes: Understanding the Profile of the Sex Offender and Applying Theory to Practice. Boca Raton, FL: CRC Press, 2013.Pg 72
- ^ Oliva, Janet R. Sexually Motivated Crimes: Understanding the Profile of the Sex Offender and Applying Theory to Practice. Boca Raton, FL: CRC Press, 2013.Pg 72
- ^ (Mart–Nisan 2011). "Understanding the predatory nature of sexual violence". Sexual Assault Report. 14 (4): 49-64. 20 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2014. Pdf. 18 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ ; Miller, Paul M. (Şubat 2002). "Repeat rape and multiple offending among undetected rapists". . 17 (1): 73-84. doi:10.1891/vivi.17.1.73.33638. (PMID) 11991158. Pdf. 19 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Wilson, Glenn. The Science of Sex: Glenn Wilson on Rape. The Great Sex Divide, pp. 128–131. http://www.heretical.com/wilson/rape.html 30 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Thornhill, Randy; Palmer, Craig T. (2000). "Why Men Rape". www.csus.edu. 11 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2018.
- ^ Harrendorf, Haskenan, Malby, Stefan, Marku, Steven. "International Statistics on Crime and Justice" (PDF). www.unodc.org. United Nations Office on Drugs and Crimes. 28 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).
- ^ Finley, Laura (2018). "Acquaintance rape". Smith, Merril D. (Ed.). Encyclopedia of Rape and Sexual Violence, Volume 1. ABC-CLIO. s. 1. ISBN .
- ^ Smith, Merril D., (Ed.) (2018). "Stranger rape". Encyclopedia of Rape and Sexual Violence, Volume 2. ABC-CLIO. s. 430. ISBN .
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2024.
| Sınıflandırma | D |
|---|---|
| Dış kaynaklar |
|
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Irza gecme veya tecavuz kisinin rizasi disinda cinsel iliskide bulunulmasini kapsayan bir cinsel saldiri turu Tecavuz fiziksel guc baski otorite istismari kullanilarak ve riza veremeyecek durumdaki resit olmayan bilinci kapali veya zihinsel engelli kisilerle cinsel iliskiye girerek gerceklestirilir 1 2 3 Irza gecme Cinsel saldiriSoylu kadin Lucretia nin Roma Krali Tarquin tarafindan tecavuze ugramasini betimleyen Tarquin ve Lucretia adli tablo Bu olay Roma Kralligi nin devrilmesine ve Roma Cumhuriyeti nin kurulmasina yol acan olaylarin baslangic noktasi oldu Tecavuzun dogrudan bir sonucu olarak Lucretia intihar etti Tecavuzcu cogunlukla erkek tecavuz edilen ise cogunlukla kadindir 4 ancak erkegin baska bir erkege ve kadinin baska bir kadina veya erkege tecavuzu de gozlemlenebilir ve bunlarin onemli bir kisminin gercekte oldugundan daha az rapor edildigi dusunulmektedir 5 Tecavuz uluslararasi catismalar esnasinda meydana gelebilir Savas tecavuzu ve cinsel kolelik insanlik ve savas sucu olarak kabul edilir Eger tecavuzdeki amac belli bir etnik grubu ortadan kaldirmak ise soykirimin bir parcasi da olabilir Icindekiler 1 Nedenler 1 1 Ofke ve kontrol 1 2 Evrimsel ve sosyobiyolojik faktorler 2 Turler 2 1 Vajen yolu ile irza gecme 2 2 Oral 2 3 Irza gecmeye tesebbus 3 Dagilim 4 Yasal Yaptirimlar 5 Ayrica bakiniz 6 Dis baglantilar 7 KaynakcaNedenlerdegistirDunya Saglik Orgutu kadinlara karsi islenen cinsel siddetin nedenleri arasinda aile ici onura ve cinsel safliga inanc erkeklerin cinsellik beklentisi ve cinsel siddete karsi gucsuz yasal yaptirimlari gostermistir 6 Tecavuzu aciklayan tek bir neden yoktur ve tecavuzcunun bu eylemi pek cok farkli sebebe baglidir Ofke guc ve evrimsel faktorler tecavuzu aciklamak icin akademisyenler tarafindan one surulmus baslica savlari olusturmaktadir 7 8 9 10 Ofke ve kontroldegistir Amerikali klinik psikolog David Lisak 2002 tarihli bir calismasinda tecavuzculerin tecavuzcu olmayanlara kiyasla kadinlara karsi daha ofkeli olduklarini kadinlari kontrol etme isteklerinin daha fazla oldugunu antisosyal ve hipermaskuline kisilik ozelliklerine sahip olduklarini iddia etmistir 11 12 Evrimsel ve sosyobiyolojik faktorlerdegistir Insan tecavuzunun diger hayvanlarda gorulen baski ve guc ile ciftlesmeyi kapsayan benzer eylemlere homolog oldugu one surulmustur Psikolog Glenn Wilson The Great Sex Divide adli kitabinda tecavuzun insan cinsel seciliminde basarisiz olan erkek bireyler tarafindan adapte edilmis bir ureme stratejisi oldugunu rizali cinsel iliski mumkun olmadiginda bireyin soyunun tukenmesi veya baski yoluyla cinsel iliski arasindaki secim sonucunda ortaya ciktigini iddia etmistir 13 Evrimsel biyolog Randy Thornhill ve antropolog Craig T Palmer A Natural History of Rape adli kitaplarinda erkeklerin efor sarf etmeden cok sayida cocuga kadinlarin ise cok fazla efor sarf ederek sinirli sayida cocuga sahip olabildigini bu yuzden kadinlarin daha secici davrandiklarini tecavuzun ise erkeklerin ureme stratejisi olarak gelistigini savunur Akademisyenler bu savlarina destek olarak tecavuzculerin genellikle cocuk doguracak yastaki kadinlari kurban olarak secmelerini kurbana fiziksel zararin ureme sansini azaltacagi icin failin genellikle sadece kurbani kontrol edecek kadar siddet uygulamasini ve pek cok kulturde tecavuzun kadina degil kadinin kocasina karsi islenmis bir suc olarak ele alinmasini gostermistir 14 TurlerdegistirVajen yolu ile irza gecmedegistir Kadinin vajinasina penis ya da yabanci madde sokulmasi ile gerceklesen kadinin rizasi disindaki irza gecme turudur Vajinal yolla irza gecmede genital organlar cevresinde goguslerde boyunda uyluk ic yuzlerinde ve gluteal bolgelerde ekimoz erozyon ve eritem gibi travmatik lezyonlar olusabilir Cinsel organlar disinda vucudun diger yerlerinde de bunun gibi belirtiler bulunabilir Vajina icinde ve disinda genital bolge cevresinde olayin magduru ve failini ic camasirlarinda meni ve meni lekeleri bulunabilir Oraldegistir Zorla oral birlesme gerceklestirmek de tecavuz sayilmaktadir Eylem akil ve bedensel zayifliktan yararlanilarak gerceklestirilmedikce ve zor kullanilmadikca irza gecme olarak kabul edilmez Irza gecmeye tesebbusdegistir Kisi butun hazirliklarini tamamlamis ancak eylemin gerceklestirilmesi sirasinda kisinin elinde olmayan bir nedenle eylem gerceklesemez ise bir baska anlatimla kisi amacina ulasamazsa olay irza gecmeye tesebbustur Kisinin direnc gostermesi durumunda olay tesebbus asamasinda kalir Eksik veya tam tesebbus halinde anus ve vajen cevresinde siyriklar ekimozlar ve yirtiklar gorulebilir Dagilimdegistir nbsp 100 000 kisi basina dusen kadin tecavuzu olaylari 2018 Birlesmis Milletler Uyusturucu ve Suc Ofisi tecavuzun kurbanlarinin cogunlukla kadin faillerinin ise cogunlukla erkek oldugunu aciklamistir Kadinlara karsi tecavuzun buyuk bir kisminin polise iletilmedigi tecavuz kurbani sayisinin ise aslen bildirildiginden daha cok oldugu dusunulmektedir 15 Tecavuzlerin cogu kurbanin tanidigi biri tarafindan gerceklestirilmekte olup yabanci biri tarafindan tecavuz daha nadir olmaktadir 16 Amerikali Rape Abuse amp Incest National Network adli kurulusa gore her 10 tecavuzden 7 sinde kurban faili tanimaktadir 17 Yasal Yaptirimlardegistir5237 sayili Turk Ceza Kanunu nun 102 maddesinin 2 fikrasina gore birine tecavuz eden kisi 12 yildan az olmamak uzere hapis cezasi ile cezalandirilir Sucun magduru faile karsi tazminat davasi acarak ugradigi maddi ve manevi zararlarin giderilmesini de talep edebilir 18 Ayrica bakinizdegistirDuzeltici tecavuz Tecavuz kulturuDis baglantilardegistir nbsp Wikimedia Commons ta Tecavuz ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Turk Ceza Hukukunda Iskence ve Tecavuz 24 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Kaynakcadegistir Sexual violence chapter 6 PDF World Health Organization 2002 11 Eylul 2008 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 5 Aralik 2015 Rape dictionary reference com 15 Nisan 2011 16 Agustos 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Agustos 2020 Rape legal dictionary thefreedictionary com 15 Nisan 2011 26 Ekim 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Agustos 2020 Violence against women World Health Organization 11 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Eylul 2017 Human Rights WatchNo Escape Male Rape In U S Prisons Part VII Anomaly or Epidemic The Incidence of Prisoner on Prisoner Rape 3 Eylul 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi estimates that 100 000 140 000 violent male male rapes occur in U S prisons annually compare with FBI statistics 16 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi that estimate 90 000 violent male female rapes occur annually WHO 23 Kasim 2012 Violence against women who int World Health Organization 11 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2013 Thornhill Randy Palmer Craig T 2000 A natural history of rape biological bases of sexual coercion Cambridge Massachusetts MIT Press ISBN 978 1 282 09687 5 Pinker Steven 2003 Chapter 19 children Pinker Steven Ed The blank slate the modern denial of human nature Londra Penguin Group ss 372 399 ISBN 978 1 101 20032 2 Oliva Janet R Sexually Motivated Crimes Understanding the Profile of the Sex Offender and Applying Theory to Practice Boca Raton FL CRC Press 2013 Pg 72 Oliva Janet R Sexually Motivated Crimes Understanding the Profile of the Sex Offender and Applying Theory to Practice Boca Raton FL CRC Press 2013 Pg 72 Lisak David Mart Nisan 2011 Understanding the predatory nature of sexual violence Sexual Assault Report 14 4 49 64 20 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2014 Pdf 18 Eylul 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Lisak David Miller Paul M Subat 2002 Repeat rape and multiple offending among undetected rapists Violence amp Victims 17 1 73 84 doi 10 1891 vivi 17 1 73 33638 PMID 11991158 Pdf 19 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Wilson Glenn The Science of Sex Glenn Wilson on Rape The Great Sex Divide pp 128 131 http www heretical com wilson rape html 30 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Thornhill Randy Palmer Craig T 2000 Why Men Rape www csus edu 11 Haziran 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mayis 2018 Harrendorf Haskenan Malby Stefan Marku Steven International Statistics on Crime and Justice PDF www unodc org United Nations Office on Drugs and Crimes 28 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Finley Laura 2018 Acquaintance rape Smith Merril D Ed Encyclopedia of Rape and Sexual Violence Volume 1 ABC CLIO s 1 ISBN 978 1 44 084489 8 Smith Merril D Ed 2018 Stranger rape Encyclopedia of Rape and Sexual Violence Volume 2 ABC CLIO s 430 ISBN 978 1 44 084489 8 Arsivlenmis kopya 27 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Haziran 2024 SiniflandirmaDICD 9 CM E960 1MeSH D011902Dis kaynaklarMedlinePlus 001955 https tr wikipedia org w index php title Tecavuz amp oldid 33512425 sayfasindan alinmistir