Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pyrus communis caucasica (Kafkas yaban armudu), Rosaceae (gülgiller) familyasından bir bitki alt türüdür. Deniz seviyesinden 1.600 metre yüksekliğe kadar olan bölgelerde yetişir. Kafkasya bölgesinin endemik bitkilerinden biridir.
| Pyrus communis caucasica | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Üçlü adlandırma | |||||||||||||||||
| Pyrus communis subsp. caucasica (Fed.), in P.H.Davis (ed.), Fl. Turkey 4: 163 (1972). | |||||||||||||||||
Gürcistan’da yaygın olarak yetişir ve Gürcüce adı olan “panta” (პანტა) Artvin bölgesinde de kullanılmaktadır. Hızlı büyüyen ve dikenli bir bitki olan Pyrus communis caucasica, orta boyda ya da uzun bir ağaçtır. Salkım biçiminde beyaz çiçek açar ve uzun saplı yaprağı tek parçadır. Saplı meyvesi yendiği gibi sirke ve votka yapımında kullanılır. Kerestesi kıymetlidir. Pyrus communis subsp. caucasica fidanlarından başka cins armutların aşılanmasında anaç olarak yararlanılmaktadır.
Genel özellikleri
Genellikle dar, oval bir taç geliştiren değişken bir büyüme tarzına sahip bir ağaçtır. Yükseklik yaklaşık 15–20 m, genişlik yaklaşık 10 metredir. Yaşlı ağaçların koyu gri ve bazen neredeyse siyah olan bir gövdesi vardır. Genellikle derin oluklu ve bazen küçük parçalar halinde dökülüor. Genç dallar hafif tüylü başlar, ancak kısa sürede çıplak kalır. Grimsi kahverengiye dönerler ve bazen dikenleri vardır. Yaprakların şekli çok değişkendir. Yuvarlak, oval veya eliptik ve parlak koyu yeşildirler, kenarları keskin testere dişlidir. Beyaz çiçekler Nisan ayı sonlarında bolca çiçek açar. Çiçekler, yaklaşık 4 cm çapında, birlikte 5 ila 9'luk demetler halinde büyür. Yenilebilir, oldukça tatsız armut biçimli meyveler sonbaharda gelişir. Nötr ve kireçli toprak ister ve kuraklığa karşı dayanıklıdır.
Dağılımı
Kafkasya'nın endemik türü olan Pyrus communis subsp. caucasica, Gürcistan'daki 11 yabani armut ağacı türü arasında en yaygın olanıdır ve yerel armut türlerinin atası olarak kabul edilir. Kafkas yaban armudu ağacı ayrıca Macaristan, İran, Makedonya, Moldova, Polonya, Romanya, Rusya, Sırbistan ve Ukrayna’da da görülmektedir. Ancak Kafkas bölgesi dışındaki bu varlığını, bu ağacın Sovyet döneminde uzaktaki bahçelere başka cins armutları aşılamak için anaç fidan olarak dikilmiş olmasına borçludur.
Asırlık armut ağacı: "Panta"
Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı Yoncalı köyünde bulunan ve “panta” olarak adlandırılan bir ağacın yaklaşık 1.500 yaşında olduğunu tahmin edilmektedir. Bu ağacın varlığı da Kafkas yaban armudunun uzun ömürlü bir ağaç olduğunu göstermektedir. Çevre genişliği 6,6 metre olan panta armudu ağacı, 2,1 metre çapında ve 18,5 metre boyundadır. Ağacın tescil edilmesi için çalışmalar başlatılmıştır.
Panta (პანტა), Gürcüce bir kelime olup yaygın olarak Kafkas yaban armuduna verilen isimdir. Bununla birlikte yaban elmasına da panta denir.
Dış bağlantılar
![image]()
Vikitür'de Pyrus communis subsp. caucasica ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.![image]()
Wikimedia Commons'ta Pyrus communis subsp. caucasica ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.
Kaynakça
- ^ . 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ekim 2020.
- ^ . www.vdberk.com.tr. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022.
- ^ ""Dünyanın En Yaşlı Armut Ağacı Artvin'de Bulunmuş Olabilir"". 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ekim 2020.
- ^ "en yaşlı armut ağacı Artvin Şavşat Yoncalı köyünde/ The oldest pear tree in the World."". 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ekim 2020.
- ^ "პანტა", A Comprehensive Georgian-English Dictionary, 2006, 2 cilt 26 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pyrus communis caucasica Kafkas yaban armudu Rosaceae gulgiller familyasindan bir bitki alt turudur Deniz seviyesinden 1 600 metre yukseklige kadar olan bolgelerde yetisir Kafkasya bolgesinin endemik bitkilerinden biridir Pyrus communis caucasicaBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube TracheophytaSinif MagnoliopsidaTakim RosalesFamilya RosaceaeCins PyrusTur P communisAlt tur P c subsp caucasicaUclu adlandirmaPyrus communissubsp caucasica Fed in P H Davis ed Fl Turkey 4 163 1972 Gurcistan da yaygin olarak yetisir ve Gurcuce adi olan panta პანტა Artvin bolgesinde de kullanilmaktadir Hizli buyuyen ve dikenli bir bitki olan Pyrus communis caucasica orta boyda ya da uzun bir agactir Salkim biciminde beyaz cicek acar ve uzun sapli yapragi tek parcadir Sapli meyvesi yendigi gibi sirke ve votka yapiminda kullanilir Kerestesi kiymetlidir Pyrus communis subsp caucasica fidanlarindan baska cins armutlarin asilanmasinda anac olarak yararlanilmaktadir Genel ozellikleriGenellikle dar oval bir tac gelistiren degisken bir buyume tarzina sahip bir agactir Yukseklik yaklasik 15 20 m genislik yaklasik 10 metredir Yasli agaclarin koyu gri ve bazen neredeyse siyah olan bir govdesi vardir Genellikle derin oluklu ve bazen kucuk parcalar halinde dokuluor Genc dallar hafif tuylu baslar ancak kisa surede ciplak kalir Grimsi kahverengiye donerler ve bazen dikenleri vardir Yapraklarin sekli cok degiskendir Yuvarlak oval veya eliptik ve parlak koyu yesildirler kenarlari keskin testere dislidir Beyaz cicekler Nisan ayi sonlarinda bolca cicek acar Cicekler yaklasik 4 cm capinda birlikte 5 ila 9 luk demetler halinde buyur Yenilebilir oldukca tatsiz armut bicimli meyveler sonbaharda gelisir Notr ve kirecli toprak ister ve kurakliga karsi dayaniklidir DagilimiKafkasya nin endemik turu olan Pyrus communis subsp caucasica Gurcistan daki 11 yabani armut agaci turu arasinda en yaygin olanidir ve yerel armut turlerinin atasi olarak kabul edilir Kafkas yaban armudu agaci ayrica Macaristan Iran Makedonya Moldova Polonya Romanya Rusya Sirbistan ve Ukrayna da da gorulmektedir Ancak Kafkas bolgesi disindaki bu varligini bu agacin Sovyet doneminde uzaktaki bahcelere baska cins armutlari asilamak icin anac fidan olarak dikilmis olmasina borcludur Asirlik armut agaci Panta Artvin ilinin Savsat ilcesine bagli Yoncali koyunde bulunan ve panta olarak adlandirilan bir agacin yaklasik 1 500 yasinda oldugunu tahmin edilmektedir Bu agacin varligi da Kafkas yaban armudunun uzun omurlu bir agac oldugunu gostermektedir Cevre genisligi 6 6 metre olan panta armudu agaci 2 1 metre capinda ve 18 5 metre boyundadir Agacin tescil edilmesi icin calismalar baslatilmistir Panta პანტა Gurcuce bir kelime olup yaygin olarak Kafkas yaban armuduna verilen isimdir Bununla birlikte yaban elmasina da panta denir Dis baglantilarVikitur de Pyrus communis subsp caucasica ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Wikimedia Commons ta Pyrus communis subsp caucasica ile ilgili coklu ortam kategorisi bulunur Kaynakca 9 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Ekim 2020 Arsivlenmis kopya 29 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ekim 2020 www vdberk com tr 24 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Ocak 2022 Dunyanin En Yasli Armut Agaci Artvin de Bulunmus Olabilir 28 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ekim 2020 en yasli armut agaci Artvin Savsat Yoncali koyunde The oldest pear tree in the World 3 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ekim 2020 პანტა A Comprehensive Georgian English Dictionary 2006 2 cilt 26 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5