Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kafkasya karma ormanları, Kafkas Dağları, Küçük Kafkas sıradağları ve Karadeniz'in doğu ucundaki Kuzey Anadolu Dağları'nda konumlanmış geniş yapraklı karma ormanlardan oluşan ekolojik bölgedir.
| Inhaltsverzeichnis umschalten Kafkasya karma ormanları | |
|---|---|
 | |
 Baduksko Gölü, Karaçay-Çerkesya, Rusya | |
| Coğrafya | |
| Ülke(ler) | |
| Koordinatlar | 41°45′0″K 44°15′0″D / 41.75000°K 44.25000°D |
| Özellikler | |
| Durum | kritik, tehdit altında |
| Koruma alanı | 30.540 km2 |
| Biyom | Ilıman bölge yaprak döken ve karma ormanlar |
| Biyocoğrafik bölge | Palearktik |
| Bitki türü | |
| Hayvan türü | |
| Sıradağlar | Elbruz Dağı, Kuzey Anadolu Dağları |
| Yüzölçümü | 170.405 km2 (65.794 sq mi) |
| Yağış miktarı | 1500-2000 mm |
| Wikimedia Commons | |
Coğrafya
170.405 kilometrelik alanı kaplayan ekolojik bölge, Ermenistan, Azerbaycan, Gürcistan, İran, Rusya ve Türkiye'ye yayılmıştır. Büyük Kafkaslar olarak bilinen sıradağlar, Karadeniz'in kuzeyinden Hazar Denizi'ne doğru uzanmaktadır. Kafkasya, Avrupa ve Asya arasındaki geleneksel sınırı oluşturmaktadır. Kafkasya'nın en yüksek noktası 5.642 metre yüksekliğindeki Elbruz Dağı'dır. Ekolojik bölge, Kafkasya'nın güneyinde yer alan Küçük Kafkaslar ve Karadeniz'in güney kıyısı boyunca uzanan Kuzey Anadolu Dağları'nın doğu ucunu da içermektedir.
İklim
Ilıman iklim rakıma göre değişiklik göstermektedir. Ekolojik bölgenin batı kesiminde ortalama yıllık yağış daha fazladır. Doğu Karadeniz'de yıllık yağış miktarı 1500 ile 2000 mm arasındayken, ekolojik bölgenin doğu ve güney kesimlerinde bu rakam 600 ile 1000 mm arasındadır.
Bitki örtüsü
Ekolojik bölgede görülen bitki toplulukları rakıma göre değişiklik göstermektedir.
400-2000 metre arasında görülen ılıman karma ormanlar, ekolojik bölgenin yaklaşık %70'ini kaplamaktadır. Geniş yapraklı ağaçlar alçak kesimlerde daha sık görülürken, yüksek rakımlı yerlerde kozalaklı ağaçlar yaygındır.
Rakımın 400 ila 1000 metre arasında değiştiği yerlerde, Gürcü meşesi (Quercus iberica), adi gürgen (Carpinus betulus) ve yağışlı bölgelerde Anadolu kestanesi (Castanea sativa) yaygın olarak görülmektedir. 1000-1500 metre arasında ise oryantal kayın (Fagus orientalis) ve daha kuru bölgelerde Kafkas meşesi (Quercus macranthera) yaygındır.
1500 metreden sonra ise Doğu Karadeniz göknarı (Abies nordmanniana), Kafkas ladini (Picea orientalis) ve sarıçam (Pinus sylvestris var. Hamata) gibi kozalaklı ağaçlar yaygınlaşır. Cüce ormanları, 1800-2000 metre yükseklikteki ağaç sınırına yakının yerlerde görülmektedir. Nemli bölgelerde çoğunlukla huş ağacı (tüylü huş, Litwinowii ve Betula raddeana) ve daha kuru bölgelerde Oryantal meşesi ve Kafkas çamı yaygındır.
Subalpin çayırları 1800-2500 metre arasında, alpin çayırları 2500-3000 metre arasında, Rhododendron caucasicum çayırları ise 2000-2800 metre arasında görülmektedir. Subnival bitkiler ve likenler 3000-4000 metre arasında yaygındır.
Fauna
Ekolojik bölgede yaşayan büyük toynaklı memelilere Doğu Kafkas dağ keçisi (Capra cylindricornis), Batı Kafkas dağ keçisi (Capra caucasica), çengel boynuzlu dağ keçisi (Rupicapra rupicapra caucasica), muflon (Ovis orientalis gmelini), maral (Cervus elaphus maral) ve yaban keçisi (Capra aegagrus) örnek olarak gösterilebilir. Doğu Kafkas dağ keçisi ve Batı Kafkas dağ keçisi, sırasıyla Kafkas Dağları'nın doğu ve batı kısımlarında endemiktir. Bölgede yırtıcı hayvanlara ise Avrasya boz ayısı (Ursus arctos arctos), kurt (Canis lupus) ve İran parsı (Panthera pardus tulliana) örnek olarak gösterilebilir.
Kaya kartalı (Aquila chrysaetos) ve sakallı akbaba (Gypaetus barbatus) bölgede görülen yırtıcı kuşlardandır. Bölgedeki diğer yerleşik kuşlar ise Kafkas kara orman tavuğu (Lyrurus mlokosiewiczi), dağ horozu (Tetrao mlokosiewiczi),Kafkas kekliği (Tetraogallus caucasicus), büyük çütre (Carpodacus rubicilla) ve büyük kızılkuyruk'tur (Phoenicurus erythrogaster). Yerli su kuşları arasında boz ördek (Mareca strepera), ötücü kuğu (Cygnus cygnus), elmabaş patka (Aythya ferina), karabaş patka (Aythya marila), bayağı altın göz (Bucephala clangula) ve tepeli pelikan (Pelicanus crispus) bulunur.
Korunan alanlar
2017 yılında yapılan bir değerlendirme, ekolojik bölgenin %18'inin koruma altında olduğu tespit edilmiştir. Korunan alanlar arasında Lagodehi Koruma Alanları, Borcomi-Haragauli Millî Parkı, Tuşeti Ulusal Parkı, Zagatala Devlet Tabiatı Koruma Alanı ve Kafkas Biyosfer Rezervi yer almaktadır.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- "Western Asia: Georgia, Russia, Azerbaijan, Turkey, Armenia". Terrestrial Ecoregions. World Wildlife Fund.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kafkasya karma ormanlari Kafkas Daglari Kucuk Kafkas siradaglari ve Karadeniz in dogu ucundaki Kuzey Anadolu Daglari nda konumlanmis genis yaprakli karma ormanlardan olusan ekolojik bolgedir Inhaltsverzeichnis umschalten Kafkasya karma ormanlariBaduksko Golu Karacay Cerkesya RusyaCografyaUlke ler Azerbaycan Ermenistan Gurcistan Iran Rusya TurkiyeKoordinatlar41 45 0 K 44 15 0 D 41 75000 K 44 25000 D 41 75000 44 25000OzelliklerDurumkritik tehdit altindaKoruma alani30 540 km2BiyomIliman bolge yaprak doken ve karma ormanlarBiyocografik bolgePalearktikBitki turuAnadolu kestanesi Carpinus betulus Dogu Karadeniz goknari Dogu kayini Dogu ladini Saricam Ispir mesesiHayvan turuBati Kafkas dag kecisi Cengel boynuzlu dag kecisi Yaban kecisi Maral Avrasya boz ayisi Kurt Iran parsi Kaya kartali Sakalli akbabaSiradaglarElbruz Dagi Kuzey Anadolu DaglariYuzolcumu170 405 km2 65 794 sq mi Yagis miktari1500 2000 mmWikimedia CommonsCografya170 405 kilometrelik alani kaplayan ekolojik bolge Ermenistan Azerbaycan Gurcistan Iran Rusya ve Turkiye ye yayilmistir Buyuk Kafkaslar olarak bilinen siradaglar Karadeniz in kuzeyinden Hazar Denizi ne dogru uzanmaktadir Kafkasya Avrupa ve Asya arasindaki geleneksel siniri olusturmaktadir Kafkasya nin en yuksek noktasi 5 642 metre yuksekligindeki Elbruz Dagi dir Ekolojik bolge Kafkasya nin guneyinde yer alan Kucuk Kafkaslar ve Karadeniz in guney kiyisi boyunca uzanan Kuzey Anadolu Daglari nin dogu ucunu da icermektedir IklimIliman iklim rakima gore degisiklik gostermektedir Ekolojik bolgenin bati kesiminde ortalama yillik yagis daha fazladir Dogu Karadeniz de yillik yagis miktari 1500 ile 2000 mm arasindayken ekolojik bolgenin dogu ve guney kesimlerinde bu rakam 600 ile 1000 mm arasindadir Bitki ortusuEkolojik bolgede gorulen bitki topluluklari rakima gore degisiklik gostermektedir 400 2000 metre arasinda gorulen iliman karma ormanlar ekolojik bolgenin yaklasik 70 ini kaplamaktadir Genis yaprakli agaclar alcak kesimlerde daha sik gorulurken yuksek rakimli yerlerde kozalakli agaclar yaygindir Rakimin 400 ila 1000 metre arasinda degistigi yerlerde Gurcu mesesi Quercus iberica adi gurgen Carpinus betulus ve yagisli bolgelerde Anadolu kestanesi Castanea sativa yaygin olarak gorulmektedir 1000 1500 metre arasinda ise oryantal kayin Fagus orientalis ve daha kuru bolgelerde Kafkas mesesi Quercus macranthera yaygindir 1500 metreden sonra ise Dogu Karadeniz goknari Abies nordmanniana Kafkas ladini Picea orientalis ve saricam Pinus sylvestris var Hamata gibi kozalakli agaclar yayginlasir Cuce ormanlari 1800 2000 metre yukseklikteki agac sinirina yakinin yerlerde gorulmektedir Nemli bolgelerde cogunlukla hus agaci tuylu hus Litwinowii ve Betula raddeana ve daha kuru bolgelerde Oryantal mesesi ve Kafkas cami yaygindir Subalpin cayirlari 1800 2500 metre arasinda alpin cayirlari 2500 3000 metre arasinda Rhododendron caucasicum cayirlari ise 2000 2800 metre arasinda gorulmektedir Subnival bitkiler ve likenler 3000 4000 metre arasinda yaygindir FaunaEkolojik bolgede yasayan buyuk toynakli memelilere Dogu Kafkas dag kecisi Capra cylindricornis Bati Kafkas dag kecisi Capra caucasica cengel boynuzlu dag kecisi Rupicapra rupicapra caucasica muflon Ovis orientalis gmelini maral Cervus elaphus maral ve yaban kecisi Capra aegagrus ornek olarak gosterilebilir Dogu Kafkas dag kecisi ve Bati Kafkas dag kecisi sirasiyla Kafkas Daglari nin dogu ve bati kisimlarinda endemiktir Bolgede yirtici hayvanlara ise Avrasya boz ayisi Ursus arctos arctos kurt Canis lupus ve Iran parsi Panthera pardus tulliana ornek olarak gosterilebilir Kaya kartali Aquila chrysaetos ve sakalli akbaba Gypaetus barbatus bolgede gorulen yirtici kuslardandir Bolgedeki diger yerlesik kuslar ise Kafkas kara orman tavugu Lyrurus mlokosiewiczi dag horozu Tetrao mlokosiewiczi Kafkas kekligi Tetraogallus caucasicus buyuk cutre Carpodacus rubicilla ve buyuk kizilkuyruk tur Phoenicurus erythrogaster Yerli su kuslari arasinda boz ordek Mareca strepera otucu kugu Cygnus cygnus elmabas patka Aythya ferina karabas patka Aythya marila bayagi altin goz Bucephala clangula ve tepeli pelikan Pelicanus crispus bulunur Korunan alanlar2017 yilinda yapilan bir degerlendirme ekolojik bolgenin 18 inin koruma altinda oldugu tespit edilmistir Korunan alanlar arasinda Lagodehi Koruma Alanlari Borcomi Haragauli Milli Parki Tuseti Ulusal Parki Zagatala Devlet Tabiati Koruma Alani ve Kafkas Biyosfer Rezervi yer almaktadir Kaynakca wwf org tr 28 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Ekim 2020 Murat Ozkan 3 Ocak 2020 turktarim gov tr 7 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Ekim 2020 Dis baglantilar Western Asia Georgia Russia Azerbaijan Turkey Armenia Terrestrial Ecoregions World Wildlife Fund Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link