Kakaç, Kars ilinin Arpaçay ilçesine bağlı bir köydür.
Kakaç | |
---|---|
Kars'ın konumu | |
Kakaç Kakaç'ın Kars'taki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Kars |
İlçe | Arpaçay |
Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
Rakım | 2300 m |
Nüfus (2022) | |
• Toplam | 88 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0474 |
İl plaka kodu | 36 |
Posta kodu | 36730 |
Tarihçe
Kakaç köyünün eski adı Kagari'dir. Kagari (კაგარი) adı, Gürcüceden Türkçeye Kagar (كاكار) şeklinde girmiştir. Bu yer adı sonradan Kagaç ve Kakaç'a dönüşmüştür. Nitekim 1886 Rus nüfus sayımında Kagaç (Кагачъ), 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde ise Kakaç (قاقاچ) olarak geçer.
Kagari köyü, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Palakatsio'daki yerleşim yerlerinden biridir. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve yerleşimi 1578 yılında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyün camisinin yerinde bulunan eski kilise Kagari Kilisesi de bu dönemden kalmış olmalıdır.
Kagari köyü, Osmanlı hakimiyetinin başlarında, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre, Gürcistan Vilayeti içinde, Çıldır livasının Canbaz nahiyesine bağlıydı. Bu tarihte köy, Kagar-i Ulya (Yukarı Kagari) ve Kagar-i Süfla (Aşağı Kagari) olmak üzere ik ayrı köy olarak yazılmıştır. Bu defterdeki kayda göre iki yerleşim de boşalmıştı.
Çıldır Eyaleti'nin 1694-1732 dönemini kapsayan Osmanlı cebe defterinde köyün adı geçmemektedir. Bunun üzerinden iki yerleşim olarak kaydedilmiş olan Kagari'nin bu dönemden önce yeniden meskun hale gelmediği söylenebilir. 1878 yılında ise, Sultaniye şeklinde kaydedilmiş olan Kagari yeniden meskun hale gelmişti ve köyde 13 hane bulunuyordu.
Kagari, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca savaş tazminatı kapsamında Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakılmış. Rus idaresinin 1886 nüfus sayımında Ardahan sancağının Çıldır kazasına bağlı Çala nahiyesinin dokuz köyünden biriydi. Köyde bulunan 17 hanede, 79'u erke ve 71'i kadın olmak üzere, 150 kişi yaşıyordu. Bir hanede bulunan 7 Kürt dışında, nüfusun tamamı Karapapaklardan oluşuyordu.
Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili 1902 yılında Çıldır Gölü etrafındaki köyleri gezmiş ve kesme taştan inşa edildiğini söylediği Kagari Kilisesi'ni incelemiştir. Gürcü gazeteci ve araştırmacı Konstantine Martvileli, 1917 yılında köy hakkında ayrıntılı bilgi vermiş, o da küçük bir kiliseden söz etmiştir. Martvileli'nin adını Kakaçi (კაკაჩი) şeklinde yazdığı köy hakkında verdiği bilgiye göre, Kagari köyü Çıldır Gölü kıyısında yer alıyordu ve köyün göle uzanan ucuna dalgalara karşı iri taşlardan bir set yapılmıştı. Köydeki kayalıklarda çok sayıda keklik yuvası bulunuyordu.
Kagari köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Kakaç adıyla kaydedilmiştir. Bu sırada köy Kars vilayetinin Çıldır kazasının Çala nahiyesine bağlıydı. 1940 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahip olan köyün nüfusu 234 kişiden oluşuyordu. 1965 genel nüfus sayımında Kakaç köyünün nüfusu 432 kişiye çıkmıştı ve bu nüfus içinde sadece 77 kişi okuma yazma biliyordu.
Kakaç köyü, 23 Kasım 1997 tarih ve 23179 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan İçişleri Bakanlığı'nın 21.11.1997 tarih ve 97/48293 sayılı sınır tespit kararı ile Ardahan ili Çıldır ilçesinden ayrılarak Kars'ın Arpaçay ilçesine bağlanmıştır.
Kakaç köyünde varlığı bilinen tek tarihsel yapı, bugünkü caminin yerinde inşa edilmiş olan eski köy kilisesidir. Tamamen yıkılmış olan Kagari Kilisesi'nden geriye duvarlarda kullanılmış kesme taşlar ve harçlı duvar parçalarıdır.
Coğrafya
Köy, Kars il merkezine 80 km, Arpaçay ilçe merkezine 38 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 88 |
2021 | 87 |
2020 | 96 |
2019 | 101 |
2018 | 96 |
2017 | 88 |
2016 | 87 |
2015 | 91 |
2014 | 90 |
2013 | 89 |
2012 | 100 |
2011 | 109 |
2010 | 103 |
2009 | 102 |
2008 | 102 |
2007 | 97 |
2000 | 122 |
1990 | 276 |
1985 | 375 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 24 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Kars Arpaçay Kakaç Köy Nüfusu". Nufusune.com. 22 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mayıs 2020.
- ^ a b "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი : გამოკვლევა : წიგნი III), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 401". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2024.
- ^ a b "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı" - Sıra no: 410". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2024.
- ^ a b
- ^ a b 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო–კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 73. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (ჩილდირის ვილაიეთის ჯაბა დავთარი : 1694-1732 წწ.), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979. 30 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი : გამოკვლევა : წიგნი III), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 402". 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2024.
- ^ Ekvtime Takaişvili, Материалы по археологии Кавказа, собранные экспедициями Московского археологического общества : Выпуск XII veya Христианские памятники, Moskova, 1909, s. VII.
- ^ "Konstantine Martvileli, "Ardahan Bölgesinde" (არტაანის მხარეში), Sakartvelo gazetesi, 4 Ekim 1917, sayı: 217". 28 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2024.
- ^ "1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 351" (PDF). 27 Haziran 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Mart 2024.
- ^ "1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 357" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Mart 2024.
- ^ "Sınır Tespit Kararları". Resmî Gazete. Kasım 1997. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Mayıs 2020.
- ^ . YerelNet.org.tr. 21 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2020.
- ^ "İl, ilçe ve bucaklara göre köy nüfusları - 2000". TÜİK. 8 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Kakaç, Arpaçay için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kakac Kars ilinin Arpacay ilcesine bagli bir koydur KakacKoyKars in konumuKakacKakac in Kars taki konumuUlkeTurkiyeIlKarsIlceArpacayCografi bolgeDogu Anadolu BolgesiRakim2300 mNufus 2022 Toplam88Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0474Il plaka kodu36Posta kodu36730TarihceKakac koyunun eski adi Kagari dir Kagari კაგარი adi Gurcuceden Turkceye Kagar كاكار seklinde girmistir Bu yer adi sonradan Kagac ve Kakac a donusmustur Nitekim 1886 Rus nufus sayiminda Kagac Kagach 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde ise Kakac قاقاچ olarak gecer Kagari koyu tarihsel Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Palakatsio daki yerlesim yerlerinden biridir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve yerlesimi 1578 yilinda Gurculerden ele gecirmistir Koyun camisinin yerinde bulunan eski kilise Kagari Kilisesi de bu donemden kalmis olmalidir Kagari koyu Osmanli hakimiyetinin baslarinda 1595 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli mufassal defterine gore Gurcistan Vilayeti icinde Cildir livasinin Canbaz nahiyesine bagliydi Bu tarihte koy Kagar i Ulya Yukari Kagari ve Kagar i Sufla Asagi Kagari olmak uzere ik ayri koy olarak yazilmistir Bu defterdeki kayda gore iki yerlesim de bosalmisti Cildir Eyaleti nin 1694 1732 donemini kapsayan Osmanli cebe defterinde koyun adi gecmemektedir Bunun uzerinden iki yerlesim olarak kaydedilmis olan Kagari nin bu donemden once yeniden meskun hale gelmedigi soylenebilir 1878 yilinda ise Sultaniye seklinde kaydedilmis olan Kagari yeniden meskun hale gelmisti ve koyde 13 hane bulunuyordu Kagari 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca savas tazminati kapsaminda Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakilmis Rus idaresinin 1886 nufus sayiminda Ardahan sancaginin Cildir kazasina bagli Cala nahiyesinin dokuz koyunden biriydi Koyde bulunan 17 hanede 79 u erke ve 71 i kadin olmak uzere 150 kisi yasiyordu Bir hanede bulunan 7 Kurt disinda nufusun tamami Karapapaklardan olusuyordu Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili 1902 yilinda Cildir Golu etrafindaki koyleri gezmis ve kesme tastan insa edildigini soyledigi Kagari Kilisesi ni incelemistir Gurcu gazeteci ve arastirmaci Konstantine Martvileli 1917 yilinda koy hakkinda ayrintili bilgi vermis o da kucuk bir kiliseden soz etmistir Martvileli nin adini Kakaci კაკაჩი seklinde yazdigi koy hakkinda verdigi bilgiye gore Kagari koyu Cildir Golu kiyisinda yer aliyordu ve koyun gole uzanan ucuna dalgalara karsi iri taslardan bir set yapilmisti Koydeki kayaliklarda cok sayida keklik yuvasi bulunuyordu Kagari koyu 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Kakac adiyla kaydedilmistir Bu sirada koy Kars vilayetinin Cildir kazasinin Cala nahiyesine bagliydi 1940 genel nufus sayiminda ayni idari konuma sahip olan koyun nufusu 234 kisiden olusuyordu 1965 genel nufus sayiminda Kakac koyunun nufusu 432 kisiye cikmisti ve bu nufus icinde sadece 77 kisi okuma yazma biliyordu Kakac koyu 23 Kasim 1997 tarih ve 23179 sayili Resmi Gazete de yayimlanan Icisleri Bakanligi nin 21 11 1997 tarih ve 97 48293 sayili sinir tespit karari ile Ardahan ili Cildir ilcesinden ayrilarak Kars in Arpacay ilcesine baglanmistir Kakac koyunde varligi bilinen tek tarihsel yapi bugunku caminin yerinde insa edilmis olan eski koy kilisesidir Tamamen yikilmis olan Kagari Kilisesi nden geriye duvarlarda kullanilmis kesme taslar ve harcli duvar parcalaridir CografyaKoy Kars il merkezine 80 km Arpacay ilce merkezine 38 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2022 882021 872020 962019 1012018 962017 882016 872015 912014 902013 892012 1002011 1092010 1032009 1022008 1022007 972000 1221990 2761985 375Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 24 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Mayis 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p q Kars Arpacay Kakac Koy Nufusu Nufusune com 22 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mayis 2020 a b Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი გამოკვლევა წიგნი III Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 401 15 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2024 a b Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Kars oblasti Sira no 410 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2024 a b a b 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2015 s 73 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 7362 5 Defter i Caba i Eyalet i Cildir 1694 1732 ჩილდირის ვილაიეთის ჯაბა დავთარი 1694 1732 წწ Yayima hazirlayan Tsisana Abuladze Tiflis 1979 30 Aralik 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი გამოკვლევა წიგნი III Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 402 15 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2024 Ekvtime Takaisvili Materialy po arheologii Kavkaza sobrannye ekspediciyami Moskovskogo arheologicheskogo obshestva Vypusk XII veya Hristianskie pamyatniki Moskova 1909 s VII Konstantine Martvileli Ardahan Bolgesinde არტაანის მხარეში Sakartvelo gazetesi 4 Ekim 1917 sayi 217 28 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2024 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 351 PDF 27 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Mart 2024 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 357 PDF 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Mart 2024 Sinir Tespit Kararlari Resmi Gazete Kasim 1997 23 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Mayis 2020 YerelNet org tr 21 Mart 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Mayis 2020 Il ilce ve bucaklara gore koy nufuslari 2000 TUIK 8 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Nisan 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarKakac Arpacay icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft