Arpaçay

Arpaçay, Kars ilinin bir ilçesi.

Arpaçay
İlçe
Türkiye'de bulunduğu yer
İlçe sınırları haritası
Ülke	Türkiye
İl	Kars
Coğrafi bölge	Doğu Anadolu Bölgesi
İdare
• Kaymakam	Lokman Önder
• Belediye başkanı	Zeki Elma (AK Parti)
Yüzölçümü
• Toplam	650 km²
Rakım	1450 m
Nüfus  (2018)
• Toplam	17,373
• Kır	13,892
• Şehir	2.384
Zaman dilimi	(TSİ)
İl alan kodu	474
İl plaka kodu	36
Resmî site www.arpacay.gov.tr

Tarihçe

1927 yılında birleştirilen Şöregel (Kızılçakçak) ile Zarşat(Arpaçay) kazalarının birleştirilerek ilçenin doğusundan geçen Arpaçayı'ndan etkilenilerek verilmiş isimdir.

Azerbaycan ve Kafkas ellerinden Azeriler ve Karapapaklar (Terekemeler), Kars çevresinden Yerliler ile daha sonra Erivan (Revan)'dan Kürtler yerleşmiş olup; kendi örf ve adetlerine bağlı kalmakla birlikte aralarında uyum sağlamışlardır.

Coğrafya

Arpaçay İlçesi, doğusunda Ermenistan toprakları ve Akyaka ilçesi, güneyinde Kars İli bulunmakta olup; kuzeyinde Çıldır İlçesi ve batısında da Susuz ilçe toprakları ile çevrilidir. Ermenistan ile olan sınır uzunluğu ise 10 km.'dir.

İlçenin alanı 605 km² olup, yüksekliği (rakım) 1675 metredir.

Arazi az dalgalı olup, küçük çaplı tepeler vardır. İlçe hudutlarından geçen Kars Çayı'ndan başka, bir kısmı ilçe sınırlarında kalan Çıldır Gölünden akan suyu bulunmaktadır.

İklim

İklimi karasal karakter gösterir. Yazın ortalama sıcaklık 19.7 °C, kışın ortalama -4.3 °C dir.

Kar yağışında ortalama kar kalınlığı ilçe merkezinde 42 cm olmakta, yağmur ise m² ye 30–40 kg arası düşmektedir.

Nüfus

2020 yılı Adrese Dayalı Nüfus Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre toplam 16.276 kişinin yaşadığı Arpaçay’da nüfusun 2.384’ü ilçe merkezinde, 13.892’si ise köylerde yaşamaktadır. Nüfusun cinsiyete göre dağılımına bakıldığında toplam Erkek nüfusun 8.404, toplam Kadın nüfusunun ise 7.872 olduğu görülmektedir.

Koç köyü, Kars tarihi boyunca İlk Belde belediyesi unvanını taşıyan tek yerleşim yeridir.

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
1927	25.208	356	24.852
1935	33.466	536	32.930
1940	37.059	863	36.196
1945	40.725	881	39.844
1950	47.021	1.234	45.787
1955	53.819	1.372	52.447
1960	57.408	1.554	55.854
1965	59.911	2.303	57.608
1970	61.528	3.111	58.417
1975	62.310	2.651	59.659
1980	58.982	3.151	55.831
1985	57.995	3.414	54.581
1990	27.016	2.815	24.201
2000	24.995	4.453	20.542
2007	21.673	2.983	18.690
2008	20.962	2.737	18.225
2009	20.442	2.468	17.974
2010	20.154	2.503	17.651
2011	19.832	2.549	17.283
2012	19.724	2.956	16.768
2013	19.302	2.844	16.458
2014	18.737	2.843	15.894
2015	18.156	2.870	15.286
2016	17.728	2.893	14.835
2017	17.316	2.893	14.423
2018	17.373	2.858	14.515
2019	16.645	2.374	14.271
2020	16.276	2.384	13.892

İdari yapı

Arpaçay'a bir belde ve 47 köy bağlıdır. Merkez belediyesinden başka Koçköy kasabasında da belediye teşkilatı vardır. İlçe belediyesinin kuruluşu 1927, Koçköy Belediyesi’nin kuruluşu ise 1972 yılında olmuştur. İlçe merkezi ve köylerin yerleşimi genellikle toplu ve düzlük olmakla beraber Akmazdam, Dağköy, Kardeştepe, Taşbaşı, Taşlıağıl, Melikköy, Karakale, Hasançavuş, Kıraç, Bacıoğlu ve Çıldır istikametindeki 8 köy dağlık karakter gösterir. 21 Kasım 1997 tarih ve 97/48293 sayılı müşterek kararname ile Çıldır ilçesine bağlı 8 köy ilçemize bağlanmış ve 40 olan köy sayısı 47'ye çıkmıştır.

İlçe Teşkilatı Bulunan Genel İdare Kuruluşları

Millî Eğitim Müdürlüğü, Tapu Sicil Müdürlüğü, Nüfus Müdürlüğü, Mal Müdürlüğü, Tarım İlçe Müdürlüğü, Müftülük, Adliye, Askerlik Şubesi, Sağlık Grup Başkanlığı, İlçe Jandarma Komutanlığı, İlçe Emniyet Amirliği, Posta İşleme Müdürlüğü, Türk Telekom, Meteoroloji Müdürlüğü, TEAŞ Müdürlüğü, TEDAŞ Başmühendisliği, Özel İdare Müdürlüğü, Köy Hizmetleri Bakımevi ve Karayolları Bakımevi.

Resmi kurumlardan Kaymakamlık Büroları, Mal Müdürlüğü, Tapu Sicil Müdürlüğü, Adliye ve Nüfus Müdürlüğü Hükûmet Konağı'nda diğer kuruluşlar kendi binalarında hizmet vermektedir.

Dış bağlantılar

• Yerelnet27 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .

Notlar

1. ^ Akyaka ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.

Kaynakça

1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Eylül 2015. 
2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Eylül 2015. 
3. ^ ^{a b} . 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012. 
4. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
5. ^ (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
6. ^  . (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
7. ^  . (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
8. ^  . (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
9. ^  . (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
10. ^  . (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
11. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
12. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
13. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
14. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
15. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
16. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
17. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
18. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
19. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
20. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
21. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
22. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
23. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
24. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
25. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
26. ^ ^{a b c d e f}
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Arpaçay Nüfusu - Kars". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()
    • "Kars Arpaçay Nüfusu". nufusune.com. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler ()