Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kalabalıkların Adamı (İng. The Man of the Crowd), Edgar Allan Poe tarafından yazılmış kısa öykü. İsimsiz bir anlatıcının kalabalık Londra sokaklarında bir adamı takip etmesini anlatan öykü ilk defa 1840'ta yayımlandı.
| "Kalabalıkların Adamı" | |
|---|---|
 tarafından 1923 tarihli Londra baskısı için çizilen illüstrasyon | |
| Yazar | Edgar Allan Poe |
| Özgün adı | "The Man of the Crowd" |
| Ülke | ABD |
| Dil | İngilizce |
| Tür | Kısa öykü |
| Yayımlanma | Eş zamanlı olarak: Atkinson's Casket' |
Özet
Öykü, Jean de La Bruyère'nin Karakterler isimli kitabından yapılan bir alıntıdan oluşan epigraf ile başlar: "Ce grand malheur, de ne pouvoir être seul". "Tek başına olamamak gibi büyük bir talihsizlik" anlamına gelen bu alıntı, yazarın daha önceki öykülerinden olan Metzengerstein'da da kullanılmıştır.
Ne olduğu belirtilmeyen bir hastalığı yeni atlatmış olan isimsiz bir anlatıcı, Londra'da isimsiz bir kafede oturmaktadır. Dışarıdaki kalabalığı hayranlıkla seyrederken, insanların etraflarını saran yoğun insan topluluğuna rağmen kendilerini yalnız hissettiklerini düşünmektedir. Anlatıcı, yoldan geçenleri sınıflandırarak farklı özelliklerini düşünür. Gece çökerken, kalabalığın arasında altmış beş yetmiş yaşlarında bir adamın çehresi dikkatini çeker, çünkü bu yüzde "mutlak bir özgünlük" vardır. Adam, zayıf, kısa boylu, dermansız görünümlüdür; güzel kumaşlardan yapılmış kirli ve eski elbiseler giymektedir. Anlatıcı kafeyi terk edip adamı izlemeye başlar.
Yaşlı adam pazar yerlerinden ve dükkânlardan geçer ancak hiçbir şey almaz. Şehrin fakir mahalleleri boyunca yürüdükten sonra, Londra'nın gösterişli merkezine geri döner. Gecenin kalanında ve ertesi gün boyunca yaşlı adam bu yolu yürümeye devam ederken anlatıcı da onu sürekli takip eder. Bitkin düşen anlatıcı sonunda yaşlı adamın önünü keser, ancak adam onu fark etmeden yürümeye devam eder. Sonunda anlatıcı, adamın "büyük suçları dâhice işleyecek bir tip" olduğuna hükmeder çünkü esrarengiz biçimde kalabalıklardan uzak kalmayı başaramamaktadır.
Analiz
Öyküde anlatıcının yaşlı adama karşı hissettiği monomanik saplantının sebebi, adamın yüz ifadesindeki mutlak bir özgünlük'tür. Anlatıcı yoldan geçen herkesi belirli bir kategoriye dahil eder, ancak sadece bu adamı kategorize edemez. Anlatıcının adamın neden bu kadar etkisinde kaldığı öyküde açıkça belirtilmez, ancak iki adamın aynı kişinin iki farklı karakterini temsil ettiği ima edilir. Buna göre, yaşlı adam anlatıcının gizli kalmış bir yönünü temsil eder; ancak anlatıcı bunu farkına varamaz.
Yaşlı adam kalabalığın arasında kaybettiği bir dostunu aramak ya da işlediği bir suçun hatıralarından kurtulmak amacıyla dolaşıyor olabilir. Öyküde adamın bir suçlu olduğu iması, pelerininin altında gözüken hançer ile verilir ve her ne suç işlediyse, bu yüzden kalabaklılar arasında sürekli yürümeye mahkûm olduğu öne sürülür. Adamın sürekli sokaklarda dolaşmasının sebebinin belirsiz oluşu, Amontillado Fıçısı'ndaki cinayet sebebinin belirsizliğine benzer. Poe öyküye özellikle mistik bir hava katmış ve okuyucunun yaşlı adamın sırrını kendince tahmin etmesini sağlamak istemiştir.
Öykünün başında anlatıcı, tıpkı Walt Whitman'ın isimli şiirinde yaptığı gibi, yoldan geçen insanları inceleyip kategorize eder. Ancak Poe'nun anlatıcısında Whitman'ın coşkulu tavrı görülmez. Anlatıcı gördüğü insanların dış görünüşleri inceleyerek ve ufak bazı ayrıntılara dikkat ederek, onlar hakkında birçok bilgi elde eder. Örneğin bir adamın kulağının üst tarafı sarkmıştır; demek ki adam kulağının üzerinde kalem taşımayı huy edinmiş bir memurdur. Ufak detaylardan yola çıkarak bir sonuca varma yeteneği, Poe'nun daha sonra yaratacağı dedektif karakteri olan 'de de kullanılacaktır.
Şehir hakkında çok az belirleyici bilgi verilmesine rağmen, öykünün Londra'da geçmesi önemlidir. 1840'ta Londra, 750.000 nüfusla dünyanın en büyük şehriydi. Poe koruyucu ailesi olan Allan'ların yanında kaldığı dönemden dolayı Londra'ya ilişkin hatıralara sahipti; ancak öyküde muhtemelen Charles Dickens'ın Londra caddeleri hakkında yaptığı ayrıntılı tasvirlerden de yararlanmıştı. Bu öykü de dahil olmak üzere birkaç hikâyesinde Poe, modern şehirleri, yükselen suç oranlarıyla bağdaştırmıştır.
Yayımlanma geçmişi
Öykü ilk defa, Atkinson's Casket ve dergilerinin Aralık 1840 sayılarında eş zamanlı yayımlandı. Bu aynı zamanda, ikinci derginin son sayısıydı. Öykü daha sonra Wiley & Putnam yayınevinden çıkan Tales by Edgar A. Poe başlıklı öykü derlemesine alındı.
Kaynakça
- ^ a b c d Öykünün Türkçe isminin ve alıntıların alındığı çeviri: Poe, Edgar Allan. Bütün Hikâyeleri, çeviren: Dost Körpe, İthaki Yayınları, 2002. s. 299 - 306
- ^ Poe, Edgar Allan. Bütün Hikâyeleri, çeviren: Dost Körpe, İthaki Yayınları, 2002. 161 numaralı not, s. 953
- ^ a b c d Sova, Dawn B. Edgar Allan Poe: A to Z. New York City: Checkmark Books, 2001: 147.
- ^ a b c Sweeney, Susan Elizabeth (2003). "The Magnifying Glass: Spectacular Distance in Poe's "Man of the Crowd" and Beyond". Poe Studies/Dark Romanticism. 36 (1-2). s. 3.
- ^ Özgün metinde "the absolute idiosyncrasy of expression" olarak geçer.
- ^ Sova, Dawn B. Edgar Allan Poe: A to Z. New York City: Checkmark Books, 2001: 148.
- ^ a b c Kennedy, J. Gerald. Poe, Death, and the Life of Writing. Yale University Press, 1987: 118.
- ^ Quinn, Arthur Hobson. Edgar Allan Poe: A Critical Biography. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 1998: 310.
- ^ Hoffman, Daniel. Poe Poe Poe Poe Poe Poe Poe. Louisiana State University Press, 1972: 245.
- ^ Person, Leland S. "Poe and Nineteenth-Century Gender Constructions". A Historical Guide to Edgar Allan Poe içinde, editör: J. Gerald Kennedy. Oxford University Press, 2001: 158.
- ^ Stashower, Daniel. The Beautiful Cigar Girl: Mary Rogers, Edgar Allan Poe, and the Invention of Murder. New York: Dutton, 2006: 113.
- ^ Meyers, Jeffrey: Edgar Allan Poe: His Life and Legacy. New York: Cooper Square Press, 2000: 115.
- ^ Kennedy, J. Gerald. "Introduction: Poe in Our Time". A Historical Guide to Edgar Allan Poe içinde. Oxford University Press, 2001: 9.
- ^ Quinn, Arthur Hobson. Edgar Allan Poe: A Critical Biography. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 1998: 464–466.
Dış bağlantılar
- Edgar Allan Poe Society6 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .'de öykünün yayımlanma geçmişi 13 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kalabaliklarin Adami Ing The Man of the Crowd Edgar Allan Poe tarafindan yazilmis kisa oyku Isimsiz bir anlaticinin kalabalik Londra sokaklarinda bir adami takip etmesini anlatan oyku ilk defa 1840 ta yayimlandi Kalabaliklarin Adami tarafindan 1923 tarihli Londra baskisi icin cizilen illustrasyonYazarEdgar Allan PoeOzgun adi The Man of the Crowd UlkeABDDilIngilizceTurKisa oykuYayimlanmaEs zamanli olarak Atkinson s Casket OzetOyku Jean de La Bruyere nin Karakterler isimli kitabindan yapilan bir alintidan olusan epigraf ile baslar Ce grand malheur de ne pouvoir etre seul Tek basina olamamak gibi buyuk bir talihsizlik anlamina gelen bu alinti yazarin daha onceki oykulerinden olan Metzengerstein da da kullanilmistir Ne oldugu belirtilmeyen bir hastaligi yeni atlatmis olan isimsiz bir anlatici Londra da isimsiz bir kafede oturmaktadir Disaridaki kalabaligi hayranlikla seyrederken insanlarin etraflarini saran yogun insan topluluguna ragmen kendilerini yalniz hissettiklerini dusunmektedir Anlatici yoldan gecenleri siniflandirarak farkli ozelliklerini dusunur Gece cokerken kalabaligin arasinda altmis bes yetmis yaslarinda bir adamin cehresi dikkatini ceker cunku bu yuzde mutlak bir ozgunluk vardir Adam zayif kisa boylu dermansiz gorunumludur guzel kumaslardan yapilmis kirli ve eski elbiseler giymektedir Anlatici kafeyi terk edip adami izlemeye baslar Yasli adam pazar yerlerinden ve dukkanlardan gecer ancak hicbir sey almaz Sehrin fakir mahalleleri boyunca yurudukten sonra Londra nin gosterisli merkezine geri doner Gecenin kalaninda ve ertesi gun boyunca yasli adam bu yolu yurumeye devam ederken anlatici da onu surekli takip eder Bitkin dusen anlatici sonunda yasli adamin onunu keser ancak adam onu fark etmeden yurumeye devam eder Sonunda anlatici adamin buyuk suclari dahice isleyecek bir tip olduguna hukmeder cunku esrarengiz bicimde kalabaliklardan uzak kalmayi basaramamaktadir AnalizOykude anlaticinin yasli adama karsi hissettigi monomanik saplantinin sebebi adamin yuz ifadesindeki mutlak bir ozgunluk tur Anlatici yoldan gecen herkesi belirli bir kategoriye dahil eder ancak sadece bu adami kategorize edemez Anlaticinin adamin neden bu kadar etkisinde kaldigi oykude acikca belirtilmez ancak iki adamin ayni kisinin iki farkli karakterini temsil ettigi ima edilir Buna gore yasli adam anlaticinin gizli kalmis bir yonunu temsil eder ancak anlatici bunu farkina varamaz Yasli adam kalabaligin arasinda kaybettigi bir dostunu aramak ya da isledigi bir sucun hatiralarindan kurtulmak amaciyla dolasiyor olabilir Oykude adamin bir suclu oldugu imasi pelerininin altinda gozuken hancer ile verilir ve her ne suc islediyse bu yuzden kalabaklilar arasinda surekli yurumeye mahkum oldugu one surulur Adamin surekli sokaklarda dolasmasinin sebebinin belirsiz olusu Amontillado Ficisi ndaki cinayet sebebinin belirsizligine benzer Poe oykuye ozellikle mistik bir hava katmis ve okuyucunun yasli adamin sirrini kendince tahmin etmesini saglamak istemistir Oykunun basinda anlatici tipki Walt Whitman in isimli siirinde yaptigi gibi yoldan gecen insanlari inceleyip kategorize eder Ancak Poe nun anlaticisinda Whitman in coskulu tavri gorulmez Anlatici gordugu insanlarin dis gorunusleri inceleyerek ve ufak bazi ayrintilara dikkat ederek onlar hakkinda bircok bilgi elde eder Ornegin bir adamin kulaginin ust tarafi sarkmistir demek ki adam kulaginin uzerinde kalem tasimayi huy edinmis bir memurdur Ufak detaylardan yola cikarak bir sonuca varma yetenegi Poe nun daha sonra yaratacagi dedektif karakteri olan de de kullanilacaktir Sehir hakkinda cok az belirleyici bilgi verilmesine ragmen oykunun Londra da gecmesi onemlidir 1840 ta Londra 750 000 nufusla dunyanin en buyuk sehriydi Poe koruyucu ailesi olan Allan larin yaninda kaldigi donemden dolayi Londra ya iliskin hatiralara sahipti ancak oykude muhtemelen Charles Dickens in Londra caddeleri hakkinda yaptigi ayrintili tasvirlerden de yararlanmisti Bu oyku de dahil olmak uzere birkac hikayesinde Poe modern sehirleri yukselen suc oranlariyla bagdastirmistir Yayimlanma gecmisiOyku ilk defa Atkinson s Casket ve dergilerinin Aralik 1840 sayilarinda es zamanli yayimlandi Bu ayni zamanda ikinci derginin son sayisiydi Oyku daha sonra Wiley amp Putnam yayinevinden cikan Tales by Edgar A Poe baslikli oyku derlemesine alindi Kaynakca a b c d Oykunun Turkce isminin ve alintilarin alindigi ceviri Poe Edgar Allan Butun Hikayeleri ceviren Dost Korpe Ithaki Yayinlari 2002 s 299 306 Poe Edgar Allan Butun Hikayeleri ceviren Dost Korpe Ithaki Yayinlari 2002 161 numarali not s 953 a b c d Sova Dawn B Edgar Allan Poe A to Z New York City Checkmark Books 2001 147 ISBN 0 8160 4161 X a b c Sweeney Susan Elizabeth 2003 The Magnifying Glass Spectacular Distance in Poe s Man of the Crowd and Beyond Poe Studies Dark Romanticism 36 1 2 s 3 Ozgun metinde the absolute idiosyncrasy of expression olarak gecer Sova Dawn B Edgar Allan Poe A to Z New York City Checkmark Books 2001 148 ISBN 0 8160 4161 X a b c Kennedy J Gerald Poe Death and the Life of Writing Yale University Press 1987 118 ISBN 0 300 03773 2 Quinn Arthur Hobson Edgar Allan Poe A Critical Biography Baltimore The Johns Hopkins University Press 1998 310 ISBN 0 8018 5730 9 Hoffman Daniel Poe Poe Poe Poe Poe Poe Poe Louisiana State University Press 1972 245 ISBN 0 8071 2321 8 Person Leland S Poe and Nineteenth Century Gender Constructions A Historical Guide to Edgar Allan Poe icinde editor J Gerald Kennedy Oxford University Press 2001 158 ISBN 0 19 512150 3 Stashower Daniel The Beautiful Cigar Girl Mary Rogers Edgar Allan Poe and the Invention of Murder New York Dutton 2006 113 ISBN 0 525 94981 X Meyers Jeffrey Edgar Allan Poe His Life and Legacy New York Cooper Square Press 2000 115 ISBN 0 8154 1038 7 Kennedy J Gerald Introduction Poe in Our Time A Historical Guide to Edgar Allan Poe icinde Oxford University Press 2001 9 ISBN 0 19 512150 3 Quinn Arthur Hobson Edgar Allan Poe A Critical Biography Baltimore The Johns Hopkins University Press 1998 464 466 ISBN 0 8018 5730 9Dis baglantilarEdgar Allan Poe Society6 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde de oykunun yayimlanma gecmisi 13 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce