Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kalafat Mehmet Paşa (ö. 1792, Gelibolu), I. Abdülhamid saltanatında, 1 Eylül 1778 - 21 Ağustos 1779 tarihleri arasında on bir ay yirmi gün sadrazamlik yapmış Osmanlı devlet adamıdır.
| Kalafat Mehmed Paşa | |
|---|---|
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 1 Eylül 1778 - 21 Ağustos 1779 | |
| Hükümdar | I. Abdülhamid |
| Yerine geldiği | Darendeli Mehmed Paşa |
| Yerine gelen | Silahdar Karavezir Seyyid Mehmed Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Ölüm | 1792 Gelibolu |
Hayatı
Gençliği ve askerlik kariyeri
Sofya taraflarında doğmuş Bulgar asıllı olduğu belirtilir. Rusçuk ayanından Çelebi Mehmet Ağa'nın çiftlik çorbacısı, yani amele başı, olarak çalışmaya başlamıştır. Bu sırada İslamiyet'i kabul etmiş ve sonra da İstanbul'a gelip yeniçeri ocağına yazılmıştır.
Ocakta önce ocak çorbacılarından Kilerci Mustafa Ağa'ya intisap etmiştir. Şubat 1748'de Kilerci Mustafa Ağa ilk defa yeniçeri ağası olunca Mehmet Ağa'yı silahdarı yapmıştır. Fakat 1749'da, Kilerci Mustafa Ağa bir sene sonra azledilmiş ve yerine kul kethüdası Hasan Ağa yeniçeri ağalığına getirilmiştir. Bunun üzerine Kalafat Mehmet Ağa îdam edileceğinden korkarak firar etmiştir. 1750'de Kilerci Mustafa Ağa'nın ikinci defa yeniçeri ağası tayini üzerine Mehmet Ağa yeniden hizmete girip ocak hiyerarşisi içinde yükselerek, sırasıyla çavuş, başçavuş olmuştur. 1768 Osmanlı-Rus seferinde Edirne ağası olmuş ve sonra İstanbul'a davet edilerek sekban başılığı görevine tayin edilmiş ve daha sonra kul kethüdası olmuştur.
Yeniçeri ağası Kapıkıran Mehmet Ağa ocak erkanının memnun olmamalarından dolayı azledilmiş, 13 Ağustos 1770'te Kalafat Mehmet Ağa yeniçeri ağalığına getirilmiştir. Ama işinde ağır hareketi ve o makama ehil olmadığı söylenerek üç buçuk ay sonra, yani 27 Kasım'da azledilmiş ve Tekfurdağı (Tekirdağı)'nda sürgüne gönderilmiştir. Sonra da hanesinde oturması şartıyla İstanbul'a dönmesine izin verilmiştir.
Yeniçeri ocaklıları İstanbul'a cepheden döndükten sonra Mehmet Ağa, ikinci defa sekbanbaşı ve Şubat 1777 ta da ikinci defa yeniçeri ağalığına tayin edilmiştir.
Sadrazamlığı
Rus Çarlığı'nın Kırım'ı Rusya'ya tamamıyla bağlamak için uyguladığı yaptırım ve baskıların incelemesi için 2 Ocak 1778'de Babıali'de toplanan bir devlet ricali heyeti Osmanlı Devleti'nin bunları önlemek için gerekli yaptırımlar uygulaması kararı almıştı.
Kalafat Mehmet Paşa'ya sekban başılıkta ve ağalıkta hizmeti görüldüğünden dolayı bir iş başarır diye Eylül 1778 de Darendeli Cebecizade Mehmed Paşa'nın yerine sadrazamlık verildi.
Ekim 1778'de yapılan bir Divan toplantısında uygulanan yaptırımların Rusya'nın Kırım'a yaptığı baskıları önleyemediği görülüp Rusya'ya karşı savaş açma kararının alındı.
Bu kararı uygulamak için 9 Ağustos 1778 Cezayirli Gazi Hasan Paşa serdarlığı altında Osmanlı donanması Samsun'dan harekete geçti. Osmanlı Devleti İstanbul'da oturan Selim Giray'ı Kırım Hani olarak tanıması ve Rusların desteği ile fiilen Kırım Hani olan Şahin Giray'a karşı isyanını destekledi. Fakat Kırım'a çıkan Selim Giray, Şahin Giray tarafından yenildi ve İstanbul'a geri dönmek zorunda kaldı.
Bu Osmanlı-Rus gerginliğine karşı Fransa ve İngiltere silahlı ama tarafsız olarak arabuluculuk teklif ettiler. Özellikle Fransız elçisinin arabulucuğu neticesinde 21 Mart 1779'da Aynalıkavak Antlaşması imzalandı. Bu genellikle Küçük Kaynarca Antlaşması'nın yeniden elden geçirilerek bazı maddelerinin Osmanlı Devleti aleyhinde değiştirilmesi şeklindeydi. Osmanlı Sultanı'nın bütün Müslümanların halifesi olduğu burada tekrar kabul edilmekle beraber Rusların Ortodoks Hristiyanların koruyucu niteliği daha da açıklığa çıkarıldı. Bunun bir sonucu Katolik olan Ermenilerin bir Katolik Ermeni İstanbul Patriği seçmeleri yasaklandı.
Diğer taraftan Basra'da isyancı olan Kerim Han Mart 1779'da oldu ve böylece Osmanlıların Basra'daki harekâtına son verilmiş oldu.
Fakat Kalafat Mehmed Paşa da selefleri gibi padişahın baş danışmanı olan 'nın her devlet işine karışması nedeniyle fazla bir iş başarmaya muvaffak olamadı. Kalafat Mehmet Paşa okur yazar olmadığı için devlet sırlarını ihtiva eden evrak ve hatta hatt-ı hümayunlar bile bu sırlara sahip olmaması gerekenlerin ellerinde gezmekte olduğu şikayetleri yayıldı.
Kalafat Mehmet Paşa bir sene bir gün sadrazam kaldıktan sonra 22 Ağustos 1779'da azledilip yerine Silahdar Karavezir Seyyid Mehmed Paşa sadrazam oldu.
Sadrazamlıktan sonraki yaşamı
Azledildikten sonra müddetsiz olarak Bozcaada'ya sürgüne gönderildi. Fakat az sonra affolundu ve Hanya muhafızlığına tayin olundu. Fakat emekliliğini istemesi üzerine Kasım 1779'da emeklilikle Gelibolu'da oturmasına müsaade edildi.
Aralık 1782'de Halil Hamid Paşa'nın sadrâzam olmasından sonra Kalafat Mehmet Paşa'ya vezirlik geri verilerek Belgrad muhafızı tayin edildi. Burada iken gözlerini kaybedip kör olduğu için emekli yapıldı.
Gelibolu'da yaklaşık on sene daha yaşadı ve 1792'de hayatını kaybetti.
Değerlendirme
Sicill-i Osmani onu şöyle değerlendirilmektedir:
Siyasi işlerde acemi, gayretli, sakin ve uysaldı.
Buna karşılık "Hâdikatü'l-Vüzera zeyli"'nde
Müslüman olarak ölmesinden başka bir hayırlı işi olmadığı, sakin, uysal ve insan suretinde bir müsekkel hayvan, sükuti ve postunu doldurmuş nümayişli bir vezir
olarak tavsif edilmektedir.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları C.IV s.268 [2]
- Danışmend, İsmail Hâmi, (1961) Osmanlı Devlet Erkâni, İstanbul:Türkiye Yayınevi.
- Buz, Ayhan, (2009) Osmanlı Sadrazamları, İstanbul: Neden Kitap, ,
- Tektaş, Nazim (2002), Sadrâzamlar Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı, İstanbul:Çatı Yayınevi (Google books: [3]7 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Darendeli Mehmed Paşa |  Osmanlı Sadrazamı 1 Eylül 1778 - 21 Ağustos 1779 | Sonra gelen: Silahdar Karavezir Seyyid Mehmed Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kalafat Mehmet Pasa o 1792 Gelibolu I Abdulhamid saltanatinda 1 Eylul 1778 21 Agustos 1779 tarihleri arasinda on bir ay yirmi gun sadrazamlik yapmis Osmanli devlet adamidir Kalafat Mehmed PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 1 Eylul 1778 21 Agustos 1779Hukumdar I AbdulhamidYerine geldigi Darendeli Mehmed PasaYerine gelen Silahdar Karavezir Seyyid Mehmed PasaKisisel bilgilerOlum 1792 GeliboluHayatiGencligi ve askerlik kariyeri Sofya taraflarinda dogmus Bulgar asilli oldugu belirtilir Ruscuk ayanindan Celebi Mehmet Aga nin ciftlik corbacisi yani amele basi olarak calismaya baslamistir Bu sirada Islamiyet i kabul etmis ve sonra da Istanbul a gelip yeniceri ocagina yazilmistir Ocakta once ocak corbacilarindan Kilerci Mustafa Aga ya intisap etmistir Subat 1748 de Kilerci Mustafa Aga ilk defa yeniceri agasi olunca Mehmet Aga yi silahdari yapmistir Fakat 1749 da Kilerci Mustafa Aga bir sene sonra azledilmis ve yerine kul kethudasi Hasan Aga yeniceri agaligina getirilmistir Bunun uzerine Kalafat Mehmet Aga idam edileceginden korkarak firar etmistir 1750 de Kilerci Mustafa Aga nin ikinci defa yeniceri agasi tayini uzerine Mehmet Aga yeniden hizmete girip ocak hiyerarsisi icinde yukselerek sirasiyla cavus bascavus olmustur 1768 Osmanli Rus seferinde Edirne agasi olmus ve sonra Istanbul a davet edilerek sekban basiligi gorevine tayin edilmis ve daha sonra kul kethudasi olmustur Yeniceri agasi Kapikiran Mehmet Aga ocak erkaninin memnun olmamalarindan dolayi azledilmis 13 Agustos 1770 te Kalafat Mehmet Aga yeniceri agaligina getirilmistir Ama isinde agir hareketi ve o makama ehil olmadigi soylenerek uc bucuk ay sonra yani 27 Kasim da azledilmis ve Tekfurdagi Tekirdagi nda surgune gonderilmistir Sonra da hanesinde oturmasi sartiyla Istanbul a donmesine izin verilmistir Yeniceri ocaklilari Istanbul a cepheden dondukten sonra Mehmet Aga ikinci defa sekbanbasi ve Subat 1777 ta da ikinci defa yeniceri agaligina tayin edilmistir Sadrazamligi Rus Carligi nin Kirim i Rusya ya tamamiyla baglamak icin uyguladigi yaptirim ve baskilarin incelemesi icin 2 Ocak 1778 de Babiali de toplanan bir devlet ricali heyeti Osmanli Devleti nin bunlari onlemek icin gerekli yaptirimlar uygulamasi karari almisti Kalafat Mehmet Pasa ya sekban basilikta ve agalikta hizmeti goruldugunden dolayi bir is basarir diye Eylul 1778 de Darendeli Cebecizade Mehmed Pasa nin yerine sadrazamlik verildi Ekim 1778 de yapilan bir Divan toplantisinda uygulanan yaptirimlarin Rusya nin Kirim a yaptigi baskilari onleyemedigi gorulup Rusya ya karsi savas acma kararinin alindi Bu karari uygulamak icin 9 Agustos 1778 Cezayirli Gazi Hasan Pasa serdarligi altinda Osmanli donanmasi Samsun dan harekete gecti Osmanli Devleti Istanbul da oturan Selim Giray i Kirim Hani olarak tanimasi ve Ruslarin destegi ile fiilen Kirim Hani olan Sahin Giray a karsi isyanini destekledi Fakat Kirim a cikan Selim Giray Sahin Giray tarafindan yenildi ve Istanbul a geri donmek zorunda kaldi Bu Osmanli Rus gerginligine karsi Fransa ve Ingiltere silahli ama tarafsiz olarak arabuluculuk teklif ettiler Ozellikle Fransiz elcisinin arabulucugu neticesinde 21 Mart 1779 da Aynalikavak Antlasmasi imzalandi Bu genellikle Kucuk Kaynarca Antlasmasi nin yeniden elden gecirilerek bazi maddelerinin Osmanli Devleti aleyhinde degistirilmesi seklindeydi Osmanli Sultani nin butun Muslumanlarin halifesi oldugu burada tekrar kabul edilmekle beraber Ruslarin Ortodoks Hristiyanlarin koruyucu niteligi daha da acikliga cikarildi Bunun bir sonucu Katolik olan Ermenilerin bir Katolik Ermeni Istanbul Patrigi secmeleri yasaklandi Diger taraftan Basra da isyanci olan Kerim Han Mart 1779 da oldu ve boylece Osmanlilarin Basra daki harekatina son verilmis oldu Fakat Kalafat Mehmed Pasa da selefleri gibi padisahin bas danismani olan nin her devlet isine karismasi nedeniyle fazla bir is basarmaya muvaffak olamadi Kalafat Mehmet Pasa okur yazar olmadigi icin devlet sirlarini ihtiva eden evrak ve hatta hatt i humayunlar bile bu sirlara sahip olmamasi gerekenlerin ellerinde gezmekte oldugu sikayetleri yayildi Kalafat Mehmet Pasa bir sene bir gun sadrazam kaldiktan sonra 22 Agustos 1779 da azledilip yerine Silahdar Karavezir Seyyid Mehmed Pasa sadrazam oldu Sadrazamliktan sonraki yasami Azledildikten sonra muddetsiz olarak Bozcaada ya surgune gonderildi Fakat az sonra affolundu ve Hanya muhafizligina tayin olundu Fakat emekliligini istemesi uzerine Kasim 1779 da emeklilikle Gelibolu da oturmasina musaade edildi Aralik 1782 de Halil Hamid Pasa nin sadrazam olmasindan sonra Kalafat Mehmet Pasa ya vezirlik geri verilerek Belgrad muhafizi tayin edildi Burada iken gozlerini kaybedip kor oldugu icin emekli yapildi Gelibolu da yaklasik on sene daha yasadi ve 1792 de hayatini kaybetti DegerlendirmeSicill i Osmani onu soyle degerlendirilmektedir Siyasi islerde acemi gayretli sakin ve uysaldi Buna karsilik Hadikatu l Vuzera zeyli nde Musluman olarak olmesinden baska bir hayirli isi olmadigi sakin uysal ve insan suretinde bir musekkel hayvan sukuti ve postunu doldurmus numayisli bir vezir olarak tavsif edilmektedir Kaynakca a b c d e Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C IV s 268 1 Dis baglantilarMehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C IV s 268 2 Danismend Ismail Hami 1961 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi Buz Ayhan 2009 Osmanli Sadrazamlari Istanbul Neden Kitap ISBN 978 975 254 278 5 Tektas Nazim 2002 Sadrazamlar Osmanli da Ikinci Adam Saltanati Istanbul Cati Yayinevi Google books 3 7 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyasi goreviOnce gelen Darendeli Mehmed Pasa Osmanli Sadrazami 1 Eylul 1778 21 Agustos 1779 Sonra gelen Silahdar Karavezir Seyyid Mehmed Pasa