|
Podolya Eyaleti veya Kamaniçe Eyaleti, (Ukraynaca:Подільський еялет, Lehçe:Ejalet podolski) Osmanlı Devleti eyaletidir. 1672 yılında kurulmuş 1699 yılında yıkılmıştır. Eyaletin yüzölçümü 20.000 km2 kadardır.
Tarihçe
17. yüzyılın ortalarında Dinyeper nehrinin sağında kalan Ukrayna topraklarının hükümdarı Petro Doroşenko, Ukrayna'nın tamamına hakim olmak için Osmanlı padişahı IV. Mehmet ile anlaşma yaparak Osmanlı himayesini kabul etmiştir. Lehistan-Litvanya Birliği'nin Petro Doroşenko'ya saldırması üzerinde 1672 yılında Padişah IV. Mehmet sefere çıkmıştır. Sefere çıkan Osmanlı Ordusu 200.000 kadardır. Podolya'nın merkezi olan Kamaniçe'ye gelen Osmanlı Ordusu, 18 Ağustos 1672 tarihinde Kamaniçe Kalesi'ni kuşatmıştır. Kalede Avusturya ve Rus kuvvetleri de vardır. Kırım Hanı ve da Osmanlı Devleti ordusundadır. 2 hafta süren kuşatmanın ardından 27 Ağustos 1672 tarihinde Kamaniçe teslim olmuştur.
Fransız Doğu bilimci Antoine Galland, Türklerin Kamaniçe Kalesi'ni kısa bir sürede aldıktan sonra buranın Kamaniçe Kalesi olup olmadığı hakkında tereddüte düştüklerini yazmıştır.
Osmanlı-Lehistan Savaşı'nın ardından 18 Ekim 1672 tarihinde Bucaş Antlaşması imzalanmış Podolya tamamen Osmanlı Devleti'nin olmuştur. Osmanlı Devleti, antlaşma imzalanmadan önce 2 Eylül 1672 tarihinde buraya beylerbeyi olarak 'yı atamış ve Podolya Eyaleti'ni kurmuştur. Bölgenin Osmanlı Devleti hakimiyetine girmesiyle birlikte eyalette yaşayan yerli halk memleketlerini terk etmiştir. Eyaletteki kiliseler camiye dönüştürülmüştür. Merkez Kamaniçe'de halk, Yahudilik dahil eyaletteki bütün dinler için bir tapınak kurmuştur. Yine Kamaniçe'den Yeniçeri olmaları için 800 kadar erkek çocuğu alınmıştır. Osmanlı Devleti'nin 5 büyük garnizonundan biri de Kamaniçe'dedir. Ayrıca Podolya Eyaleti'ndeki Kamaniçe Kalesi, stratejik açıdan Ukrayna, Leh ve Rus kuvvetlerinin kilidi durumundadır.
Podolya'yı alma hevesinde olan Lehistan-Litvanya Birliği hükümdarı III. Jan Sobieski, buradaki Türk tehdidine karşı Okopy Świętej Trójcy yakınlarına bir kale inşa ettirmiştir. Lehler, merkez Kamaniçe'yi alabilmek için defalarca saldırı düzenlemişlerdir. 1673 yılında III. Jan Sobieski, Kamaniçe'ye bir saldırı düzenlemiş fakat başarısız olmuştur.
1676-1681 yılları arasasındaki Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Bahçesaray Antlaşması sonucu Podolya verilmemiştir. Salankamen Savaşı'ndan sonra İsakçı Kalesi'ne kadar gelip, Kamaniçe Kalesi'ni kuşatan Lehler, Beylerbeyi Kahraman Bey tarafından yenilgiye uğratılmıştır.Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları sonunda 26 Ocak 1699 tarihinde imzalanan Karlofça Antlaşması'nda, Padişah II. Mustafa gönüllü olarak Podolya'yı Lehistan-Litvanya Birliği'ne vermiştir. Osmanlı Devleti, 5 Eylül 1699-22 Eylül 1699 tarihleri arası eyaleti boşaltmıştır, son Podolya Beylerbeyi Kahraman Bey, 22 Eylül 1699 tarihinde beylerbeylikten inmiştir. 23 Eylül 1699 tarihinde Kahraman Bey ve binlerce Türk, kadın ve çocukları ile burayı terk edip Hotin'e giderken ağlayarak feryat etmişlerdir. Bu sırada Ay'ın tutulması üzüntülerini arttırmıştır. Osmanlı Devleti, Podolya bölgesinde birçok iz bırakmıştır. Bugün bölgede hâlâ Osmanski soyadını taşıyanlar vardır.
Yönetim
İdari bölünüş
1672-? arası eyaletin sancakları |
Kamaniçe Sancağı, Bar Sancağı, Yazlofça Sancağı |
?-1699 arası eyaletin sancakları |
Kamaniçe Sancağı, Mejibuji Sancağı, Bar Sancağı, Yazlofça Sancağı |
- Kamaniçe Sancağı, Podolya Eyaleti'ne bağlı merkez sancak. Sancağa bağlı 8 nahiye vardır. Kamaniçe, Horopotova, İskala (İskele), Kırıvçe, Kıtahorod (Kitahorod, Kitayhorad), İzvança (İzvançe, İjvan, İzvan), Mihaylova, Satanova (Şeytanova). 1681 tarihli Kamaniçe Eyaleti mufassal defterine göre sancak, 3.691 hane, 987 mücerred, 125 Yahudi hane, 197 asker olmak üzere eyaletin % 70'lik nüfusunu barındırmaktaydı.
- Mejibuji Sancağı, Podolya Eyaleti'ne bağlı sancak. Sancağa bağlı 4 nahiye vardır. Mejibuji (Meziboza), Poloskiruf (Polofkiruf, Poloskiruri), Konstantın (Konstantin), Çornostra (Çornosturuf). Sancak merkezi Mejibuji'nin şimdiki adı Medzhybizh (Mejibij okunur)'dir ve Ukrayna'nın Hmelnitski iline bağlı Letychiv ilçesine bağlı bir kasabadır.
- Bar Sancağı, Podolya Eyaleti'ne bağlı sancak. Sancağa bağlı 4 nahiye vardır. Bar, Popovçi (Popofçi), Zinkuv, Dırajna (Dıraşna).
- Yazlofça Sancağı veya Yazloviste Sancağı, Podolya Eyaleti'ne bağlı sancak. Sancağa bağlı 3 nahiye vardır. Yazlofçe (Yazlovişte), Çortkuv, Kaşperofça (Kasperofçe). Sancak merkezi Yazlofça'nın şimdiki adı Yazlovets'tir ve Ukrayna'nın Ternopil iline bağlı Buchach (Bucaş) ilçesine bağlı bir köydür.
Yöneticileri
- Köstendili Koca Halil Paşa (2 Eylül 1672 - 1675/1676) (1. kez)
- Arnavut Uzun İbrahim Paşa (1675/1676 - Eylül 1677)
- Köstendili Koca Halil Paşa (Eylül 1677 - 1680) (2. kez)
- Defterdar Ahmet Paşa (1680 - 1682)
- Arnavut Abdürrahman Abdi Paşa (1682 - 4 Ocak 1685)
- Tokatlı Mahmud Paşa (Aralık 1684)
- Bıyıklı Silahdar Mustafa Paşa (Şubat/Mart 1685 - 11 Mayıs 1686)
- Bosnalı Sarı Hüseyin Paşa (25 Mayıs 1686 - 1688)
- Yeğen Ahmet (1688 - Ocak 1689)
- Mustafa İbrahim oğlu Kahraman Bey (Ocak 1689 - 22 Eylül 1699)
Kaynakça
- Polonya Kralı Jan Sobieski Hükümdarlık Dönemi (1674-1696)[]
Notlar
- ^ List of Published Ottoman Tax Registers (Tahrir Defterleri) 6 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce). Ottoman.uconn.edu.
- ^ Yılmaz Öztuna "Başlangıcından zamanımıza kadar Büyük Türkiye tarihi" cilt 12, sf. 29, Ötüken Yayınevi (1977).
- ^ a b c Prof. Dr. Mehmed Maksudoğlu "Kuruluşunun 700. Yılında Osmanlı Tarihi 1299-1922" sf. 212, Boğaziçi Yayınları (Ağustos 2001).
- ^ Mała Encyklopedia Wojskowa, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1967, Wydanie I, Tom 2
- ^ Antoine Galland "İstanbul'a ait Günlük Anıları 1672-73" sf. 181, Türk Tarih Kurumu (1987).
- ^ a b c Mehmet İnbaşı "Ukrayna'da Osmanlılar Kamaniçe Seferi ve Organizasyonu (1672)", sf. 202, Yeditepe Yayınevi (2004), .
- ^ Defterdar Sarı Mehmet Paşa, "Zübde-i Vekayiat" sf. 28.
- ^ Osmanlı Padişahları 2 21 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Türkçe). Kenthaber.
- ^ Joseph von Hammer "Osmanlı İmparatorluğu Tarihi" 2. cilt sf. 574, İlgi Kültür Sanat Yayınları (Nisan 2007).
- ^ Yılmaz Öztuna, a.g.e., cilt 13, sf. 110.
- ^ Mehmet İnbaşı, a.g.e., sf. 314.
- ^ "Belleten" s. 1013, Türk Tarih Kurumu (2006).
- ^ a b c d e Mehmet İnbaşı, a.g.e., s. 201.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Podolya EyaletiOsmanli Imparatorlugu Eyaleti1672 1699Podolya Eyaleti harita uzerindePodolya Eyaleti 1683Merkez Kamanice 48 41 K 26 35 D 48 683 K 26 583 D 48 683 26 583Tarih 1672 Karlofca Antlasmasi 1699Bugun parcasi Ukrayna Podolya Eyaleti veya Kamanice Eyaleti Ukraynaca Podilskij eyalet Lehce Ejalet podolski Osmanli Devleti eyaletidir 1672 yilinda kurulmus 1699 yilinda yikilmistir Eyaletin yuzolcumu 20 000 km2 kadardir Tarihce17 yuzyilin ortalarinda Dinyeper nehrinin saginda kalan Ukrayna topraklarinin hukumdari Petro Dorosenko Ukrayna nin tamamina hakim olmak icin Osmanli padisahi IV Mehmet ile anlasma yaparak Osmanli himayesini kabul etmistir Lehistan Litvanya Birligi nin Petro Dorosenko ya saldirmasi uzerinde 1672 yilinda Padisah IV Mehmet sefere cikmistir Sefere cikan Osmanli Ordusu 200 000 kadardir Podolya nin merkezi olan Kamanice ye gelen Osmanli Ordusu 18 Agustos 1672 tarihinde Kamanice Kalesi ni kusatmistir Kalede Avusturya ve Rus kuvvetleri de vardir Kirim Hani ve da Osmanli Devleti ordusundadir 2 hafta suren kusatmanin ardindan 27 Agustos 1672 tarihinde Kamanice teslim olmustur Fransiz Dogu bilimci Antoine Galland Turklerin Kamanice Kalesi ni kisa bir surede aldiktan sonra buranin Kamanice Kalesi olup olmadigi hakkinda tereddute dustuklerini yazmistir Podolya Eyaleti doneminden kalma Kamanice deki bir kilise icindeki minber Osmanli Lehistan Savasi nin ardindan 18 Ekim 1672 tarihinde Bucas Antlasmasi imzalanmis Podolya tamamen Osmanli Devleti nin olmustur Osmanli Devleti antlasma imzalanmadan once 2 Eylul 1672 tarihinde buraya beylerbeyi olarak yi atamis ve Podolya Eyaleti ni kurmustur Bolgenin Osmanli Devleti hakimiyetine girmesiyle birlikte eyalette yasayan yerli halk memleketlerini terk etmistir Eyaletteki kiliseler camiye donusturulmustur Merkez Kamanice de halk Yahudilik dahil eyaletteki butun dinler icin bir tapinak kurmustur Yine Kamanice den Yeniceri olmalari icin 800 kadar erkek cocugu alinmistir Osmanli Devleti nin 5 buyuk garnizonundan biri de Kamanice dedir Ayrica Podolya Eyaleti ndeki Kamanice Kalesi stratejik acidan Ukrayna Leh ve Rus kuvvetlerinin kilidi durumundadir Podolya yi alma hevesinde olan Lehistan Litvanya Birligi hukumdari III Jan Sobieski buradaki Turk tehdidine karsi Okopy Swietej Trojcy yakinlarina bir kale insa ettirmistir Lehler merkez Kamanice yi alabilmek icin defalarca saldiri duzenlemislerdir 1673 yilinda III Jan Sobieski Kamanice ye bir saldiri duzenlemis fakat basarisiz olmustur 1676 1681 yillari arasasindaki Osmanli Rus Savasi nin ardindan imzalanan Bahcesaray Antlasmasi sonucu Podolya verilmemistir Salankamen Savasi ndan sonra Isakci Kalesi ne kadar gelip Kamanice Kalesi ni kusatan Lehler Beylerbeyi Kahraman Bey tarafindan yenilgiye ugratilmistir Osmanli Kutsal Ittifak Savaslari sonunda 26 Ocak 1699 tarihinde imzalanan Karlofca Antlasmasi nda Padisah II Mustafa gonullu olarak Podolya yi Lehistan Litvanya Birligi ne vermistir Osmanli Devleti 5 Eylul 1699 22 Eylul 1699 tarihleri arasi eyaleti bosaltmistir son Podolya Beylerbeyi Kahraman Bey 22 Eylul 1699 tarihinde beylerbeylikten inmistir 23 Eylul 1699 tarihinde Kahraman Bey ve binlerce Turk kadin ve cocuklari ile burayi terk edip Hotin e giderken aglayarak feryat etmislerdir Bu sirada Ay in tutulmasi uzuntulerini arttirmistir Osmanli Devleti Podolya bolgesinde bircok iz birakmistir Bugun bolgede hala Osmanski soyadini tasiyanlar vardir YonetimIdari bolunus 1672 arasi eyaletin sancaklariKamanice Sancagi Bar Sancagi Yazlofca Sancagi 1699 arasi eyaletin sancaklariKamanice Sancagi Mejibuji Sancagi Bar Sancagi Yazlofca SancagiKamanice Sancagi Podolya Eyaleti ne bagli merkez sancak Sancaga bagli 8 nahiye vardir Kamanice Horopotova Iskala Iskele Kirivce Kitahorod Kitahorod Kitayhorad Izvanca Izvance Ijvan Izvan Mihaylova Satanova Seytanova 1681 tarihli Kamanice Eyaleti mufassal defterine gore sancak 3 691 hane 987 mucerred 125 Yahudi hane 197 asker olmak uzere eyaletin 70 lik nufusunu barindirmaktaydi Mejibuji Sancagi Podolya Eyaleti ne bagli sancak Sancaga bagli 4 nahiye vardir Mejibuji Meziboza Poloskiruf Polofkiruf Poloskiruri Konstantin Konstantin Cornostra Cornosturuf Sancak merkezi Mejibuji nin simdiki adi Medzhybizh Mejibij okunur dir ve Ukrayna nin Hmelnitski iline bagli Letychiv ilcesine bagli bir kasabadir Bar Sancagi Podolya Eyaleti ne bagli sancak Sancaga bagli 4 nahiye vardir Bar Popovci Popofci Zinkuv Dirajna Dirasna Yazlofca Sancagi veya Yazloviste Sancagi Podolya Eyaleti ne bagli sancak Sancaga bagli 3 nahiye vardir Yazlofce Yazloviste Cortkuv Kasperofca Kasperofce Sancak merkezi Yazlofca nin simdiki adi Yazlovets tir ve Ukrayna nin Ternopil iline bagli Buchach Bucas ilcesine bagli bir koydur Yoneticileri Kostendili Koca Halil Pasa 2 Eylul 1672 1675 1676 1 kez Arnavut Uzun Ibrahim Pasa 1675 1676 Eylul 1677 Kostendili Koca Halil Pasa Eylul 1677 1680 2 kez Defterdar Ahmet Pasa 1680 1682 Arnavut Abdurrahman Abdi Pasa 1682 4 Ocak 1685 Tokatli Mahmud Pasa Aralik 1684 Biyikli Silahdar Mustafa Pasa Subat Mart 1685 11 Mayis 1686 Bosnali Sari Huseyin Pasa 25 Mayis 1686 1688 Yegen Ahmet 1688 Ocak 1689 Mustafa Ibrahim oglu Kahraman Bey Ocak 1689 22 Eylul 1699 KaynakcaPolonya Krali Jan Sobieski Hukumdarlik Donemi 1674 1696 olu kirik baglanti Notlar List of Published Ottoman Tax Registers Tahrir Defterleri 6 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Ottoman uconn edu Yilmaz Oztuna Baslangicindan zamanimiza kadar Buyuk Turkiye tarihi cilt 12 sf 29 Otuken Yayinevi 1977 a b c Prof Dr Mehmed Maksudoglu Kurulusunun 700 Yilinda Osmanli Tarihi 1299 1922 sf 212 Bogazici Yayinlari Agustos 2001 Mala Encyklopedia Wojskowa Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej Warszawa 1967 Wydanie I Tom 2 Antoine Galland Istanbul a ait Gunluk Anilari 1672 73 sf 181 Turk Tarih Kurumu 1987 a b c Mehmet Inbasi Ukrayna da Osmanlilar Kamanice Seferi ve Organizasyonu 1672 sf 202 Yeditepe Yayinevi 2004 ISBN 975 6480 10 6 Defterdar Sari Mehmet Pasa Zubde i Vekayiat sf 28 Osmanli Padisahlari 2 21 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce Kenthaber Joseph von Hammer Osmanli Imparatorlugu Tarihi 2 cilt sf 574 Ilgi Kultur Sanat Yayinlari Nisan 2007 Yilmaz Oztuna a g e cilt 13 sf 110 Mehmet Inbasi a g e sf 314 Belleten s 1013 Turk Tarih Kurumu 2006 a b c d e Mehmet Inbasi a g e s 201