Kapalıçarşı, İstanbul kentinin merkezinde Beyazıt, Nuruosmaniye ve Mercan semtlerinin ortasında yer alan dünyanın en büyük çarşılarından ve en eski kapalı çarşılarından biri. Kapalıçarşı'da yaklaşık 4.000 dükkân bulunmaktadır ve bu dükkânlarda toplam çalışan sayısı yaklaşık 25.000'dir. Gün içerisindeki en yoğun zamanlarında içinde 500.000' e yakın insan barındırdığı söylenir. 2014 yılında, dünyada en çok ziyaret edilen turistik mekanlar arasında 91,250,000 ziyaretçi ile 1. sırada gösterildi. Kapalıçarşı sıklıkla dünyanın ilk alışveriş merkezi olarak anılır.
Kapalıçarşı'nın içerisinden bir görünüm | |
Genel bilgiler | |
---|---|
Tür | Çarşı |
Konum | Fatih, İstanbul, Türkiye |
Koordinatlar | 41°00′38″K 28°58′05″D / 41.01056°K 28.96806°D |
Başlama | 1460[] |
Teknik ayrıntılar | |
Zemin alanı | 30.701 m² |
Tarihi
Kapalıçarşı'nın çekirdeğini oluşturan iki bedestenden İç Bedesten yani Cevahir Bedesteni müellifler arasında tartışmalı olmakla beraber büyük olasılıkla Bizans'tan kalma bir yapı olup 48 m x 36 m ölçülerindedir. Yeni Bedesten ise 1460[] yılında Fatih Sultan Mehmed tarafından yaptırılan Kapalıçarşı'nın ikinci önemli yapısıdır ve Sandal Bedesteni olarak anılmaktadır. Burada bir yolu pamuk bir yolu ipekten dokunan ve Sandal adı verilen kumaş satıldığı için bu isim verilmiştir.
Kapalıçarşı'nın inşaatına başladığı yıl olan 1460[] çarşının kuruluş yılı olarak kabul görmüştür. Asıl büyük çarşı ise Kanuni Sultan Süleyman tarafından ahşap olarak inşa ettirilmiştir.
Dev ölçülü bir labirent gibi, 30.700 metrekarede 66 kadar sokağı, 4.000 kadar dükkânı ile Kapalıçarşı, İstanbul’un görülmesi gereken, benzersiz bir merkezidir. Adeta bir şehri andıran, bütünü ile örtülü bu site zaman içerisinde gelişip büyümüştür. İçinde son zamanlara kadar 5 cami, 1 mektep, 7 çeşme, 10 kuyu, 1 sebil, 1 şadırvan, 24 kapı, 17 han bulunmaktaydı.
15. yüzyıldan kalan kalın duvarlı, bir seri kubbe ile örtülü eski iki yapının etrafı sonraki yüzyıllarda, gelişen sokakların üzerleri örtülerek, ekler yapılarak bir alışveriş merkezi haline gelmiştir. Geçmişte burası her sokağında belirli mesleklerin yer aldığı ve bunların da, el işi imalatının (manifaktür) sıkı denetim altında bulundurulduğu, ticari ahlak ve törelere çok saygı gösterilen bir çarşı idi. Her türlü değerli kumaş, mücevherat, silah, antika eşya, konusunda nesillerce uzmanlaşmış aileler tarafından, tam bir güven içinde satışa sunulurdu. Geçen yüzyılın sonlarında deprem ve birkaç büyük yangın geçiren Kapalıçarşı eskisi gibi onarılmışsa da, geçmişteki özellikleri değişikliğe uğramıştır.
Bütün dükkânların genişliği aynı olacak şekilde inşa edilmiştir. Her sokakta ayrı ürünün ustaları loncalar halinde bulunurdu (yorgancılar, terlikçiler vs.) Satıcılar arasında rekâbet kesinlikle yasaktı. Hatta bir usta, tezgâhını dükkânın önüne çıkarıp kalabalığa göstererek ürün işleyemezdi. Ürünlere devletin belirlediğinden yüksek fiyat konulamazdı. 1894 İstanbul depreminde çarşının bazı duvarları ve bir kubbesi çöktü.
Günümüzde
Eskiden esnafa olan güven duygusu halkın birikmiş parasının, bir banka gibi onlara verilmesine ve işletilmesine neden olurdu. Günümüzde birçok sokaktaki dükkânlar fonksiyon değişikliğine uğramıştır. Yorgancılar, terlikçiler, fesçiler gibi meslek grupları sadece sokak ismi olarak kalmıştır. Çarşının ana caddesi sayılan sokakta çoğunlukla mücevher dükkânları, buraya açılan yan bir sokakta altıncılar bulunur. Oldukça küçük olan bu dükkânlar değişik fiyat ve pazarlıkla satış yaparlar. Kapalıçarşı renk ve atraksiyon olarak her ne kadar eski canlılığını koruyor ise de, 1970'li yıllardan itibaren İstanbul’u ziyarete gelen turist grupları için alışveriş olanakları, çarşının ana girişindeki modern ve büyük kuruluşlar tarafından sağlanmaktadır. Haliç kıyısındaki Mısır Çarşısı da daha küçük ölçüde bir kapalı çarşıdır. Galata semtinde 15. yüzyılda kalma diğer bir küçük kapalı çarşı da hâlen kullanılmaya devam etmektedir.
Kapalı Çarşı günün her saatinde hareketli ve kalabalıktır. Esnaf, ziyaretçileri ısrarlı olarak kendi mağazasına çağırır. Çarşı girişinde gelişen konforlu, büyük mağazalar Türkiye’de elde imal edilen ve ihracatı yapılan hemen hemen bütün eşyaları satışa sunmaktadır. El halıları ve mücevherat geleneksel Türk sanatının en güzel örnekleridir. Bunlar kalite ve orijin belgeleri ile satılır ve dünyanın her tarafına garantili gönderme yapılır. Halı ve mücevheratın yanında meşhur Türk işi gümüşten yapılmış eserler, bakır, bronz hediyelik ve dekoratif eşya, seramik, oniks ve deriden mamul, üstün kaliteli, Türkiye hatıraları zengin bir koleksiyon oluştururlar. Batılı yazarlar, seyahatname ve anılarında Kapalıçarşı’ya geniş yer ayırmışlardır.
İstanbul'un önemli turistik yerlerinden biridir.
Sokaklar, kapılar ve hanlar
Sokaklar | Hanlar | Ana kapıları |
---|---|---|
Acıçeşme | Ağa | Beyazıt |
Ağa | Alipaşa | Çarşıkapı |
Altuncular | Astarcı | Çuhacıhan |
Aminçiler | Balyacı | Kuyumcular |
Araracıoğlu | Bodrum | Mahmutpaşa |
Aynacılar | Cebeci | Nuruosmaniye |
Basmacılar | Çukur | Örücüler |
Çuhacıhanı | Çuhacı | Sepetçihan |
Bitpazarı | Hatipemin | Takkeciler |
Fesçiler | İçcebeci | Tavukpazarı |
Ganiçelebi | İmamali | Zenneciler |
Hacıhasan | Kalcılar | |
Hacıhüsnü | Kapılar | |
Hacımemiş | Kaşıkçı | |
Halıcılar | Kebapçı | |
Hazırelbiseciler | Kızlarağası | |
İplikçiler | Mercan | |
Kahvehane | Perdahçı | |
Kalpakçılar | Rabia | |
Karakol | Safran | |
Karamanlıoğlu | Sarnıçlı | |
Kavaflar | Sarraf | |
Kazazlar | Sepetçi | |
Keseciler | Sorguçlu | |
Kilitçiler | Varakçı | |
Kolancılar | Yağcı | |
Koltukçu | Yolgeçen | |
Kürkçüler | Zincirli | |
Lütfullahefendi | Evliya | |
Mercançıkmazı | ||
Muhafazacılar | ||
Mühürdaremin | ||
Ortakazazcılar | ||
Örücülerhamamı | ||
Parçacılar | ||
Perdahçılar | ||
Püskülcüler | ||
Reisoğlu | ||
Ressam | ||
Sahaflarbedesteni | ||
Sandal | ||
Sandalbedesteni | ||
Serpuççular | ||
Sıraodalar | ||
Sipahi | ||
Tacirler | ||
Takkeciler | ||
Tavukpazarı | ||
Terlikçiler | ||
Terzibaşı | ||
Terziler | ||
Tuğcular | ||
Varakçıhan | ||
Yağlıkçılar | ||
Yarımtaşhan | ||
Yeşildirek | ||
Yorgancılar | ||
Yüncühasan | ||
Zenneciler |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Mike Gerrard (2009). Katie Hallam (Ed.). The Traveler's Atlas: Europe (İngilizce). Londra: Barron's Educational Series. s. 119. .
Istanbul's Grand Bazaar is said to have almost half a million people inside it at the busiest times of the day.
- ^ . Travel + Leisure (İngilizce). 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2022.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Kapalıçarşı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Kapalı Çarşı resmî sitesi 16 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- T.C. İstanbul Valiliği (Harika İstanbul) / Kapalı Çarşı ve Tanıtımı
- Google Maps
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kapalicarsi Istanbul kentinin merkezinde Beyazit Nuruosmaniye ve Mercan semtlerinin ortasinda yer alan dunyanin en buyuk carsilarindan ve en eski kapali carsilarindan biri Kapalicarsi da yaklasik 4 000 dukkan bulunmaktadir ve bu dukkanlarda toplam calisan sayisi yaklasik 25 000 dir Gun icerisindeki en yogun zamanlarinda icinde 500 000 e yakin insan barindirdigi soylenir 2014 yilinda dunyada en cok ziyaret edilen turistik mekanlar arasinda 91 250 000 ziyaretci ile 1 sirada gosterildi Kapalicarsi siklikla dunyanin ilk alisveris merkezi olarak anilir KapalicarsiKapalicarsi nin icerisinden bir gorunumGenel bilgilerTurCarsiKonumFatih Istanbul TurkiyeKoordinatlar41 00 38 K 28 58 05 D 41 01056 K 28 96806 D 41 01056 28 96806Baslama1460 kaynak belirtilmeli Teknik ayrintilarZemin alani30 701 m TarihiCarsinin girisi Kapalicarsi nin cekirdegini olusturan iki bedestenden Ic Bedesten yani Cevahir Bedesteni muellifler arasinda tartismali olmakla beraber buyuk olasilikla Bizans tan kalma bir yapi olup 48 m x 36 m olculerindedir Yeni Bedesten ise 1460 kaynak belirtilmeli yilinda Fatih Sultan Mehmed tarafindan yaptirilan Kapalicarsi nin ikinci onemli yapisidir ve Sandal Bedesteni olarak anilmaktadir Burada bir yolu pamuk bir yolu ipekten dokunan ve Sandal adi verilen kumas satildigi icin bu isim verilmistir Kapalicarsi nin insaatina basladigi yil olan 1460 kaynak belirtilmeli carsinin kurulus yili olarak kabul gormustur Asil buyuk carsi ise Kanuni Sultan Suleyman tarafindan ahsap olarak insa ettirilmistir Dev olculu bir labirent gibi 30 700 metrekarede 66 kadar sokagi 4 000 kadar dukkani ile Kapalicarsi Istanbul un gorulmesi gereken benzersiz bir merkezidir Adeta bir sehri andiran butunu ile ortulu bu site zaman icerisinde gelisip buyumustur Icinde son zamanlara kadar 5 cami 1 mektep 7 cesme 10 kuyu 1 sebil 1 sadirvan 24 kapi 17 han bulunmaktaydi 15 yuzyildan kalan kalin duvarli bir seri kubbe ile ortulu eski iki yapinin etrafi sonraki yuzyillarda gelisen sokaklarin uzerleri ortulerek ekler yapilarak bir alisveris merkezi haline gelmistir Gecmiste burasi her sokaginda belirli mesleklerin yer aldigi ve bunlarin da el isi imalatinin manifaktur siki denetim altinda bulunduruldugu ticari ahlak ve torelere cok saygi gosterilen bir carsi idi Her turlu degerli kumas mucevherat silah antika esya konusunda nesillerce uzmanlasmis aileler tarafindan tam bir guven icinde satisa sunulurdu Gecen yuzyilin sonlarinda deprem ve birkac buyuk yangin geciren Kapalicarsi eskisi gibi onarilmissa da gecmisteki ozellikleri degisiklige ugramistir Butun dukkanlarin genisligi ayni olacak sekilde insa edilmistir Her sokakta ayri urunun ustalari loncalar halinde bulunurdu yorgancilar terlikciler vs Saticilar arasinda rekabet kesinlikle yasakti Hatta bir usta tezgahini dukkanin onune cikarip kalabaliga gostererek urun isleyemezdi Urunlere devletin belirlediginden yuksek fiyat konulamazdi 1894 Istanbul depreminde carsinin bazi duvarlari ve bir kubbesi coktu GunumuzdeEskiden esnafa olan guven duygusu halkin birikmis parasinin bir banka gibi onlara verilmesine ve isletilmesine neden olurdu Gunumuzde bircok sokaktaki dukkanlar fonksiyon degisikligine ugramistir Yorgancilar terlikciler fesciler gibi meslek gruplari sadece sokak ismi olarak kalmistir Carsinin ana caddesi sayilan sokakta cogunlukla mucevher dukkanlari buraya acilan yan bir sokakta altincilar bulunur Oldukca kucuk olan bu dukkanlar degisik fiyat ve pazarlikla satis yaparlar Kapalicarsi renk ve atraksiyon olarak her ne kadar eski canliligini koruyor ise de 1970 li yillardan itibaren Istanbul u ziyarete gelen turist gruplari icin alisveris olanaklari carsinin ana girisindeki modern ve buyuk kuruluslar tarafindan saglanmaktadir Halic kiyisindaki Misir Carsisi da daha kucuk olcude bir kapali carsidir Galata semtinde 15 yuzyilda kalma diger bir kucuk kapali carsi da halen kullanilmaya devam etmektedir Kapali Carsi gunun her saatinde hareketli ve kalabaliktir Esnaf ziyaretcileri israrli olarak kendi magazasina cagirir Carsi girisinde gelisen konforlu buyuk magazalar Turkiye de elde imal edilen ve ihracati yapilan hemen hemen butun esyalari satisa sunmaktadir El halilari ve mucevherat geleneksel Turk sanatinin en guzel ornekleridir Bunlar kalite ve orijin belgeleri ile satilir ve dunyanin her tarafina garantili gonderme yapilir Hali ve mucevheratin yaninda meshur Turk isi gumusten yapilmis eserler bakir bronz hediyelik ve dekoratif esya seramik oniks ve deriden mamul ustun kaliteli Turkiye hatiralari zengin bir koleksiyon olustururlar Batili yazarlar seyahatname ve anilarinda Kapalicarsi ya genis yer ayirmislardir Istanbul un onemli turistik yerlerinden biridir Sokaklar kapilar ve hanlarNuruosmaniye KapisiBeyazit kapisiZincirli Han dan gorunumSokaklar Hanlar Ana kapilariAcicesme Aga BeyazitAga Alipasa CarsikapiAltuncular Astarci CuhacihanAminciler Balyaci KuyumcularAraracioglu Bodrum MahmutpasaAynacilar Cebeci NuruosmaniyeBasmacilar Cukur OruculerCuhacihani Cuhaci SepetcihanBitpazari Hatipemin TakkecilerFesciler Iccebeci TavukpazariGanicelebi Imamali ZennecilerHacihasan KalcilarHacihusnu KapilarHacimemis KasikciHalicilar KebapciHazirelbiseciler KizlaragasiIplikciler MercanKahvehane PerdahciKalpakcilar RabiaKarakol SafranKaramanlioglu SarnicliKavaflar SarrafKazazlar SepetciKeseciler SorgucluKilitciler VarakciKolancilar YagciKoltukcu YolgecenKurkculer ZincirliLutfullahefendi EvliyaMercancikmaziMuhafazacilarMuhurdareminOrtakazazcilarOruculerhamamiParcacilarPerdahcilarPuskulculerReisogluRessamSahaflarbedesteniSandalSandalbedesteniSerpuccularSiraodalarSipahiTacirlerTakkecilerTavukpazariTerlikcilerTerzibasiTerzilerTugcularVarakcihanYaglikcilarYarimtashanYesildirekYorgancilarYuncuhasanZennecilerAyrica bakinizBedestenKaynakca Mike Gerrard 2009 Katie Hallam Ed The Traveler s Atlas Europe Ingilizce Londra Barron s Educational Series s 119 ISBN 0 7641 6176 8 Istanbul s Grand Bazaar is said to have almost half a million people inside it at the busiest times of the day erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Travel Leisure Ingilizce 20 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Kasim 2022 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Kapalicarsi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kapali Carsi resmi sitesi 16 Subat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde T C Istanbul Valiligi Harika Istanbul Kapali Carsi ve Tanitimi Google Maps