Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Karadağ Türkleri, bugün Karadağ topraklarında yaşayan ve varlıkları MS 4. yüzyıla dek uzandığı belirtilen çeşitli Türk boylarından bir kesimdir. Bu Türk topluluğu en düzenli varlıklarını Osmanlı döneminde sağlamışlardır. 2011 resmî nüfus sayımında, yaşayan Türk nüfusa göre sırasıyla başta deniz kıyısındaki Bar kenti, başkent Podgorica, Akova ve başka bazı belediyeler olmak üzere ülkede toplam 104 kişi kökenini "Türk" olarak belirtmiştir. Bu sayı, ülke nüfusunun %0,02'sine denk düşmektedir.
 Köklü ve önemli Türk nüfusu barındıran Bar’ın Osmanlı dönemindeki merkezi, çarşısı ve evleri | |
| Toplam nüfus | |
|---|---|
104 | |
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
| Bar Podgorica · Akova · Budva · Rojaye · Tivat · Ülgün | |
| Diller | |
| Din | |
Tarih
16. yüzyılda Osmanlılarca ele geçirilen bölge, Balkan Savaşları'na kadar Osmanlı idaresinde kalmıştır. Bar şehrinden Türk kökenlilerle yapılan görüşmelerde kimi atalarının Manisa'dan, kimi ise Karaman'dan gelerek bölgeye yerleştiklerini belirtmiştir.
Kültür
Dinî olarak asimile olmayan Karadağ Türkleri, dil konusunda ise aynı başarıyı gösterememişlerdir. Çoğunlukla yaşlıların konuşabildiği Türkçeyi ülkede geliştirebilmek için TİKA önderliğinde Türkçe dil kursu açılmıştır. Yoğun ilgiyle karşılanan bu dil kursu konusunda eski TİKA Karadağ koordinatörü Dr. Gökçen Kalkan, 75 yaşındaki Türk kökenli bir bireyin Türkçeyi genç kuşaklara öğretme isteğini bu anısıyla anlatıyor;
"Yaşlı insanlar torunlarının elinden tutarak Türkçe kursuna adeta ’koşarak’ gelmişti. 75 yaşında burada yaşayan Abdullah isimli amcaya kendisinin neden kursa geldiğini sorduğumda, yerel şivesiyle ’Getirmişim baganları (çocuk anlamına geliyor), unukları (Sırpça torun) öğretesiniz onlara dilimizi, alışsınlar Türkçeye’ yanıtını hiç unutamıyorum."
Bazı Türk kökenli Karadağlıların soyadları Karagözoviç, Gülömeroviç, Şahinoviç, Mustafiç ve Ömerbaşiç. İstanbul ve İzmir illeri başta olmak üzere Türkiye'ye göç eden bazı ailelerin ise "Barlı" soyadını taşıdığı yapılan görüşmelerde dile getirilmiştir.
Karadağ Türkçesi
Karadağ Türkleri, diğer Balkan Türkleri gibi, yazı dili olarak standart Türkçeyi kullanırlar. Bunun yanında, Karadağ'da yaşadıkları yerlerde konuştukları ağız bir Rumeli ağzıdır. Karadağ Türkçesine dair son yıllarda yapılan ve alan için ilk sayılabilecek çalışmalarda Karadağ'daki Türkçenin Rumeli içinde Batı Rumeli'de yer aldığı belirtilmiştir. Dil bakımından uç olarak sayılabilecek Karadağ'ın bütün diğer ağızlarla beraber Batı Rumeli'deki konumlanışı için görüşler de sunulmuştur. Karadağ topraklarında tarihten bugüne değişik nüfus sayılarıyla Türkçe konuşulmuştur. Bu Türkçenin son durumunu bilgilerle sunan çeşitli çalışmalar yakın tarihlerde yapılmıştır. 2019 yılında Karadağ'daki Türkçeden metinlerin de yer aldığı bir eser yayımlanmıştır.
Önemli Kişiler
- Ibrahim Abak, politikacı
- Şakir Bayhan, orman mühendisi ve leksikograf
- Süreyya İlmen, asker, politikacı ve iş insanı
- Suljo Mustafić, Karadağ Parlamentosu eski başkanı
- Haydar Hilmi Vaner, bürokrat, politikacı
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d "Adriyatik'te unutulan Türkler". Milliyet. 21 Eylül 2011. 29 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ocak 2014.
- ^ a b 2011 Karadağ nüfus sayımı 7 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Karadağ İstatistik Ofisi (Karadağlıca)
- ^ a b İğci, Alpay (2019). Karadağ Türk Ağzı. Ankara: Gazi Kitabevi. ss. 3, 18. ISBN .
- ^ İğci, Alpay (2018). "Karakteristik Birkaç Özellik Bakımından Rumeli Ağızları İçinde Karadağ'ın Yerinin Tespiti". III. Uluslararası Sosyal Bilimler Araştırmaları Kongresi Bildiriler Kitabı. ss. 196-201.
- ^ İğci, Alpay (2018). "Batı Rumeli Ağızlarının Sınıflandırılması İçin Görüşler". Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi. 18 (2). ss. 523-534.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karadag Turkleri bugun Karadag topraklarinda yasayan ve varliklari MS 4 yuzyila dek uzandigi belirtilen cesitli Turk boylarindan bir kesimdir Bu Turk toplulugu en duzenli varliklarini Osmanli doneminde saglamislardir 2011 resmi nufus sayiminda yasayan Turk nufusa gore sirasiyla basta deniz kiyisindaki Bar kenti baskent Podgorica Akova ve baska bazi belediyeler olmak uzere ulkede toplam 104 kisi kokenini Turk olarak belirtmistir Bu sayi ulke nufusunun 0 02 sine denk dusmektedir Karadag TurkleriKoklu ve onemli Turk nufusu barindiran Bar in Osmanli donemindeki merkezi carsisi ve evleriToplam nufus104Onemli nufusa sahip bolgelerBar Podgorica Akova Budva Rojaye Tivat UlgunDillerTurkce Bilinen dil ler Karadaglica Arnavutca Bosnakca SirpcaDinIslamTarih16 yuzyilda Osmanlilarca ele gecirilen bolge Balkan Savaslari na kadar Osmanli idaresinde kalmistir Bar sehrinden Turk kokenlilerle yapilan gorusmelerde kimi atalarinin Manisa dan kimi ise Karaman dan gelerek bolgeye yerlestiklerini belirtmistir KulturDini olarak asimile olmayan Karadag Turkleri dil konusunda ise ayni basariyi gosterememislerdir Cogunlukla yaslilarin konusabildigi Turkceyi ulkede gelistirebilmek icin TIKA onderliginde Turkce dil kursu acilmistir Yogun ilgiyle karsilanan bu dil kursu konusunda eski TIKA Karadag koordinatoru Dr Gokcen Kalkan 75 yasindaki Turk kokenli bir bireyin Turkceyi genc kusaklara ogretme istegini bu anisiyla anlatiyor Yasli insanlar torunlarinin elinden tutarak Turkce kursuna adeta kosarak gelmisti 75 yasinda burada yasayan Abdullah isimli amcaya kendisinin neden kursa geldigini sordugumda yerel sivesiyle Getirmisim baganlari cocuk anlamina geliyor unuklari Sirpca torun ogretesiniz onlara dilimizi alissinlar Turkceye yanitini hic unutamiyorum Bazi Turk kokenli Karadaglilarin soyadlari Karagozovic Gulomerovic Sahinovic Mustafic ve Omerbasic Istanbul ve Izmir illeri basta olmak uzere Turkiye ye goc eden bazi ailelerin ise Barli soyadini tasidigi yapilan gorusmelerde dile getirilmistir Karadag TurkcesiKaradag Turkleri diger Balkan Turkleri gibi yazi dili olarak standart Turkceyi kullanirlar Bunun yaninda Karadag da yasadiklari yerlerde konustuklari agiz bir Rumeli agzidir Karadag Turkcesine dair son yillarda yapilan ve alan icin ilk sayilabilecek calismalarda Karadag daki Turkcenin Rumeli icinde Bati Rumeli de yer aldigi belirtilmistir Dil bakimindan uc olarak sayilabilecek Karadag in butun diger agizlarla beraber Bati Rumeli deki konumlanisi icin gorusler de sunulmustur Karadag topraklarinda tarihten bugune degisik nufus sayilariyla Turkce konusulmustur Bu Turkcenin son durumunu bilgilerle sunan cesitli calismalar yakin tarihlerde yapilmistir 2019 yilinda Karadag daki Turkceden metinlerin de yer aldigi bir eser yayimlanmistir Onemli KisilerIbrahim Abak politikaci Sakir Bayhan orman muhendisi ve leksikograf Sureyya Ilmen asker politikaci ve is insani Suljo Mustafic Karadag Parlamentosu eski baskani Haydar Hilmi Vaner burokrat politikaciAyrica bakinizKaradag SancagiKaynakca a b c d Adriyatik te unutulan Turkler Milliyet 21 Eylul 2011 29 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ocak 2014 a b 2011 Karadag nufus sayimi 7 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Karadag Istatistik Ofisi Karadaglica a b Igci Alpay 2019 Karadag Turk Agzi Ankara Gazi Kitabevi ss 3 18 ISBN 978 605 344 932 4 Igci Alpay 2018 Karakteristik Birkac Ozellik Bakimindan Rumeli Agizlari Icinde Karadag in Yerinin Tespiti III Uluslararasi Sosyal Bilimler Arastirmalari Kongresi Bildiriler Kitabi ss 196 201 Igci Alpay 2018 Bati Rumeli Agizlarinin Siniflandirilmasi Icin Gorusler Turk Dunyasi Incelemeleri Dergisi 18 2 ss 523 534