Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Karakuş Tümülüsü; Adıyaman'ın Kâhta ilçesinde bulunan bir arkeolojik sit alanıdır. Bölge, tümülüsün güneyindeki bir sütun üzerinde yer alan kartal figüründen dolayı yerel halk tarafından Karakuş Tepesi olarak isimlendirilmiş ve literatüre de bu adla geçmiştir. Yapılan araştırmalar sonrasında ise buranın Kommagene Kraliyet Ailesi kadınlarına ait bir anıt mezar olduğu anlaşılmıştır. Bir tür hierothesion niteliği taşıyan yapı, ilk olarak Kral tarafından annesi adına inşa ettirilmiştir. Kral 'un eşi ve aynı zamanda Kapadokya Kralı 'in kızı olan Isias'ın kızları ve ile torunu da sonraki yıllarda buraya gömülmüştür.
 Tümülüs ve bölgeye ismini veren kartallı sütun | |
| Diğer adı | Kraliçeler Mezarlığı |
|---|---|
| Konum | Kâhta, Adıyaman, Türkiye |
| Bölge | Nemrut Dağı |
| Tür | Anıt mezar |
| Uzunluk | 30 metre |
| Çap | 110 metre |
| Tarihçe | |
| Kurucu | Kommagene Krallığı |
6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen depremlerde, üzerinde Kral II. Mithridatis ile kardeşi Laodice'nin kabartmalarının yer aldığı sütun büyük oranda hasar görerek yıkıldı.
Coğrafya
Karakuş Tümülüsü, Adıyaman iline bağlı Kâhta ilçesinin yaklaşık 12 kilometre kuzeyindeki Gösterge Tepesi üzerinde yer alır. Bölgeye tek alternatif ulaşım şekli, D 360-05 numaralı devlet karayoludur. Bölge coğrafyası yükseltilerin sık görüldüğü bir yapıda olmasına rağmen tümülüs, çevresindeki yapılara kıyasla görece açıklık bir alana inşa edilmiştir. Hava koşullarının uygun olduğu durumlarda Cendere Köprüsü, , Arsemia ve Nemrut Dağı gibi ören yerleri de Karakuş Tümülüsü'nden gözlemlenebilir.
Tarihçe
Anıt mezarın ilk olarak dönemin Kommagene Kralı II. Mithridates tarafından, annesi Isias adına inşa ettirildiği bilinir. Mithridates'in Pers prensleriyle evli olan kız kardeşleri Laodice ve Antiochis, Pers-Roma savaşları esnasında öldürülünce onlar da buraya gömülmüştür. Bu yüzden bölge Kadınlar Mezarlığı olarak da anılır. Şehir Roma İmparatorluğu tarafından ilhak edildikten sonra aralarında Karakuş Tümülüsü'nün de bulunduğu pek çok yapı tahrip edilerek yağmalanmış; etrafı surlar ve sütunlarla çevrili olan anıt mezardaki taşlar sökülerek Cendere Köprüsü'nün inşasında kullanılmıştır.
Keşfedilme ve sonraki çalışmalar
Tümülüs ilk olarak 1882 yılında, bölgeye Nemrut Dağı'yla ilgili çalışmalar yapmak üzere gelen arkeologlardan ve tarafından keşfedildi. Fakat asıl araştırma alanı Nemrut Tümülüsü olduğundan Karakuş'un üzerinde fazla durmayan ikili, yalnızca yüzeysel tespitler yaparak bölgeden ayrıldı. Ertesi yıl dönemin Müze-i Hümayun müdürü Osman Hamdi Bey ile Sanayi-i Nefise Mektebi’nden öğretim üyesi heykeltıraş Osgan Efendi, yine Nemrut Dağı anıtlarının incelenmesi üzerine bir araştırma gezisi planladı. Karakuş Tümülüsü’yle de özel olarak ilgilenen araştırmacılar, tümülüsün ölçekli rölövesini çıkartarak bir fotoğraf arşivi oluşturdular. Ayrıca 1883'te Fransızca olarak yayımlanan Le Tumulus de Nemroud Dagh isimli eserde, Osman ve Osgan Beyler tarafından Karakuş Tümülüsü hakkında kaleme alınan bir inceleme yazısı da yer aldı.
5 Haziran 1883 tarihinde tekrardan bölgeye gelen Puchstein, beraberinde getirdiği Carl Humann ile birlikte tümülüste çeşitli ölçümler yaparak bunları eskizler ve fotoğraflarla belgelendirdi. İlk ziyaretinde tespit ettiği kitabenin üzerinde de çalışan arkeolog, buranın Kommagene Kralı Mithridates tarafından yaptırıldığını ve burada yatanların kralın annesi, kız kardeşi ve yeğeni olduğunu saptadı. Fakat Puchstein, anıt mezarı yaptıran kişinin olduğunu düşünmesiyle yanlış bir tespitte bulunmuştu. Puchstein'ın notlarında bütün bölgenin incelendiğine ve etrafta başka bir yazıtın bulunmadığına dair anekdotlar bulunmasına rağmen 5 Haziran 1938'de Karakuş'u ziyaret eden , önceki araştırmacıların gözünden kaçan başka bir kitabe daha buldu. Fakat çalışma yürütecek kadar yeterli ekipmana sahip olmaması nedeniyle bu kitabenin kuzeybatıdaki bir sütunun abakusunda yer aldığını not ederek bölgeden ayrıldı.
1967 Ağustos'unda tümülüse ikinci ziyaretini gerçekleştiren Dörner, bu sefer kapsamlı ve detaylı bir araştırmaya girişerek beraberinde getirdiği sondaj makinesi ile tümülüsün güney ucundan başlayıp mezar odasının yerini tespit etmeye çalıştı. 17. denemede ve başlangıç noktasından 20 metre derinlikte hedeflediği noktaya ulaşan araştırmacı, kesme dolomit kirecinden inşa edilen mezar odası duvarlarının muhtemelen Roma döneminde açıldığı ve içindekilerin talan edildiği kanısına vardı. Önceki ziyaretinde keşfettiği ikinci kitabenin bir basmakalıbını çıkartarak bölgeden ayrıldı. 1979 yılında tarafından çözümlenen bu yazıtla birlikte, tümülüsün Kral II. Mithradatis'in emriyle annesi Isias adına yaptırıldığı ortaya çıktı. Her ne kadar kraliçe için bir hierothesion olarak düzenlendiyse de kralın kız kardeşleri Laodice ve Antiochis ile kızı Aka’nın da bu anıt mezara gömüldüğü tespit edildi.
Mimari
Yaklaşık olarak 110 metre çapında ve 30 metre yüksekliğinde olan tümülüsün etrafında kendisini çevreleyen 9 adet sütun olduğu bilinmektedir. Fakat Cendere Köprüsü'nün inşaatı sırasında anıt mezarın etrafında bulunan büyük taşların söz konusu yapıda kullanılmak üzere yerinden söküldüğü saptanmış ve dolayısıyla sütunlardan günümüze yalnızca 4 tanesi ulaşmıştır. Bu yapılardan her biri yaklaşık 7 metre uzunluğundadır. Tümülüsün güneyinde bulunan ve Antiochis ile kızı Aka adına dikilen sütun, 7 blok taşın üzerine yaklaşık 2.5 metrelik bir kartal heykeli konulmasıyla oluşturulmuştur. Kuzeybatıdaki sütunun üzerinde ise II. Mithridates ile kız kardeşi Laodice'nin resmedildiği bir kabartma ile "Büyük Kral Antiochus ve Kraliçe İsias'ın oğlu Büyük Kral Mithridates, bu anıtı kralın kız kardeşi ve Kralların Kralı Orodes'in karısı Kraliçe Laodice'nin ebedi anısına yaptırdı." cümlesinin yazılı olduğu bir tablet yer alır. Kuzeydoğudaki sütunlardan sağda olanın üzerinde kafası kopmuş bir boğa heykeli bulunmakla birlikte "Büyük Kral Mithridates bu hierothesionu annesi İsias, kız kardeşi Antiochis ve Antiochis'in kızı Aka için yaptırdı." sözünün işlendiği bir başka yazıt bulunur. Aynı bölgede keşfedilen bir aslan figürünün ise orijinal yapıdaki diğer sütunun üzerinde konumlandırıldığı tahmin edilmektedir. Kartallı sütun haricindeki diğer bütün yapılar altışar parçadan meydana gelmiştir.
Kaynakça
- ^ Pehlül, Orhan (22 Eylül 2021). "Adıyaman'da Karakuş Tümülüsü'nde kraliçelerin mezarları tespit edildi". Adıyaman: Anadolu Ajansı. 13 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Şubat 2023.
- ^ . Türkiye Kültür Portalı. Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı. 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2023.
- ^ . Arkeofili. 12 Şubat 2023. 13 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2023.
- ^ a b c d Şahin Güçhan, Neriman (2017). Kral II. Mithridates’ten İsias’a: Karakuş Tümülüsü. Komagene Nemrut yönetim Planı. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi. ss. 138-147.
- ^ a b "Karakuş Tümülüsü". Kahta Turizm Danışma Bürosu. Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı. 13 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Şubat 2023.
- ^ Acar, Gülcan (2000). Karakuş Tümülüsü (PDF). Nemrud. Ankara: Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma Dairesi Başkanlığı. ss. 54-55. ISBN . 14 Şubat 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 14 Şubat 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karakus Tumulusu Adiyaman in Kahta ilcesinde bulunan bir arkeolojik sit alanidir Bolge tumulusun guneyindeki bir sutun uzerinde yer alan kartal figurunden dolayi yerel halk tarafindan Karakus Tepesi olarak isimlendirilmis ve literature de bu adla gecmistir Yapilan arastirmalar sonrasinda ise buranin Kommagene Kraliyet Ailesi kadinlarina ait bir anit mezar oldugu anlasilmistir Bir tur hierothesion niteligi tasiyan yapi ilk olarak Kral tarafindan annesi adina insa ettirilmistir Kral un esi ve ayni zamanda Kapadokya Krali in kizi olan Isias in kizlari ve ile torunu da sonraki yillarda buraya gomulmustur Karakus TumulusuTumulus ve bolgeye ismini veren kartalli sutunDiger adiKraliceler MezarligiKonumKahta Adiyaman TurkiyeBolgeNemrut DagiTurAnit mezarUzunluk30 metreCap110 metreTarihceKurucuKommagene Kralligi 6 Subat 2023 tarihinde meydana gelen depremlerde uzerinde Kral II Mithridatis ile kardesi Laodice nin kabartmalarinin yer aldigi sutun buyuk oranda hasar gorerek yikildi CografyaKarakus Tumulusu Adiyaman iline bagli Kahta ilcesinin yaklasik 12 kilometre kuzeyindeki Gosterge Tepesi uzerinde yer alir Bolgeye tek alternatif ulasim sekli D 360 05 numarali devlet karayoludur Bolge cografyasi yukseltilerin sik goruldugu bir yapida olmasina ragmen tumulus cevresindeki yapilara kiyasla gorece aciklik bir alana insa edilmistir Hava kosullarinin uygun oldugu durumlarda Cendere Koprusu Arsemia ve Nemrut Dagi gibi oren yerleri de Karakus Tumulusu nden gozlemlenebilir TarihceAntiochis ve kizi I Aka icin dikilmis olan kartalli sutun Anit mezarin ilk olarak donemin Kommagene Krali II Mithridates tarafindan annesi Isias adina insa ettirildigi bilinir Mithridates in Pers prensleriyle evli olan kiz kardesleri Laodice ve Antiochis Pers Roma savaslari esnasinda oldurulunce onlar da buraya gomulmustur Bu yuzden bolge Kadinlar Mezarligi olarak da anilir Sehir Roma Imparatorlugu tarafindan ilhak edildikten sonra aralarinda Karakus Tumulusu nun de bulundugu pek cok yapi tahrip edilerek yagmalanmis etrafi surlar ve sutunlarla cevrili olan anit mezardaki taslar sokulerek Cendere Koprusu nun insasinda kullanilmistir Kesfedilme ve sonraki calismalar Laodice icin dikilen sutun Tumulus ilk olarak 1882 yilinda bolgeye Nemrut Dagi yla ilgili calismalar yapmak uzere gelen arkeologlardan ve tarafindan kesfedildi Fakat asil arastirma alani Nemrut Tumulusu oldugundan Karakus un uzerinde fazla durmayan ikili yalnizca yuzeysel tespitler yaparak bolgeden ayrildi Ertesi yil donemin Muze i Humayun muduru Osman Hamdi Bey ile Sanayi i Nefise Mektebi nden ogretim uyesi heykeltiras Osgan Efendi yine Nemrut Dagi anitlarinin incelenmesi uzerine bir arastirma gezisi planladi Karakus Tumulusu yle de ozel olarak ilgilenen arastirmacilar tumulusun olcekli rolovesini cikartarak bir fotograf arsivi olusturdular Ayrica 1883 te Fransizca olarak yayimlanan Le Tumulus de Nemroud Dagh isimli eserde Osman ve Osgan Beyler tarafindan Karakus Tumulusu hakkinda kaleme alinan bir inceleme yazisi da yer aldi 5 Haziran 1883 tarihinde tekrardan bolgeye gelen Puchstein beraberinde getirdigi Carl Humann ile birlikte tumuluste cesitli olcumler yaparak bunlari eskizler ve fotograflarla belgelendirdi Ilk ziyaretinde tespit ettigi kitabenin uzerinde de calisan arkeolog buranin Kommagene Krali Mithridates tarafindan yaptirildigini ve burada yatanlarin kralin annesi kiz kardesi ve yegeni oldugunu saptadi Fakat Puchstein anit mezari yaptiran kisinin oldugunu dusunmesiyle yanlis bir tespitte bulunmustu Puchstein in notlarinda butun bolgenin incelendigine ve etrafta baska bir yazitin bulunmadigina dair anekdotlar bulunmasina ragmen 5 Haziran 1938 de Karakus u ziyaret eden onceki arastirmacilarin gozunden kacan baska bir kitabe daha buldu Fakat calisma yurutecek kadar yeterli ekipmana sahip olmamasi nedeniyle bu kitabenin kuzeybatidaki bir sutunun abakusunda yer aldigini not ederek bolgeden ayrildi Kralice Isias adina dikilen sutun 1967 Agustos unda tumuluse ikinci ziyaretini gerceklestiren Dorner bu sefer kapsamli ve detayli bir arastirmaya giriserek beraberinde getirdigi sondaj makinesi ile tumulusun guney ucundan baslayip mezar odasinin yerini tespit etmeye calisti 17 denemede ve baslangic noktasindan 20 metre derinlikte hedefledigi noktaya ulasan arastirmaci kesme dolomit kirecinden insa edilen mezar odasi duvarlarinin muhtemelen Roma doneminde acildigi ve icindekilerin talan edildigi kanisina vardi Onceki ziyaretinde kesfettigi ikinci kitabenin bir basmakalibini cikartarak bolgeden ayrildi 1979 yilinda tarafindan cozumlenen bu yazitla birlikte tumulusun Kral II Mithradatis in emriyle annesi Isias adina yaptirildigi ortaya cikti Her ne kadar kralice icin bir hierothesion olarak duzenlendiyse de kralin kiz kardesleri Laodice ve Antiochis ile kizi Aka nin da bu anit mezara gomuldugu tespit edildi MimariYaklasik olarak 110 metre capinda ve 30 metre yuksekliginde olan tumulusun etrafinda kendisini cevreleyen 9 adet sutun oldugu bilinmektedir Fakat Cendere Koprusu nun insaati sirasinda anit mezarin etrafinda bulunan buyuk taslarin soz konusu yapida kullanilmak uzere yerinden sokuldugu saptanmis ve dolayisiyla sutunlardan gunumuze yalnizca 4 tanesi ulasmistir Bu yapilardan her biri yaklasik 7 metre uzunlugundadir Tumulusun guneyinde bulunan ve Antiochis ile kizi Aka adina dikilen sutun 7 blok tasin uzerine yaklasik 2 5 metrelik bir kartal heykeli konulmasiyla olusturulmustur Kuzeybatidaki sutunun uzerinde ise II Mithridates ile kiz kardesi Laodice nin resmedildigi bir kabartma ile Buyuk Kral Antiochus ve Kralice Isias in oglu Buyuk Kral Mithridates bu aniti kralin kiz kardesi ve Krallarin Krali Orodes in karisi Kralice Laodice nin ebedi anisina yaptirdi cumlesinin yazili oldugu bir tablet yer alir Kuzeydogudaki sutunlardan sagda olanin uzerinde kafasi kopmus bir boga heykeli bulunmakla birlikte Buyuk Kral Mithridates bu hierothesionu annesi Isias kiz kardesi Antiochis ve Antiochis in kizi Aka icin yaptirdi sozunun islendigi bir baska yazit bulunur Ayni bolgede kesfedilen bir aslan figurunun ise orijinal yapidaki diger sutunun uzerinde konumlandirildigi tahmin edilmektedir Kartalli sutun haricindeki diger butun yapilar altisar parcadan meydana gelmistir Kaynakca Pehlul Orhan 22 Eylul 2021 Adiyaman da Karakus Tumulusu nde kralicelerin mezarlari tespit edildi Adiyaman Anadolu Ajansi 13 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Subat 2023 Turkiye Kultur Portali Turkiye Cumhuriyeti Kultur ve Turizm Bakanligi 22 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Subat 2023 Arkeofili 12 Subat 2023 13 Subat 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Subat 2023 a b c d Sahin Guchan Neriman 2017 Kral II Mithridates ten Isias a Karakus Tumulusu Komagene Nemrut yonetim Plani Ankara Orta Dogu Teknik Universitesi ss 138 147 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim a b Karakus Tumulusu Kahta Turizm Danisma Burosu Turkiye Cumhuriyeti Kultur ve Turizm Bakanligi 13 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Subat 2023 Acar Gulcan 2000 Karakus Tumulusu PDF Nemrud Ankara Guneydogu Anadolu Projesi Bolge Kalkinma Dairesi Baskanligi ss 54 55 ISBN 975 19 2542 8 14 Subat 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 14 Subat 2023