Dolomit, kalsiyum ve magnezyumlu karbonat birleşiminde meydana gelen bir mineral.
Kırılgan bir mineral olup özgül ağırlığı 2,8 - 3,2 g/cm³ ve sertliği 3,5-4 arasındadır. Isıtıldığında köpürerek çözündüğü için kalsitten ayrılmaktadır.
- Kimyasal bileşimi: CaMg(CO3)2
- Kristal sistemi : Hegzagonal
- Sertlik : 3,5-4
- Özgül ağırlık : 2,8-3,2
Dolomit hem bir minerali CaMg(CO3)2 hem de bu minerali ana bileşeni olarak içeren kayacı tanımlamakta kullanılan bir sözcüktür.
Dolomit minerallerinin oluşturduğu kayaçlara dolotaşı adı da verilmektedir. Bu kayaçların oluşumu dolomitin doğrudan kimyasal bir çökelme ile değil kireç taşlarının magnezyum bakımından zengin suların etkisi altında oluştuğu bilinmektedir. Aşırı buharlaşmanın olduğu denizden bir yükselti ile ayrılmış yarı kapalı ortamlarda suyun magnezyum bakımından giderek zenginleşmesi, tabana çökmüş kalsitten ibaret çamurun bu yoğun çözeltilerle etkileşmeye girerek dolomite dönüşmesi mümkün olabilir.
Dünya’da ve Türkiye’de oldukça geniş yayılma alanına sahip olup rezerv problemi olmayan bir mineraldir.
120 milyon ton civarında olan dünya üretiminin neredeyse yarısı Amerika Birleşik Devletleri'nde gerçekleştirilmektedir. Amerika Birleşik Devletleri'nin dışında Birleşik Krallık, Avusturya, Belçika, Japonya, Polonya, İspanya, Kanada, Brezilya, Almanya ve Avustralya yılda 1 milyon tonun üzerinde dolomit üreten ülkelerdir.
Dünya’da 3 milyon tonun üzerindeki ihracatın 2 milyon tonunu Belçika ve Kanada yapmaktadır. 2 milyon ton civarında ithalatın ise 1,3 milyon tonu Japonya tarafından yapılmaktadır.
Dünya’da dolomit büyük miktarlarda ve çok değişik sektörlerde kullanılmasına rağmen Türkiye'de üretimin çok önemli bölümü sadece demir-çelik ve cam sanayinde kullanılmaktadır. Dolomitik mermer ise kalsitik mermere nazaran asit tepkimelerine ve yüzey aşınmasına daha dayanıklı olması sebebiyle inşaat ve mimari projelerde yoğun olarak kullanılmaktadır.
Petrolün hazne kayacı özelliği göstermesinden dolayı dolomitler jeolojide büyük önem taşımaktadır.
Tarihi
Büyük olasılıkla mineral olarak dolomit ilk 1768'de Carl Linnaeus tarafından tanımlanmıştır. 1791'de, Fransız doğa bilimci ve jeolog Déodat Gratet de Dolomieu (1750–1801) tarafından, önce eski Roma kentindeki binalarda ve de daha sonra Dolomit Alpleri olarak bilinen dağlarda toplanan örnekler kayaç olarak tanımlandı. Kuzey İtalya. Nicolas-Théodore de Saussure ilk olarak Mart 1792'de mineral ismini verdi.
Özellikleri
Dolomit minareli, üçgen-eşkenar dörtgen sistemde kristalleşir. Beyaz, ten rengi, gri veya pembe gibi renklerde kristaller oluşturur. Dolomit, kalsiyum ve magnezyum iyonlarının alternatif bir yapısal düzenlemesine sahip olan karbonattır. İnce toz formunda olmadığı sürece, soğuk seyreltik hidroklorik asit içinde kalsitte olduğu gibi hızla çözünemez ya da köpüremez. Kristalleşme oldukça yaygındır.
Dolomit, baskın demir ankerit ve baskın magnez kutnohorit arasında katı bir çözelti olarak bulunur. Yapıda az miktarda bulunan demir, kristallere sarı veya kahverengi bir ton verir. Yapıdaki manganez ikameleri de yaklaşık yüzde üç MnO'dur. Yüksek mangan içeriği kristallere pembe renk vermektedir. Kurşun, çinko ve kobalt da yapı içerisindeki magnezyumun yerini alır. Dolomit minerali, bileşik huntit Mg3Ca (CO3) 4 ile yakından ilişkilidir. Dolomit hafif asidik suda çözülebildiğinden, dolomit alanları akifer olarak önemlidir ve karstik arazi oluşumuna katkıda bulunmaktadır.
Dolomitik Mermer
Kireçtaşı, çoğunlukla CaCO3 içeren sedimanter bir kayaçtır. Dolomit ise CaCO3 ve MgCO3 içeren kayaçlardır. Aragonit ( CaCO3) kalsitle aynı kimyasal özelliğe sahip olmasına rağmen kristal yapısı bakımından farklıdır. Aragonit, kalsitin zaman içerisinde altere olması ile oluşmuş metastabil bir mineraldir. Diğer karbonatlı mineraller siderit (FeCO3), ankerit (Ca2MgFe(CO3)) ve magnezit (MgCO3) 'dır. Magnezit genellikle kireçtaşı ve dolomitle beraber bulunur ancak az miktarda bütünün içinde yer almaktadır. Benzer özellikleri sebebiyle, karbonatlı mineralleri bir diğerinden ayırt etmek pek kolay olmamaktadır. Özgül ağırlık, renk, kristal formu ve diğer fiziksel özellikleri, kayacın monomineralik olması koşuluyla, tanımlamalarda yardımcı olmaktadır. Çok ince kristal yapılarına sahip olan dolomitik mermerler ( tane boyu yaklaşık 0,37mm dir) kalsitik mermerlere nazaran daha yüksek bir özgül ağırlığa sahiptir sahiptir. Yoğunlukları 2,8g/cm³ ile 3,2g/cm³ arasında değişkenlik arz etmekte olup uygulamada 3g/cm³ olarak hesaplanmaktadır. Ayrıca seyreltilmiş hidroklorik asit çözeltisinde farklı minerallerin çözünme hızları, bu tür minerallerin arazide tanınmaları için yararlı bir yöntem olarak bilinmektedir. Kalsit, seyreltilmiş HCI çözeltisinde dolomitten çok daha fazla çözünmektedir. Böylece eğer taze bir yüzey üzerinde bu yöntem denenecek olursa, dolomitin bulunduğu yüzeye el lensi ile bakıldığında çeşitli rölyefler görülecektir. Diğer bir teknik boyama tekniğidir bu teknik aslında aragonit-kalsit ve dolomit yönünde azalan çözünme farklılığı esasına dayanmaktadır. Ancak bu yöntemin arazide kullanılması oldukça zordur, genellikle laboratuvar ortamında kullanılmaktadır. X-Ray difraktometre teknikleri esas olarak iri boyutlu numunelerin karbonat mineralojisinin laboratuvar ortamında belirlenmesi için kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemde kayaç içerisindeki kalsit dolomit oranı veya bu minerallerin yüzde değerleri bilinen bir standarda göre kıyaslanarak bulunabilir. Binoküler mikroskop kullanılarak yapılan ince kesit analizleri de bu karbonatlı kayaçların tanınmalarında yardımcı olmaktadır. Kalsit, dolomit ve ankerit'in ince kesitlerde boyama işlemi yapılmadan tanınmaları oldukça zordur. Bu tanımlamalar sırasında, karbonat taneciklerinin tipi, dokusu ve yapıları araştırılmaktadır. Tanımlamalarda kullanılan en önemli unsurlardan birisi de fosil ve fosil izleridir.
Diğer önemli bir ayırt edici özellik de renktir. Renk minerallerin kabaca saflığı hakkında fikir sahibi olunmasına yardımcı olur. Ancak, bunun yanıltıcı da olabileceği unutulmamalıdır. Karbonat dışı mineralin küçük bir miktarı, renk değişiminin olması için yeterli olmaktadır. En meşhur yapı taşlarından, Hindistan kireçtaşı % 0.2 'den daha az Fe2O3 içermekte ve bu içerik, malzemeye kahverengi ve sarımsı kahverengi bir renk vermektedir. Keza, Carthage Mermeri ise kahverengi ve fosilli bir malzeme olup, % 0.2 daha az demir ve alüminyum oksit içermektedir. Çok yüksek saflıktaki kireçtaşları, hafif kahverengi ile kül renginden beyaza uzanan bir renk içermektedir. Yeşil ve kül rengi gibi renkler içeren kireçtaşları genellikle, demir oksit veya karbonlu materyal içerdiğinin göstergesi olarak algılanmaktadır. Oksidasyon durumu arttıkça, renkler yeşile, kahverengiye ve kırmızıya doğru değişmektedir. Renk referans kartı, kayaç tanımlamalarında önemli katkı sağlayabilmektedir. Karbonatlı kayaçlardaki değişik miktarda ve tipte bulunan safsızlıklar, eğer söz konusu kayaçların yararlılık derecesini etkiliyorlarsa ekonomik açıdan önemli olmaktadırlar. Her safsızlık ile ilgili olarak en önemli iki soru vardır. Bunlar; ne kadar bulunur ve dağılımı nasıldır? sorularıdır. Bu safsızlıkların dikkate değer bir miktarı, kayaç içinde dissemine dağılımı ise bazı kullanım alanları için sorun olabilmektedir. Diğer taraftan safsızlıklar tabakalı bir şekilde kayaç içinde konsantre olmuşsa, bunlar bir zayıflık düzlemi oluşturarak, kayacın performansını olumsuz yönde etkileyebilmektedirler.
Formasyon
Modern dolomit oluşumunun Brezilya'nın Rio de Janeiro sahili boyunca fazla doymuş tuzlu lagünlerde, yani Lagoa Vermelha ve Brejo do Espinho'da anaerobik koşullar altında oluştuğu bulunmuştur. Dolomitin sadece sülfat azaltıcı bakterilerin, yardımı ile gelişeceği inanılmaktadır. Bununla birlikte, sıcaklığı düşük dolomit, organik madde ve mikrobik hücre yüzeyleri bakımından zengin olan doğal ortamlarda ortaya çıkmaktadır. Bu, organik madde ile ilişkili karboksil grupları tarafından magnezyum kompleksleşmesinin bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Jeolojik kayıtta büyük dolomit yatakları vardır, ancak mineral modern ortamlara nispeten daha nadirdir. 1999 yılında ilk kez tekrar edilebilir, inorganik düşük sıcaklıklı dolomit ve manyezit sentezleri yayınlandı. Bu laboratuvar deneyleri, yarı kararlı bir "öncünün" ilk çökelmesinin, periyodik çözünme ve yeniden çökelme aralıkları boyunca kademeli olarak, kararlı faza nasıl değişebileceğini gösterdi. Bu geri dönüşümü bulunmayan jeokimyasal reaksiyonun seyrini düzenleyen genel prensip "Oswald'ın adım kuralını çiğnemek" olarak tanımlanmıştır.
Kullanımları
Dolomit, süs taşı, beton agregası ve magnezyum oksit kaynağı olarak ve de ayrıca magnezyum üretimi için Pidgeon işleminde kullanılmaktadır. Önemli bir petrol rezervuar kayasıdır ve kurşun, çinko ve bakır gibi ana metallerin büyük tabakalara bağlı Mississippi Vadisi Tipi cevher yatakları için ana kaya olarak hizmet etmektedir.
Kalsit kireçtaşının nadir veya çok maliyetli olduğu durumlarda, bazen demirin yerine ve çeliği eritmek için dolomit bir akış olarak kullanılmaktadır.
Bahçecilikte, dolomit ve dolomitik kireç taşı, topraklara ve topraksız saksı karışımlarına pH tamponu ve magnezyum kaynağı olarak eklenebilmektedir.
Dolomit, suyun ph'ındaki tampon değişiklikliğine yardımcı olması için deniz (tuzlu su) akvaryumlarında substrat olarak da kullanılılmaktadır.
Kalsine dolomit ayrıca biyokütlenin yüksek sıcaklıklarda gazlaştırılmasında katranın tahrip edilebilmesi için bir katalizör olarak da kullanılmaktadır. Parçacık fiziğinin araştırmacıları, dedektörlerin mümkün olan en fazla sayıda egzotik parçacığı algılanabilmesini sağlamak için dolomitin katmanlarının altında parçacık dedektörleri oluşturmayı sever. Dolomit nispeten daha az miktarda radyoaktif madde içerdiğinden, arka plan radyasyon seviyelerine katkıda bulunmadan kozmik ışınların oluşturduğu parazitlere karşı izole edilebilmektedir.
Kaynakça
- ^ Linnaeus, C. (1768): Systema naturae per regnum tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species cum characteribus & differentiis. Tomus III. Laurentii Salvii, Holmiae, 236 p. On p.41 of this very book, Linnaeus stated (in Latin): "Marmor tardum - Marmor paticulis subimpalpabilibus album diaphanum. Hoc simile quartzo durum, distinctum quod cum aqua forti non, nisi post aliquot minuta & fero, effervescens." In translation: "Slow marble - Marble, white and transparent with barely discernable particles. This is as hard as quartz, but it is different in that it does not, unless after a few minutes, effervesce with "aqua forti
- ^ Saussure le fils, M. de (1792): Analyse de la dolomie. Journal de Physique, vol.40, pp.161-173.
- ^ ""Dolomite Mineral - Uses and Properties" geology.com". 26 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.
- ^ Klein, Cornelis and Cornelius S. Hurlbut Jr., Manual of Mineralogy, Wiley, 20th ed., p. 339-340
- ^ Kaufmann, James.Sinkholes 4 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 2013-06-04 at the Wayback Machine. USGS Fact Sheet. Retrieved on 2013-9-10.
- ^ . 11 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Vasconcelos C.; McKenzie J. A.; Bernasconi S.; Grujic D.; Tien A. J. (1995). "Microbial mediation as a possible mechanism for natural dolomite formation at low temperatures". Nature. 337 (6546): 220–222. :Bibcode 2013PNAS..11014540R 18 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .doi 10.1038/377220a0
- ^ Snyder, Glen T.; Matsumoto, Ryo; Suzuki, Yohey; Kouduka, Mariko; Kakizaki, Yoshihiro; Zhang, Naizhong; Tomaru, Hitoshi; Sano, Yuji; Takahata, Naoto; Tanaka, Kentaro; Bowden, Stephen A. (2020-02-05)."Evidence in the Japan Sea of microdolomite mineralization within gas hydrate microbiomes" 8 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..Scientific Reports 10 (1): 1–13.10.1038/s41598-020-58723-yISSN2045-2322
- ^ Roberts, J. A.; Kenward, P. A.; Fowle, D. A.; Goldstein, R. H.; Gonzalez, L. A. & Moore, D. S. (1980). "https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3767548/ 7 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United State 110 (36): 14540–5. Bibcode:2013PNAS..11014540R. doi:10.1073/pnas.1305403110. PMC 3767548. PMID 23964124.s of America.
- ^ Deelman, J.C. (1999): "Low-temperature nucleation of magnesite and dolomite" 2008-04-09 at the Wayback Machine, Neues Jahrbuch für Mineralogie, Monatshefte, pp. 289–302.
- ^ A Review of the Literature on Catalytic Biomass Tar Destruction 4 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 2015-02-04 at the Wayback Machine National Renewable Energy Laboratory.
- ^ Short Sharp Science: Particle quest: Hunting for Italian WIMPs underground https://web.archive.org/ 2020-05-10 at the Wayback Machine. Newscientist.com (2011-09-05). Retrieved on 2011-10-10.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dolomit kalsiyum ve magnezyumlu karbonat birlesiminde meydana gelen bir mineral Dolomit kendisinin de meydana geldigi kalsiyum magnezyum karbonat gibi beyaz renge sahiptir Dolomit in uzerinde yer alan ise zincifredir Kirilgan bir mineral olup ozgul agirligi 2 8 3 2 g cm ve sertligi 3 5 4 arasindadir Isitildiginda kopurerek cozundugu icin kalsitten ayrilmaktadir Kimyasal bilesimi CaMg CO3 2 Kristal sistemi Hegzagonal Sertlik 3 5 4 Ozgul agirlik 2 8 3 2 Dolomit hem bir minerali CaMg CO3 2 hem de bu minerali ana bileseni olarak iceren kayaci tanimlamakta kullanilan bir sozcuktur Dolomit minerallerinin olusturdugu kayaclara dolotasi adi da verilmektedir Bu kayaclarin olusumu dolomitin dogrudan kimyasal bir cokelme ile degil kirec taslarinin magnezyum bakimindan zengin sularin etkisi altinda olustugu bilinmektedir Asiri buharlasmanin oldugu denizden bir yukselti ile ayrilmis yari kapali ortamlarda suyun magnezyum bakimindan giderek zenginlesmesi tabana cokmus kalsitten ibaret camurun bu yogun cozeltilerle etkilesmeye girerek dolomite donusmesi mumkun olabilir Dunya da ve Turkiye de oldukca genis yayilma alanina sahip olup rezerv problemi olmayan bir mineraldir 120 milyon ton civarinda olan dunya uretiminin neredeyse yarisi Amerika Birlesik Devletleri nde gerceklestirilmektedir Amerika Birlesik Devletleri nin disinda Birlesik Krallik Avusturya Belcika Japonya Polonya Ispanya Kanada Brezilya Almanya ve Avustralya yilda 1 milyon tonun uzerinde dolomit ureten ulkelerdir Dunya da 3 milyon tonun uzerindeki ihracatin 2 milyon tonunu Belcika ve Kanada yapmaktadir 2 milyon ton civarinda ithalatin ise 1 3 milyon tonu Japonya tarafindan yapilmaktadir Dunya da dolomit buyuk miktarlarda ve cok degisik sektorlerde kullanilmasina ragmen Turkiye de uretimin cok onemli bolumu sadece demir celik ve cam sanayinde kullanilmaktadir Dolomitik mermer ise kalsitik mermere nazaran asit tepkimelerine ve yuzey asinmasina daha dayanikli olmasi sebebiyle insaat ve mimari projelerde yogun olarak kullanilmaktadir Petrolun hazne kayaci ozelligi gostermesinden dolayi dolomitler jeolojide buyuk onem tasimaktadir TarihiBuyuk olasilikla mineral olarak dolomit ilk 1768 de Carl Linnaeus tarafindan tanimlanmistir 1791 de Fransiz doga bilimci ve jeolog Deodat Gratet de Dolomieu 1750 1801 tarafindan once eski Roma kentindeki binalarda ve de daha sonra Dolomit Alpleri olarak bilinen daglarda toplanan ornekler kayac olarak tanimlandi Kuzey Italya Nicolas Theodore de Saussure ilk olarak Mart 1792 de mineral ismini verdi OzellikleriDolomit minareli ucgen eskenar dortgen sistemde kristallesir Beyaz ten rengi gri veya pembe gibi renklerde kristaller olusturur Dolomit kalsiyum ve magnezyum iyonlarinin alternatif bir yapisal duzenlemesine sahip olan karbonattir Ince toz formunda olmadigi surece soguk seyreltik hidroklorik asit icinde kalsitte oldugu gibi hizla cozunemez ya da kopuremez Kristallesme oldukca yaygindir Dolomit baskin demir ankerit ve baskin magnez kutnohorit arasinda kati bir cozelti olarak bulunur Yapida az miktarda bulunan demir kristallere sari veya kahverengi bir ton verir Yapidaki manganez ikameleri de yaklasik yuzde uc MnO dur Yuksek mangan icerigi kristallere pembe renk vermektedir Kursun cinko ve kobalt da yapi icerisindeki magnezyumun yerini alir Dolomit minerali bilesik huntit Mg3Ca CO3 4 ile yakindan iliskilidir Dolomit hafif asidik suda cozulebildiginden dolomit alanlari akifer olarak onemlidir ve karstik arazi olusumuna katkida bulunmaktadir Dolomitik MermerKirectasi cogunlukla CaCO3 iceren sedimanter bir kayactir Dolomit ise CaCO3 ve MgCO3 iceren kayaclardir Aragonit CaCO3 kalsitle ayni kimyasal ozellige sahip olmasina ragmen kristal yapisi bakimindan farklidir Aragonit kalsitin zaman icerisinde altere olmasi ile olusmus metastabil bir mineraldir Diger karbonatli mineraller siderit FeCO3 ankerit Ca2MgFe CO3 ve magnezit MgCO3 dir Magnezit genellikle kirectasi ve dolomitle beraber bulunur ancak az miktarda butunun icinde yer almaktadir Benzer ozellikleri sebebiyle karbonatli mineralleri bir digerinden ayirt etmek pek kolay olmamaktadir Ozgul agirlik renk kristal formu ve diger fiziksel ozellikleri kayacin monomineralik olmasi kosuluyla tanimlamalarda yardimci olmaktadir Cok ince kristal yapilarina sahip olan dolomitik mermerler tane boyu yaklasik 0 37mm dir kalsitik mermerlere nazaran daha yuksek bir ozgul agirliga sahiptir sahiptir Yogunluklari 2 8g cm ile 3 2g cm arasinda degiskenlik arz etmekte olup uygulamada 3g cm olarak hesaplanmaktadir Ayrica seyreltilmis hidroklorik asit cozeltisinde farkli minerallerin cozunme hizlari bu tur minerallerin arazide taninmalari icin yararli bir yontem olarak bilinmektedir Kalsit seyreltilmis HCI cozeltisinde dolomitten cok daha fazla cozunmektedir Boylece eger taze bir yuzey uzerinde bu yontem denenecek olursa dolomitin bulundugu yuzeye el lensi ile bakildiginda cesitli rolyefler gorulecektir Diger bir teknik boyama teknigidir bu teknik aslinda aragonit kalsit ve dolomit yonunde azalan cozunme farkliligi esasina dayanmaktadir Ancak bu yontemin arazide kullanilmasi oldukca zordur genellikle laboratuvar ortaminda kullanilmaktadir X Ray difraktometre teknikleri esas olarak iri boyutlu numunelerin karbonat mineralojisinin laboratuvar ortaminda belirlenmesi icin kullanilan bir yontemdir Bu yontemde kayac icerisindeki kalsit dolomit orani veya bu minerallerin yuzde degerleri bilinen bir standarda gore kiyaslanarak bulunabilir Binokuler mikroskop kullanilarak yapilan ince kesit analizleri de bu karbonatli kayaclarin taninmalarinda yardimci olmaktadir Kalsit dolomit ve ankerit in ince kesitlerde boyama islemi yapilmadan taninmalari oldukca zordur Bu tanimlamalar sirasinda karbonat taneciklerinin tipi dokusu ve yapilari arastirilmaktadir Tanimlamalarda kullanilan en onemli unsurlardan birisi de fosil ve fosil izleridir Diger onemli bir ayirt edici ozellik de renktir Renk minerallerin kabaca safligi hakkinda fikir sahibi olunmasina yardimci olur Ancak bunun yaniltici da olabilecegi unutulmamalidir Karbonat disi mineralin kucuk bir miktari renk degisiminin olmasi icin yeterli olmaktadir En meshur yapi taslarindan Hindistan kirectasi 0 2 den daha az Fe2O3 icermekte ve bu icerik malzemeye kahverengi ve sarimsi kahverengi bir renk vermektedir Keza Carthage Mermeri ise kahverengi ve fosilli bir malzeme olup 0 2 daha az demir ve aluminyum oksit icermektedir Cok yuksek safliktaki kirectaslari hafif kahverengi ile kul renginden beyaza uzanan bir renk icermektedir Yesil ve kul rengi gibi renkler iceren kirectaslari genellikle demir oksit veya karbonlu materyal icerdiginin gostergesi olarak algilanmaktadir Oksidasyon durumu arttikca renkler yesile kahverengiye ve kirmiziya dogru degismektedir Renk referans karti kayac tanimlamalarinda onemli katki saglayabilmektedir Karbonatli kayaclardaki degisik miktarda ve tipte bulunan safsizliklar eger soz konusu kayaclarin yararlilik derecesini etkiliyorlarsa ekonomik acidan onemli olmaktadirlar Her safsizlik ile ilgili olarak en onemli iki soru vardir Bunlar ne kadar bulunur ve dagilimi nasildir sorularidir Bu safsizliklarin dikkate deger bir miktari kayac icinde dissemine dagilimi ise bazi kullanim alanlari icin sorun olabilmektedir Diger taraftan safsizliklar tabakali bir sekilde kayac icinde konsantre olmussa bunlar bir zayiflik duzlemi olusturarak kayacin performansini olumsuz yonde etkileyebilmektedirler FormasyonModern dolomit olusumunun Brezilya nin Rio de Janeiro sahili boyunca fazla doymus tuzlu lagunlerde yani Lagoa Vermelha ve Brejo do Espinho da anaerobik kosullar altinda olustugu bulunmustur Dolomitin sadece sulfat azaltici bakterilerin yardimi ile gelisecegi inanilmaktadir Bununla birlikte sicakligi dusuk dolomit organik madde ve mikrobik hucre yuzeyleri bakimindan zengin olan dogal ortamlarda ortaya cikmaktadir Bu organik madde ile iliskili karboksil gruplari tarafindan magnezyum komplekslesmesinin bir sonucu olarak ortaya cikmaktadir Jeolojik kayitta buyuk dolomit yataklari vardir ancak mineral modern ortamlara nispeten daha nadirdir 1999 yilinda ilk kez tekrar edilebilir inorganik dusuk sicaklikli dolomit ve manyezit sentezleri yayinlandi Bu laboratuvar deneyleri yari kararli bir oncunun ilk cokelmesinin periyodik cozunme ve yeniden cokelme araliklari boyunca kademeli olarak kararli faza nasil degisebilecegini gosterdi Bu geri donusumu bulunmayan jeokimyasal reaksiyonun seyrini duzenleyen genel prensip Oswald in adim kuralini cignemek olarak tanimlanmistir KullanimlariCortina d Ampezzo yakinindaki Dolomitlere mineral adi verilmektedir Dolomit sus tasi beton agregasi ve magnezyum oksit kaynagi olarak ve de ayrica magnezyum uretimi icin Pidgeon isleminde kullanilmaktadir Onemli bir petrol rezervuar kayasidir ve kursun cinko ve bakir gibi ana metallerin buyuk tabakalara bagli Mississippi Vadisi Tipi cevher yataklari icin ana kaya olarak hizmet etmektedir Kalsit kirectasinin nadir veya cok maliyetli oldugu durumlarda bazen demirin yerine ve celigi eritmek icin dolomit bir akis olarak kullanilmaktadir Bahcecilikte dolomit ve dolomitik kirec tasi topraklara ve topraksiz saksi karisimlarina pH tamponu ve magnezyum kaynagi olarak eklenebilmektedir Dolomit suyun ph indaki tampon degisiklikligine yardimci olmasi icin deniz tuzlu su akvaryumlarinda substrat olarak da kullanililmaktadir Kalsine dolomit ayrica biyokutlenin yuksek sicakliklarda gazlastirilmasinda katranin tahrip edilebilmesi icin bir katalizor olarak da kullanilmaktadir Parcacik fiziginin arastirmacilari dedektorlerin mumkun olan en fazla sayida egzotik parcacigi algilanabilmesini saglamak icin dolomitin katmanlarinin altinda parcacik dedektorleri olusturmayi sever Dolomit nispeten daha az miktarda radyoaktif madde icerdiginden arka plan radyasyon seviyelerine katkida bulunmadan kozmik isinlarin olusturdugu parazitlere karsi izole edilebilmektedir Kaynakca Linnaeus C 1768 Systema naturae per regnum tria naturae secundum classes ordines genera species cum characteribus amp differentiis Tomus III Laurentii Salvii Holmiae 236 p On p 41 of this very book Linnaeus stated in Latin Marmor tardum Marmor paticulis subimpalpabilibus album diaphanum Hoc simile quartzo durum distinctum quod cum aqua forti non nisi post aliquot minuta amp fero effervescens In translation Slow marble Marble white and transparent with barely discernable particles This is as hard as quartz but it is different in that it does not unless after a few minutes effervesce with aqua forti Saussure le fils M de 1792 Analyse de la dolomie Journal de Physique vol 40 pp 161 173 Dolomite Mineral Uses and Properties geology com 26 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Mayis 2020 Klein Cornelis and Cornelius S Hurlbut Jr Manual of Mineralogy Wiley 20th ed p 339 340 ISBN 0 471 80580 7 Kaufmann James Sinkholes 4 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2013 06 04 at the Wayback Machine USGS Fact Sheet Retrieved on 2013 9 10 11 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Vasconcelos C McKenzie J A Bernasconi S Grujic D Tien A J 1995 Microbial mediation as a possible mechanism for natural dolomite formation at low temperatures Nature 337 6546 220 222 Bibcode 2013PNAS 11014540R 18 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde doi 10 1038 377220a0 Snyder Glen T Matsumoto Ryo Suzuki Yohey Kouduka Mariko Kakizaki Yoshihiro Zhang Naizhong Tomaru Hitoshi Sano Yuji Takahata Naoto Tanaka Kentaro Bowden Stephen A 2020 02 05 Evidence in the Japan Sea of microdolomite mineralization within gas hydrate microbiomes 8 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Scientific Reports 10 1 1 13 10 1038 s41598 020 58723 yISSN2045 2322 Roberts J A Kenward P A Fowle D A Goldstein R H Gonzalez L A amp Moore D S 1980 https www ncbi nlm nih gov pmc articles PMC3767548 7 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Proceedings of the National Academy of Sciences of the United State 110 36 14540 5 Bibcode 2013PNAS 11014540R doi 10 1073 pnas 1305403110 PMC 3767548 PMID 23964124 s of America Deelman J C 1999 Low temperature nucleation of magnesite and dolomite 2008 04 09 at the Wayback Machine Neues Jahrbuch fur Mineralogie Monatshefte pp 289 302 A Review of the Literature on Catalytic Biomass Tar Destruction 4 Subat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2015 02 04 at the Wayback Machine National Renewable Energy Laboratory Short Sharp Science Particle quest Hunting for Italian WIMPs underground https web archive org 2020 05 10 at the Wayback Machine Newscientist com 2011 09 05 Retrieved on 2011 10 10