Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kars Kuşatması, Kırım Savaşı'nın son büyük çaplı askerî harekâtıdır.
| Kars Kuşatması | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1853-1856 Osmanlı-Rus Savaşı | |||||||
 Kars kuşatması | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Osmanlı İmparatorluğu Birleşik Krallık |  Rus İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Ömer Paşa | | ||||||
| Güçler | |||||||
| 17.000 piyade | 30.000 piyade 14.000 süvari 132 top | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 6.500 ölü ve yaralı 11.127 esir | 10.000+ ölü ve yaralı | ||||||
Kuşatma öncesi
1855 yılına gelindiğinde Osmanlı İmparatorluğu Rus İmparatorluğu'nu Balkanlar'da püskürtmüş; Müttefik (Osmanlı-İngiliz-Fransız-Sardinya) ordu ise Kırım'daki Rus üssü Sivastopol'u kuşatmıştı.
Rus İmparatoru II. Alexander Sivastopol üzerindeki baskıyı hafifletmek amacıyla General komutasındaki Kafkas ordusunu Osmanlıların doğudaki en müstahkem mevkii olan Kars üzerine gönderdi. Bölgedeki Ermenilerin kılavuzluğunda 24 Mayıs 1855 tarihinde Arpaçay üzerinden hududu geçen Rus ordusu 30.000 piyade, 14.000 süvari ve 132 toptan oluşuyordu. Rus ordusu önce keşif kollarım ileri sürerek Küçük Yahni ve Büyük Yahni tepelerini işgal etti. General Türk ordusunun Kars Kalesine kapanmış olduğunu anlayınca 3 Haziran 1855 günü karargâhını Kars'a 8 kilometre mesafedeki Mağaracık köyüne kurdurdu. Ermeni casuslarından kaledeki erzakın az olduğunu öğrenince taarruza geçmeyerek kaleyi ablukaya aldı.
Kuşatma
17.000 askerden oluşan komutasındaki Türk garnizonu ise kaleyi kuşatan Rus ordusuna taarruz edebilecek kuvvette değildi. Vasıf Paşa bu nedenle, Rusların mukavemet görmeksizin Erzurum'a ilerleyebileceklerine işaret ederek merkezden takviye istedi.
Rus ordusu gerçekten de Kars Kalesinin önünde 15.000 piyade ve 40 top bırakarak kalenin geri ikmal hatlarını da kesmek amacıyla Sarıkamış'a ilerledi.
Kırım'daki Osmanlı orduları komutanı Ömer Lütfi Paşa doğudaki bu gelişmeleri takip ederken durumun ciddiyetini kavradı ve İstanbul'a gelerek Padişah Abdülmecid'den aldığı yetkiyle Sohumkale üzerinden Kars'ı kurtarma amaçlı harekâta girişti. 14 vapur ve 50 yelkenliyle taşınan Türk birlikleri Sohumkale'ye çıkarma yaptı ve Kars'a doğru ilerlemeye başladı ve Kars'taki Türk garnizonuna direnme emri verdi.
Bu süreçte, Sivastopol 11 Eylül 1855'te düştü ve Rusya'nın Kırım Savaşı'ndaki yenilgisi daha bariz hale geldi. Bunun üzerine Rus karargahı, barış görüşmelerinde elini kuvvetlendirecek bir koz olarak Kars Kalesini ele geçirme çabalarını yoğunlaştırdı.
General kendisine takviyelerin gelmesini beklemeden 28-29 Eylül 1855 gecesi üç koldan Kars kalesinin üzerine yürüdü. Bununla birlikte, Rus kuvvetleri karanlıkta ilerlerken istikamet tayininde hatalar yatı ve bu nedenle zaman kaybetti. Dolayısıyla taarruz başladığı zaman ortalık iyice aydınlandı ve Rus kuvvetleri hedefledikleri baskın şeklinde taarruzu icra edemedi.
Buna ilaveten, Rus kuvvetlerinin önemli bölümü büyük bir kısmı dik yamaçla kaplı Yüksek Tabya önüne düştü. Bu nedenle, bu Rus tugayı Türk topçusunun öldürücü ateşine maruz kaldı ve ağır kayıp verdi. Çakmak Tabya ve Velipaşa Tabyası arasında kalan Rus kuvvetleri ise daha kesin bir yenilgiye uğradılar. Zira, bu taarruz grubunda bulunan bir Rus alayının mevzilere iyice yaklaşmasına bilerek göz yumuldu ve Rus alayı bu bölgede bir yarım daireyi andıran Türk mevziinin içine girince bir anda üç taraftan açılan ateş çemberiyle karşılaşarak neredeyse imha edildi. Bu taarruz grubunun komutanı General Kovalavski de ölenler arasındaydı.
Yüksek zayiat karşısında Rus ihtiyat tugayı taarruz gruplarını desteklemek istediyse de, bunlar da püskürtüldü. Taarruz neticesinde Türk garnizonun yaklaşık 1.000 zayiat verirken, Rus kayıpları 8.000'i aştı. Bunun sonucunda, Rus ordusu süratle (muharebeye katılamayan bir kısım Rus Kazak süvarilerinin himayesinde) Kars'ın uzaklarına çekildi ve yeniden taarruza girişmeyerek kaleyi abluka altında tutmaya devam etti.
Bununla birlikte, kaledeki garnizon 28-29 Eylül 1855 gecesi kazandığı zafere rağmen iaşe konusunda bir haylı sıkıntılı bir aşamaya girdiği gibi, diğer taraftan da kolera salgınıyla mücade eletmeye başladı. Keza, Rus taarruzu püskürtülürken barut rezervleri de kritik bir seviyeye gerilemişti. Dolayısıyla, garnizonun yegâne ümidi Sohumkale'ye çıkarma yaparak Gürcistan topraklarından Kars'a doğru ilerleyen Ömer Lütfi Paşa'nın yetişmesiydi.
Rus General ise sözkonusu çıkarmanın (Kars'a Rus taarruzundan 5 gün sonra) 3 Ekim 1855 tarihinde icra edilebildiği istihbaratını almıştı. Osmanlıların bu takviye ordusunun Kars'a ulaşmasının bir hayli zaman alabileceğini hesaplayarak, lojistik açıdan zor durumda olduğunu bildiği Kars kalesini daha fazla sıkıştırma kararını verdi. Ekim sonlarına doğru şiddetli kar yağışı da kale garnizonunun takviye edilmesi olanağını kısıtladı. Ayrıca açlık sorunu had safhaya ulaştı.
Ömer Lütfi Paşa 6 Kasım 1855 tarihinde Zugdidi civarında İngur Muharebesi'nde Rus ordusunu ağır bir yenilgiye uğratarak Kutayis'e doğru ilerlediyse de Kars'a yaklaşık 500 kilometre mesafedeydi. Bu durum muvacehesinde, Kars'taki Türk garnizonu 28 Kasım 1855 tarihinde teslim oldu.
Kuşatma sonrası
Kars kuşatması Kırım Savaşı olarak da bilinen 1853-1856 Osmanlı-Rus Savaşı'nın son askerî çarpışması oldu. 1856 Şubat'ında Paris'te barış müzakereleri başladı. 30 Mart 1856'da imzalanan Paris Antlaşması'nın 3. maddesi uyarınca savaştan yenik çıkmış olan Rusya işgal etmiş olduğu Kars'ı Osmanlı İmparatorluğu'na iade etti.
Onurlandırma
1857 yılında, Kanada Ottowa'da Rideau Nehri'nin kıyısında bulunan Wellington adlı yerleşimin adı Rus Kuşatmasına karşı gösterilen direnişi onurlandırmak amacıyla Kars olarak değiştirilir.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kars Kusatmasi Kirim Savasi nin son buyuk capli askeri harekatidir Kars Kusatmasi1853 1856 Osmanli Rus SavasiKars kusatmasiTarih3 Haziran 28 Kasim 1855BolgeKars AnadoluSonucRus zaferi agir Rus kayiplariTaraflarOsmanli Imparatorlugu Birlesik KrallikRus ImparatorluguKomutanlar ve liderlerOmer PasaGucler17 000 piyade30 000 piyade 14 000 suvari 132 topKayiplar6 500 olu ve yarali 11 127 esir10 000 olu ve yaraliKusatma oncesi1855 yilina gelindiginde Osmanli Imparatorlugu Rus Imparatorlugu nu Balkanlar da puskurtmus Muttefik Osmanli Ingiliz Fransiz Sardinya ordu ise Kirim daki Rus ussu Sivastopol u kusatmisti Rus Imparatoru II Alexander Sivastopol uzerindeki baskiyi hafifletmek amaciyla General komutasindaki Kafkas ordusunu Osmanlilarin dogudaki en mustahkem mevkii olan Kars uzerine gonderdi Bolgedeki Ermenilerin kilavuzlugunda 24 Mayis 1855 tarihinde Arpacay uzerinden hududu gecen Rus ordusu 30 000 piyade 14 000 suvari ve 132 toptan olusuyordu Rus ordusu once kesif kollarim ileri surerek Kucuk Yahni ve Buyuk Yahni tepelerini isgal etti General Turk ordusunun Kars Kalesine kapanmis oldugunu anlayinca 3 Haziran 1855 gunu karargahini Kars a 8 kilometre mesafedeki Magaracik koyune kurdurdu Ermeni casuslarindan kaledeki erzakin az oldugunu ogrenince taarruza gecmeyerek kaleyi ablukaya aldi Kusatma1853 1856 Osmanli Rus Savasi nda Kafkas cephesiThomas Jones Barker in cizimiyle Kars in teslimi 17 000 askerden olusan komutasindaki Turk garnizonu ise kaleyi kusatan Rus ordusuna taarruz edebilecek kuvvette degildi Vasif Pasa bu nedenle Ruslarin mukavemet gormeksizin Erzurum a ilerleyebileceklerine isaret ederek merkezden takviye istedi Rus ordusu gercekten de Kars Kalesinin onunde 15 000 piyade ve 40 top birakarak kalenin geri ikmal hatlarini da kesmek amaciyla Sarikamis a ilerledi Kirim daki Osmanli ordulari komutani Omer Lutfi Pasa dogudaki bu gelismeleri takip ederken durumun ciddiyetini kavradi ve Istanbul a gelerek Padisah Abdulmecid den aldigi yetkiyle Sohumkale uzerinden Kars i kurtarma amacli harekata giristi 14 vapur ve 50 yelkenliyle tasinan Turk birlikleri Sohumkale ye cikarma yapti ve Kars a dogru ilerlemeye basladi ve Kars taki Turk garnizonuna direnme emri verdi Bu surecte Sivastopol 11 Eylul 1855 te dustu ve Rusya nin Kirim Savasi ndaki yenilgisi daha bariz hale geldi Bunun uzerine Rus karargahi baris gorusmelerinde elini kuvvetlendirecek bir koz olarak Kars Kalesini ele gecirme cabalarini yogunlastirdi General kendisine takviyelerin gelmesini beklemeden 28 29 Eylul 1855 gecesi uc koldan Kars kalesinin uzerine yurudu Bununla birlikte Rus kuvvetleri karanlikta ilerlerken istikamet tayininde hatalar yati ve bu nedenle zaman kaybetti Dolayisiyla taarruz basladigi zaman ortalik iyice aydinlandi ve Rus kuvvetleri hedefledikleri baskin seklinde taarruzu icra edemedi Buna ilaveten Rus kuvvetlerinin onemli bolumu buyuk bir kismi dik yamacla kapli Yuksek Tabya onune dustu Bu nedenle bu Rus tugayi Turk topcusunun oldurucu atesine maruz kaldi ve agir kayip verdi Cakmak Tabya ve Velipasa Tabyasi arasinda kalan Rus kuvvetleri ise daha kesin bir yenilgiye ugradilar Zira bu taarruz grubunda bulunan bir Rus alayinin mevzilere iyice yaklasmasina bilerek goz yumuldu ve Rus alayi bu bolgede bir yarim daireyi andiran Turk mevziinin icine girince bir anda uc taraftan acilan ates cemberiyle karsilasarak neredeyse imha edildi Bu taarruz grubunun komutani General Kovalavski de olenler arasindaydi Yuksek zayiat karsisinda Rus ihtiyat tugayi taarruz gruplarini desteklemek istediyse de bunlar da puskurtuldu Taarruz neticesinde Turk garnizonun yaklasik 1 000 zayiat verirken Rus kayiplari 8 000 i asti Bunun sonucunda Rus ordusu suratle muharebeye katilamayan bir kisim Rus Kazak suvarilerinin himayesinde Kars in uzaklarina cekildi ve yeniden taarruza girismeyerek kaleyi abluka altinda tutmaya devam etti Bununla birlikte kaledeki garnizon 28 29 Eylul 1855 gecesi kazandigi zafere ragmen iase konusunda bir hayli sikintili bir asamaya girdigi gibi diger taraftan da kolera salginiyla mucade eletmeye basladi Keza Rus taarruzu puskurtulurken barut rezervleri de kritik bir seviyeye gerilemisti Dolayisiyla garnizonun yegane umidi Sohumkale ye cikarma yaparak Gurcistan topraklarindan Kars a dogru ilerleyen Omer Lutfi Pasa nin yetismesiydi Rus General ise sozkonusu cikarmanin Kars a Rus taarruzundan 5 gun sonra 3 Ekim 1855 tarihinde icra edilebildigi istihbaratini almisti Osmanlilarin bu takviye ordusunun Kars a ulasmasinin bir hayli zaman alabilecegini hesaplayarak lojistik acidan zor durumda oldugunu bildigi Kars kalesini daha fazla sikistirma kararini verdi Ekim sonlarina dogru siddetli kar yagisi da kale garnizonunun takviye edilmesi olanagini kisitladi Ayrica aclik sorunu had safhaya ulasti Omer Lutfi Pasa 6 Kasim 1855 tarihinde Zugdidi civarinda Ingur Muharebesi nde Rus ordusunu agir bir yenilgiye ugratarak Kutayis e dogru ilerlediyse de Kars a yaklasik 500 kilometre mesafedeydi Bu durum muvacehesinde Kars taki Turk garnizonu 28 Kasim 1855 tarihinde teslim oldu Kusatma sonrasiKars kusatmasi Kirim Savasi olarak da bilinen 1853 1856 Osmanli Rus Savasi nin son askeri carpismasi oldu 1856 Subat inda Paris te baris muzakereleri basladi 30 Mart 1856 da imzalanan Paris Antlasmasi nin 3 maddesi uyarinca savastan yenik cikmis olan Rusya isgal etmis oldugu Kars i Osmanli Imparatorlugu na iade etti Onurlandirma1857 yilinda Kanada Ottowa da Rideau Nehri nin kiyisinda bulunan Wellington adli yerlesimin adi Rus Kusatmasina karsi gosterilen direnisi onurlandirmak amaciyla Kars olarak degistirilir Kaynakca Turk Zaferleri 1853 1856 Osmanli Rus Kirim Harbi Kafkas Cephesi ATASE Yayinlari Ankara 1981 s 55 Kraul Chris 7 Eylul 1974 Town became Kars to get mail through Ottawa Citizen s 25 23 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2015