Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kartal Ovası Muharebesi, Osmanlı İmparatorluğu ile isyankâr Boğdan Voyvodası (Kötü Ioan) komutasındaki Boğdan ordusu arasında 10 Haziran 1574 tarihinde 'nda meydana gelen büyük çaplı çarpışma.
| Kartal Ovası Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Boğdan Seferi (1574) | |||||||
 Cağaloğlu Sinan Paşa | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Osmanlı Devleti  Kırım Hanlığı |  Boğdan Prensliği | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Cağaloğlu Sinan Paşa I. Devlet Giray | | ||||||
| Güçler | |||||||
| 70.000 asker 25 top | 30.000 asker 45 top | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 2-3.000 asker | 8-10.000 asker yüksek sayıda esir 45 top | ||||||
Muharebe öncesi
Osmanlıların desteğiyle 1572 Şubat'ında Boğdan tahtına çıkan (Kötü Ioan) 1573 yılında Lehistan Krallığı'ndan destek arayışına girdiyse de, Osmanlıların desteğiyle Leh tahtına çıkmış olan 'dan yardım alamadı. Osmanlı Sarayı ise gerek Ioan'ın kuşkulu davranışları gerek adıgeçenin Boğdan'ın zengin boyar ve ayanlarını öldürüp mal varlıklarına el koyması üzerine 1574 yılında Ioan'ı azlederek Eflak Voyvodasının kardeşi 'yu Boğdan Voyvodası olarak tayin etti.
Ioan ise başkent Yaş'ta bir ordu toplamaya başladığı gibi, 21 Mart 1574'te Kazak Hetmanı Swiercewski önderliğinde 1.200 atlı askerden oluşan takviyeyle ordusunu güçlendirdi ve Osmanlılara açıkça isyan etmiş oldu.
Muharebe
Ioan'ın Tuna yakınlarına kadar gelerek nehir boylarındaki köy ve kasabaları tehdit etmesi üzerine, Osmanlı İmparatorluğu Tuna boylarındaki Beyler ile Eflak ile Erdel Prensleri ve Kırım Hanı'na bağlı birlikleri seferber etti. Harekât ise Ioan komutasındaki Boğdan ordusunun kuzeyden ve güneyden kıskaca alınması ve Boğdan'dan kaçış yollarının tıkanması şeklinde planlandı. Buna göre, Erdel Voyvodası askerleri ve toplarıyla Hotin'e gelecek, Bender Sancakbeyi de Erdel askerleriyle Hotin'de buluşarak Lehistan yolunu kapatacaktı. Bu birliklerin komutası ise Kırım Hanı I. Devlet Giray'a verildi. Bu şekilde Hotin'de yaklaşık 38.000 askerlik bir ordu toplandı. Keza, Ioan'ın bir kaleye sığınması ihtimaline karşı bu ordunun istifadesi için Osmanlı donanmasına bağlı kadırgalarla kuşatma aletleri de sevkedildi.
Güneyde ise, Silistre eyaleti ile Köstendil, Niğbolu, Alacahisar ve Vulçıtrın sancaklarının askerleri (yaklaşık 35.000) toplandı. Eflak Voyvodasına ise Eflak-Boğdan sınırındaki Çokaniş'te (Ciorâşti) beklemesi emredildi.İstanbul'dan ise 1.500 tüfekçi ile 25 darbzen topu gönderildi. Bu orduya Cağaloğlu Sinan Paşa komuta ediyordu.
Buna mukabil, Ioan'da önalıcı taarruzda bulundu ve Leh hetmanlarından Osztroczki emrindeki bir birliği Osmanlılarca küçük bir garnizon bırakılmış Bender kalesine hücum ettirdi. Bu birlikler, Kırım ordusunun henüz bölgeye gelmemiş olmasından bilistifade Akkerman'ı da yağmaladı (Akkerman 1484'te II. Bayezid, Bender ise 1538'de Kanuni Sultan Süleyman tarafından Osmanlı topraklarına katılmış eski Boğdan topraklarıydı). Ioan, Osmanlı ordusununun güneydeki hareketlenmesini gözlemlemek için ise Hetman Ieremia Cernǎuţeanul komutasındaki Boğdan atlılarını İsakçı civarına gönderdi. Kendisi ise 'nda (Kahul) konuşlanarak 30.000 kişilik ordusunu 1.000'erli 30 gruba ayırarak muharebe düzeni aldı.
Cağaloğlu Sinan Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu da Kartal Ovası'na ulaşarak 10 Haziran 1574 tarihinde Boğdan ordusuyla karşı karşıya geldi. Muharebenin ilk saatlerinde karşılıklı hücumlarla taraflar kayıplar verirken, Osmanlı harekât planı uyarınca kuzeyden taarruza geçen Kırım atlıları ağırlıklı diğer Osmanlı birliği Boğdan ordusunu iki ateş arasında bıraktı. Ağır kayıplar veren Boğdan ordusundan sağ kalanların bir bölümü bozgun halinde dağılırken, Ioan'a muhalif boyarlar Margul, Büyük Vornik Bilai ve Hetman Slavila ile bağlı birlikler Osmanlı tarafına teslim oldu.
Beraberindeki 200-300 askerle Fokşani'ye sığınan muharebeden sonra takibini sürdüren Osmanlı ordusunca ormanda kuşatıldı ve teslim alındıktan sonra idam edildi.
Muharebe sonrası
Bozguna uğrayarak dağılan Boğdan ordusunun muharebe meydanında bıraktığı 45 toptan 2'si Kırım Hanı I. Devlet Giray'a verildi, 20'si yeni Boğdan Voyvodası 'ya bırakılıp, 23'ü ise Akkirman ve Bender kalelerine gönderildi.
Kaynakça
- ^ Başbakanlık Osmanlı Arşivi, MD, sayı.24, sayfa.209, hüküm.551
- ^ Başbakanlık Osmanlı Arşivi, MD, sayı.24, sayfa.210, hüküm.553
- ^ "Osmanlı Devleti ve Eflak-Boğdan İlişkileri (1574-1634)", Yusuf Heper, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Ocak, 2020), s.111
- ^ "Letopisețul Tarii Moldovei" (Romence), Grigorie Ureche, s. 229-232
- ^ "Letopisețul Tarii Moldovei" (Romence), Grigorie Ureche, s. 232-234
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kartal Ovasi Muharebesi Osmanli Imparatorlugu ile isyankar Bogdan Voyvodasi Kotu Ioan komutasindaki Bogdan ordusu arasinda 10 Haziran 1574 tarihinde nda meydana gelen buyuk capli carpisma Kartal Ovasi MuharebesiBogdan Seferi 1574 Cagaloglu Sinan PasaTarih10 Haziran 1574Bolge Kahul MoldovaSonucKesin Osmanli zaferiTaraflarOsmanli Devleti Kirim HanligiBogdan PrensligiKomutanlar ve liderlerCagaloglu Sinan Pasa I Devlet GirayGucler70 000 asker 25 top30 000 asker 45 topKayiplar2 3 000 asker8 10 000 asker yuksek sayida esir 45 topMuharebe oncesiOsmanlilarin destegiyle 1572 Subat inda Bogdan tahtina cikan Kotu Ioan 1573 yilinda Lehistan Kralligi ndan destek arayisina girdiyse de Osmanlilarin destegiyle Leh tahtina cikmis olan dan yardim alamadi Osmanli Sarayi ise gerek Ioan in kuskulu davranislari gerek adigecenin Bogdan in zengin boyar ve ayanlarini oldurup mal varliklarina el koymasi uzerine 1574 yilinda Ioan i azlederek Eflak Voyvodasinin kardesi yu Bogdan Voyvodasi olarak tayin etti Ioan ise baskent Yas ta bir ordu toplamaya basladigi gibi 21 Mart 1574 te Kazak Hetmani Swiercewski onderliginde 1 200 atli askerden olusan takviyeyle ordusunu guclendirdi ve Osmanlilara acikca isyan etmis oldu MuharebeAsi Bogdan Voyvodasi III Ioan Ioan in Tuna yakinlarina kadar gelerek nehir boylarindaki koy ve kasabalari tehdit etmesi uzerine Osmanli Imparatorlugu Tuna boylarindaki Beyler ile Eflak ile Erdel Prensleri ve Kirim Hani na bagli birlikleri seferber etti Harekat ise Ioan komutasindaki Bogdan ordusunun kuzeyden ve guneyden kiskaca alinmasi ve Bogdan dan kacis yollarinin tikanmasi seklinde planlandi Buna gore Erdel Voyvodasi askerleri ve toplariyla Hotin e gelecek Bender Sancakbeyi de Erdel askerleriyle Hotin de bulusarak Lehistan yolunu kapatacakti Bu birliklerin komutasi ise Kirim Hani I Devlet Giray a verildi Bu sekilde Hotin de yaklasik 38 000 askerlik bir ordu toplandi Keza Ioan in bir kaleye siginmasi ihtimaline karsi bu ordunun istifadesi icin Osmanli donanmasina bagli kadirgalarla kusatma aletleri de sevkedildi Guneyde ise Silistre eyaleti ile Kostendil Nigbolu Alacahisar ve Vulcitrin sancaklarinin askerleri yaklasik 35 000 toplandi Eflak Voyvodasina ise Eflak Bogdan sinirindaki Cokanis te Ciorasti beklemesi emredildi Istanbul dan ise 1 500 tufekci ile 25 darbzen topu gonderildi Bu orduya Cagaloglu Sinan Pasa komuta ediyordu Buna mukabil Ioan da onalici taarruzda bulundu ve Leh hetmanlarindan Osztroczki emrindeki bir birligi Osmanlilarca kucuk bir garnizon birakilmis Bender kalesine hucum ettirdi Bu birlikler Kirim ordusunun henuz bolgeye gelmemis olmasindan bilistifade Akkerman i da yagmaladi Akkerman 1484 te II Bayezid Bender ise 1538 de Kanuni Sultan Suleyman tarafindan Osmanli topraklarina katilmis eski Bogdan topraklariydi Ioan Osmanli ordusununun guneydeki hareketlenmesini gozlemlemek icin ise Hetman Ieremia Cernǎuţeanul komutasindaki Bogdan atlilarini Isakci civarina gonderdi Kendisi ise nda Kahul konuslanarak 30 000 kisilik ordusunu 1 000 erli 30 gruba ayirarak muharebe duzeni aldi Cagaloglu Sinan Pasa komutasindaki Osmanli ordusu da Kartal Ovasi na ulasarak 10 Haziran 1574 tarihinde Bogdan ordusuyla karsi karsiya geldi Muharebenin ilk saatlerinde karsilikli hucumlarla taraflar kayiplar verirken Osmanli harekat plani uyarinca kuzeyden taarruza gecen Kirim atlilari agirlikli diger Osmanli birligi Bogdan ordusunu iki ates arasinda birakti Agir kayiplar veren Bogdan ordusundan sag kalanlarin bir bolumu bozgun halinde dagilirken Ioan a muhalif boyarlar Margul Buyuk Vornik Bilai ve Hetman Slavila ile bagli birlikler Osmanli tarafina teslim oldu Beraberindeki 200 300 askerle Foksani ye siginan muharebeden sonra takibini surduren Osmanli ordusunca ormanda kusatildi ve teslim alindiktan sonra idam edildi Muharebe sonrasiBogdan Voyvodasi 1574 1577 Bozguna ugrayarak dagilan Bogdan ordusunun muharebe meydaninda biraktigi 45 toptan 2 si Kirim Hani I Devlet Giray a verildi 20 si yeni Bogdan Voyvodasi ya birakilip 23 u ise Akkirman ve Bender kalelerine gonderildi Kaynakca Basbakanlik Osmanli Arsivi MD sayi 24 sayfa 209 hukum 551 Basbakanlik Osmanli Arsivi MD sayi 24 sayfa 210 hukum 553 Osmanli Devleti ve Eflak Bogdan Iliskileri 1574 1634 Yusuf Heper Usak Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Ocak 2020 s 111 Letopisețul Tarii Moldovei Romence Grigorie Ureche s 229 232 Letopisețul Tarii Moldovei Romence Grigorie Ureche s 232 234