Kasrül Bahili Muharebesi (ya da Qasr al-Bahili'nin Kurtarılması), Türk Türkeş (Türgiş) Devleti'nin kuşatmasından Qasr al-Bahili'nin küçük kalesindeki Arap garnizonunun başarılı bir şekilde kurtarılmasıydı. Emevi Halifeliği'nin Horasan valisi tarafından gönderilen, komutasındaki bir Arap yardım gücü kuşatmayı kırmayı ve garnizonu Semerkant'taki güvenliğe götürmeyi başardı.
Qasr al-Bahili'nin Kurtarılması ya da Kasrül Bahili Muharebesi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Müslümanların Maveraünnehir'i fethi'nin bir parçası | |||||||
![]() 8. yüzyılda Mâverâünnehir haritası | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Emeviler | Türkeş Devleti | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Köl Çor | |||||||
Kayıplar | |||||||
Kalede 100 aile, yardım kuvvetlerinde yaklaşık 1.000 adam | Bilinmiyor |
Kuşatma, Arapların yakın zamanda bastırdığı Türgişlerin Maveraünnehir istilasının başlangıcını oluşturdu ve bölge, sonraki yirmi yıl boyunca iki imparatorluk arasında bir savaş alanına dönüştü.
Arka plan
Maveraünnehir bölgesi, 7. yüzyılın ortalarında Müslümanların İran ve Horasan'ı fethetmesinin ardından, Emevi lideri Kuteybe bin Müslim tarafından el-Velid I (h. 705-715) döneminde fethedildi. Ancak, bölgenin yerli İranlı ve Türk halklarının ve özerk yerel yöneticilerin sadakatleri şüpheli kalmaya devam etti; bu durum, 719'da Transoxiana prenslerinin, Halifeliğin valilerine karşı askeri yardım için Çinlilere ve Türgeş vasallarına bir talep dilekçeci göndermesiyle ortaya çıktı.
Durum, Arap valisi Abdurrahman ibn Nuaym'ın beceriksizliği yüzünden daha da kötüleşti. 720'de göreve gelen halefi Said de pek iyi değildi: eyalette hiç deneyimi yoktu ve savaş karşıtı yapısı ona Horasanlılar tarafından alaycı bir lakap olan Khudhnaynah'ı (kelimenin tam anlamıyla 'Çarpıcı') kazandırdı. Said, yetenekli Shu'bah ibn Zuhayr al-Nahshali'yi Semerkant'taki vekili olarak atadı, ancak yerel halk isyan ettikten sonra görevden alındı ve yerine belki de "isyancıları yatıştırmak için boşuna bir girişimde bulunarak" Uthman ibn Abdullah ibn Mutarrif ibn al-Shikhkhir getirildi.
Kasr el-Bahili kuşatması ve kurtarılması
Arap yönetiminin zayıflığı ve Transoxian prenslerinin dilekçeleri, Türkeş hükümdarı kağan Suluk Çor'u Arapları tamamen hazırlıksız yakalayan bir saldırı başlatmaya yöneltti.Köl Çor'un liderliğinde Türgişler, 'nin raporuna göre garnizonu 100 aileden oluşan Qasr al-Bahili ('Bahila Kalesi') kalesini kuşatmayı başardı. Semerkant'tan takviye kuvvetlerinin zamanında gelmeyeceğinden korkan Qasr al-Bahili garnizonu, haraç ödenene kadar kendi adamlarından on yedisini rehin vermenin yanı sıra 40.000 gümüş dirhem karşılığında barışı satın almayı teklif etti.
Semerkand'ın Arap valisi , Türgeş saldırısını öğrendiğinde, Horasan'daki Arap yerleşimcilerden gönüllüler çağırdı. Horasan'da bulunan tüm Arap kabilelerinden 4.000 adam hazır bulundu, ancak el-Tabari'ye göre, atanan komutan , onlara "Türklerin arenasına, Hakan'ın arenasına" girmek üzere olduklarını ve orada ölüm ve şehitlikle karşı karşıya olduklarını söylediğinde, 1.300 kişi ayrıldı. Bir fersah (yaklaşık 6 km) yürüdükten sonra, sadece sadık olanların kendisiyle kalması yönündeki nasihatini tekrarladı ve bin kişi daha ayrıldı ve bir fersah daha sonra yine aynı şekilde, geriye sadece 700 kişi kaldı. Yürüyüş sırasında Araplar, Qasr al-Bahili'deki olaylar hakkında onları bilgilendiren ve Arapların yaklaştığını öğrenen Köl Çor'un elindeki rehineleri öldürdüğünü ekleyen yerel bir yönetici olan Qiyy kralı tarafından karşılandı. Qiyy kralı ayrıca Arapları bölgedeki tüm İranlı aristokrasinin (dehqan) Türgeş tarafına geçtiği konusunda uyardı ve onlara yardım etmesi için kendi adamlarından 300'ünü teklif etti.
Kaleden iki fersah uzaktayken, el-Musayyab, kaleye yaklaşmaları ve gece karanlığında durumu gözlemlemeleri için biri Arap biri Arap olmayan iki atlı gönderdi. Türgeşler erişimi engellemek için kalenin etrafındaki alana akın etmiş olsalar da, garnizonla temas kurmayı ve el-Musayyab'a dönmeden önce Arap ordusunun yaklaştığını bildirmeyi başardılar.Casusları durumu kendisine bildirdiğinde, el-Musayyab hemen yürümeye ve gece karanlığında Türgeşlere saldırmaya karar verdi. Adamlarına saldırıya kadar atlarını ağızlıklı tutmalarını ve savaştan kaçan herkesi takip etmektense düşman direnişini kırmaya odaklanmalarını söyledi.
Şafak vakti, Türgeş kampına iki yay atımı mesafede yaklaşan Araplar, "Allahu Ekber" diye haykırarak saldırdılar. Araplar, Türgeş kampına derinlemesine nüfuz ettiler, ancak ikincisi hızla toparlandı ve saldırıyı geri püskürttü. Araplar, komutanlarının etrafından çekildiler, birçoğu savaşmak için atlarından indi; bu süreçte çok sayıda kayıp verdiler. Kalede bulunan bir görgü tanığına göre, "iki ordu savaşa girdiğinde, duyduğumuz şeylerden, yani askerlerin çıkardığı inlemelerden, demirlerin çarpışmasından ve atların kişnemesinden dolayı Kıyamet Günü'nün geldiğini düşündük." Sonunda Araplar galip geldi, ancak el-Tabari'nin atıfta bulunduğu kaynaklar hiçbir ayrıntıdan bahsetmiyor. El-Musayyab adamlarına kaleye doğru hareket etmelerini ve garnizonun tahliyesine yardım etmelerini ve "para dışında hiçbir mal götürmemelerini ve yürüyebilecek durumda olan hiç kimseyi taşımamalarını", sadece kadınları, çocukları ve zayıf bedenlileri taşımaya yardımı emretti. Araplar birlikte Semerkant'a doğru yola çıktılar, böylece Türgeş ertesi gün geri döndüğünde, sadece ölmüşlerinin cesetlerini buldular.
Sonrası
Kalenin kurtarılması kutlandı ve hikâye ve şarkılarla yeniden anlatıldı, ancak aynı zamanda Müslümanların karşı karşıya olduğu tehlikeli durumu da ortaya koydu. Bu olaylar Emevileri yetenekli general Said bin Amr el-Haraşi'yi Horasan valisi olarak atamaya yöneltti. El-Haraşi hızla inisiyatifi ele geçirdi, Semerkant'ta isyancıları yendi ve Müslüman yönetimini, Fergana Vadisi hariç, Kuteybe zamanındaki haline neredeyse geri getirdi; Fergana vadisi üzerinde etkili kontrol kaybedildi.Yine de, 724'te el-Haraşi'nin halefi Müslim bin Said el-Kilabi ve ordusu, Fergana'yı bastırmaya çalıştığında Türgeş'in elinde ağır bir yenilgiye uğradı ("Susuzluk Günü"). Bu yenilgi Arapları savunmaya itti ve hiçbir meydan savaşı yaşanmasa da, sonraki birkaç yıl içinde Maveraünnehir'deki Arap konumu hızla çöktü.
Arap yönetimine karşı yaygın bir hoşnutsuzluk, 728'de Transoksanya'da genel bir ayaklanmaya yol açtı ve Türgeş'in askeri yardımıyla Araplar neredeyse tüm bölgeden çıkarıldı, hatta 737'de Horasan'ı işgal ettiler. Bundan sonra Maveraüünehir çekişmeli bir yer olmaya devam etti ve Araplar, 738'de Suluk Çor'un öldürülmesinden sonra Türgeş kağanlığının iç savaşlara sürüklenmesinden yararlanan Emevi valisi Nasr bin Sayyar'ın 739-741'deki seferlerine kadar önceki konumlarına kavuşamadılar.
Kaynakça
- Özel
- ^ Blankinship 1994, ss. 19, 29–30.
- ^ Gibb 1923, ss. 29–58.
- ^ Blankinship 1994, ss. 109–110.
- ^ Gibb 1923, s. 60.
- ^ a b Gibb 1923, s. 61.
- ^ a b Kennedy 2007, s. 278.
- ^ Powers 1989, ss. 150–152.
- ^ a b Blankinship 1994, ss. 125–126.
- ^ Gibb 1923, ss. 60–61.
- ^ a b Powers 1989, s. 153.
- ^ Powers 1989, ss. 153–154.
- ^ Powers 1989, s. 154.
- ^ Powers 1989, ss. 154–155.
- ^ Powers 1989, s. 155.
- ^ Powers 1989, ss. 155–156.
- ^ Powers 1989, s. 158.
- ^ Powers 1989, ss. 156–157.
- ^ Kennedy 2007, s. 279.
- ^ Gibb 1923, ss. 61–65.
- ^ Blankinship 1994, ss. 126–127.
- ^ Gibb 1923, ss. 65–69.
- ^ Daniel 2010, s. 457.
- ^ Blankinship 1994, ss. 128, 176–185.
- Genel
- Blankinship, Khalid Yahya (1994). The End of the Jihâd State: The Reign of Hishām ibn ʻAbd al-Malik and the Collapse of the Umayyads (İngilizce). Albany, New York: State University of New York Press. ISBN .
- (2010). "The Islamic East". (Ed.). The New Cambridge History of Islam, Volume 1: The Formation of the Islamic World, Sixth to Eleventh Centuries (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. ss. 448-505. ISBN .
- Gibb, H. A. R. (1923). The Arab Conquests in Central Asia (İngilizce). Londra: The Royal Asiatic Society. OCLC 499987512.
- Kennedy, Hugh (2007). The Great Arab Conquests: How the Spread of Islam Changed the World We Live In (İngilizce). Philadelphia, Pennsylvania: Da Capo Press. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kasrul Bahili Muharebesi ya da Qasr al Bahili nin Kurtarilmasi Turk Turkes Turgis Devleti nin kusatmasindan Qasr al Bahili nin kucuk kalesindeki Arap garnizonunun basarili bir sekilde kurtarilmasiydi Emevi Halifeligi nin Horasan valisi tarafindan gonderilen komutasindaki bir Arap yardim gucu kusatmayi kirmayi ve garnizonu Semerkant taki guvenlige goturmeyi basardi Qasr al Bahili nin Kurtarilmasi ya da Kasrul Bahili MuharebesiMuslumanlarin Maveraunnehir i fethi nin bir parcasi8 yuzyilda Maveraunnehir haritasiTarihMS 720 721BolgeBilinmeyen konum Semerkant in gunumuzde Ozbekistan veya Tacikistan yakinlariSonucKasr el Bahili nin basariyla tahliyesi TaraflarEmevilerTurkes DevletiKomutanlar ve liderlerKol CorKayiplarKalede 100 aile yardim kuvvetlerinde yaklasik 1 000 adamBilinmiyor Kusatma Araplarin yakin zamanda bastirdigi Turgislerin Maveraunnehir istilasinin baslangicini olusturdu ve bolge sonraki yirmi yil boyunca iki imparatorluk arasinda bir savas alanina donustu Arka planMaveraunnehir bolgesi 7 yuzyilin ortalarinda Muslumanlarin Iran ve Horasan i fethetmesinin ardindan Emevi lideri Kuteybe bin Muslim tarafindan el Velid I h 705 715 doneminde fethedildi Ancak bolgenin yerli Iranli ve Turk halklarinin ve ozerk yerel yoneticilerin sadakatleri supheli kalmaya devam etti bu durum 719 da Transoxiana prenslerinin Halifeligin valilerine karsi askeri yardim icin Cinlilere ve Turges vasallarina bir talep dilekceci gondermesiyle ortaya cikti Durum Arap valisi Abdurrahman ibn Nuaym in beceriksizligi yuzunden daha da kotulesti 720 de goreve gelen halefi Said de pek iyi degildi eyalette hic deneyimi yoktu ve savas karsiti yapisi ona Horasanlilar tarafindan alayci bir lakap olan Khudhnaynah i kelimenin tam anlamiyla Carpici kazandirdi Said yetenekli Shu bah ibn Zuhayr al Nahshali yi Semerkant taki vekili olarak atadi ancak yerel halk isyan ettikten sonra gorevden alindi ve yerine belki de isyancilari yatistirmak icin bosuna bir girisimde bulunarak Uthman ibn Abdullah ibn Mutarrif ibn al Shikhkhir getirildi Kasr el Bahili kusatmasi ve kurtarilmasiArap yonetiminin zayifligi ve Transoxian prenslerinin dilekceleri Turkes hukumdari kagan Suluk Cor u Araplari tamamen hazirliksiz yakalayan bir saldiri baslatmaya yoneltti Kol Cor un liderliginde Turgisler nin raporuna gore garnizonu 100 aileden olusan Qasr al Bahili Bahila Kalesi kalesini kusatmayi basardi Semerkant tan takviye kuvvetlerinin zamaninda gelmeyeceginden korkan Qasr al Bahili garnizonu harac odenene kadar kendi adamlarindan on yedisini rehin vermenin yani sira 40 000 gumus dirhem karsiliginda barisi satin almayi teklif etti Semerkand in Arap valisi Turges saldirisini ogrendiginde Horasan daki Arap yerlesimcilerden gonulluler cagirdi Horasan da bulunan tum Arap kabilelerinden 4 000 adam hazir bulundu ancak el Tabari ye gore atanan komutan onlara Turklerin arenasina Hakan in arenasina girmek uzere olduklarini ve orada olum ve sehitlikle karsi karsiya olduklarini soylediginde 1 300 kisi ayrildi Bir fersah yaklasik 6 km yurudukten sonra sadece sadik olanlarin kendisiyle kalmasi yonundeki nasihatini tekrarladi ve bin kisi daha ayrildi ve bir fersah daha sonra yine ayni sekilde geriye sadece 700 kisi kaldi Yuruyus sirasinda Araplar Qasr al Bahili deki olaylar hakkinda onlari bilgilendiren ve Araplarin yaklastigini ogrenen Kol Cor un elindeki rehineleri oldurdugunu ekleyen yerel bir yonetici olan Qiyy krali tarafindan karsilandi Qiyy krali ayrica Araplari bolgedeki tum Iranli aristokrasinin dehqan Turges tarafina gectigi konusunda uyardi ve onlara yardim etmesi icin kendi adamlarindan 300 unu teklif etti Kaleden iki fersah uzaktayken el Musayyab kaleye yaklasmalari ve gece karanliginda durumu gozlemlemeleri icin biri Arap biri Arap olmayan iki atli gonderdi Turgesler erisimi engellemek icin kalenin etrafindaki alana akin etmis olsalar da garnizonla temas kurmayi ve el Musayyab a donmeden once Arap ordusunun yaklastigini bildirmeyi basardilar Casuslari durumu kendisine bildirdiginde el Musayyab hemen yurumeye ve gece karanliginda Turgeslere saldirmaya karar verdi Adamlarina saldiriya kadar atlarini agizlikli tutmalarini ve savastan kacan herkesi takip etmektense dusman direnisini kirmaya odaklanmalarini soyledi Safak vakti Turges kampina iki yay atimi mesafede yaklasan Araplar Allahu Ekber diye haykirarak saldirdilar Araplar Turges kampina derinlemesine nufuz ettiler ancak ikincisi hizla toparlandi ve saldiriyi geri puskurttu Araplar komutanlarinin etrafindan cekildiler bircogu savasmak icin atlarindan indi bu surecte cok sayida kayip verdiler Kalede bulunan bir gorgu tanigina gore iki ordu savasa girdiginde duydugumuz seylerden yani askerlerin cikardigi inlemelerden demirlerin carpismasindan ve atlarin kisnemesinden dolayi Kiyamet Gunu nun geldigini dusunduk Sonunda Araplar galip geldi ancak el Tabari nin atifta bulundugu kaynaklar hicbir ayrintidan bahsetmiyor El Musayyab adamlarina kaleye dogru hareket etmelerini ve garnizonun tahliyesine yardim etmelerini ve para disinda hicbir mal goturmemelerini ve yuruyebilecek durumda olan hic kimseyi tasimamalarini sadece kadinlari cocuklari ve zayif bedenlileri tasimaya yardimi emretti Araplar birlikte Semerkant a dogru yola ciktilar boylece Turges ertesi gun geri dondugunde sadece olmuslerinin cesetlerini buldular SonrasiKalenin kurtarilmasi kutlandi ve hikaye ve sarkilarla yeniden anlatildi ancak ayni zamanda Muslumanlarin karsi karsiya oldugu tehlikeli durumu da ortaya koydu Bu olaylar Emevileri yetenekli general Said bin Amr el Harasi yi Horasan valisi olarak atamaya yoneltti El Harasi hizla inisiyatifi ele gecirdi Semerkant ta isyancilari yendi ve Musluman yonetimini Fergana Vadisi haric Kuteybe zamanindaki haline neredeyse geri getirdi Fergana vadisi uzerinde etkili kontrol kaybedildi Yine de 724 te el Harasi nin halefi Muslim bin Said el Kilabi ve ordusu Fergana yi bastirmaya calistiginda Turges in elinde agir bir yenilgiye ugradi Susuzluk Gunu Bu yenilgi Araplari savunmaya itti ve hicbir meydan savasi yasanmasa da sonraki birkac yil icinde Maveraunnehir deki Arap konumu hizla coktu Arap yonetimine karsi yaygin bir hosnutsuzluk 728 de Transoksanya da genel bir ayaklanmaya yol acti ve Turges in askeri yardimiyla Araplar neredeyse tum bolgeden cikarildi hatta 737 de Horasan i isgal ettiler Bundan sonra Maverauunehir cekismeli bir yer olmaya devam etti ve Araplar 738 de Suluk Cor un oldurulmesinden sonra Turges kaganliginin ic savaslara suruklenmesinden yararlanan Emevi valisi Nasr bin Sayyar in 739 741 deki seferlerine kadar onceki konumlarina kavusamadilar KaynakcaOzel Blankinship 1994 ss 19 29 30 Gibb 1923 ss 29 58 Blankinship 1994 ss 109 110 Gibb 1923 s 60 a b Gibb 1923 s 61 a b Kennedy 2007 s 278 Powers 1989 ss 150 152 a b Blankinship 1994 ss 125 126 Gibb 1923 ss 60 61 a b Powers 1989 s 153 Powers 1989 ss 153 154 Powers 1989 s 154 Powers 1989 ss 154 155 Powers 1989 s 155 Powers 1989 ss 155 156 Powers 1989 s 158 Powers 1989 ss 156 157 Kennedy 2007 s 279 Gibb 1923 ss 61 65 Blankinship 1994 ss 126 127 Gibb 1923 ss 65 69 Daniel 2010 s 457 Blankinship 1994 ss 128 176 185 GenelBlankinship Khalid Yahya 1994 The End of the Jihad State The Reign of Hisham ibn ʻAbd al Malik and the Collapse of the Umayyads Ingilizce Albany New York State University of New York Press ISBN 978 0 7914 1827 7 2010 The Islamic East Ed The New Cambridge History of Islam Volume 1 The Formation of the Islamic World Sixth to Eleventh Centuries Ingilizce Cambridge Cambridge University Press ss 448 505 ISBN 978 0 521 83823 8 Gibb H A R 1923 The Arab Conquests in Central Asia Ingilizce Londra The Royal Asiatic Society OCLC 499987512 Kennedy Hugh 2007 The Great Arab Conquests How the Spread of Islam Changed the World We Live In Ingilizce Philadelphia Pennsylvania Da Capo Press ISBN 978 0 306 81740 3