Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kazablanka (İspanyolca: Casablanca (Beyaz Ev), Arapça: الدار البيضاء (Dâr-ül-Beydâ)), Fas'ın batısında, Atlas Okyanusu kıyısında yer alan liman kenti. Aynı zamanda Fas'ın en büyük şehridir. Nüfusu 3.800.000'dir. (2006)
| Kazablanka | |
|---|---|
Kazablanka | |
   | |
 Bayrak | |
  Kazablanka Kazablanka'nın Fas'taki konumu | |
| Ülke |  Fas |
| Bölge | Grand Casablanca |
| İlk kuruluşu | 7. yüzyıl |
| Tekrar imarı | 1756 |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Muhammed Sacid |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 324 km² |
| Nüfus (2004) | |
| • Toplam | 2,949,805 |
| • Yoğunluk | 9132.5/km² |
| Zaman dilimi | UTC±00.00 (BAS) |
| • Yaz (YSU) | (BAYS) |
Resmî site http://www.casablanca.ma/ | |
1942'de efsanevi Hollywood filmi, Kazablanka ile şehrin popülaritesi artmış, uluslararası değerlendirmelerde dönemin modern mimari başkenti kabul edilmiştir. Şehir bu ününü 20. yüzyılda yaşadığı mimari değişikliğe borçludur. Zira o dönemde, Paris'teki Ecole des Beaux-Arts (güzel sanatlar akademisi) mezunu mimarların öğrendiği modern mimari teorilerini burada uygulamıştı.
Tarih
Bugünkü kentin yerinde 12. yüzyılda Anfa adlı bir Berberi köyü vardı. 15. yüzyılda korsanların merkezi durumuna gelen köy, 1468'de Portekizlilerce yakıldı. 1515'te bölgeye dönen Portekizliler burada Casa Branca adlı adında bir yerleşme kurdu. 1755'te büyük hasara yol açan bir depremden (1755 Lizbon Depremi) sonra boşaltılan kent, 18. yüzyılın sonlarında Sultan Sidi Muhammed bin Abdullah'ın emriyle yeniden kuruldu. Akabininde kente Casablanca adını veren İspanyol tüccarlar ve öteki Avrupalılar buraya yerleşmeye başladılar. Bu dönem nüfusun çoğunluğunu Fransızlar oluşturuyordu; yine aynı anlama gelen Fransızca Maison Blanche adı da Casablanca kadar yaygın bir kullanım kazandı.
1907'de Fransa Kazablanka'yı işgal etti. Kent, Fransız himayesi altında olduğu sürede (1912-1956) Fas'ın en büyük limanı haline geldi.
Kazablanka Konferansı
Kazablanka II. Dünya Savaşı sırasında stratejik bir liman olarak değerlendirilmiş ve Kazablanka Konferansına (1943) ev sahipliği yapmıştır. Bu konferansta Churchill ve Roosevelt savaşın gelişimini tartışmışlardır. Ayrıca İkinci Dünya Savaşı sırasında Amerikan hava üssünün bulunduğu Kasablanka, Avrupaya olan Amerikan hava saldırılarının destek ve tedarik noktası olarak da rol oynamıştır.
İklimi
Kazablanka'da yumuşak bir Akdeniz iklimi (Köppen iklim sınıflandırması)hüküm sürmektedir. En çok yağış Kasım ve Mart aylarında düşer. (Bakınız alttaki iklim tablosu.) Kazablanka'nın iklimi Atlantik Okyanusu'nun serin akımlarından etkilenmektedir; bu sayede sıcaklık dalgalanmaları, orta ve küçük mevsimsel sıcaklık değişimler oluşmakta; aşırı sıcak ve aşırı soğuk değişimleri gerçekleşmeyip son derece ılıman bir iklim görülmektedir.
 Kazablanka iklimi  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 17,1 | 18,8 | 19,7 | 21,3 | 22,2 | 24,4 | 26,2 | 26,7 | 25,5 | 22,1 | 19,8 | 19,7 | 22,0 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 12,2 | 14,7 | 15,9 | 17,0 | 19,1 | 21,5 | 23,2 | 24,0 | 22,4 | 18,6 | 15,7 | 15,3 | 18,3 |
| En düşük sıcaklık (°C) | 7,2 | 10,5 | 12,0 | 12,6 | 16,0 | 18,6 | 20,1 | 21,2 | 19,3 | 15,1 | 11,5 | 10,9 | 14,6 |
| Ortalama yağış (mm) | 132 | 118 | 92 | 76 | 53 | 25 | 10 | 17 | 38 | 69 | 109 | 146 | 885 |
| Kaynak: Dünya Meteoroloji Örgütü (BM) | |||||||||||||
Ekonomi
Özellikle Kazablanka limanı çevresinde ticaretin hızla gelişmesi sonucunda kent, Fas ekonomisinin merkezi haline gelmiştir. Sanayi sektöründeki işgücünün % 60'ı ile toplam üretimin % 39'unu tek başına Kazablanka karşılamakta, tüm ulusal elektrik tüketiminin %35'ini harcamaktadır.
Dünyanın en büyük ikinci camisi olan ve en uzun minaresine sahip II.Hasan Camii Kazablanka'da bulunmaktadır.
Kazablanka Menkul Kıymetler Borsası
Kazablanca Menkul Kıymetler Borsası; (Bourse des Valeurs de Casablanca) BVC, menkul kıymet alım satımı yapılan Fas'ın resmi borsasıdır. 1929 yılında Office de cotation des valeurs mobilières, Menkul Kıymet Bürosu adıyla kurulmuştur.
Kazablanka Borsası, Johannesburg ve Kahire Borsalarından sonra Afrika'nın en büyük 3. borsasıdır.
Yönetim
İdari yapılanma
Kazablanka, Muhammediye ile birlikte Grand Kazablanka'yı oluşturup vali tarafından yönetilir. Kazablanka şehri şu yönetim kademelerine bölünmüştür
Nüfus
Kazablanka 2004 sayımıyla üç milyona ulaşan nüfusu ile Mağrip bölgesinin en kalabalık şehri olmuştur. Altta 10 yılda yapılan iki sayım sonucu Grand Kazablanka bölgesindeki nüfus değişimini bulabilirsiniz:
| 2004 yılında Nüfus | 2.949.805 | |||||||||
| 1994 yılında Nüfus | 2.717.125 | |||||||||
| 6 yaş (%) altındaki nüfus | 9,5 | |||||||||
| 6 ve 14 yaş arası nüfus (%) | 15,2 | |||||||||
| 15 ve 59 yaş arası nüfus (%) | 67 | |||||||||
| 60 ve üzeri nüfus (%) | 8,3 | |||||||||
| Bekarlar (%) | 43 | |||||||||
| Evli (%) | 48,7 | |||||||||
| Kaynak : Planlama Yüksek Komiserliği - Sayım 2004 (Fransızca) | ||||||||||
Mimari
Yarım yüzyıl boyunca, 1910 ve 1960 arasında, şehir büyük bir gelişim geçirerek bir çekim merkezi ve Fas'ın ekonomik başkenti haline gelmiştir. Bu gelişim şehirleşmede bir devinime yol açmış, mimari alanda şehir deney merkezi haline gelmiştir.
Zamanın değişik mimari akımları ile birlikte Arap-Endülüs, art nouveau, Art Deco, Kübizm, modern mimari ve eserleri bu dönemde gerçekleşmiştir.
Birçok mimarın eserleri ile harmanlanmış eşsiz bir bütünlük bu dönemin eseridir. Bu evrede katkısı olan mimarlar , Henri Prost, , , , , , , Jabin Pierre, Adrien Laforgue, Gaston Jambert, Jean Basel, Edmond Brion, Auguste Cadet, Albert Greslin, ve Elie Azagury Wolfgang Ewerth şeklinde sıralanabilir.
İlgi Merkezleri
Fransız döneminde şehrin tasarımını mimar Henri Prost gerçekleştirmiştir. Yeni şehrin (Fransızca Ville Nouvelle) ana caddeleri (Place des Nations Unies) güney ve batısına radyal olarak yayılır. Bu bölgede ana bulvar ve pazar Anfa bulunmakta. Bu etkileyici bölgede eski idari binalar ve modern oteller yer almakta. Mimari olarak bu bölgede ve Art Deco karışımı görülür.
Kazablanka Hasan II Camisi'ne ev sahipliği yapar. Fransız mimar tarafından tasarlanmış, okyanus kıyısında yer alan bu dünyanın en uzun minaresine sahip cami 25.000 kişiyi kapalı alanda, 80.000 kişiyi cami dış duvarları içerisinde hizmet verebilir. Cami Kuzey Afrika'nın en büyük ve dünyanın 3. en büyük islami ibadet alanı (Kabe ve Şah Faysal Camisi'den sonra).
Cami inşasına Fransız firma Bouygues 1980 senesinde eski Fas kralının 60. doğumgününe (1989) yetiştirilmek üzere başlamış, ancak 1993 yılında açılışı gerçekleştirilebilmiştir. Tahmini bedeli 800 milyon dolardır.
Parc de la Ligue Arabe (eski adıyla Lyautey) şehrin en büyük parkıdır. Kenarında artık ibadet için kullanılmayan Kazablanka Katedrali (Cathédrale Sacré-Coeur) Mağribi mimarisinin heybetli bir örneği olarak yer alır.
Eski Medine (eski şehir - Fransız yönetimi altındaki şehir merkezi) Fas'ın diğer şehirlerinin eski merkezlerinden (Fes ve Marakeş gibi) daha az ilgi çekmektedir.
Yereller arasında ilgi çeken bir diğer merkezi ise "The Marabout de Sidi Abderrahmane"dır. Kazablanka açıklarında kayalık olan bu adaya ancak gel-git sırasında dalgalar en düşük seviyede iken ulaşılabilir. Burada Fas'ta kutsal kabul edilen Cezayir'in kurucusu Sidi Abderrhamane Thaalibi'ye ait mezar bulunmaktadır. Mezara halkın ilgisi devam etmekte, şifa arayanlar ve kutsal olduğuna inananlar tarafından ziyaret edilmektedir.
Altyapı
Ulaşım
Kazablanka, şehrin doğu-batı aksı boyunca uzayan 22 km uzunluğunda şehiriçi otoyola ve şehri kıyısıdan akan 33.5 km uzunluğunda paralı yola ( A 5 çevreyolu) sahiptir. Kazablankayı Rabat'a bağlayan A 3 paralı yolu, El Jadida'ye bağlayan A 5 çevreyolu ve Marakeş üzerinden Agadir'e bağlayan A 7 paralı yolu ile ülkenin en merkezi ve önemli kesişim noktasıdır.
Eğitim
Kardeş şehirler
Dış bağlantılar
Notlar ve kaynaklar
- ^ "rfi.fr - Uluslararası Radyo Fransa sitesi şehir mimarisi (Fransızca)". 22 Nisan 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Eylül 2011.
- ^ . Worldweather.org. 5 Ekim 2006. 10 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2011.
- ^ "jeuneafrique sitesi". 4 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Mayıs 2022.
- ^ FAS KRALLIĞI - Yüksek Planlama Komisyonu. . 13 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2011.
- ^ See in particular: and Houdaifa-Tayeb, "Casablanca abandons his memory"[]
- ^ . Lonely Planet. 20 Ağustos 2010. 16 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2011.
- ^ . Morocco.com. 22 Şubat 1999. 26 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011.
Resim galerisi
-
![image]()
Paris Bulvarı -
![image]()
Eski Medine Kalesi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kazablanka Ispanyolca Casablanca Beyaz Ev Arapca الدار البيضاء Dar ul Beyda Fas in batisinda Atlas Okyanusu kiyisinda yer alan liman kenti Ayni zamanda Fas in en buyuk sehridir Nufusu 3 800 000 dir 2006 Kazablanka Arapca الدار البيضاء ad Dar al Bayḍaʼ SehirKazablankaBayrakKazablankaKazablanka nin Fas taki konumuUlkeFasBolgeGrand CasablancaIlk kurulusu7 yuzyilTekrar imari1756Idare Belediye BaskaniMuhammed SacidYuzolcumu Toplam324 km Nufus 2004 Toplam2 949 805 Yogunluk9132 5 km Zaman dilimiUTC 00 00 BAS Yaz YSU UTC 01 00 BAYS Resmi site http www casablanca ma 1942 de efsanevi Hollywood filmi Kazablanka ile sehrin popularitesi artmis uluslararasi degerlendirmelerde donemin modern mimari baskenti kabul edilmistir Sehir bu ununu 20 yuzyilda yasadigi mimari degisiklige borcludur Zira o donemde Paris teki Ecole des Beaux Arts guzel sanatlar akademisi mezunu mimarlarin ogrendigi modern mimari teorilerini burada uygulamisti TarihBugunku kentin yerinde 12 yuzyilda Anfa adli bir Berberi koyu vardi 15 yuzyilda korsanlarin merkezi durumuna gelen koy 1468 de Portekizlilerce yakildi 1515 te bolgeye donen Portekizliler burada Casa Branca adli adinda bir yerlesme kurdu 1755 te buyuk hasara yol acan bir depremden 1755 Lizbon Depremi sonra bosaltilan kent 18 yuzyilin sonlarinda Sultan Sidi Muhammed bin Abdullah in emriyle yeniden kuruldu Akabininde kente Casablanca adini veren Ispanyol tuccarlar ve oteki Avrupalilar buraya yerlesmeye basladilar Bu donem nufusun cogunlugunu Fransizlar olusturuyordu yine ayni anlama gelen Fransizca Maison Blanche adi da Casablanca kadar yaygin bir kullanim kazandi 1907 de Fransa Kazablanka yi isgal etti Kent Fransiz himayesi altinda oldugu surede 1912 1956 Fas in en buyuk limani haline geldi Kazablanka Konferansi Kazablanka II Dunya Savasi sirasinda stratejik bir liman olarak degerlendirilmis ve Kazablanka Konferansina 1943 ev sahipligi yapmistir Bu konferansta Churchill ve Roosevelt savasin gelisimini tartismislardir Ayrica Ikinci Dunya Savasi sirasinda Amerikan hava ussunun bulundugu Kasablanka Avrupaya olan Amerikan hava saldirilarinin destek ve tedarik noktasi olarak da rol oynamistir IklimiKazablanka da yumusak bir Akdeniz iklimi Koppen iklim siniflandirmasi hukum surmektedir En cok yagis Kasim ve Mart aylarinda duser Bakiniz alttaki iklim tablosu Kazablanka nin iklimi Atlantik Okyanusu nun serin akimlarindan etkilenmektedir bu sayede sicaklik dalgalanmalari orta ve kucuk mevsimsel sicaklik degisimler olusmakta asiri sicak ve asiri soguk degisimleri gerceklesmeyip son derece iliman bir iklim gorulmektedir Kazablanka iklimi Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas Ara YilEn yuksek sicaklik C 17 1 18 8 19 7 21 3 22 2 24 4 26 2 26 7 25 5 22 1 19 8 19 7 22 0Ortalama sicaklik C 12 2 14 7 15 9 17 0 19 1 21 5 23 2 24 0 22 4 18 6 15 7 15 3 18 3En dusuk sicaklik C 7 2 10 5 12 0 12 6 16 0 18 6 20 1 21 2 19 3 15 1 11 5 10 9 14 6Ortalama yagis mm 132 118 92 76 53 25 10 17 38 69 109 146 885Kaynak Dunya Meteoroloji Orgutu BM EkonomiOzellikle Kazablanka limani cevresinde ticaretin hizla gelismesi sonucunda kent Fas ekonomisinin merkezi haline gelmistir Sanayi sektorundeki isgucunun 60 i ile toplam uretimin 39 unu tek basina Kazablanka karsilamakta tum ulusal elektrik tuketiminin 35 ini harcamaktadir Dunyanin en buyuk ikinci camisi olan ve en uzun minaresine sahip II Hasan Camii Kazablanka da bulunmaktadir Kazablanka Menkul Kiymetler Borsasi Kazablanca Menkul Kiymetler Borsasi Bourse des Valeurs de Casablanca BVC menkul kiymet alim satimi yapilan Fas in resmi borsasidir 1929 yilinda Office de cotation des valeurs mobilieres Menkul Kiymet Burosu adiyla kurulmustur Kazablanka Borsasi Johannesburg ve Kahire Borsalarindan sonra Afrika nin en buyuk 3 borsasidir YonetimIdari yapilanma Kazablanka Muhammediye ile birlikte Grand Kazablanka yi olusturup vali tarafindan yonetilir Kazablanka sehri su yonetim kademelerine bolunmustur Arapca عين الشق عين السبع الحي المحمدي Anfa أنفا بن مسيك سيدي برنوصي الفداء مرس السلطان الحي الحسني مولاي رشيد NufusKazablanka 2004 sayimiyla uc milyona ulasan nufusu ile Magrip bolgesinin en kalabalik sehri olmustur Altta 10 yilda yapilan iki sayim sonucu Grand Kazablanka bolgesindeki nufus degisimini bulabilirsiniz Kazablanka Demografisi 2004 yilinda Nufus 2 949 8051994 yilinda Nufus 2 717 1256 yas altindaki nufus 9 56 ve 14 yas arasi nufus 15 215 ve 59 yas arasi nufus 6760 ve uzeri nufus 8 3Bekarlar 43Evli 48 7Kaynak Planlama Yuksek Komiserligi Sayim 2004 Fransizca MimariYarim yuzyil boyunca 1910 ve 1960 arasinda sehir buyuk bir gelisim gecirerek bir cekim merkezi ve Fas in ekonomik baskenti haline gelmistir Bu gelisim sehirlesmede bir devinime yol acmis mimari alanda sehir deney merkezi haline gelmistir Zamanin degisik mimari akimlari ile birlikte Arap Endulus art nouveau Art Deco Kubizm modern mimari ve eserleri bu donemde gerceklesmistir Bircok mimarin eserleri ile harmanlanmis essiz bir butunluk bu donemin eseridir Bu evrede katkisi olan mimarlar Henri Prost Jabin Pierre Adrien Laforgue Gaston Jambert Jean Basel Edmond Brion Auguste Cadet Albert Greslin ve Elie Azagury Wolfgang Ewerth seklinde siralanabilir Ilgi Merkezleri Fransiz doneminde sehrin tasarimini mimar Henri Prost gerceklestirmistir Yeni sehrin Fransizca Ville Nouvelle ana caddeleri Place des Nations Unies guney ve batisina radyal olarak yayilir Bu bolgede ana bulvar ve pazar Anfa bulunmakta Bu etkileyici bolgede eski idari binalar ve modern oteller yer almakta Mimari olarak bu bolgede ve Art Deco karisimi gorulur Kazablanka Hasan II Camisi ne ev sahipligi yapar Fransiz mimar tarafindan tasarlanmis okyanus kiyisinda yer alan bu dunyanin en uzun minaresine sahip cami 25 000 kisiyi kapali alanda 80 000 kisiyi cami dis duvarlari icerisinde hizmet verebilir Cami Kuzey Afrika nin en buyuk ve dunyanin 3 en buyuk islami ibadet alani Kabe ve Sah Faysal Camisi den sonra Cami insasina Fransiz firma Bouygues 1980 senesinde eski Fas kralinin 60 dogumgunune 1989 yetistirilmek uzere baslamis ancak 1993 yilinda acilisi gerceklestirilebilmistir Tahmini bedeli 800 milyon dolardir Parc de la Ligue Arabe eski adiyla Lyautey sehrin en buyuk parkidir Kenarinda artik ibadet icin kullanilmayan Kazablanka Katedrali Cathedrale Sacre Coeur Magribi mimarisinin heybetli bir ornegi olarak yer alir Eski Medine eski sehir Fransiz yonetimi altindaki sehir merkezi Fas in diger sehirlerinin eski merkezlerinden Fes ve Marakes gibi daha az ilgi cekmektedir Yereller arasinda ilgi ceken bir diger merkezi ise The Marabout de Sidi Abderrahmane dir Kazablanka aciklarinda kayalik olan bu adaya ancak gel git sirasinda dalgalar en dusuk seviyede iken ulasilabilir Burada Fas ta kutsal kabul edilen Cezayir in kurucusu Sidi Abderrhamane Thaalibi ye ait mezar bulunmaktadir Mezara halkin ilgisi devam etmekte sifa arayanlar ve kutsal olduguna inananlar tarafindan ziyaret edilmektedir AltyapiUlasim Kazablanka sehrin dogu bati aksi boyunca uzayan 22 km uzunlugunda sehirici otoyola ve sehri kiyisidan akan 33 5 km uzunlugunda parali yola A 5 cevreyolu sahiptir Kazablankayi Rabat a baglayan A 3 parali yolu El Jadida ye baglayan A 5 cevreyolu ve Marakes uzerinden Agadir e baglayan A 7 parali yolu ile ulkenin en merkezi ve onemli kesisim noktasidir EgitimEMLYON Business School Toulouse Business SchoolKardes sehirlerCezayir Cezayir Montreal Kanada Cidde Suudi Arabistan Bordeaux Fransa Sanghay Cin Kuala Lumpur Malezya Cakarta Endonezya Dubai Birlesik Arap Emirlikleri Paris Fransa Istanbul TurkiyeDis baglantilarNotlar ve kaynaklar rfi fr Uluslararasi Radyo Fransa sitesi sehir mimarisi Fransizca 22 Nisan 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Eylul 2011 Worldweather org 5 Ekim 2006 10 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Eylul 2011 jeuneafrique sitesi 4 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Mayis 2022 FAS KRALLIGI Yuksek Planlama Komisyonu 13 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Eylul 2011 See in particular and Houdaifa Tayeb Casablanca abandons his memory olu kirik baglanti Lonely Planet 20 Agustos 2010 16 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Nisan 2011 Morocco com 22 Subat 1999 26 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Kasim 2011 Resim galerisiParis Bulvari Eski Medine Kalesi