Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Keçecizade Mehmet Fuat Paşa (1814, İstanbul - 1868, Nice, Fransa), Osmanlı devlet adamı. Tanzimat döneminin önde gelen üç siyasi liderinden biridir. Abdülaziz saltanatında 22 Kasım 1861 - 6 Ocak 1863 ve 3 Haziran 1863 - 5 Haziran 1866 dönemlerinde iki kez sadrazam ve toplam on yıla yakın Hariciye Nazırlığı (dışişleri bakanlığı) yapmıştır. Siyasi başarılarının yanı sıra keskin zekâsı ve nükteleriyle ün kazanmıştır.
| Keçecizade Mehmed Fuad Paşa | |
|---|---|
 | |
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 3 Haziran 1863 - 5 Haziran 1866 | |
| Hükümdar | Abdülaziz |
| Yerine geldiği | Yusuf Kâmil Paşa |
| Yerine gelen | Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa |
| Görev süresi 22 Kasım 1861 - 6 Ocak 1863 | |
| Hükümdar | Abdülaziz |
| Yerine geldiği | Mehmed Emin Âli Paşa |
| Yerine gelen | Yusuf Kamil Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1814 İstanbul |
| Ölüm | 1868 (53-54 yaşlarında) Nice, Fransa |
| Askerî hizmeti | |
| Rütbesi |  Müşir |
Yaşamı
Tanınmış şair ve alim Keçecizade İzzet Molla'nın (1785, İstanbul - 1829, Sivas) oğlu, 'nin torunudur. Annesi Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'nın torunlarındandır.
Gençlik yılları
Baba ve atalarını izleyerek ilmiye mesleğine girdi; müderris (medrese hocası) diploması aldı. Bunun yanı sıra yeni kurulan ve Fransızca eğitim verilen Tıbbiye Mektebi'nde okudu.
Zekâsını takdir eden Koca Mustafa Reşid Paşa'nın teşvikiyle siyasi kariyere başladı. Babıali Tercüme Kalemi'ne girdi. 1843 yılında Portekiz, daha sonra Bükreş'de Romanya ve Petersburg Rusya elçiliklerinde bulundu. 1852 yılında Mısır idaresinin reformuyla ilgili müzakereler için Kahire'ye gönderildi. Kırım Savaşı'nın en kritik dönemlerinde Hariciye Nazırlığı yaptı. Paris Antlaşması müzakerelerinde bulundu.
1854 yılından itibaren Tanzimat reformlarını planlamakla görevlendirilen Meclis-i Âlî-i Tanzimat üyeliğinde ve birkaç kez başkanlığında bulundu. Fransa'ya yakın politikasından dolayı İngiltere'nin baskısıyla 1856 yılında hariciye nazırlığından uzaklaştırıldıysa da 1858 yılında yeniden bu göreve geldi.
1860 yılında çıkan Suriye ve Lübnan isyanını bastırmakla görevlendirilerek Şam valiliğine atandı. Bu görevinde eski Şam valisi ve Arabistan Ordusu müşiri Ahmed Paşa ile Şam eşrafından birçok kişiyi idam ettirdi. Bu olaydan sonra "Ben ömrümde bir tavuk kesmemiş ve bir kuş vurmamış iken cenabı hak bakınız nelere alet etti" diyerek üzüntüsünü belirttiği rivayet edilir.Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye ile Meclis-i Âlî-i Tanzîmat gibi iki reform meclisinin mevcudiyeti bazı sıkıntı ve kargaşalara sebep olduğu için 15 Temmuz 1861’de yapılan bir düzenlemeyle iki meclis Meclis-i Ahkâm-ı Adliyye adıyla birleştirildi. Mülkiye, Muhâkemât ve Kavânîn ile Nizâmât daireleri olmak üzere üç kısımdan oluşan yeni meclisin başkanlığına Keçecizade Fuat Paşa getirildi.
İktidar Dönemi
Abdülaziz'in tahta geçişini izleyen sekiz yılda Sadrazamlık ve hariciye nazırlığı, iki yakın müttefik ve dost olan Âli Paşa ile Fuat Paşa arasında birkaç kez el değiştirdi. 22 Kasım 1861 - 5 Ocak 1863 ve 1 Haziran 1863 - 4 Haziran 1866 tarihleri arasında 2 dönemde toplam 4 yıl sadrazamlık yaptı. Bunun yanı sıra seraskerlik görevinde bulundu.
1866 yılında Padişah'ın Mısır Hıdivi Tevfik Paşa'nın kızıyla evlenmesine itiraz ettiği için sadrazamlıktan azledildi. Bir süre açıkta kaldıktan sonra 1867 yılında yeniden hariciye nazırlığına atandı. Kışı geçirmek için gittiği Fransa'nın Nice kentinde öldü.
Fuat Paşa, yolculuğundan sağ dönemeyeceğini hissediyordu. Nitekim gidişinden önce dostu Abdurrahman Sami Paşa'ya rica edip kitâbesini hazırlatmıştı. Bu mersiye şöyledir:
Ey zâir-i sahip nefes,
Hubb-u sevdâdan meyli kes,
Dünyada kalmaz hiç kes,
Allah-ü bes, bâki heves.
Her ten biter bir derd ile,
Geh germ ile geh serd ile,
Uğraşmaya bir ferd ile,
Değmez bu dünyay-ı ahes.
Ben Fuad-ı asr idim,
Mesned-i ruh-u devlet idim,
Nakş-ı Hümayun sadr idim,
Gösterdi cahr ruyu âbes.
Dil hata oldu bir zaman,
Tedrîç ile bitti tüvan,
Uçtu nihâyet mürg-ü cân,
Çünkü harâb oldu kafes.
Kişiliği
Fuat Paşa zayıf ve çok uzun boylu idi. İbnülemin'e göre
"Kaddü kametde [boy bos] olduğu gibi talakatı lisaniyede, zarafetde, şetaretde, nükteperdazlıkda, hazır cevablıkda, pervasızlıkda da babasının tam varisi idi… Hazır cevablığı, cür'et ve cerbezesi, her şeyde sürat ve serbestiyi iltizam etmesi, aleyhinde söylenen sözlere kulak vermiyerek yalnız varacağı noktayı nasbı nazar eylemesi, muvaffakiyetini teshil etdi [kolaylaştırdı]."
Başka bir yazara göre "tamamiyle Avrupa tabı ve meşrebine mâlik, gayet latifegû [esprili], Parislilere taş çıkarırcasına zarif bir zat" idi. Yaşamının son döneminde "baston ve çaket gibi Avrupa âdat ve usuline ziyade taklid buyurması" eleştirildi.
Üçüncü Napolyon, Fuat Paşa hakkında şöyle der
"Hiçbir mevzu yoktur ki, onu Fuat Paşa kadar zarif ve veciz anlatabilen bir diplomat dünyanın başka bir yerinde bulunsun."
Fuat Paşa Mevlevî tarikatine mensuptu. Eşinin ailesinin Antakyalı ve Nusayrî olduğunu Ahmet Cevdet Paşa Maruzat'ında belirtir.
Evleri
Fuat Paşa'nın Şehzade Camii karşısında muhteşem bir konağı vardı. Bu yapı 11 Aralık 1864 gecesi yanmış ve paşa, Sadrazam Yusuf Kâmil Paşa'nın Sirkeci Demirkapı'daki konağına taşınmıştı. Bir süre sonra bu konak da yandı. Bu felaket üzerine Padişah Abdülaziz, Beyazıt'ta bugün İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi olarak kullanılan kâgir binayı yaptırarak paşanın kullanımına tahsis etti. Ancak bu konak 1867'de maliye tarafından müsadere edildi.
İbnülemin, yangın ve müsadere olaylarından bahsederken Fuat Paşa için "dünyada ellibeş sene temekkün ettiyse de mekân sahibi olamadı" demektedir.
Başka bir kaynağa göre ise [] paşanın Küçük Çamlıca'da yazlık bir köşkü olduğu, 1852 tarihinde oğlunun ölümü dolayısıyla buradan ayrılıp Bebek'teki Hekimbaşı Yalısı'na taşınması üzerine bunun boş kaldığını bildirmektedir. Paşanın ölümünden sonra varislerine intikal eden köşk, bugün mevcut değildir.
İstanbul Sarıyer'deki kendisiyle bir alakasının olup olmadığı bilinmemektedir.
Kaynakça
- ^ İnal, İbnülemin Mehmet Kemal, (1964) Son Sadrazamlar 4 cilt, Ankara: Millî Eğitim Basımevi, (Dergâh Yayınevi 2002) s. 162.
- ^ Akyıldız, Ali (2003). "MECLİS-i VÂLÂ-yı AHKÂM-ı ADLİYYE". TDV İslâm Ansiklopedisi. 28. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 250-251. 25 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Eylül 2021.
- ^ -, s. 182
- ^ -, s. 172.
Dış bağlantılar
- Buz, Ayhan (2009) " Osmanlı Sadrazamları", İstanbul: Neden Kitap,
- Danișmend, İsmail Hâmi (1971),Osmanlı Devlet Erkâni, İstanbul: Türkiye Yayınevi
- Kuneralp, Sinan (1999) Son Dönem Osmanlı Erkan ve Ricali (1839 - 1922) Prosopografik Rehber, İstanbul:ISIS Press, .
- İnal, İbnülemin Mehmet Kemal, (1964) Son Sadrazamlar 4 cilt, Ankara: Millî Eğitim Basimevi, (Dergah Yayinevi 2002) (Google books [1]12 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .,
- Tektaş, Nazim (2002), Sadrâzamlar Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı, İstanbul:Çatı Yayınevi (Google books: [2]7 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Mehmed Emin Âli Paşa |  Osmanlı Sadrazamı 22 Kasım 1861 - 6 Ocak 1863 | Sonra gelen: Yusuf Kâmil Paşa |
| Önce gelen: Yusuf Kâmil Paşa | Osmanlı Sadrazamı 3 Haziran 1863 - 5 Haziran 1866 | Sonra gelen: Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kececizade Mehmet Fuat Pasa 1814 Istanbul 1868 Nice Fransa Osmanli devlet adami Tanzimat doneminin onde gelen uc siyasi liderinden biridir Abdulaziz saltanatinda 22 Kasim 1861 6 Ocak 1863 ve 3 Haziran 1863 5 Haziran 1866 donemlerinde iki kez sadrazam ve toplam on yila yakin Hariciye Nazirligi disisleri bakanligi yapmistir Siyasi basarilarinin yani sira keskin zekasi ve nukteleriyle un kazanmistir Kececizade Mehmed Fuad PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 3 Haziran 1863 5 Haziran 1866Hukumdar AbdulazizYerine geldigi Yusuf Kamil PasaYerine gelen Mutercim Mehmed Rusdi PasaGorev suresi 22 Kasim 1861 6 Ocak 1863Hukumdar AbdulazizYerine geldigi Mehmed Emin Ali PasaYerine gelen Yusuf Kamil PasaKisisel bilgilerDogum 1814 IstanbulOlum 1868 53 54 yaslarinda Nice FransaAskeri hizmetiRutbesi MusirYasamiTaninmis sair ve alim Kececizade Izzet Molla nin 1785 Istanbul 1829 Sivas oglu nin torunudur Annesi Merzifonlu Kara Mustafa Pasa nin torunlarindandir Genclik yillari Baba ve atalarini izleyerek ilmiye meslegine girdi muderris medrese hocasi diplomasi aldi Bunun yani sira yeni kurulan ve Fransizca egitim verilen Tibbiye Mektebi nde okudu Zekasini takdir eden Koca Mustafa Resid Pasa nin tesvikiyle siyasi kariyere basladi Babiali Tercume Kalemi ne girdi 1843 yilinda Portekiz daha sonra Bukres de Romanya ve Petersburg Rusya elciliklerinde bulundu 1852 yilinda Misir idaresinin reformuyla ilgili muzakereler icin Kahire ye gonderildi Kirim Savasi nin en kritik donemlerinde Hariciye Nazirligi yapti Paris Antlasmasi muzakerelerinde bulundu 1854 yilindan itibaren Tanzimat reformlarini planlamakla gorevlendirilen Meclis i Ali i Tanzimat uyeliginde ve birkac kez baskanliginda bulundu Fransa ya yakin politikasindan dolayi Ingiltere nin baskisiyla 1856 yilinda hariciye nazirligindan uzaklastirildiysa da 1858 yilinda yeniden bu goreve geldi 1860 yilinda cikan Suriye ve Lubnan isyanini bastirmakla gorevlendirilerek Sam valiligine atandi Bu gorevinde eski Sam valisi ve Arabistan Ordusu musiri Ahmed Pasa ile Sam esrafindan bircok kisiyi idam ettirdi Bu olaydan sonra Ben omrumde bir tavuk kesmemis ve bir kus vurmamis iken cenabi hak bakiniz nelere alet etti diyerek uzuntusunu belirttigi rivayet edilir Meclis i Vala yi Ahkam i Adliye ile Meclis i Ali i Tanzimat gibi iki reform meclisinin mevcudiyeti bazi sikinti ve kargasalara sebep oldugu icin 15 Temmuz 1861 de yapilan bir duzenlemeyle iki meclis Meclis i Ahkam i Adliyye adiyla birlestirildi Mulkiye Muhakemat ve Kavanin ile Nizamat daireleri olmak uzere uc kisimdan olusan yeni meclisin baskanligina Kececizade Fuat Pasa getirildi Iktidar Donemi Abdulaziz in tahta gecisini izleyen sekiz yilda Sadrazamlik ve hariciye nazirligi iki yakin muttefik ve dost olan Ali Pasa ile Fuat Pasa arasinda birkac kez el degistirdi 22 Kasim 1861 5 Ocak 1863 ve 1 Haziran 1863 4 Haziran 1866 tarihleri arasinda 2 donemde toplam 4 yil sadrazamlik yapti Bunun yani sira seraskerlik gorevinde bulundu 1866 yilinda Padisah in Misir Hidivi Tevfik Pasa nin kiziyla evlenmesine itiraz ettigi icin sadrazamliktan azledildi Bir sure acikta kaldiktan sonra 1867 yilinda yeniden hariciye nazirligina atandi Kisi gecirmek icin gittigi Fransa nin Nice kentinde oldu Fuat Pasa yolculugundan sag donemeyecegini hissediyordu Nitekim gidisinden once dostu Abdurrahman Sami Pasa ya rica edip kitabesini hazirlatmisti Bu mersiye soyledir Ey zair i sahip nefes Hubb u sevdadan meyli kes Dunyada kalmaz hic kes Allah u bes baki heves Her ten biter bir derd ile Geh germ ile geh serd ile Ugrasmaya bir ferd ile Degmez bu dunyay i ahes Ben Fuad i asr idim Mesned i ruh u devlet idim Naks i Humayun sadr idim Gosterdi cahr ruyu abes Dil hata oldu bir zaman Tedric ile bitti tuvan Uctu nihayet murg u can Cunku harab oldu kafes KisiligiKececizade Fuat Pasa Fuat Pasa zayif ve cok uzun boylu idi Ibnulemin e gore Kaddu kametde boy bos oldugu gibi talakati lisaniyede zarafetde setaretde nukteperdazlikda hazir cevablikda pervasizlikda da babasinin tam varisi idi Hazir cevabligi cur et ve cerbezesi her seyde surat ve serbestiyi iltizam etmesi aleyhinde soylenen sozlere kulak vermiyerek yalniz varacagi noktayi nasbi nazar eylemesi muvaffakiyetini teshil etdi kolaylastirdi Baska bir yazara gore tamamiyle Avrupa tabi ve mesrebine malik gayet latifegu esprili Parislilere tas cikarircasina zarif bir zat idi Yasaminin son doneminde baston ve caket gibi Avrupa adat ve usuline ziyade taklid buyurmasi elestirildi Ucuncu Napolyon Fuat Pasa hakkinda soyle der Hicbir mevzu yoktur ki onu Fuat Pasa kadar zarif ve veciz anlatabilen bir diplomat dunyanin baska bir yerinde bulunsun Fuat Pasa Mevlevi tarikatine mensuptu Esinin ailesinin Antakyali ve Nusayri oldugunu Ahmet Cevdet Pasa Maruzat inda belirtir EvleriFuat Pasa nin Sehzade Camii karsisinda muhtesem bir konagi vardi Bu yapi 11 Aralik 1864 gecesi yanmis ve pasa Sadrazam Yusuf Kamil Pasa nin Sirkeci Demirkapi daki konagina tasinmisti Bir sure sonra bu konak da yandi Bu felaket uzerine Padisah Abdulaziz Beyazit ta bugun Istanbul Universitesi Eczacilik Fakultesi olarak kullanilan kagir binayi yaptirarak pasanin kullanimina tahsis etti Ancak bu konak 1867 de maliye tarafindan musadere edildi Ibnulemin yangin ve musadere olaylarindan bahsederken Fuat Pasa icin dunyada ellibes sene temekkun ettiyse de mekan sahibi olamadi demektedir Baska bir kaynaga gore ise kaynak belirtilmeli pasanin Kucuk Camlica da yazlik bir kosku oldugu 1852 tarihinde oglunun olumu dolayisiyla buradan ayrilip Bebek teki Hekimbasi Yalisi na tasinmasi uzerine bunun bos kaldigini bildirmektedir Pasanin olumunden sonra varislerine intikal eden kosk bugun mevcut degildir Istanbul Sariyer deki kendisiyle bir alakasinin olup olmadigi bilinmemektedir Kaynakca Inal Ibnulemin Mehmet Kemal 1964 Son Sadrazamlar 4 cilt Ankara Milli Egitim Basimevi Dergah Yayinevi 2002 s 162 Akyildiz Ali 2003 MECLIS i VALA yi AHKAM i ADLIYYE TDV Islam Ansiklopedisi 28 Ankara Turkiye Diyanet Vakfi ss 250 251 25 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Eylul 2021 s 182 s 172 Dis baglantilarBuz Ayhan 2009 Osmanli Sadrazamlari Istanbul Neden Kitap ISBN 978 975 254 278 5 Danișmend Ismail Hami 1971 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi Kuneralp Sinan 1999 Son Donem Osmanli Erkan ve Ricali 1839 1922 Prosopografik Rehber Istanbul ISIS Press ISBN 9784281181 Inal Ibnulemin Mehmet Kemal 1964 Son Sadrazamlar 4 cilt Ankara Milli Egitim Basimevi Dergah Yayinevi 2002 Google books 1 12 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tektas Nazim 2002 Sadrazamlar Osmanli da Ikinci Adam Saltanati Istanbul Cati Yayinevi Google books 2 7 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyasi goreviOnce gelen Mehmed Emin Ali Pasa Osmanli Sadrazami 22 Kasim 1861 6 Ocak 1863 Sonra gelen Yusuf Kamil PasaOnce gelen Yusuf Kamil Pasa Osmanli Sadrazami 3 Haziran 1863 5 Haziran 1866 Sonra gelen Mutercim Mehmed Rusdi Pasa