Kert hanedanı (Farsça: آل کرت), 13. ve 14. yüzyıllarda Horasan'ın büyük bir kısmına hükmeden, Tacik kökenli Gurlular, ile yakından akraba olan bir Sünni Müslüman hanedandır. Başkentleri Herat'ta ve Bamyan'daki merkezi Horasan'dan hüküm süren bu hanedan, ilk başta akraba oldukları Gurlu İmparatorluğu Sultanı Sultan Abul-Fateh Ghiyāṣ-ud-din Muhammed bin Sām'in daha sonra Moğol İmparatorluğu'nun astlarıydılar.İlhanlıların 1335'te parçalanması üzerine Mu'izz-uddin Husayn ibn Ghiyath-uddin, prensliğini genişletmeye çalıştı. 1370'te Hüseyin b. Ghiyath-uddin ölümü ve 1381'de Timur'un işgali, Kert hanedanının sonunu getirmiştir.
Kertler Kert Hanedanı آل کرت | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1244-1381 | |||||||||
Kert hanedanı en geniş hali | |||||||||
Tür | Monarşi | ||||||||
Başkent | Herat | ||||||||
Yaygın dil(ler) | Farsça | ||||||||
Resmî din | Sunni İslam | ||||||||
Melik/Sultan | |||||||||
| |||||||||
Tarihî dönem | Orta Çağ | ||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Günümüzdeki durumu | Afganistan İran Türkmenistan |
Gurlu hanedanının vasalları
Kertlar soylarının izini Tajuddin Uthman Marghini'ye kadar sürer; onun kardeşi 'Izzuddin Umar Marghini, Sultan Gıyâseddin Muhammed b. Sâm'ın (ö.1202-1203) veziriydi. Kert hanedanının kurucusu, Gur Shansabani ailesinin soyundan gelen Melik Rukneddin Ebû Bekir'di.
Melik Rukneddin Ebû Bekir bir Gurlu prensesiyle evlenmiştir. Oğulları Şemseddin Muhammed bin Ebû Bekir 1245'te babasının yerine geçmiştir.
Moğol İmparatorluğu'nun vasalları
Şemseddin Muhammed bin Ebû Bekir 1245'te babasının yerini almış, ertesi yıl Hindistan'ın işgalinde Sali Noyan'a katılmış ve 1247-1248'de Multan'da Sufi Aziz Bahaddin Zekeriya ile buluşmuştur. Daha sonra Horasan'ı (bugünkü Afganistan ) ve muhtemelen İndus'a kadar olan bölgeyi egemenliği altına alan Büyük Moğol Hanı Möngke Han'ı (1248-1257) ziyaret etmiştir. 1263-1264'te Sistan'ı zaptettikten sonra Hülâgû Han'ı ve üç yıl sonra Derbent ve Bakü'ye karşı yürüttüğü seferde eşlik ettiği halefi Abaka Han'ı ziyaret etmiştir. 1276-1277'de Sahib Divanı Şemseddin'in eşliğinde Abaka Han'ı tekrar ziyaret etmiştir ancak bu kez Moğol hükümdarının onunla ilgili eski iyi düşüncesi şüpheye dönüşmüş gibi görünmektedir, bu da onun ölümüne yol açmıştır. Ocak 1278'de Tebriz'de hamamdayken kendisine verilen karpuzla zehirlenmiştir. Hatta Abaka Han, cesedinin Horasan'daki Jam'de zincirlere vurularak gömülmesini istemiştir.
Fahreddin edebiyatın koruyucusuydu ama aynı zamanda son derece dindardı. İlhanlı generali Nevruz onun adına müdahale edene kadar babası tarafından yedi yıl hapis cezasına çarptırılmıştı. Nevruz'un isyanı 1296 civarında duraksadığında Fahreddin ona sığınma teklif etti, ancak bir İlhanlı kuvveti Herat'a yaklaştığında generale ihanet etti ve onu Gazan güçlerine teslim etti. Üç yıl sonra Fahreddin, 1306'daki yükselişinden kısa bir süre sonra Herat'ı almak için 10.000 kişilik bir kuvvet gönderen Gazan'ın halefi Olcaytu'ya karşı savaşmıştır. Ancak Fahreddin, işgalcileri şehri işgal etmelerine izin vererek ve ardından onları yok ederek kandırdı ve bu süreçte komutanları Danişmand Bahadur'u öldürdü. 26 Şubat 1307'de öldm.ş Ancak Herat ve Gilan, Olcaytu tarafından fethedildi.
Şemseddin Muhammed'in yerine oğlu Rukneddin geçti. Rukneddin, sonraki tüm Kert hükümdarlarının kullanacağı Melik (Arapça'da kral anlamına gelen) unvanını benimsedi. Vefat ettiğinde; 3 Eylül 1305'te Haysar'da etkin güç uzun süredir oğlu Fahreddin'in elindeydi.
Fahreddin'in kardeşi Gıyaseddin onun ölümü üzerine onun yerini aldı; hemen hemen başka bir erkek kardeşi Ala-uddin ibn Rukn-uddin ile tartışmaya başladı. Kendisine büyük bir karşılama veren Oljeitu'nun huzurunda davasını alarak 1307/8 yılında Horasan'a döndü. Kardeşiyle devam eden sorunlar onu 1314/5 yılında tekrar İlhanlı'yı ziyaret etmeye yöneltti. Herat'a döndüğünde topraklarının Çağatay prensi Yasa'ur tarafından işgal edildiğini, ayrıca İsfizarlı Kutubuddin ve Sistan halkının düşmanlığını gördü. Yasa'ur Herat'ı kuşattı. Ancak prens, İlhanlı orduları tarafından durduruldu ve Ağustos 1320'de Gıyaseddin, yokluğunda oğlu Şemseddin Muhammed ibn Ghiyath-uddin'i kontrol altında bırakarak Mekke'ye hac ziyareti yaptı. 1327'de Emir Çoban, İlhanlı Ebû Said Bahadır'ın ihanetinin ardından Herat'a kaçtı ve burada arkadaş olduğu Gıyaseddin'den sığınma talebinde bulundu. Ghiyath-uddin başlangıçta isteği kabul etti, ancak Abu Sa'id ona Emir Çoban'ı idam etmesi için baskı yaptığında itaat etti. Kısa süre sonra Gıyaseddin 1329'da öldü. Üç oğlu bıraktı: Şemseddin Muhammed ibn Gıyaseddin, Hafız bin Gıyaseddinve Muizziddin Hüseyin bin Gıyaseddin.
Bağımsız prenslik
Muizziddin Hüseyin bin Gıyaseddin'in yükselişinden dört yıl sonra İlhanlı Ebu Sa'id Bahadur Han öldü ve ardından İlhanlılar hızla parçalandı. Muizziddin Hüseyin ise İlhanlı tahtının sahibi Togha Temür ile ittifak kurdu ve ona haraç ödedi. Ölümüne kadar Muizziddin Hüseyin'in asıl kaygısı Sebzevar merkezli komşu Serbedârîler idi. Sarbadarlar Togha Temür'ün düşmanı olduğundan Kertlari tehdit olarak görüp işgal ettiler. Kertlar ve Sarbadarlar 18 Temmuz 1342'de Zava Muharebesi'nde karşılaştıklarında, savaş başlangıçta ikincisinin lehineydi, ancak Sarbadar ordusu içindeki ayrılık Kartların galip gelmesine izin verdi. Bundan sonra Muizziddin Hüseyin, kuzeydoğudaki Çağatay Moğollarına karşı birçok başarılı sefer düzenledi. Bu sırada henüz genç olan Timur'u hizmetine aldı. 1349'da Togha Temür hâlâ hayattayken Muizziddin Hüseyin ona haraç ödemeyi bıraktı ve bağımsız bir padişah olarak hüküm sürdü. Togha Temür'ün 1353'te Sarbadarlar tarafından öldürülmesi bu potansiyel tehdidi sona erdirdi. Ancak 1358 civarında Çağatay emiri Kazaghan Horasan'ı işgal etti ve Herat'ı yağmaladı. Eve dönerken Qazaghan'ın suikasta kurban gitmesi Muizziddin Hüseyin'in otoritesini yeniden kurmasına izin verdi. Sarbadarların 1362'de Muizziddin Hüseyin'e karşı yaptığı bir başka sefer, iç ayrılıkları nedeniyle iptal edildi. Kısa bir süre sonra Kert lideri, durdurulan sefer sırasında liderlerini öldüren Sarbadar hükümdarı Ali-yi Mu'ayyad'dan kaçan Şii dervişleri karşıladı. Ancak bu arada Kertlar'ın Timur'un topraklarına baskın yapmasıyla Timur ile ilişkiler gerginleşti. Muizziddin Hüseyin'in 1370 yılında ölümü üzerine oğlu , Gıyaseddin'in üvey kardeşi 'in kazandığı ve Kuhistan'ın bir kısmı dışında Kert topraklarının çoğunu miras aldı.
Timurluların vasalları
Togha Temür'ün annesi aracılığıyla torunu olan Gıyaseddin Pir Ali, ülkesindeki mülteci dervişleri kışkırtarak Sarbadarları istikrarsızlaştırmaya çalıştı. Ali-yi Mu'ayyad, Malik Muhammed'le komplo kurarak karşılık verdi. Ghiyas-uddin Pir 'Ali, Malik Muhammed'i ortadan kaldırmaya çalıştığında, Ali-yi Mu'ayyad ordusunun yanından geçti ve onu üvey kardeşiyle uzlaşmak yerine kampanyayı iptal etmeye zorladı. Ancak Sarbadarlar çok geçmeden bir iç çekişme dönemi yaşadılar ve Gıyaseddin Pir Ali, 1375 veya 1376 civarında Nişabur şehrini ele geçirerek bundan yararlandı. Bu arada hem Ghiyas-uddin Pir 'Ali hem de Malik Muhammed, Aralarındaki anlaşmazlıkla ilgili olarak Timur'un yardımını istedi: İlki ona bir elçilik göndermişti, ikincisi ise Serahs'tan kovulmuş bir sığınmacı olarak bizzat Timur'un huzuruna çıkmıştı. Timur, Ghiyas-uddin Pir 'Ali'ye, yeğeni Sevinj Kutluq Ağa ile Kert hükümdarının oğlu arasında 1376 civarında Semerkant'ta gerçekleşen bir evlilik teklif ederek yanıt verdi. Daha sonra Timur, Ghiyas-uddin Pir 'Ali'yi kendisine boyun eğebilmesi için bir konseye davet etti, ancak Kert, Nişabur'daki Şii nüfusla ilgilenmesi gerektiğini iddia ederek kendisini gelmekten mazur görmeye çalıştığında Timur, istila etmek. Timur'u Horasan'a müdahale etmeye davet eden bir mektup gönderen Mu'izzu'd-Din'in eski veziri ve çok etkili kişiler olan Jam şeyhleri de dahil olmak üzere birçok Horasanlı tarafından cesaretlendirildi. Timur Herat'a yaklaşırken Kert ileri gelenlerinin çoğunu Timur'u karşılamaya ikna etti. Nisan 1381'de Timur, vatandaşlarının morali bozulan ve aynı zamanda Timur'un savaşa katılmayan kimseyi öldürmeme teklifinin farkında olan şehrin önüne geldi. Şehir düştü, surları yıkıldı, ilahiyatçılar ve alimler Timur'un anavatanına sürüldü, yüksek bir haraç kanunlaştırıldı ve Gıyas-uddin Pir 'Ali ve oğlu Semerkant'a götürüldü. Ghiyas-uddin Pir 'Ali, 1382'de Heratlı meliklerin isyanını destekleyene kadar Timur'un tebaası yapıldı. Ghiyas-uddin Pir 'Ali ve ailesi 1383 civarında idam edildi ve Timur'un oğlu Miranşah isyanı bastırdı. Aynı yıl, İsfizar'da Şeyh Da'ud-i Khitatai liderliğindeki yeni bir ayaklanma, Miran Şah tarafından hızla bastırıldı. Kalan Kertlar 1396'da Miran Şah'ın bir ziyafetinde öldürüldü. Timur'un ilk Pers seferinin kurbanı olan Kertlar'in sonu geldi.
Hükümdarlar
Unvan Adı | Kişisel Ad | Saltanat | Notlar |
---|---|---|---|
? -1245 | |||
Şemseddin Muhammed bin Ebu Bekir | 1245-1277 | ||
Melik ملک Şems-uddin-i-Kihin | 1277-1295 | ||
Melik ملک | 1295-1308 | ||
Melik ملک | 1308-1329 | ||
Melik ملک | 1329-1330 | ||
Melik ملک | 1330-1332 | Tahta geçecek bir sonraki isim olan alim Hafız ise iki yıl sonra öldürüldü. | |
Melik ملک Sultan سلطان | 1332-1370 | ||
Melik ملک Sultan سلطان | 'in emrinde başlangıçta ve Kuhistan'ın bir kısmı vardı | 1370-1389 | |
Horasan ve Afganistan Emiri Timur tarafından fethi. |
Renkli satırlar aşağıdakileri ifade eder;
- Sarı - Gurlular hükümdarlığı döneminde
- Turuncu - Moğol İmparatorluğu ve daha sonra İlhanlı hükümdarlığı altında
- Gri - Bağımsız
- Pembe - Timur İmparatorluğu hükümdarlığı altında
Soy ağacı
Kert Hanedanı | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Kaynakça
- ^
- Martijn Theodoor Houtsma (1993). E.J. Brill's first Encyclopaedia of Islam, 1913-1936, Том 1. E.J. Brill p. 546 pp.154. ISBN . Erişim tarihi: 21 Ağustos 2017.
"The Kurt dynasty which ruled Afghanistan under the Persian Mongols were also Tadjiks. In the south, spreading into BalocistBn the population of Tadjik origin goes by the name of DehwSr or Dehkan, i. e. villager, and north of the Hindn- kush ..."
- Mukesh Kumar Sinha (2005). The Persian World: Understanding People, Polity, and Life in Iran, Afghanistan, and Tajikistan. Hope India Publications p. 151 pp.30. ISBN . Erişim tarihi: 21 Ağustos 2017.
"The indigenous Kurt dynasty, a Tajik line related to the Ghurids"
- Mahomed Abbas Shushtery (1938). "Historical and cultural aspects". Bangalore Press pp.76. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2017.
"The inhabitants of Seistan are a mixture of Tajiks and Baluchis. Some of them ... The Ghori and Kurt dynasties who ruled in Afghanistan were Tajiks ... "
- M. J. Gohari (2000). The Taliban: Ascent to Power. Oxford University Press p. 158 pp.4. ISBN . Erişim tarihi: 21 Ağustos 2017.
"The indigenous Kert (Kurt) dynasty, a Tajik line related to the Ghurids, ruled at Herat"
- Farhad Daftary, The Ismāī̀līs: Their History and Doctrines, (Cambridge University Press, 1999), 445.
- Martijn Theodoor Houtsma (1993). E.J. Brill's first Encyclopaedia of Islam, 1913-1936, Том 1. E.J. Brill p. 546 pp.154. ISBN . Erişim tarihi: 21 Ağustos 2017.
- ^ Farhad Daftary, The Ismāī̀līs: Their History and Doctrines (Cambridge University Press, 1999), 445.
- ^ M.J. Gohari, Taliban: Ascent to Power, (Oxford University Press, 2000), 4.
- ^ a b c C.E. Bosworth, The New Islamic Dynasties, (Columbia University Press, 1996), 263.
- ^ Edward G. Browne, A Literary History of Persia: Tartar Dominion 1265-1502, (Ibex Publishers, 1997), 174.
- ^ Kart, T.W. Haig and B. Spuler, The Encyclopaedia of Islam, Vol. IV, ed. E. van Donzel, B. Lewis and C. Pellat, (Brill, 1997), 672.
- ^ Vasiliĭ Vladimirovich Bartolʹd, Four Studies on the History of Central Asia, Vol.II, (Brill, 1958), 33.
Konuyla ilgili yayınlar
- Mahendrarajah, Shivan (2017). "Kartid dynasty". Fleet, Kate; ; Matringe, Denis; Nawas, John; (Ed.). Encyclopaedia of Islam, THREE (İngilizce). Brill Online. ISSN 1873-9830. Geçersiz
|url-erişimi=subscription
()
Dış bağlantılar
- Wikimedia Commons'ta Kartid Dynasty ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kert hanedani Farsca آل کرت 13 ve 14 yuzyillarda Horasan in buyuk bir kismina hukmeden Tacik kokenli Gurlular ile yakindan akraba olan bir Sunni Musluman hanedandir Baskentleri Herat ta ve Bamyan daki merkezi Horasan dan hukum suren bu hanedan ilk basta akraba olduklari Gurlu Imparatorlugu Sultani Sultan Abul Fateh Ghiyaṣ ud din Muhammed bin Sam in daha sonra Mogol Imparatorlugu nun astlariydilar Ilhanlilarin 1335 te parcalanmasi uzerine Mu izz uddin Husayn ibn Ghiyath uddin prensligini genisletmeye calisti 1370 te Huseyin b Ghiyath uddin olumu ve 1381 de Timur un isgali Kert hanedaninin sonunu getirmistir KertlerKert Hanedani آل کرت1244 1381Kert hanedani en genis haliTurMonarsiBaskentHeratYaygin dil ler FarscaResmi dinSunni IslamMelik Sultan 1245Melik Rukneddin Ebu Bekir ilk 1370 1389Giyaseddin Pir Ali son Tarihi donemOrta Cag Melik Rukneddin Ebu Bekir tarafindan kurulmasi1244 Dagilisi1381Onculler ArdillarIlhanlilar Timur ImparatorluguGunumuzdeki durumuAfganistan Iran TurkmenistanGurlu hanedaninin vasallariKertlar soylarinin izini Tajuddin Uthman Marghini ye kadar surer onun kardesi Izzuddin Umar Marghini Sultan Giyaseddin Muhammed b Sam in o 1202 1203 veziriydi Kert hanedaninin kurucusu Gur Shansabani ailesinin soyundan gelen Melik Rukneddin Ebu Bekir di Melik Rukneddin Ebu Bekir bir Gurlu prensesiyle evlenmistir Ogullari Semseddin Muhammed bin Ebu Bekir 1245 te babasinin yerine gecmistir Mogol Imparatorlugu nun vasallariHerat Cuma Camii avlu gorunumu kuzeybatiya bakis 1916 1917 civari On planda gorulen Kert donemi kazani Timur un ordusu Herat kalesine saldirir ve Kert hukumdari Giyaseddin baris talebinde bulunur 1595 1600 dolaylarinda Babur Hindistan da Dharm Das imzasini tasir Semseddin Muhammed bin Ebu Bekir 1245 te babasinin yerini almis ertesi yil Hindistan in isgalinde Sali Noyan a katilmis ve 1247 1248 de Multan da Sufi Aziz Bahaddin Zekeriya ile bulusmustur Daha sonra Horasan i bugunku Afganistan ve muhtemelen Indus a kadar olan bolgeyi egemenligi altina alan Buyuk Mogol Hani Mongke Han i 1248 1257 ziyaret etmistir 1263 1264 te Sistan i zaptettikten sonra Hulagu Han i ve uc yil sonra Derbent ve Baku ye karsi yuruttugu seferde eslik ettigi halefi Abaka Han i ziyaret etmistir 1276 1277 de Sahib Divani Semseddin in esliginde Abaka Han i tekrar ziyaret etmistir ancak bu kez Mogol hukumdarinin onunla ilgili eski iyi dusuncesi supheye donusmus gibi gorunmektedir bu da onun olumune yol acmistir Ocak 1278 de Tebriz de hamamdayken kendisine verilen karpuzla zehirlenmistir Hatta Abaka Han cesedinin Horasan daki Jam de zincirlere vurularak gomulmesini istemistir Fahreddin edebiyatin koruyucusuydu ama ayni zamanda son derece dindardi Ilhanli generali Nevruz onun adina mudahale edene kadar babasi tarafindan yedi yil hapis cezasina carptirilmisti Nevruz un isyani 1296 civarinda duraksadiginda Fahreddin ona siginma teklif etti ancak bir Ilhanli kuvveti Herat a yaklastiginda generale ihanet etti ve onu Gazan guclerine teslim etti Uc yil sonra Fahreddin 1306 daki yukselisinden kisa bir sure sonra Herat i almak icin 10 000 kisilik bir kuvvet gonderen Gazan in halefi Olcaytu ya karsi savasmistir Ancak Fahreddin isgalcileri sehri isgal etmelerine izin vererek ve ardindan onlari yok ederek kandirdi ve bu surecte komutanlari Danismand Bahadur u oldurdu 26 Subat 1307 de oldm s Ancak Herat ve Gilan Olcaytu tarafindan fethedildi Semseddin Muhammed in yerine oglu Rukneddin gecti Rukneddin sonraki tum Kert hukumdarlarinin kullanacagi Melik Arapca da kral anlamina gelen unvanini benimsedi Vefat ettiginde 3 Eylul 1305 te Haysar da etkin guc uzun suredir oglu Fahreddin in elindeydi Fahreddin in kardesi Giyaseddin onun olumu uzerine onun yerini aldi hemen hemen baska bir erkek kardesi Ala uddin ibn Rukn uddin ile tartismaya basladi Kendisine buyuk bir karsilama veren Oljeitu nun huzurunda davasini alarak 1307 8 yilinda Horasan a dondu Kardesiyle devam eden sorunlar onu 1314 5 yilinda tekrar Ilhanli yi ziyaret etmeye yoneltti Herat a dondugunde topraklarinin Cagatay prensi Yasa ur tarafindan isgal edildigini ayrica Isfizarli Kutubuddin ve Sistan halkinin dusmanligini gordu Yasa ur Herat i kusatti Ancak prens Ilhanli ordulari tarafindan durduruldu ve Agustos 1320 de Giyaseddin yoklugunda oglu Semseddin Muhammed ibn Ghiyath uddin i kontrol altinda birakarak Mekke ye hac ziyareti yapti 1327 de Emir Coban Ilhanli Ebu Said Bahadir in ihanetinin ardindan Herat a kacti ve burada arkadas oldugu Giyaseddin den siginma talebinde bulundu Ghiyath uddin baslangicta istegi kabul etti ancak Abu Sa id ona Emir Coban i idam etmesi icin baski yaptiginda itaat etti Kisa sure sonra Giyaseddin 1329 da oldu Uc oglu birakti Semseddin Muhammed ibn Giyaseddin Hafiz bin Giyaseddinve Muizziddin Huseyin bin Giyaseddin Bagimsiz prenslikMuizziddin Huseyin bin Giyaseddin in yukselisinden dort yil sonra Ilhanli Ebu Sa id Bahadur Han oldu ve ardindan Ilhanlilar hizla parcalandi Muizziddin Huseyin ise Ilhanli tahtinin sahibi Togha Temur ile ittifak kurdu ve ona harac odedi Olumune kadar Muizziddin Huseyin in asil kaygisi Sebzevar merkezli komsu Serbedariler idi Sarbadarlar Togha Temur un dusmani oldugundan Kertlari tehdit olarak gorup isgal ettiler Kertlar ve Sarbadarlar 18 Temmuz 1342 de Zava Muharebesi nde karsilastiklarinda savas baslangicta ikincisinin lehineydi ancak Sarbadar ordusu icindeki ayrilik Kartlarin galip gelmesine izin verdi Bundan sonra Muizziddin Huseyin kuzeydogudaki Cagatay Mogollarina karsi bircok basarili sefer duzenledi Bu sirada henuz genc olan Timur u hizmetine aldi 1349 da Togha Temur hala hayattayken Muizziddin Huseyin ona harac odemeyi birakti ve bagimsiz bir padisah olarak hukum surdu Togha Temur un 1353 te Sarbadarlar tarafindan oldurulmesi bu potansiyel tehdidi sona erdirdi Ancak 1358 civarinda Cagatay emiri Kazaghan Horasan i isgal etti ve Herat i yagmaladi Eve donerken Qazaghan in suikasta kurban gitmesi Muizziddin Huseyin in otoritesini yeniden kurmasina izin verdi Sarbadarlarin 1362 de Muizziddin Huseyin e karsi yaptigi bir baska sefer ic ayriliklari nedeniyle iptal edildi Kisa bir sure sonra Kert lideri durdurulan sefer sirasinda liderlerini olduren Sarbadar hukumdari Ali yi Mu ayyad dan kacan Sii dervisleri karsiladi Ancak bu arada Kertlar in Timur un topraklarina baskin yapmasiyla Timur ile iliskiler gerginlesti Muizziddin Huseyin in 1370 yilinda olumu uzerine oglu Giyaseddin in uvey kardesi in kazandigi ve Kuhistan in bir kismi disinda Kert topraklarinin cogunu miras aldi Timurlularin vasallariKert hanedani kazani Herat Cuma Camii Togha Temur un annesi araciligiyla torunu olan Giyaseddin Pir Ali ulkesindeki multeci dervisleri kiskirtarak Sarbadarlari istikrarsizlastirmaya calisti Ali yi Mu ayyad Malik Muhammed le komplo kurarak karsilik verdi Ghiyas uddin Pir Ali Malik Muhammed i ortadan kaldirmaya calistiginda Ali yi Mu ayyad ordusunun yanindan gecti ve onu uvey kardesiyle uzlasmak yerine kampanyayi iptal etmeye zorladi Ancak Sarbadarlar cok gecmeden bir ic cekisme donemi yasadilar ve Giyaseddin Pir Ali 1375 veya 1376 civarinda Nisabur sehrini ele gecirerek bundan yararlandi Bu arada hem Ghiyas uddin Pir Ali hem de Malik Muhammed Aralarindaki anlasmazlikla ilgili olarak Timur un yardimini istedi Ilki ona bir elcilik gondermisti ikincisi ise Serahs tan kovulmus bir siginmaci olarak bizzat Timur un huzuruna cikmisti Timur Ghiyas uddin Pir Ali ye yegeni Sevinj Kutluq Aga ile Kert hukumdarinin oglu arasinda 1376 civarinda Semerkant ta gerceklesen bir evlilik teklif ederek yanit verdi Daha sonra Timur Ghiyas uddin Pir Ali yi kendisine boyun egebilmesi icin bir konseye davet etti ancak Kert Nisabur daki Sii nufusla ilgilenmesi gerektigini iddia ederek kendisini gelmekten mazur gormeye calistiginda Timur istila etmek Timur u Horasan a mudahale etmeye davet eden bir mektup gonderen Mu izzu d Din in eski veziri ve cok etkili kisiler olan Jam seyhleri de dahil olmak uzere bircok Horasanli tarafindan cesaretlendirildi Timur Herat a yaklasirken Kert ileri gelenlerinin cogunu Timur u karsilamaya ikna etti Nisan 1381 de Timur vatandaslarinin morali bozulan ve ayni zamanda Timur un savasa katilmayan kimseyi oldurmeme teklifinin farkinda olan sehrin onune geldi Sehir dustu surlari yikildi ilahiyatcilar ve alimler Timur un anavatanina suruldu yuksek bir harac kanunlastirildi ve Giyas uddin Pir Ali ve oglu Semerkant a goturuldu Ghiyas uddin Pir Ali 1382 de Heratli meliklerin isyanini destekleyene kadar Timur un tebaasi yapildi Ghiyas uddin Pir Ali ve ailesi 1383 civarinda idam edildi ve Timur un oglu Miransah isyani bastirdi Ayni yil Isfizar da Seyh Da ud i Khitatai liderligindeki yeni bir ayaklanma Miran Sah tarafindan hizla bastirildi Kalan Kertlar 1396 da Miran Sah in bir ziyafetinde olduruldu Timur un ilk Pers seferinin kurbani olan Kertlar in sonu geldi HukumdarlarUnvan Adi Kisisel Ad Saltanat Notlar 1245Semseddin Muhammed bin Ebu Bekir 1245 1277Melik ملک Sems uddin i Kihin 1277 1295Melik ملک 1295 1308Melik ملک 1308 1329Melik ملک 1329 1330Melik ملک 1330 1332 Tahta gececek bir sonraki isim olan alim Hafiz ise iki yil sonra olduruldu Melik ملک Sultan سلطان 1332 1370Melik ملک Sultan سلطان in emrinde baslangicta ve Kuhistan in bir kismi vardi 1370 1389Horasan ve Afganistan Emiri Timur tarafindan fethi Renkli satirlar asagidakileri ifade eder Sari Gurlular hukumdarligi doneminde Turuncu Mogol Imparatorlugu ve daha sonra Ilhanli hukumdarligi altinda Gri Bagimsiz Pembe Timur Imparatorlugu hukumdarligi altindaSoy agaciKert HanedaniEbu Bekir h 1245Semseddin Muhammed bin Ebu Bekir h 1245 1277Rukneddin h 1277 1295Fahreddin h 1295 1308Giyaseddin h 1308 1329II Muhammed h 1329 1330Hafiz h 1330 1332Huseyin h 1332 1370Pir Ali h 1370 1389Kaynakca Martijn Theodoor Houtsma 1993 E J Brill s first Encyclopaedia of Islam 1913 1936 Tom 1 E J Brill p 546 pp 154 ISBN 9789004097872 Erisim tarihi 21 Agustos 2017 The Kurt dynasty which ruled Afghanistan under the Persian Mongols were also Tadjiks In the south spreading into BalocistBn the population of Tadjik origin goes by the name of DehwSr or Dehkan i e villager and north of the Hindn kush Mukesh Kumar Sinha 2005 The Persian World Understanding People Polity and Life in Iran Afghanistan and Tajikistan Hope India Publications p 151 pp 30 ISBN 9788178710686 Erisim tarihi 21 Agustos 2017 The indigenous Kurt dynasty a Tajik line related to the Ghurids Mahomed Abbas Shushtery 1938 Historical and cultural aspects Bangalore Press pp 76 Erisim tarihi 21 Agustos 2017 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link The inhabitants of Seistan are a mixture of Tajiks and Baluchis Some of them The Ghori and Kurt dynasties who ruled in Afghanistan were Tajiks M J Gohari 2000 The Taliban Ascent to Power Oxford University Press p 158 pp 4 ISBN 9780195795608 Erisim tarihi 21 Agustos 2017 The indigenous Kert Kurt dynasty a Tajik line related to the Ghurids ruled at Herat Farhad Daftary The Ismai lis Their History and Doctrines Cambridge University Press 1999 445 Farhad Daftary The Ismai lis Their History and Doctrines Cambridge University Press 1999 445 M J Gohari Taliban Ascent to Power Oxford University Press 2000 4 a b c C E Bosworth The New Islamic Dynasties Columbia University Press 1996 263 Edward G Browne A Literary History of Persia Tartar Dominion 1265 1502 Ibex Publishers 1997 174 Kart T W Haig and B Spuler The Encyclopaedia of Islam Vol IV ed E van Donzel B Lewis and C Pellat Brill 1997 672 Vasiliĭ Vladimirovich Bartolʹd Four Studies on the History of Central Asia Vol II Brill 1958 33 Konuyla ilgili yayinlarMahendrarajah Shivan 2017 Kartid dynasty Fleet Kate Matringe Denis Nawas John Ed Encyclopaedia of Islam THREE Ingilizce Brill Online ISSN 1873 9830 Gecersiz url erisimi subscription yardim Dis baglantilarWikimedia Commons ta Kartid Dynasty ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur