Kestanepazarı Camii (Kızıl İbrâhim Camii veya Ahmed Ağa Camii), İzmir'in Konak ilçesinde bulunan (Hicri) 1078, (Miladi) 1667-68 yılında inşası tamamlanmış cami.
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Konak, İzmir, Türkiye |
Koordinatlar | 38°25′12″K 27°08′06″D / 38.42000°K 27.13500°D |
İnanç | İslam |
Durum | Etkin |
Mimari | |
Mimari biçim | Osmanlı mimarisi ve Barok mimari |
Tamamlanma | 1078 (Hicri), 1667-68 (Miladi) |
Özellikler | |
Minare sayısı | 1 |
Yapımı
İzmir'deki Kemeraltı Çarşısı içerisinde bulunan Kestanepazarı Camii veya diğer anılan adlarıyla Kızıl İbrâhim Camii, Ahmed Ağa Camii, bugün mevcut olmayan, fakat Evliya Çelebi'de kayıtlı bulunan dört mısralık kitabesine göre Hicri 1078’de (Miladi 1667-68) Eminzade Hacı Ahmed Ağa tarafından yaptırılmıştır. Günümüze yakın tarihte yapılan yeni kitabede ise yapım tarihi olarak Hicri 1079 (Miladi 1663) yazmaktadır. Baruthâne-i Âmire nâzırlığı yapan Eminzade Hacı Ahmed Ağa'nın aynı zamanda İstanbul'un Üsküdar semtinde de vakıfları bulunmaktaydı. 1730 tarihli bir vakıf kaydında da Hacı Ahmed Ağa Camii olarak geçen yapı, 1735 ve 1838 tarihli iki vakıf kaydında aynı şahsın vakfından Kızıl İbrâhim Camii olarak anılmaktadır. Böylece caminin bugün kullanılmayan fakat eski vesikalarda geçen iki eski ismi daha bilinmektedir. Ahmet Vefa Çobanoğlu'na göre zamanında yerinde Kızıl İbrâhim Camii bulunmakta iken 1078’de (1667-68) Ahmed Ağa tarafından yeniden inşa edilmiştir. Asılı tabelanın naklettiğine göre kitabesinde şöyle yazmaktaydı: Bu Camii Eminzade Hacı Ahmet Ağa'nın bina ve vakfeylediği bir eserdir. İnşa tarihi: Miladi 1663, Arabî 1079'dur. Kitabesinde de şöyle yazmaktadır: Cenabı sahibül hayrat Ahmet Ağa hasseten lillah. Bu âli camiyi yaptırdı. Kast-ı hayr idi nagâh.. Bu tarih-i dilgüşah seyreyleyenler dedi tarihinin, yerinde olduğu zibah bî bedel Camii tealallah.
Başdurak Camii ile Şadırvanaltı Camii arasında kestane pazarı olarak bilinen bölgede inşa edilmiştir. Bu iki caminin yanı sıra Kemeraltı Camii, Konak Yalı Camii ve Hisar Camii ile birlikte Kemeraltı'nda bulunan en önemli tarihi camiler arasındadır. 19. yüzyılda büyük bir yangınla zarar gören ve tadilat geçiren cami 1965'te bir restorasyon daha geçirdi. En son 1992 yılında İzmir'de meydana gelen depremden özellikle taşıyıcı tonozları zarar gördüğü için 1993 yılında restorasyon çalışmaları başlatılan tarihi Kestanepazarı Camii, Şubat 1998'de törenle yeniden hizmete açıldı.
Mimari özellikleri
Kesme taş ve moloz taştan yapılan cami iki katlıdır. Çok sayıda dükkân ve deponun yer aldığı bir altyapı üzerine oturtulmuş geniş avlulu cami, merkezi kuruluşlu harimle üç kubbeli son cemaat yeri ve minareden oluşur. Merdivenle çıkılan caminin önünde üç kubbeli bir son cemaat yeri olup yakın tarihlerde camekânla çevrilmiştir; ibadet mekanı ise kare planlıdır. Beşik tonozlarla örtülü kolları olan haç planlı harimde ortadaki merkezi kubbe köşelerde daha küçük boyutlarda tekrarlanır. Köşelere yerleştirilmiş dört tonoz üzerine yerleşik, köşelerdeki küçük kubbelerle desteklenmiş tromp yöntemli bir kubbe ile üzeri kapatılmıştır. Niş şeklindeki mihrabının üst kısmına 19. yüzyılda Selçuk'taki İsa Bey Camii'nden getirilen bir bölüm eklenmiştir. Caminin batısındaki minaresi kesme taş kaide üzerine yuvarlak gövdeli ve tek şerefelidir. Giriş kapısı üzerinde bir kitabenin yer aldığı Kestane Pazarı Camiinin son cemaat yerinde üç kubbe bulunur.
Evliya Çelebi'nin aktardığına göre tek kubbeli ve avlusuz, fevkanî bir yapı olan caminin altında kâgir dükkânlar bulunuyor, minaresi de mihrabının önünde yer alıyordu. Mihrap, minber ve mahfillere ait bazı parçalarla renkli camlarının İstanbul'dan gemilerle getirildiğini belirten Evliya Çelebi minarenin de yeşil renkte bir taştan yapılmış olduğunu yazmaktadır. Eski iç liman kenarında olması sebebiyle minare güçlükle oturtulmuş olduğu aktarılan cami, kare bir mekan üzerine büyük bir kubbeyle etrafında dört kubbeden oluşuyor. Mihrap nişi iki yanda İyon başlıklara sahip siyah mermerden yuvarlak sütun ve köşeli yivli sütunlarla zenginleştirilmiştir. Alınlıktaki meyve sepeti, bitkisel dekorlu alçı süslemeler Hisar Camii’ndeki düzenlemeye benzemektedir. Cami içinde kuzey duvarı önünde bir ahşap mahfil bulunmaktadır ve mermer vaaz kürsüsü bodur bir sütun üzerine oturtulmuş olup yuvarlak formda ele alınmıştır.
Günümüzdeki önemi
Cami 1998 yılında restorasyonun tamamlanması sonrası açılmış ve hâlen faal haldedir. Ocak 2016 itibarıyla camide imam hatip olarak Abdulvahap Sağıroğlu görevlidir.
Kestanepazarı Öğrenci Yetiştirme Derneği
, adını bu camiden almış ve 1945 yılında Kurra Hafız tarafından kurulmuştur. Cumhuriyet tarihinin en köklü eğitim ve dini ilimler konusunda faaliyet gösteren derneklerinden birisidir. Dernek hizmetlerine kardeş kuruluşları Kestanepazarı Fidan Eğitim Kurumları Derneği, Milli Kültür ve Ahlaka Hizmet Vakfı ve Kestanepazarı Gençlik ve Spor Kulübü ile devam etmektedir. Dernekten yapılan açıklama ile Fethullah Gülen ve grubu ile bağlantılı olan benzer addaki derneklerle herhangi bir bağa sahip olmadığını belirtmiştir. Kendi adlarına benzer adların dernek, vakıf benzeri yapılanmalara verildiğini belirten Kestanepazarı Fidan Eğitim Kurumları Derneği bu isim devşiren yapılanmanın faaliyetleri hakkında da şikayette bulunmuştur.
Kaynakça
- ^ a b Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt.23, s.527.[]
- ^ "Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt.25, s.313". 11 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ocak 2016.
- ^ "İzmir'in tarihi camileri". 21 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ocak 2016.
- ^ Kestanepazarı camii tamamlandı[]
- ^ a b . 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2016.
- ^ . 22 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2016.
- ^ . 20 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2016.
- ^ Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt.25, s.312.
- ^ Kemeraltı'nda bir cami[]
- ^ Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt.25, s.313.[]
- ^ . 20 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2016.
- ^ . 19 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2016.
- ^ "İzmir'deki operasyon ortaya çıkardı - Sabah - 07.01.2016". 10 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ocak 2016.
- ^ "Kestanepazarı'nda şakirt turizm - YeniŞafak 22.02.2015". 21 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ocak 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kestanepazari Camii Kizil Ibrahim Camii veya Ahmed Aga Camii Izmir in Konak ilcesinde bulunan Hicri 1078 Miladi 1667 68 yilinda insasi tamamlanmis cami Kestanepazari CamiiTemel bilgilerKonumKonak Izmir TurkiyeKoordinatlar38 25 12 K 27 08 06 D 38 42000 K 27 13500 D 38 42000 27 13500InancIslamDurumEtkinMimariMimari bicimOsmanli mimarisi ve Barok mimariTamamlanma1078 Hicri 1667 68 Miladi OzelliklerMinare sayisi1YapimiIzmir deki Kemeralti Carsisi icerisinde bulunan Kestanepazari Camii veya diger anilan adlariyla Kizil Ibrahim Camii Ahmed Aga Camii bugun mevcut olmayan fakat Evliya Celebi de kayitli bulunan dort misralik kitabesine gore Hicri 1078 de Miladi 1667 68 Eminzade Haci Ahmed Aga tarafindan yaptirilmistir Gunumuze yakin tarihte yapilan yeni kitabede ise yapim tarihi olarak Hicri 1079 Miladi 1663 yazmaktadir Baruthane i Amire nazirligi yapan Eminzade Haci Ahmed Aga nin ayni zamanda Istanbul un Uskudar semtinde de vakiflari bulunmaktaydi 1730 tarihli bir vakif kaydinda da Haci Ahmed Aga Camii olarak gecen yapi 1735 ve 1838 tarihli iki vakif kaydinda ayni sahsin vakfindan Kizil Ibrahim Camii olarak anilmaktadir Boylece caminin bugun kullanilmayan fakat eski vesikalarda gecen iki eski ismi daha bilinmektedir Ahmet Vefa Cobanoglu na gore zamaninda yerinde Kizil Ibrahim Camii bulunmakta iken 1078 de 1667 68 Ahmed Aga tarafindan yeniden insa edilmistir Asili tabelanin naklettigine gore kitabesinde soyle yazmaktaydi Bu Camii Eminzade Haci Ahmet Aga nin bina ve vakfeyledigi bir eserdir Insa tarihi Miladi 1663 Arabi 1079 dur Kitabesinde de soyle yazmaktadir Cenabi sahibul hayrat Ahmet Aga hasseten lillah Bu ali camiyi yaptirdi Kast i hayr idi nagah Bu tarih i dilgusah seyreyleyenler dedi tarihinin yerinde oldugu zibah bi bedel Camii tealallah Basdurak Camii ile Sadirvanalti Camii arasinda kestane pazari olarak bilinen bolgede insa edilmistir Bu iki caminin yani sira Kemeralti Camii Konak Yali Camii ve Hisar Camii ile birlikte Kemeralti nda bulunan en onemli tarihi camiler arasindadir 19 yuzyilda buyuk bir yanginla zarar goren ve tadilat geciren cami 1965 te bir restorasyon daha gecirdi En son 1992 yilinda Izmir de meydana gelen depremden ozellikle tasiyici tonozlari zarar gordugu icin 1993 yilinda restorasyon calismalari baslatilan tarihi Kestanepazari Camii Subat 1998 de torenle yeniden hizmete acildi Mimari ozellikleriKesme tas ve moloz tastan yapilan cami iki katlidir Cok sayida dukkan ve deponun yer aldigi bir altyapi uzerine oturtulmus genis avlulu cami merkezi kuruluslu harimle uc kubbeli son cemaat yeri ve minareden olusur Merdivenle cikilan caminin onunde uc kubbeli bir son cemaat yeri olup yakin tarihlerde camekanla cevrilmistir ibadet mekani ise kare planlidir Besik tonozlarla ortulu kollari olan hac planli harimde ortadaki merkezi kubbe koselerde daha kucuk boyutlarda tekrarlanir Koselere yerlestirilmis dort tonoz uzerine yerlesik koselerdeki kucuk kubbelerle desteklenmis tromp yontemli bir kubbe ile uzeri kapatilmistir Nis seklindeki mihrabinin ust kismina 19 yuzyilda Selcuk taki Isa Bey Camii nden getirilen bir bolum eklenmistir Caminin batisindaki minaresi kesme tas kaide uzerine yuvarlak govdeli ve tek serefelidir Giris kapisi uzerinde bir kitabenin yer aldigi Kestane Pazari Camiinin son cemaat yerinde uc kubbe bulunur Evliya Celebi nin aktardigina gore tek kubbeli ve avlusuz fevkani bir yapi olan caminin altinda kagir dukkanlar bulunuyor minaresi de mihrabinin onunde yer aliyordu Mihrap minber ve mahfillere ait bazi parcalarla renkli camlarinin Istanbul dan gemilerle getirildigini belirten Evliya Celebi minarenin de yesil renkte bir tastan yapilmis oldugunu yazmaktadir Eski ic liman kenarinda olmasi sebebiyle minare guclukle oturtulmus oldugu aktarilan cami kare bir mekan uzerine buyuk bir kubbeyle etrafinda dort kubbeden olusuyor Mihrap nisi iki yanda Iyon basliklara sahip siyah mermerden yuvarlak sutun ve koseli yivli sutunlarla zenginlestirilmistir Alinliktaki meyve sepeti bitkisel dekorlu alci suslemeler Hisar Camii ndeki duzenlemeye benzemektedir Cami icinde kuzey duvari onunde bir ahsap mahfil bulunmaktadir ve mermer vaaz kursusu bodur bir sutun uzerine oturtulmus olup yuvarlak formda ele alinmistir Gunumuzdeki onemiCami 1998 yilinda restorasyonun tamamlanmasi sonrasi acilmis ve halen faal haldedir Ocak 2016 itibariyla camide imam hatip olarak Abdulvahap Sagiroglu gorevlidir Kestanepazari Ogrenci Yetistirme Dernegi adini bu camiden almis ve 1945 yilinda Kurra Hafiz tarafindan kurulmustur Cumhuriyet tarihinin en koklu egitim ve dini ilimler konusunda faaliyet gosteren derneklerinden birisidir Dernek hizmetlerine kardes kuruluslari Kestanepazari Fidan Egitim Kurumlari Dernegi Milli Kultur ve Ahlaka Hizmet Vakfi ve Kestanepazari Genclik ve Spor Kulubu ile devam etmektedir Dernekten yapilan aciklama ile Fethullah Gulen ve grubu ile baglantili olan benzer addaki derneklerle herhangi bir baga sahip olmadigini belirtmistir Kendi adlarina benzer adlarin dernek vakif benzeri yapilanmalara verildigini belirten Kestanepazari Fidan Egitim Kurumlari Dernegi bu isim devsiren yapilanmanin faaliyetleri hakkinda da sikayette bulunmustur Kaynakca a b Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 23 s 527 olu kirik baglanti Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 25 s 313 11 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ocak 2016 Izmir in tarihi camileri 21 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ocak 2016 Kestanepazari camii tamamlandi olu kirik baglanti a b 7 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2016 22 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2016 20 Mart 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2016 Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 25 s 312 Kemeralti nda bir cami olu kirik baglanti Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 25 s 313 olu kirik baglanti 20 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2016 19 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2016 Izmir deki operasyon ortaya cikardi Sabah 07 01 2016 10 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ocak 2016 Kestanepazari nda sakirt turizm YeniSafak 22 02 2015 21 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ocak 2016