Kevlar, çok hafif karbon kökenli çok sağlam liflerden oluşan bir malzemedir. DuPont firması tarafından 1965 yılında icat edilmiş, patentlenmiş ticari bir markadır. Kevlar günümüzde zırh, sağlam halat yapımı, yanmayan koruyucu giysi yapımında kullanılmaktadır. Kevlar çok yüksek çekme gerilimine dayanabilen liflerden oluşan ipliksi bir yapıdır. Dokunabilir, kumaş hâline getirilebilir, kesilebilir ve dikilebilir. Özellikle çelik yelek, miğfer, paraşüt ipi, yol bisikleti lastiklerinde, fiber veya data kabloları için ek sağlamlık sağlayan halat veya gemileri bağlamak için kullanılan hafif halatlar ve kompozit yapılar ile oluşturulan levha, boru veya özel taşıtların gövde veya kanat yapılarının yapımında kullanılmaktadır. "Aynı ağırlıktaki çelikten 5 kat daha sağlamdır" sloganı ile pazarlanmaktadır.
Üretimi
Kevlar, 1,4-phenylene-diamine (para-phenylenediamine) ve terephthaloyl chloride monomer solüsyonunun yoğuşma reaksiyonuyla hidroklorik asit içerisinde çözünmesinin ürünüdür. Oluşan ürün sıvı kristal davranışında ve polimer zincirlerinin iplik yönünde dizilmesi şeklindedir. Polimerleşme için Hexamethylphosphoramide (HMPA) çözücü olarak kullanılıyordu, fakat güvenlik sebeplerinden ötürü N-methyl-pyrrolidone ve calcium chloride solüsyonuyla DuPont tarafından değiştirildi. Bu işlemler, birbirini izleyen patent mücadeleleri sonucunda benzer bir ürün olan 'un üreticisi tarafından patentlenmiştir.
Konsantre sülfürik asitin kullanımından doğan sebeplerden ötürü Kevlar üretimi pahalıdır. Sentez ve iplik eğirme sırasında su ve çözünmez polimeri solüsyon olarak tutmak gerekir. Üç sınıf Kevlar bulunur:
- Kevlar K-29 – endüstriyel uygulamalar için, Kablolar, asbest parçaların yerine, , kurşun geçirmez yelek ve araç zırhlarında kullanılır.
- Kevlar K49 – yüksek güçte kablo ve halatlarda kullanılır.
- Kevlar K100 – Kevlar'ın renkli versiyonudur.
- Kevlar K119 – yüksek uzama, esneme ve daha fazla yorulma dayanımı.
- Kevlar K129 – Balistik uygulamalar için yüksek dayanım.
- Kevlar AP - K-29 dan %15 daha yüksek dayanım
- Kevlar XP – daha hafif reçine ve KM2 ile iplik kombinasyonu
Güneş ışığından gelen ultraviyole ışınlar Kevlar'ın bozulup parçalanmasına sebep olur, bu problem UV bozunması olarak bilinir, bu yüzden açık havada güneş ışığı koruması olmadan nadiren kullanılır.
Kullanım Alanları
- Gemileri bağlamak için kullanılan halatların yapımında,
- Madencilerin giydiği giysilerin imalatında,
- İtfaiyecilerin üniformalarının imalatında,
- Cam işi ile uğraşan iş dalı giysilerinin imalatında,
- Hava Kuvvetleri pilotlarının üniformalarının imalatında,
- Tank
- Uçak kanatlarında,
- Hafif ağırlıklı kano imalatında,
- Askerî miğfer yapımında
- Paraşüt ve dağcılık için halatlar
- Yeni nesil hoparlörlerin diyaframları
- Motosiklet ekipmanlarında
- Telefon kapaklarında
Kevlar Kurşun Geçirmez Yelekler
Kevlar yelekler Kevlar liflerinden dokunmuş kumaşlardan birçok kat üst üste dikilerek oluşturulur. Yüksek gerilime dayanıklı lifler kurşunu tutabilmektedir. Bununla birlikte lifler ezilmeye dayanıklı değildir. Bundan dolayı Kevlar'dan yapılmış bir malzemenin kurşun geçirmeme şartı esnemesidir. İnsan vücudu üzerinde Kevlar kurşunu geçirmezken, sert bir madde üzerine gerilen aynı Kevlar kurşunu geçirir.
Sivri uçlu mermilerin durdurulabilmesi için daha sık ve sağlam bir dokumaya ihtiyaç vardır.
Kurşun geçirmez yelekler durdurabildikleri kalibre ve mermi tiplerine göre seviye katsayılarına sahiptir. Zırh delici çelik uçlu mermiler Kevlar yelekler tarafından durdurulamaz. Bunun için Kevlar yelek içerisinde çok sert seramik levhalar kullanılmaktadır. Bu levhalar çelik merminin sivrilik miktarını ucu kırarak azaltır. Sonraki katmandaki Kevlar kumaş katmanlarında mermi durdurulur. Kevlar yelekler gövdedeki hayati organları korumayı amaçlar. Yine de kullanıcı tam olarak korunmuş değildir. Bazı durumlarda kurşunun vücuda girmesinden çok kurşunun oluşturduğu darbe ile kemiklerin kırılması veya basınç ile iç organların patlaması tehlikesi ile karşı karşıya kalınır.
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Kevlar ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kevlar cok hafif karbon kokenli cok saglam liflerden olusan bir malzemedir DuPont firmasi tarafindan 1965 yilinda icat edilmis patentlenmis ticari bir markadir Kevlar gunumuzde zirh saglam halat yapimi yanmayan koruyucu giysi yapiminda kullanilmaktadir Kevlar cok yuksek cekme gerilimine dayanabilen liflerden olusan ipliksi bir yapidir Dokunabilir kumas haline getirilebilir kesilebilir ve dikilebilir Ozellikle celik yelek migfer parasut ipi yol bisikleti lastiklerinde fiber veya data kablolari icin ek saglamlik saglayan halat veya gemileri baglamak icin kullanilan hafif halatlar ve kompozit yapilar ile olusturulan levha boru veya ozel tasitlarin govde veya kanat yapilarinin yapiminda kullanilmaktadir Ayni agirliktaki celikten 5 kat daha saglamdir slogani ile pazarlanmaktadir KevlarUretimiKevlar 1 4 phenylene diamine para phenylenediamine ve terephthaloyl chloride monomer solusyonunun yogusma reaksiyonuyla hidroklorik asit icerisinde cozunmesinin urunudur Olusan urun sivi kristal davranisinda ve polimer zincirlerinin iplik yonunde dizilmesi seklindedir Polimerlesme icin Hexamethylphosphoramide HMPA cozucu olarak kullaniliyordu fakat guvenlik sebeplerinden oturu N methyl pyrrolidone ve calcium chloride solusyonuyla DuPont tarafindan degistirildi Bu islemler birbirini izleyen patent mucadeleleri sonucunda benzer bir urun olan un ureticisi tarafindan patentlenmistir Konsantre sulfurik asitin kullanimindan dogan sebeplerden oturu Kevlar uretimi pahalidir Sentez ve iplik egirme sirasinda su ve cozunmez polimeri solusyon olarak tutmak gerekir Uc sinif Kevlar bulunur Kevlar K 29 endustriyel uygulamalar icin Kablolar asbest parcalarin yerine kursun gecirmez yelek ve arac zirhlarinda kullanilir Kevlar K49 yuksek gucte kablo ve halatlarda kullanilir Kevlar K100 Kevlar in renkli versiyonudur Kevlar K119 yuksek uzama esneme ve daha fazla yorulma dayanimi Kevlar K129 Balistik uygulamalar icin yuksek dayanim Kevlar AP K 29 dan 15 daha yuksek dayanim Kevlar XP daha hafif recine ve KM2 ile iplik kombinasyonu Gunes isigindan gelen ultraviyole isinlar Kevlar in bozulup parcalanmasina sebep olur bu problem UV bozunmasi olarak bilinir bu yuzden acik havada gunes isigi korumasi olmadan nadiren kullanilir Kullanim AlanlariGemileri baglamak icin kullanilan halatlarin yapiminda Madencilerin giydigi giysilerin imalatinda Itfaiyecilerin uniformalarinin imalatinda Cam isi ile ugrasan is dali giysilerinin imalatinda Hava Kuvvetleri pilotlarinin uniformalarinin imalatinda Tank Ucak kanatlarinda Hafif agirlikli kano imalatinda Askeri migfer yapiminda Parasut ve dagcilik icin halatlar Yeni nesil hoparlorlerin diyaframlari Motosiklet ekipmanlarinda Telefon kapaklarindaKevlar Kursun Gecirmez YeleklerKevlar yelekler Kevlar liflerinden dokunmus kumaslardan bircok kat ust uste dikilerek olusturulur Yuksek gerilime dayanikli lifler kursunu tutabilmektedir Bununla birlikte lifler ezilmeye dayanikli degildir Bundan dolayi Kevlar dan yapilmis bir malzemenin kursun gecirmeme sarti esnemesidir Insan vucudu uzerinde Kevlar kursunu gecirmezken sert bir madde uzerine gerilen ayni Kevlar kursunu gecirir Sivri uclu mermilerin durdurulabilmesi icin daha sik ve saglam bir dokumaya ihtiyac vardir Kursun gecirmez yelekler durdurabildikleri kalibre ve mermi tiplerine gore seviye katsayilarina sahiptir Zirh delici celik uclu mermiler Kevlar yelekler tarafindan durdurulamaz Bunun icin Kevlar yelek icerisinde cok sert seramik levhalar kullanilmaktadir Bu levhalar celik merminin sivrilik miktarini ucu kirarak azaltir Sonraki katmandaki Kevlar kumas katmanlarinda mermi durdurulur Kevlar yelekler govdedeki hayati organlari korumayi amaclar Yine de kullanici tam olarak korunmus degildir Bazi durumlarda kursunun vucuda girmesinden cok kursunun olusturdugu darbe ile kemiklerin kirilmasi veya basinc ile ic organlarin patlamasi tehlikesi ile karsi karsiya kalinir Ayrica bakinizWikimedia Commons ta Kevlar ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Nomex Aramid Para aramid DuPont