Kibyra; Burdur ili’ne 110 km uzaklıktaki Gölhisar ilçesinin batısındaki Akdağ kütlesinin eteklerinde, Gölhisar ovasına hakim tepeler üzerinde bulunan Likya antik kentidir.
Kibira | |
Diğer adı | Kibyra |
---|---|
Konum | Burdur, Gölhisar |
Bölge | Likya |
Tür | Yerleşim |
Uzunluk | 450 hektar |
Tarihçe | |
Kuruluş | MÖ 189 - MÖ 43 - |
Devir(ler) | Helenistik Dönem, Roma Dönemi |
Bağlı olduğu | Sardes Satraplığı |
Sit ayrıntıları | |
Buluntu(lar) | Stadion, tiyatro, meclis binası, agora |
Durum | Restore |
Kamusal erişim | Açık |
Coğrafya
Deniz seviyesinden ortalama yüksekliği 1100–1300 m arasında değişen kentin, Gölhisar Gölü ve ovayı baştan başa geçen Dalaman (İndus) Çayı’nın yanı sıra Böğrüdelik ve Deliyaraz Yaylaları’ndan gelen su kaynaklarına sahiptir. Tarım ve hayvancılığın gelişmiş olduğu bölge, aynı zamanda ovayı çevreleyen dağlar üzerinde geniş orman örtüsüne sahiptir.
Kibyra; ve daha sonraki adlandırılmasıyla Kibyratis bölgesinin merkezidir. Kuzeyde Frigya, batıda Karya ve Likya, doğuda Pisidya ile çevrelenen bu bölge, antik dönemden günümüze güneydeki limanları iç bölgelere bağlayan bir kavşak konumundadır.
Tarih
Kibyra ismi her şeyden önce Helence değildir. Anadolunun en eski halklarından olan Luvi diline ait bir isimdir. Amasyalı gezgin Strabon'un kayıtlarında, Kibyralıların Lidya'lı olduklarını söyler. Kibyra kent merkezi, birbirinden küçük yarlarla ayrılan, üç egemen tepelik üzerindedir. Tepelikler, küçük çakıl taşlarının zamanla birleşerek kaynaştığı konglomera özlüdür ve dolayısıyla kısmen aşınmışlardır. Kamu, sivil ve dini yapıların bu alan üzerinde belli bir bütünlük oluşturacak biçimde düzenlendiği görülür. Yaklaşık 405 hektar alana yayılmış kalıntılara sahip olan kentin siyasi ve ekonomik gücü, Helenistik dönem’den başlayarak ’yle doruk noktasına ulaşmıştır. Bugün büyük bölümü ayakta duran, , Tiyatro ve , Agora önemli kamu yapılarıdır.
, antik kaynaklara göre; Pers egemenliği sırasında Kral ’a, Lidya, Lasonia ve Hytenneia ile birlikte beş yüz talant gümüş vergi vermekle yükümlü olan Sardes Satraplığı’na bağlıdır. Kserkses’in Hellenistan Seferi sırasında ise, Maionia’da oturan ve Lasonia’lı diye çağrılan Kaba’lerin, Kilikia’lılar gibi donatıldıklarını ve Lydia’lıların eskiden Maionia’lılar adını taşıdıkları ve daha sonra eski adlarını unuttuklarını öğreniyoruz . Strabon ise; Kibyra’lıların Lydia’lıların soyundan olduklarını ve bunların Kabalis bölgesine gelerek Pisidia’lıları ele geçirip oraya yerleştikten sonra kenti, çevresi yaklaşık yüz stadion olan başka bir yere taşıdığını söyler.
Antik kaynaklar; MÖ 189’da Roma’nın sonrası Roma’lı general ’nun ’a yardım eden Galatlar’a karşı çıktığı ceza seferinin, bir tür haraç seferine dönüp, komutasında 4000 piyade ve 300 süvariden oluşan bir birliği Kibyra tyranının boyun eğip eğmeyeceğini anlamak için bölgeye yollamasından bahseder. Roma’nın Kibyra tyranından 500 talent istemesine karşın, Moagetes kontrolündeki Alimme ve Sylleum kentlerinin kötü durumu nedeniyle 25 talent verebileceğini söyler. Ancak C. Helvius tehtidkar davranması ve yapılan pazarlıklar sonucu 100 talent ve 10.000 medimni buğday vermeye mecbur kalır. Alimme ve Sylleum şehirlerinin isimlerinden ve varlıklarından şüphe edilmektedir. Tetrapolis’in o zamanlar ortada olmadığı açıktır. İkinci yüzyılın sonlarına doğru belirgin olmayan bir tarihte kurulduğu düşünülmektedir. Bubon, Balbura ve Oineanda şehirlerinden oluşan Tetrapolis’te, Kibyra’nın iki oy, diğerlerinin ise bir oy hakkı vardı. Çünkü Kibyra 30.000 piyade 2000 at çıkarabiliyordu. Burası daima tyranlar tarafından idare edildi. Ancak MÖ 84'te Sulla’nın teğmeni olan , Kibyra tyranı II’nin hükümdarlığına son verdi. Bubon ve Balbura’yı Likya'ya bağlamasıyla, Kibyra Asia Eyaleti’ne dahil edildi. Olayı anlatan Strabon, 'ya değinmese de bu şehir de diğerleri gibi Lykia’ya bağlanmış olmalıdır, zira imparatorluğun Lykia Eyaleti’nde yer almıştır.
Augustus’tan itibaren ’daki eyaletlerin daha iyi yönetimi için dokuz Conventus’a (yargı bölgesi ya da dini merkezler) bölündü . Başşehri Laodikeia olan ve yirmibeş şehrin yargı merkezi konumundaki Kibyra ’unun, kaza yetkisi Asia’dakilerin en genişi sayılmaktadır. Kibyra Conventus’una dahil olan bazı önemli kentler; Laodikeia, Hydrelitae, Themisones, Hierapolitae, Keretapa, Takina, Erizeni, Phylakaion, Kolossai, Mossyna, Attaudda, Kidramos, Adada, Sebastopolis’tir.
Asia Eyaletinin önemli bir parçası olan kent, M.S. 23’de geçirdiği büyük depremle önemli ölçüde tahrip olmuşsa da, İmparator Tiberius’un yardımlarıyla tekrar imar edilmiş ve kent imparatora şükranlarını belirtmek için ismini “Caiseria Cibyra” olarak değiştirmiştir. MÖ 43‘de Likya bir Roma eyaleti olduğunda, daha önce Asia Eyaleti sınırlarında olan kentin, Likya Eyaletin bir parçası haline geldiği anlaşılmaktadır.
Strabon; Kibyra’lıların Pisidya, , Hellen ve Lidya dilleri olmak üzere dört dil kullandıklarını, demir işçiliği ve kakmacılıkta usta olduklarını aktarır. Ayrıca ve arkeolojik araştırmalar sonucunda, dericilik ve seramik üretiminde önemli bir merkez olduğu anlaşılmıştır.
Araştırma ve kazılar
Geç Antikçağ mimari yapılar
2006 yılında başlayan Kibyra kazı ve araştırmalarının geçmiş on sezonluk çalışmaları sonucunda özellikle Geç Antikçağ’a ait epeyce yeni veri ele geçmesine karşın, kentin MS IV. yüzyıl ve sonrasının resmini ancak genel hatlarıyla tasavvur edebiliyoruz. Bugüne değin ele geçen veriler, geç dönem kentinin MS V. ve VI. yüzyıllardaki değişimini daha anlaşılır kılmakta olup, MS VII. yüzyıl ve sonra-sına ait veriler henüz oldukça zayıf ve çok yetersizdir. Ele geçen maddi kültür verileri, MS 417 depremi sonrası, Kibyra’da kentsel yaşamın MS VI. yüzyıl boyunca nispeten yoğun, sonrasında ise belli belirsiz ya da oldukça eğreti biçimde, tarihlendirme yöntemi çok güvenilir olmayan birkaç küçük buluntuya dayanarak ancak MS IX. yüzyıl sonlarına kadar sürdürüldüğünü göstermektedir.
Mimarisi
Mimari yapılar
Hamam
Geç dönem hamam yapısı MS 417 depreminden itibaren kentin Agora merkezli olarak küçüldüğünü ifade etmiştik. MS V. yüzyıl ve sonrasında kent peyzajındaki bu değişim ve dönüşüm artarak devam etmiş görün-mektedir. Nitekim daha sonraki dönemlerde, bir surla çevrilmesi sonucu Agora, Geç Antikçağ kent merkezini oluşturmuş, yakın civarına ise neredeyse tamamı moloz örgü konutlar, hamam yapısı ya da atölyeler gibi üretim birimleriyle, stadion önündeki tekil örnekle belgelenebilen anıt mezar yapıları yerleştirilmiştir. Özellikle Agora’nın kuzey eteğinde yoğunlaşan Roma İmparatorluk Dönemi yamaç evlerinin, antikçağ boyunca kullanımının devam ettiği yüzeyde görülebilen izlerden anlaşılmaktadır. Geç Antikçağ’daki seramik üretimini belgeleyen atölyelere ait bazı birimler, Odeion kazıları esnasında, yapının ön kısmında açığa çıkarılmış ve belgelenmişlerdir. Seramik işliği, havuzları ve diğer birimlerine ait oldukları belirlenen bu grubu, küçük moloz taşlar ve devşirme bloklar kullanılarak inşa edilmişlerdir. Kazı çalışmaları sonucunda ele geçen buluntulara göre MS V-VI. yüzyıllar arasında aktif kullanıldıkları tespit edilmiştir67. Aynı alanda açığa çıkarılan ve kısmi onarımları tamamlanarak ziyarete açık hale getirilen bir geç dönem Hamamı ise özellikle iyi korunmuş olmasıyla dikkat çekmektedir. Hamam, Odeion’un önündeki stoa ile güney doğu köşedeki tapınak kalıntıları arasında inşa edilmiştir. Yapının güney bölümündeki ilk iki mekânın duvarları, doğu yandaki tapınağın stylobatına teğet geçmektedir ve her iki yapı arasında sadece dar bir koridor yer almakta ve burada da hamamın kanalizasyon sistemi uzanmaktadır. Yapı, kuzey-güney doğrultusunda uzanan art arda sıralanmış beş mekândan oluşmaktadır. Toplam uzunluğu 23,3; genişliği ise en dışa taşkın bölümünde 7,57 metredir. Kuzey uçtan itibaren mekânların işlevi; ilk bölüm apodyterium (soyunma/giyinme ve hazırlık bölümü), ikinci bölüm frigidarium (soğuk bölüm), üçüncü bölüm tepidarium (ılık bölüm), dördüncü ve beşinci bölümler caldarium (sıcak bölüm ve terleme odası) olarak belirlenmiştir. Hamamın giriş kapısı apodyterium batı duvarı ortasına yerleştirilmiştir. Hamamın doğu duvarına dışına bitişik nizamda apodyterium boyunca inşa edilmiş olan dikdörtgen planlı ve iki küçük odalı mekân sonraki bir evrede eklenmiş ve hamamın gündelik ihtiyaçlarına yönelik bir depo olarak kullanılmış olmalıdır.
Kaynakça
Genel
Thomas Corsten:
Kibyra 1997, in: 16. Araştırma Sonuçları Toplantısı (Ankara 1999) I 387-390.
Kibyra 1998, in: 17. Araştırma Sonuçları Toplantısı (Ankara 2000) I 215-216.
Kibyra 1999, in: 18. Araştırma Sonuçları Toplantısı (Ankara 2001) I 255-256.
Kibyratis in Antiquity, in: Anatolian Archaeology 7 (2001) 17.
Die Inschriften von Kibyra, 1. Die Inschriften der Stadt und ihrer näheren Umgebung. Bonn, Habelt 2002 (Inschriften griechischer Städte aus Kleinasien 60)
Kibyratis in Antiquity, in: Anatolian Archaeology 8 (2002) 20.
Kibyra 2001, in: 20. Araştırma Sonuçları Toplantısı (Ankara 2003) II 83-84.
Kibyratis in Antiquity, in: Anatolian Archaeology 9 (2003) 26-27.
Kibyra 2002, in: 21. Araştırma Sonuçları Toplantısı (Ankara 2004) I 229-234.
Kibyratis in Antiquity, in: Anatolian Archaeology 10 (2004) 22-23.
Kibyra 2003, in: 22. Araştırma Sonuçları Toplantısı (Ankara 2005)
Kibyratis in Antiquity, in: Anatolian Archaeology 11 (2005)
Estates in Roman Asia Minor: the case of Kibyratis, in: St. Mitchell/C. Katsari (Hrsg.),
Patterns in the Economy of Roman Asia Minor, Swansea 2005, 1-52.
Kibyra 2004, in: 23. Araştırma Sonuçları Toplantısı (Ankara 2006) I 19-20.
George E. Bean: Notes and inscriptions from the Cibyratis and Caralitis, in: Annual of the British School at Athens 51 (1956) 136-149. Daria De Bernardi Ferrero: Teatri classici in Asia Minore, 1: Cibyra, Selge, Hierapolis. Rom 1966.
Rosalinde A. Kearsley: A Leading Family of Cibyra and some Asiarchs of the First Century, in: Anatolian Studies 38 (1988) 43-46.
S. S. Başer: 1988-89 Yılları Kibyra Kurtarma Kazıları [Rettungsgrabung in Kibyra, 1988-89], in: I. Müze Kurtarma Kazıları Semineri, Ankara 19 - 20 nisan 1990 (Ankara 1991) 235-260 Rosalinde A. Kearsley: The Asiarchs of Cibyra again, in: Tyche 11 (1996) 129-155.
N. P. Milner: An Epigraphical Survey in the Kibyra-Olbasa Region conducted by A. S. Hall, British Institute of Archaeology at Ankara Monograph No. 23, London 1998. Dirk Erkelenz: Zur Provinzzugehörigkeit Kibyras in der römischen Kaiserzeit, in: Epigraphica anatolica 30 (1998) 81-95 Sarah Japp: Die lokale Keramikproduktion von Kibyra. In: Rei Cretariae Romanae Fautores Acta 39 (2005) 237-241.
Ş. Özüdoğru - E. Dündar, "Kibyra Geç Roma -Erken Doğu Roma Mühürlü Unguentariumları", OLBA XV, 2007.
H. A. Ekinci- Ş. Özüdoğru - E Dökü - G. Tiryaki, "Kibyra 2006 Kazı Çalışmaları", ANMED 2007/5.
Özüdoğru Ş., Dökü F. E., ‘‘Kibyra 2009 Yılı Çalışmaları’’, Anmed 2010 - 8, (2010), 37 – 45.
Kaya C.M., Kibyra Kenti Mimari Bezemeleri, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Antalya,2011
Tarkan, D.,Kibyra Kabartmalı Sunakları, Tip, Biçem ve Atölye, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Antalya, 2011
Metin, H.,Kibyra Kandilleri Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Doktora Tezi) Erzurum, 2012
Özel
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Kibira ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Likya Bölgesi Antik Tiyatroları 20 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Burdur Müzesi Kibyra Sayfası 3 Mayıs 2008[Tarih uyuşmuyor] tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- 3000 Yıllık Tarihe Dinamit
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kibyra Burdur ili ne 110 km uzakliktaki Golhisar ilcesinin batisindaki Akdag kutlesinin eteklerinde Golhisar ovasina hakim tepeler uzerinde bulunan Likya antik kentidir Antik tiyatronun gorunumu KibiraKibiraDiger adiKibyraKonumBurdur GolhisarBolgeLikyaTurYerlesimUzunluk450 hektarTarihceKurulusMO 189 MO 43 Devir ler Helenistik Donem Roma DonemiBagli olduguSardes SatrapligiSit ayrintilariBuluntu lar Stadion tiyatro meclis binasi agoraDurumRestoreKamusal erisimAcikCografyaDeniz seviyesinden ortalama yuksekligi 1100 1300 m arasinda degisen kentin Golhisar Golu ve ovayi bastan basa gecen Dalaman Indus Cayi nin yani sira Bogrudelik ve Deliyaraz Yaylalari ndan gelen su kaynaklarina sahiptir Tarim ve hayvanciligin gelismis oldugu bolge ayni zamanda ovayi cevreleyen daglar uzerinde genis orman ortusune sahiptir Kibyra ve daha sonraki adlandirilmasiyla Kibyratis bolgesinin merkezidir Kuzeyde Frigya batida Karya ve Likya doguda Pisidya ile cevrelenen bu bolge antik donemden gunumuze guneydeki limanlari ic bolgelere baglayan bir kavsak konumundadir TarihKibyra ismi her seyden once Helence degildir Anadolunun en eski halklarindan olan Luvi diline ait bir isimdir Amasyali gezgin Strabon un kayitlarinda Kibyralilarin Lidya li olduklarini soyler Kibyra kent merkezi birbirinden kucuk yarlarla ayrilan uc egemen tepelik uzerindedir Tepelikler kucuk cakil taslarinin zamanla birleserek kaynastigi konglomera ozludur ve dolayisiyla kismen asinmislardir Kamu sivil ve dini yapilarin bu alan uzerinde belli bir butunluk olusturacak bicimde duzenlendigi gorulur Yaklasik 405 hektar alana yayilmis kalintilara sahip olan kentin siyasi ve ekonomik gucu Helenistik donem den baslayarak yle doruk noktasina ulasmistir Bugun buyuk bolumu ayakta duran Tiyatro ve Agora onemli kamu yapilaridir antik kaynaklara gore Pers egemenligi sirasinda Kral a Lidya Lasonia ve Hytenneia ile birlikte bes yuz talant gumus vergi vermekle yukumlu olan Sardes Satrapligi na baglidir Kserkses in Hellenistan Seferi sirasinda ise Maionia da oturan ve Lasonia li diye cagrilan Kaba lerin Kilikia lilar gibi donatildiklarini ve Lydia lilarin eskiden Maionia lilar adini tasidiklari ve daha sonra eski adlarini unuttuklarini ogreniyoruz Strabon ise Kibyra lilarin Lydia lilarin soyundan olduklarini ve bunlarin Kabalis bolgesine gelerek Pisidia lilari ele gecirip oraya yerlestikten sonra kenti cevresi yaklasik yuz stadion olan baska bir yere tasidigini soyler Antik kaynaklar MO 189 da Roma nin sonrasi Roma li general nun a yardim eden Galatlar a karsi ciktigi ceza seferinin bir tur harac seferine donup komutasinda 4000 piyade ve 300 suvariden olusan bir birligi Kibyra tyraninin boyun egip egmeyecegini anlamak icin bolgeye yollamasindan bahseder Roma nin Kibyra tyranindan 500 talent istemesine karsin Moagetes kontrolundeki Alimme ve Sylleum kentlerinin kotu durumu nedeniyle 25 talent verebilecegini soyler Ancak C Helvius tehtidkar davranmasi ve yapilan pazarliklar sonucu 100 talent ve 10 000 medimni bugday vermeye mecbur kalir Alimme ve Sylleum sehirlerinin isimlerinden ve varliklarindan suphe edilmektedir Tetrapolis in o zamanlar ortada olmadigi aciktir Ikinci yuzyilin sonlarina dogru belirgin olmayan bir tarihte kuruldugu dusunulmektedir Bubon Balbura ve Oineanda sehirlerinden olusan Tetrapolis te Kibyra nin iki oy digerlerinin ise bir oy hakki vardi Cunku Kibyra 30 000 piyade 2000 at cikarabiliyordu Burasi daima tyranlar tarafindan idare edildi Ancak MO 84 te Sulla nin tegmeni olan Kibyra tyrani II nin hukumdarligina son verdi Bubon ve Balbura yi Likya ya baglamasiyla Kibyra Asia Eyaleti ne dahil edildi Olayi anlatan Strabon ya deginmese de bu sehir de digerleri gibi Lykia ya baglanmis olmalidir zira imparatorlugun Lykia Eyaleti nde yer almistir Augustus tan itibaren daki eyaletlerin daha iyi yonetimi icin dokuz Conventus a yargi bolgesi ya da dini merkezler bolundu Bassehri Laodikeia olan ve yirmibes sehrin yargi merkezi konumundaki Kibyra unun kaza yetkisi Asia dakilerin en genisi sayilmaktadir Kibyra Conventus una dahil olan bazi onemli kentler Laodikeia Hydrelitae Themisones Hierapolitae Keretapa Takina Erizeni Phylakaion Kolossai Mossyna Attaudda Kidramos Adada Sebastopolis tir Asia Eyaletinin onemli bir parcasi olan kent M S 23 de gecirdigi buyuk depremle onemli olcude tahrip olmussa da Imparator Tiberius un yardimlariyla tekrar imar edilmis ve kent imparatora sukranlarini belirtmek icin ismini Caiseria Cibyra olarak degistirmistir MO 43 de Likya bir Roma eyaleti oldugunda daha once Asia Eyaleti sinirlarinda olan kentin Likya Eyaletin bir parcasi haline geldigi anlasilmaktadir Strabon Kibyra lilarin Pisidya Hellen ve Lidya dilleri olmak uzere dort dil kullandiklarini demir isciligi ve kakmacilikta usta olduklarini aktarir Ayrica ve arkeolojik arastirmalar sonucunda dericilik ve seramik uretiminde onemli bir merkez oldugu anlasilmistir Arastirma ve kazilarGec Antikcag mimari yapilar 2006 yilinda baslayan Kibyra kazi ve arastirmalarinin gecmis on sezonluk calismalari sonucunda ozellikle Gec Antikcag a ait epeyce yeni veri ele gecmesine karsin kentin MS IV yuzyil ve sonrasinin resmini ancak genel hatlariyla tasavvur edebiliyoruz Bugune degin ele gecen veriler gec donem kentinin MS V ve VI yuzyillardaki degisimini daha anlasilir kilmakta olup MS VII yuzyil ve sonra sina ait veriler henuz oldukca zayif ve cok yetersizdir Ele gecen maddi kultur verileri MS 417 depremi sonrasi Kibyra da kentsel yasamin MS VI yuzyil boyunca nispeten yogun sonrasinda ise belli belirsiz ya da oldukca egreti bicimde tarihlendirme yontemi cok guvenilir olmayan birkac kucuk buluntuya dayanarak ancak MS IX yuzyil sonlarina kadar surduruldugunu gostermektedir MimarisiMimari yapilarHamam Gec donem hamam yapisi MS 417 depreminden itibaren kentin Agora merkezli olarak kuculdugunu ifade etmistik MS V yuzyil ve sonrasinda kent peyzajindaki bu degisim ve donusum artarak devam etmis gorun mektedir Nitekim daha sonraki donemlerde bir surla cevrilmesi sonucu Agora Gec Antikcag kent merkezini olusturmus yakin civarina ise neredeyse tamami moloz orgu konutlar hamam yapisi ya da atolyeler gibi uretim birimleriyle stadion onundeki tekil ornekle belgelenebilen anit mezar yapilari yerlestirilmistir Ozellikle Agora nin kuzey eteginde yogunlasan Roma Imparatorluk Donemi yamac evlerinin antikcag boyunca kullaniminin devam ettigi yuzeyde gorulebilen izlerden anlasilmaktadir Gec Antikcag daki seramik uretimini belgeleyen atolyelere ait bazi birimler Odeion kazilari esnasinda yapinin on kisminda aciga cikarilmis ve belgelenmislerdir Seramik isligi havuzlari ve diger birimlerine ait olduklari belirlenen bu grubu kucuk moloz taslar ve devsirme bloklar kullanilarak insa edilmislerdir Kazi calismalari sonucunda ele gecen buluntulara gore MS V VI yuzyillar arasinda aktif kullanildiklari tespit edilmistir67 Ayni alanda aciga cikarilan ve kismi onarimlari tamamlanarak ziyarete acik hale getirilen bir gec donem Hamami ise ozellikle iyi korunmus olmasiyla dikkat cekmektedir Hamam Odeion un onundeki stoa ile guney dogu kosedeki tapinak kalintilari arasinda insa edilmistir Yapinin guney bolumundeki ilk iki mekanin duvarlari dogu yandaki tapinagin stylobatina teget gecmektedir ve her iki yapi arasinda sadece dar bir koridor yer almakta ve burada da hamamin kanalizasyon sistemi uzanmaktadir Yapi kuzey guney dogrultusunda uzanan art arda siralanmis bes mekandan olusmaktadir Toplam uzunlugu 23 3 genisligi ise en disa taskin bolumunde 7 57 metredir Kuzey uctan itibaren mekanlarin islevi ilk bolum apodyterium soyunma giyinme ve hazirlik bolumu ikinci bolum frigidarium soguk bolum ucuncu bolum tepidarium ilik bolum dorduncu ve besinci bolumler caldarium sicak bolum ve terleme odasi olarak belirlenmistir Hamamin giris kapisi apodyterium bati duvari ortasina yerlestirilmistir Hamamin dogu duvarina disina bitisik nizamda apodyterium boyunca insa edilmis olan dikdortgen planli ve iki kucuk odali mekan sonraki bir evrede eklenmis ve hamamin gundelik ihtiyaclarina yonelik bir depo olarak kullanilmis olmalidir KaynakcaGenel Thomas Corsten Kibyra 1997 in 16 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 1999 I 387 390 Kibyra 1998 in 17 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 2000 I 215 216 Kibyra 1999 in 18 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 2001 I 255 256 Kibyratis in Antiquity in Anatolian Archaeology 7 2001 17 Die Inschriften von Kibyra 1 Die Inschriften der Stadt und ihrer naheren Umgebung Bonn Habelt 2002 Inschriften griechischer Stadte aus Kleinasien 60 ISBN 3 7749 3034 1 Kibyratis in Antiquity in Anatolian Archaeology 8 2002 20 Kibyra 2001 in 20 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 2003 II 83 84 Kibyratis in Antiquity in Anatolian Archaeology 9 2003 26 27 Kibyra 2002 in 21 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 2004 I 229 234 Kibyratis in Antiquity in Anatolian Archaeology 10 2004 22 23 Kibyra 2003 in 22 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 2005 Kibyratis in Antiquity in Anatolian Archaeology 11 2005 Estates in Roman Asia Minor the case of Kibyratis in St Mitchell C Katsari Hrsg Patterns in the Economy of Roman Asia Minor Swansea 2005 1 52 Kibyra 2004 in 23 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 2006 I 19 20 George E Bean Notes and inscriptions from the Cibyratis and Caralitis in Annual of the British School at Athens 51 1956 136 149 Daria De Bernardi Ferrero Teatri classici in Asia Minore 1 Cibyra Selge Hierapolis Rom 1966 Rosalinde A Kearsley A Leading Family of Cibyra and some Asiarchs of the First Century in Anatolian Studies 38 1988 43 46 S S Baser 1988 89 Yillari Kibyra Kurtarma Kazilari Rettungsgrabung in Kibyra 1988 89 in I Muze Kurtarma Kazilari Semineri Ankara 19 20 nisan 1990 Ankara 1991 235 260 Rosalinde A Kearsley The Asiarchs of Cibyra again in Tyche 11 1996 129 155 N P Milner An Epigraphical Survey in the Kibyra Olbasa Region conducted by A S Hall British Institute of Archaeology at Ankara Monograph No 23 London 1998 ISBN 1 898249 10 5 Dirk Erkelenz Zur Provinzzugehorigkeit Kibyras in der romischen Kaiserzeit in Epigraphica anatolica 30 1998 81 95 Sarah Japp Die lokale Keramikproduktion von Kibyra In Rei Cretariae Romanae Fautores Acta 39 2005 237 241 S Ozudogru E Dundar Kibyra Gec Roma Erken Dogu Roma Muhurlu Unguentariumlari OLBA XV 2007 H A Ekinci S Ozudogru E Doku G Tiryaki Kibyra 2006 Kazi Calismalari ANMED 2007 5 Ozudogru S Doku F E Kibyra 2009 Yili Calismalari Anmed 2010 8 2010 37 45 Kaya C M Kibyra Kenti Mimari Bezemeleri Akdeniz Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Yayinlanmamis Yuksek Lisans Tezi Antalya 2011 Tarkan D Kibyra Kabartmali Sunaklari Tip Bicem ve Atolye Akdeniz Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Yayinlanmamis Yuksek Lisans Tezi Antalya 2011 Metin H Kibyra Kandilleri Ataturk Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Yayinlanmamis Doktora Tezi Erzurum 2012 Ozel a b c OZUDOGRU Sukru 2018 Gec Antikcag da Kibyria Academia edu ss 23 28 17 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Aralik 2021 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Kibira ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Likya Bolgesi Antik Tiyatrolari 20 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Burdur Muzesi Kibyra Sayfasi 3 Mayis 2008 Tarih uyusmuyor tarihinde Wayback Machine sitesinde 3000 Yillik Tarihe Dinamit