Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede referansların konusunun eksik olduğu düşünülmektedir. () |
Güney Cephesi (Cenup Cephesi), Fransız Cephesi veya Kilikya Cephesi (Fransızca: La campagne de Cilicie), I. Dünya Savaşı'nın ardından Fransız kuvvetleri ve beraberindeki Ermeni Lejyonu ile TBMM idaresindeki Kuvâ-yi Milliye arasında gerçekleşen muharebelerden meydana gelen cephedir. Fransa, Sykes-Picot Anlaşması ve ardından Ermeniler ile imzalanan antlaşma ile kendisine düşen topraklara yönelmiştir. 20 Ekim 1921 tarihli Ankara Anlaşması ile cephe kapanmıştır.
| Güney Cephesi | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Türk Kurtuluş Savaşı | |||||||||
 Fransız ordusundaki Ermeni gönüllüler | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
 Henri Gouraud |  Ali Fuat Paşa Ali Saip Bey Şefik "Özdemir" Bey Şahin Bey (ölü) Kılıç Ali | ||||||||
| Güçler | |||||||||
| 60.000 Fransız askeri Ermeni Lejyonu'ndan 10.050 asker | |||||||||
| “ | Efendiler, bizim hesabımız şudur ki Fransızlar cidden antlaşma yapmak istiyorlar. Çünkü maddeten bizimle uğraşmak menfaatlerine aykırıdır ve belki buna mukabil Suriye'deki menfaatlerini azamî derecede temin etmek isterler. İşte onları bizimle antlaşmaya yanaştıran sebep budur. | ” |
| — Mustafa Kemal Paşa (29 Mayıs 1920) | ||
Geçmiş
Mondros'tan sonra İngiliz orduları Maraş, Antep, Urfa, Adana ve civarını işgal etti. 1916 yılında imzalanan Sykes-Picot Anlaşması Projesi gereği ile Maraş, Antep, Urfa ve Musul Fransızlara bırakılmalıydı. Fakat bu proje, Rusya'da devrim olduğu için ve Wilson prensipleri gereği yürürlüğe hiçbir zaman giremedi. Bununla birlikte Suriye'de Fransa ve İngiltere arasında büyük bir antlaşmazlık ortaya çıktı. İngilizler, Fransızları bölgeden çıkarmak için Suriye'nin bağımsız olmasını istemişlerdi. Fransızları kızdıran bu gelişme sonrası nihayet Büyük Britanya Musul'daki petrol kaynakları için Fransa ile 15 Eylül 1919'da Suriye İtilafnamesini kabul etti. Buna göre:
- Musul İngilizlere
- Maraş, Antep ve Urfa civarı Fransızlara bırakıldı.
İngiliz döneminde pek de önemli bir olay yaşanmadı. Asıl olaylar Fransızlar döneminde yaşandı. Fransızlar, kendileri aleyhindeki propagandayı İngilizlerin yaptıklarından fazlasıyla emindiler.
Maraş
Maraş'taki ilk direniş, Sütçü İmam'ın, hamamdan çıkan kadınlara sarkıntılık eden Ermeni askerlere saldırması ile başlamıştır. Maraş, halkının Kurtuluş Savaşı sırasında kazandığı bu zafer nedeniyle 7 Şubat 1973'te TBMM tarafından "Kahraman" unvanıyla ödüllendirildi.
Antep
Fransızlar 1 Nisan 1919'da Antep'i işgal ettiler. 1920 yılının nisan ayı başında Türk milli kuvvetleri kentte bir ayaklanma başlatarak Fransızlara karşı direnişe geçmiştir. On ay kadar süren direniş esnasında Fransızların kente 70.000 mermi attığı ve Türk tarafında 6317 kişinin öldüğü anlatılır. Fransızlar, kenti yoğun olarak top ateşine tutmuş, Suriye'de bulunan birliklerinden destek almışlar fakat Antep'e girme konusunda askerî bir başarı gösterememişlerdir.
30 Mayıs 1920'de Fransızlarla bir ateşkes imzalanmış ise de 17 Haziran'da çatışmalar tekrar başlamış ve aralıklarla 1920 sonuna dek sürmüştür.
1914 yılında, I. Dünya Savaşı başladığı zaman Gaziantep 83 bin nüfuslu bir liva merkezi idi. 30 Ekim 1918'de imzalanan Mondros Mütarekesi ile İtilaf Devletleri paylaştıkları topraklara sahip olmak amacıyla harekete geçerken, 17 Aralık 1918'de İngilizler Antep'e girmiştir. Bir yıl süren bu işgale Fransızlar tepki göstermiş, 1918 eylülünde İngilizlerin Musul üzerindeki “nezaret hakkı”ndan vazgeçmeleri ile önce Suriye daha sonra Antep, Urfa ve Maraş boşaltılmıştır. Bunun ardından Fransızlar 29 Ekim 1919'da Kilis'i, 5 Kasım 1919'da Antep'i işgal ettiler.
1920 yılının başında ise ünlü Antep Savunması başlamış oldu. 1 Nisan 1920'de başlayan Antep savunması 11 ay sürdükten sonra açlık yüzünden sona ermiştir. Savunma süresince Fransızlar şehre 70.000 mermi atmış, 6.000 Antepli ölmüştür. Konstantin'in Kasım 1920'de Yunan tahtına dönüşü ile Fransa, Türkiye'yi destekleme ve barış yaparak bölgeden çekilme kararı almıştır. Bölgedeki savunma sonunda Türkiye Büyük Millet Meclisi 6 Şubat 1921 tarihli toplantısında Antep'e "Gazi" unvanını vermiştir. Türk ve Fransız tarafları bunun üzerine mutabakata varmak üzere pazarlık yapmaya koyulmuş ve 9 Mart 1921'de Bekir Sami-Briand Anlaşması hazırlanmıştır. Ancak bu anlaşmanın TBMM tarafından imzalanmaması üzerine 15 Mart 1921 tarihinde Londra'da Türk Dışişleri Bakanı ve Fransız delegasyonu Antep, Adana ve çevrelerinin Türklere geri verilmesi hususunda yeni bir mutabakat sağlamıştır. Nitekim bu antlaşma 20 Ekim 1921'de imzalanan Ankara Antlaşması ile son şeklini almış ve 25 Aralık 1921'de son Fransız askerî Antep'ten ayrılmıştır.
Ankara Antlaşmasını imzalayan Henry Franklin-Bouillon: "Biz Türklerle antlaşma yaparken onlar özellikle İngilizlerle ve İtalyanlarla da benzer bir anlaşma yapma sürecindeydiler. Fransa'yı tercih etmeleri, bize duydukları aşk için değil, bizim daha uzlaşmacı davranmamız sebebiyle oldu. Böylece Fransa'nın ahlaki ve ekonomik etkisi, belirli bir bölgeye uygulanmak yerine tüm ülkeye yayılacaktır. Ve eğer bugün Ankara'da bir tehlike varsa, onu yaratan sizsiniz(Müttefikler/İtilâf). Bu sadece Yunanların İzmir'e gönderilmeleriyle veya Müttefiklerin (İngilizlerin) Anadolu'da son derece kararsız ve zayıf bir politika takip etmeleriyle değil, aynı zamanda Müttefiklerin, Rusların ve Amerikan şirketlerinin doğudaki çıkarlarını uyumlu hale getirmenin imkansızlığı içinde Kemalistlere verdikleri maddi ve manevi yardımlarla onlara gerçek bir güç olma fırsatı sağlamalarıyla oldu." Franklin Boullion'a göre, Türkiye, Enver ve Talat'ın işlediği suçlardan sorumlu değildi. Türk halkı istemeden savaşa girmişti. Asıl suçlu Türkleri Almanya ile birlikte ittifak yapmaya zorlayan Müttefikler yani İngilizlerdi. Öte yandan Fransa, baş düşmanı olan kral Konstantin'in Kasım 1920 seçimleri sonucu Yunan tahtına geri dönmesiyle Yunanistan'a yapılan tüm kredileri ve desteği durdurmuş, Türkiye'ye karşı politikasını değiştirmiş ve Yunanistan'a karşı Türkiye'yi destekleme kararı almış, ayrıca Mart 1921 Londra Konferansı'nda da Trakya ve İzmir'in Türklere verilmesi gerektiğini savunmuş, milli mücadele yanlısı bir tutum sergilemiştir.
Dışişleri Bakanı, Yusuf Kemal Tengirşenk:
Fransa Yunanlılara karşı, bilhassa Konstantin döndükten sonra (Kasım 1920) daima onlara düşman ve bizim lehimize hareket etti. Bu son konferans esnasında, Paris'te toplanan konferansta malumu âliniz İngilizler Boğazların muhafazasını Yunanlılara terk etmek istiyorlardı. Bundan maksatları, biz bu külfetten kurtulalım, Yunanlılara bırakalım diyerek bir teklif etmişler. İtalya ve Fransa reddetmişler, mâhirâne bir surette reddetmişler. Demişler bu meseleyi ehli hibreye (askerlere) havale edelim. Askerler Boğazların muhafazası için az askerle bu işin mümkün olacağını söylemişler. O sırada Fransa başbakanı Mösyö Aristide Briand; "Eğer Yunanlılar İstanbul'a ve Boğazlara girecek olursa Suriye'de bulunan askerler dahi Türkiye ordusuna katılıp onlarla beraber Yunanlılara karşı müdafaa edeceklerdir." Bu sözler müzakere icra etmekte olduğumuz bir zatın bize söylemiş olduğu sözleridir.
Urfa
Ali Saip Bey'in Jandarma komutanı olarak Urfa'ya atanmasından sonra halkın örgütlenmesi daha da süratlendi. Üç bin kişilik bir askerî güç oluşturuldu. 12'ler olarak adlandırılan ve Urfa'nın önde gelen 12 vatanseverinden oluşan Kuvâ-yi Milliye hareketi, önderleri Hacı Mustafa Hacıkamiloğlu vasıtasıyla 7 Şubat 1920'de Fransız komutanlığına şehrin boşaltılmasını isteyen bir ültimatom verdiler. 9 Şubat'ta şehrin yarısı geri alındı ve 10 Nisan'da Fransızlar çekildiler.
Tarsus
'nda yenilen Fransızlar, Tarsus Bağları'na çekilip bırada iyi bir savunma hattı kurmuşlardı. Diğer yandan Türk kıvvetleri demiryolları ve şoseleri kestiğinden dolayı Tarsus şehri Adana ve Mersin`den yardım alamamıştı.Bundan dolayı da Fransızlar Tarsus`a sıkışıp kalmışlardı. Bu durumu fırsat bilen Yarbay Şemsettin Bey, Sayköy'de karargah kurup durum değerlendirmesi yaptı. Durum değerlendirmesi sonucunda bölgeye bir gece baskını yapılması kararı alınmıştır.
Taarruzun planı şöyleydi:
15 Temmuz 1920 gecesi Tozkoparan ve Selçuk Müfrezeleri Bağlar Tahkimatına cepheden taarruz edecek. Çeliktaş Müfrezesi düşmanın sağ kanadını, Demirbaş Müfrezesi de sol kanadını ateş baskısı altında tutarak taarruzun gelişmesini sağlayacaktı.
Ayrıca, köylerde mevcut silahlı, kılıçlı ve baltalı bütün halka; Hacı İshak Ağa`nın emri altında, taarruzun başlangıcı olan 15 Temmuz 1920`de Sayköy'de toplanması, burada taarruz kuvvetlerinin genel ihtiyatı olarak bulunması emredildi ve bu da sağlandı.
Böylece, 15/16 Temmuz 1920 gecesi bütün tertipler alınmıştı. Türk Milli Kuvvetlerin elindeki tek top da Sucular mevkiine götürülerek Fransızların Gözlük Kule`deki bataryasını dövmeye başlayınca beklenen taarruza geçilmiş, ama bu taarruzdan beklenen başarı elde edilememişti. 16/17 Temmuz gecesi yapılan ikinci Türk taarruzu da başarılı olamamıştı. Bunun üzerine birlik komutanları Sayköy`de toplanarak, taarruzun tekrarlanması için yeni karar almışlar ve tamamlayıcı emirler vermişlerdi. 18/19 Temmuz 1920 gecesi taarruz üçüncü defa olarak tekrarlanmıştı. Bu taarruza civardaki bütün köylülerde katılmış, silahlı olanlar bizzat, silahsız olanlar da "Allah Allah" sedalarıyla iştirak etmişlerdi. Türk gönüllülerin taarruzu karşısında Fransızlar dayanamayarak ve 200 kadar da ölü vererek, perişan bir halde Tarsus`a geri çekilmişlerdi. Türklerin ise Mustafa Nail adında bir komutanı ölmüş, 15 ölü ve 40 yaralı vermişlerdi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . 15 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2018.
- ^ a b Ahmet Mumcu (1984). "Tarih açısından Türk devriminin temelleri ve gelişimi". İnkılâp Yayınevi. s. 80.
- ^ "Hacettepe Üniversitesi, TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ'NİN AÇILMASI VE YENİ TÜRK DEVLETİNİN DOĞUŞU, sayfa 7" (PDF). 25 Kasım 2011 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Ağustos 2011.
- ^ Halil AYTEKİN, Kıbrıs’ta Monarga (Boğaztepe Ermeni Lejyonu Kampı), Türk Tarih Kurumu Basımevi-2000, sayfa 97
- ^ . 14 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2011.
- ^ TBMM tutanakları C.1 S. 47
- ^ . 20 Aralık 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2009.
- ^ . 20 Aralık 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2009.
- ^ E. NICOL, ANGORA ET LA FRANCE, Une réponse à M. Franklin-Bouillon, PARIS SOCIÉTÉ GÉNÉRALE D'IMPRIMERIE ET D'ÉDITION, RENNES, 1922 s. 1-36
- ^ Sforza, Diario, November 28, 1920, 61
- ^ Ζολώτα, Αναστασίου Π. (1995). Η Εθνική Τραγωδία.(Ulusal Trajedi) Αθήνα, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Πολιτικών (Atina Üniversitesi) Επιστημών και Δημοσίας Διοικήσεως. σελίδες s. 44-58
- ^ (^) David Lloyd George, The Truth about the Peace Treaties, v. 2 (Gollancz, London: 1938), s. 1348-1349
- ^ Michael Smith, Ionian Vision: Greece in Asia Minor, 1919-1922, University of Michigan Press, 1999.
- ^ ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ, Σχετικά με τη Διάσκεψη του Λονδίνου, (Balkanların Gazetesi, Londra Konferansı Hakkında), 14 Φεβρουάριος (Şubat) 1921, s. 2.
- ^ Γιαννόπουλος, Γεώργιος, Από Το Νέστο Ώς Το Σαγγάριο, (Giannopoulos, Georgios, Nestos’tan Sakarya’ya), Αθήνα(Atina), 1987
- ^ «ΤΑ ΦΟΒΕΡΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ – ΣΑΓΓΑΡΙΟΣ ΕΠΟΠΟΙΪΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ», ΔΗΜ. ΦΩΤΙΑΔΗΣ, ΕΚΔ. ΦΥΤΡΑΚΗ, ΑΘΗΝΑ, 1974
- ^ ^ TBMM tutanakları, Dönem:1, Cilt:2, İçtima:2, s. 329
- ^ a b c Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;TBTisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ a b c d Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;Tarsusisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede referanslarin konusunun eksik oldugu dusunulmektedir Lutfen bu bilgileri ekleyerek maddeyi gelistirin Eksik oldugu dusunulen bilgileri maddenin tartisma sayfasinda bulabilirsiniz Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Guney Cephesi Cenup Cephesi Fransiz Cephesi veya Kilikya Cephesi Fransizca La campagne de Cilicie I Dunya Savasi nin ardindan Fransiz kuvvetleri ve beraberindeki Ermeni Lejyonu ile TBMM idaresindeki Kuva yi Milliye arasinda gerceklesen muharebelerden meydana gelen cephedir Fransa Sykes Picot Anlasmasi ve ardindan Ermeniler ile imzalanan antlasma ile kendisine dusen topraklara yonelmistir 20 Ekim 1921 tarihli Ankara Anlasmasi ile cephe kapanmistir Guney CephesiTurk Kurtulus SavasiFransiz ordusundaki Ermeni gonullulerTarihAralik 1918 20 Ekim 1921BolgeGuneydogu Anadolu BolgesiSonucAnkara AnlasmasiCografi DegisikliklerBugunku Hatay haric Turkiye Suriye siniri olustu TaraflarFransa Ermeni LejyonuAnkara Hukumeti Kuva yi MilliyeKomutanlar ve liderlerHenri GouraudAli Fuat Pasa Ali Saip Bey Sefik Ozdemir Bey Sahin Bey olu Kilic AliGucler60 000 Fransiz askeri Ermeni Lejyonu ndan 10 050 asker Efendiler bizim hesabimiz sudur ki Fransizlar cidden antlasma yapmak istiyorlar Cunku maddeten bizimle ugrasmak menfaatlerine aykiridir ve belki buna mukabil Suriye deki menfaatlerini azami derecede temin etmek isterler Iste onlari bizimle antlasmaya yanastiran sebep budur Mustafa Kemal Pasa 29 Mayis 1920 GecmisMondros tan sonra Ingiliz ordulari Maras Antep Urfa Adana ve civarini isgal etti 1916 yilinda imzalanan Sykes Picot Anlasmasi Projesi geregi ile Maras Antep Urfa ve Musul Fransizlara birakilmaliydi Fakat bu proje Rusya da devrim oldugu icin ve Wilson prensipleri geregi yururluge hicbir zaman giremedi Bununla birlikte Suriye de Fransa ve Ingiltere arasinda buyuk bir antlasmazlik ortaya cikti Ingilizler Fransizlari bolgeden cikarmak icin Suriye nin bagimsiz olmasini istemislerdi Fransizlari kizdiran bu gelisme sonrasi nihayet Buyuk Britanya Musul daki petrol kaynaklari icin Fransa ile 15 Eylul 1919 da Suriye Itilafnamesini kabul etti Buna gore Musul Ingilizlere Maras Antep ve Urfa civari Fransizlara birakildi Ingiliz doneminde pek de onemli bir olay yasanmadi Asil olaylar Fransizlar doneminde yasandi Fransizlar kendileri aleyhindeki propagandayi Ingilizlerin yaptiklarindan fazlasiyla emindiler MarasMaras taki ilk direnis Sutcu Imam in hamamdan cikan kadinlara sarkintilik eden Ermeni askerlere saldirmasi ile baslamistir Maras halkinin Kurtulus Savasi sirasinda kazandigi bu zafer nedeniyle 7 Subat 1973 te TBMM tarafindan Kahraman unvaniyla odullendirildi AntepAntep te bir Fransiz subay ile bes Turk esir Subayin saginda Fransiz koloni guclerinden bir asker solunda Fransiz Ermeni Lejyonu ndan apoletli bir yardimci var 1921 Fransizlar 1 Nisan 1919 da Antep i isgal ettiler 1920 yilinin nisan ayi basinda Turk milli kuvvetleri kentte bir ayaklanma baslatarak Fransizlara karsi direnise gecmistir On ay kadar suren direnis esnasinda Fransizlarin kente 70 000 mermi attigi ve Turk tarafinda 6317 kisinin oldugu anlatilir Fransizlar kenti yogun olarak top atesine tutmus Suriye de bulunan birliklerinden destek almislar fakat Antep e girme konusunda askeri bir basari gosterememislerdir 30 Mayis 1920 de Fransizlarla bir ateskes imzalanmis ise de 17 Haziran da catismalar tekrar baslamis ve araliklarla 1920 sonuna dek surmustur 1914 yilinda I Dunya Savasi basladigi zaman Gaziantep 83 bin nufuslu bir liva merkezi idi 30 Ekim 1918 de imzalanan Mondros Mutarekesi ile Itilaf Devletleri paylastiklari topraklara sahip olmak amaciyla harekete gecerken 17 Aralik 1918 de Ingilizler Antep e girmistir Bir yil suren bu isgale Fransizlar tepki gostermis 1918 eylulunde Ingilizlerin Musul uzerindeki nezaret hakki ndan vazgecmeleri ile once Suriye daha sonra Antep Urfa ve Maras bosaltilmistir Bunun ardindan Fransizlar 29 Ekim 1919 da Kilis i 5 Kasim 1919 da Antep i isgal ettiler 1920 yilinin basinda ise unlu Antep Savunmasi baslamis oldu 1 Nisan 1920 de baslayan Antep savunmasi 11 ay surdukten sonra aclik yuzunden sona ermistir Savunma suresince Fransizlar sehre 70 000 mermi atmis 6 000 Antepli olmustur Konstantin in Kasim 1920 de Yunan tahtina donusu ile Fransa Turkiye yi destekleme ve baris yaparak bolgeden cekilme karari almistir Bolgedeki savunma sonunda Turkiye Buyuk Millet Meclisi 6 Subat 1921 tarihli toplantisinda Antep e Gazi unvanini vermistir Turk ve Fransiz taraflari bunun uzerine mutabakata varmak uzere pazarlik yapmaya koyulmus ve 9 Mart 1921 de Bekir Sami Briand Anlasmasi hazirlanmistir Ancak bu anlasmanin TBMM tarafindan imzalanmamasi uzerine 15 Mart 1921 tarihinde Londra da Turk Disisleri Bakani ve Fransiz delegasyonu Antep Adana ve cevrelerinin Turklere geri verilmesi hususunda yeni bir mutabakat saglamistir Nitekim bu antlasma 20 Ekim 1921 de imzalanan Ankara Antlasmasi ile son seklini almis ve 25 Aralik 1921 de son Fransiz askeri Antep ten ayrilmistir Ankara Antlasmasini imzalayan Henry Franklin Bouillon Biz Turklerle antlasma yaparken onlar ozellikle Ingilizlerle ve Italyanlarla da benzer bir anlasma yapma surecindeydiler Fransa yi tercih etmeleri bize duyduklari ask icin degil bizim daha uzlasmaci davranmamiz sebebiyle oldu Boylece Fransa nin ahlaki ve ekonomik etkisi belirli bir bolgeye uygulanmak yerine tum ulkeye yayilacaktir Ve eger bugun Ankara da bir tehlike varsa onu yaratan sizsiniz Muttefikler Itilaf Bu sadece Yunanlarin Izmir e gonderilmeleriyle veya Muttefiklerin Ingilizlerin Anadolu da son derece kararsiz ve zayif bir politika takip etmeleriyle degil ayni zamanda Muttefiklerin Ruslarin ve Amerikan sirketlerinin dogudaki cikarlarini uyumlu hale getirmenin imkansizligi icinde Kemalistlere verdikleri maddi ve manevi yardimlarla onlara gercek bir guc olma firsati saglamalariyla oldu Franklin Boullion a gore Turkiye Enver ve Talat in isledigi suclardan sorumlu degildi Turk halki istemeden savasa girmisti Asil suclu Turkleri Almanya ile birlikte ittifak yapmaya zorlayan Muttefikler yani Ingilizlerdi Ote yandan Fransa bas dusmani olan kral Konstantin in Kasim 1920 secimleri sonucu Yunan tahtina geri donmesiyle Yunanistan a yapilan tum kredileri ve destegi durdurmus Turkiye ye karsi politikasini degistirmis ve Yunanistan a karsi Turkiye yi destekleme karari almis ayrica Mart 1921 Londra Konferansi nda da Trakya ve Izmir in Turklere verilmesi gerektigini savunmus milli mucadele yanlisi bir tutum sergilemistir Disisleri Bakani Yusuf Kemal Tengirsenk Fransa Yunanlilara karsi bilhassa Konstantin dondukten sonra Kasim 1920 daima onlara dusman ve bizim lehimize hareket etti Bu son konferans esnasinda Paris te toplanan konferansta malumu aliniz Ingilizler Bogazlarin muhafazasini Yunanlilara terk etmek istiyorlardi Bundan maksatlari biz bu kulfetten kurtulalim Yunanlilara birakalim diyerek bir teklif etmisler Italya ve Fransa reddetmisler mahirane bir surette reddetmisler Demisler bu meseleyi ehli hibreye askerlere havale edelim Askerler Bogazlarin muhafazasi icin az askerle bu isin mumkun olacagini soylemisler O sirada Fransa basbakani Mosyo Aristide Briand Eger Yunanlilar Istanbul a ve Bogazlara girecek olursa Suriye de bulunan askerler dahi Turkiye ordusuna katilip onlarla beraber Yunanlilara karsi mudafaa edeceklerdir Bu sozler muzakere icra etmekte oldugumuz bir zatin bize soylemis oldugu sozleridir UrfaAli Saip Bey in Jandarma komutani olarak Urfa ya atanmasindan sonra halkin orgutlenmesi daha da suratlendi Uc bin kisilik bir askeri guc olusturuldu 12 ler olarak adlandirilan ve Urfa nin onde gelen 12 vatanseverinden olusan Kuva yi Milliye hareketi onderleri Haci Mustafa Hacikamiloglu vasitasiyla 7 Subat 1920 de Fransiz komutanligina sehrin bosaltilmasini isteyen bir ultimatom verdiler 9 Subat ta sehrin yarisi geri alindi ve 10 Nisan da Fransizlar cekildiler Tarsus nda yenilen Fransizlar Tarsus Baglari na cekilip birada iyi bir savunma hatti kurmuslardi Diger yandan Turk kivvetleri demiryollari ve soseleri kestiginden dolayi Tarsus sehri Adana ve Mersin den yardim alamamisti Bundan dolayi da Fransizlar Tarsus a sikisip kalmislardi Bu durumu firsat bilen Yarbay Semsettin Bey Saykoy de karargah kurup durum degerlendirmesi yapti Durum degerlendirmesi sonucunda bolgeye bir gece baskini yapilmasi karari alinmistir Taarruzun plani soyleydi 15 Temmuz 1920 gecesi Tozkoparan ve Selcuk Mufrezeleri Baglar Tahkimatina cepheden taarruz edecek Celiktas Mufrezesi dusmanin sag kanadini Demirbas Mufrezesi de sol kanadini ates baskisi altinda tutarak taarruzun gelismesini saglayacakti Ayrica koylerde mevcut silahli kilicli ve baltali butun halka Haci Ishak Aga nin emri altinda taarruzun baslangici olan 15 Temmuz 1920 de Saykoy de toplanmasi burada taarruz kuvvetlerinin genel ihtiyati olarak bulunmasi emredildi ve bu da saglandi Boylece 15 16 Temmuz 1920 gecesi butun tertipler alinmisti Turk Milli Kuvvetlerin elindeki tek top da Sucular mevkiine goturulerek Fransizlarin Gozluk Kule deki bataryasini dovmeye baslayinca beklenen taarruza gecilmis ama bu taarruzdan beklenen basari elde edilememisti 16 17 Temmuz gecesi yapilan ikinci Turk taarruzu da basarili olamamisti Bunun uzerine birlik komutanlari Saykoy de toplanarak taarruzun tekrarlanmasi icin yeni karar almislar ve tamamlayici emirler vermislerdi 18 19 Temmuz 1920 gecesi taarruz ucuncu defa olarak tekrarlanmisti Bu taarruza civardaki butun koylulerde katilmis silahli olanlar bizzat silahsiz olanlar da Allah Allah sedalariyla istirak etmislerdi Turk gonullulerin taarruzu karsisinda Fransizlar dayanamayarak ve 200 kadar da olu vererek perisan bir halde Tarsus a geri cekilmislerdi Turklerin ise Mustafa Nail adinda bir komutani olmus 15 olu ve 40 yarali vermislerdi Ayrica bakinizTurk Kurtulus Savasi Suriye Cephesi Musluman Turk katliamlari Turk dusmanligi Kozan katliamiKaynakca 15 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Mart 2018 a b Ahmet Mumcu 1984 Tarih acisindan Turk devriminin temelleri ve gelisimi Inkilap Yayinevi s 80 Hacettepe Universitesi TURKIYE BUYUK MILLET MECLISI NIN ACILMASI VE YENI TURK DEVLETININ DOGUSU sayfa 7 PDF 25 Kasim 2011 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Agustos 2011 Halil AYTEKIN Kibris ta Monarga Bogaztepe Ermeni Lejyonu Kampi Turk Tarih Kurumu Basimevi 2000 sayfa 97 14 Agustos 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Agustos 2011 TBMM tutanaklari C 1 S 47 20 Aralik 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Aralik 2009 20 Aralik 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Aralik 2009 E NICOL ANGORA ET LA FRANCE Une reponse a M Franklin Bouillon PARIS SOCIETE GENERALE D IMPRIMERIE ET D EDITION RENNES 1922 s 1 36 Sforza Diario November 28 1920 61 Zolwta Anastasioy P 1995 H E8nikh Tragwdia Ulusal Trajedi A8hna Panepisthmio A8hnwn Tmhma Politikwn Atina Universitesi Episthmwn kai Dhmosias Dioikhsews selides s 44 58 David Lloyd George The Truth about the Peace Treaties v 2 Gollancz London 1938 s 1348 1349 Michael Smith Ionian Vision Greece in Asia Minor 1919 1922 University of Michigan Press 1999 EFHMERIS TWN BALKANIWN Sxetika me th Diaskepsh toy Londinoy Balkanlarin Gazetesi Londra Konferansi Hakkinda 14 Febroyarios Subat 1921 s 2 Giannopoylos Gewrgios Apo To Nesto Ws To Saggario Giannopoulos Georgios Nestos tan Sakarya ya A8hna Atina 1987 TA FOBERA NTOKOYMENTA SAGGARIOS EPOPOIIA KAI KATAREYSH STHN MIKRA ASIA DHM FWTIADHS EKD FYTRAKH A8HNA 1974 TBMM tutanaklari Donem 1 Cilt 2 Ictima 2 s 329 a b c Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi TBT isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme a b c d Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Tarsus isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme