Yusuf Kemal Tengirşenk (ismi bazı kaynaklarda Tengirşek şeklinde geçer) (1878, Boyabat, Sinop - 15 Nisan 1969, Ankara) Osmanlı Meclis-i Mebûsan'ında ve TBMM'nin ilk dönemlerinde milletvekilliği, İstanbul Barosu başkanlığı, ayrıca farklı hükûmetlerde İktisat, Hariciye ve Adliye Vekilliği görevleri yürütmüş, 91 yıllık ömrünün son 40 yılını akademisyen olarak sürdürmüş bir siyasetçidir.
Yusuf Kemal Tengirşenk | |
---|---|
Türkiye Adalet Bakanı | |
Görev süresi 27 Eylül 1930 - 25 Mart 1933 | |
Başbakan | İsmet İnönü |
Yerine geldiği | Mahmut Esat Bozkurt |
Yerine gelen | Şükrü Saraçoğlu |
Türkiye'nin Birleşik Krallık Büyükelçisi | |
Görev süresi 1 Ocak 1924 - 8 Temmuz 1924 | |
Cumhurbaşkanı | Mustafa Kemal Atatürk |
Yerine geldiği | Yeni makam |
Yerine gelen | Zekai Apaydın |
TBMM Hariciye Vekili | |
Görev süresi 16 Mayıs 1921 - 25 Ekim 1922 | |
TBMM Reisi | Mustafa Kemal Atatürk |
Yerine geldiği | Ahmet Muhtar Mollaoğlu |
Yerine gelen | İsmet İnönü |
TBMM Adliye Vekili | |
Görev süresi 30 Mart 1921 - 19 Mayıs 1921 | |
TBMM Reisi | Mustafa Kemal Atatürk |
Yerine geldiği | Celalettin Arif |
Yerine gelen | Refik Şevket İnce |
Türkiye Büyük Millet Meclisi 1., 2., 3., 4., 5., 6., 7., 8. Dönem Milletvekili | |
Görev süresi 23 Nisan 1920 - 24 Mart 1950 | |
Seçim bölgesi | 1920 – Kastamonu 1923 – Sinop 1927 – Sinop 1931 – Sinop 1935 – Sinop 1939 – Sinop 1946 – Sinop |
Meclis-i Mebûsan 3. ve 6. Dönem Mebusu | |
Görev süresi 12 Ocak 1920 - 18 Mart 1920 | |
Seçim bölgesi | 1919 – Kastamonu |
Görev süresi 17 Aralık 1908 - 18 Ocak 1912 | |
Seçim bölgesi | 1908 – Kastamonu |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Yusuf Kemal 1878 Boyabat, Sinop |
Ölüm | 15 Nisan 1969 (91 yaşında) Ankara, Türkiye |
Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi Demokrat Parti Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi |
Bitirdiği okul | İstanbul Hukuk Mektebi |
Mesleği | Akademisyen, Siyasetçi |
Dini | İslam |
Ödülleri |
Gençliği ve Eğitim Hayatı
Kadı naibi Hasan Raci Efendinin oğludur. Kuleli Askeri İdadisi'ne girdiyse de sağlık nedenleri ile Askeri Tıbbiye'ye geçti. Burada öğrenimine devam ederken rejime muhalif bazı arkadaşlarını ele vermediği için hapsedildi. Fizan'a sürülmek üzereyken sakatlığı ve bazı girişimler üzerine çürüğe ayrıldı. Bir süre memleketinde kaldıktan sonra tekrar İstanbul'a gelerek İstanbul Hukuk Mektebi'ne girdi. 1904 yılında mezun oldu. Daha sonra Paris Hukuk Fakültesi Siyasi ve İktisadi Bilimler Bölümü'nde doktorasını verdi.
Memurluk Hayatı
1898 yılında Boyabat Mal Müdürü Refikliğine tayin edildiyse de, 1899 yılında istifa etti. Hukuk Fakültesi'nden mezun olduktan sonra 1904 yılında avukatlığa başladı. Aynı zamanda fakültede Ceza Hukuku muallim muavinliğine, daha sonra da muallimliğe tayin edildi. 1908 yılında II. Meşrutiyet'in ilanı ile Kastamonu mebusu seçildi. Ancak kısa bir süre sonra, 7 Kasım 1908 tarihinde mebusluktan istifa etti. 1908-1909 yılları arası İstanbul Barosu başkanlığında, 30 Eylül 1909 - 31 Ağustos 1914 tarihleri arasında Avrupa'da Talebe Müfettişliği görevinde bulundu. 1 Haziran 1915 tarihinde Umumi Müfettişliğe, 23 Kasım 1915 tarihinde Adliye Nezareti Müsteşarlığı'na tayin edildi.
Siyasi Hayatı
I. Dünya Savaşı'nın sona ermesiyle toplanan Son Osmanlı Mebusan Meclisi'ne tekrar Kastamonu Mebusu olarak seçildi. İstanbul'un işgal edilmesi üzerine Ankara'ya gelerek Büyük Millet Meclisine katıldı. Hariciye Vekili Bekir Sami Bey ile birlikte delege olarak Moskova'ya gitti. Daha sonra TBMM Delege Heyeti Başkanı olarak, Ali Fuat Paşa ve Dr. Rıza Nur ile birlikte tekrar Moskova'ya giderek TBMM Hükûmeti adına 16 Mart 1921 tarihinde Moskova Antlaşması'nı imzaladı. TBMM mebusları tarafından 30 Mart 1921 tarihinde Adliye Vekili, 15 Mayıs 1921 tarihinde Hariciye Vekili seçildi. 2 Ekim 1922 tarihinde vekillik görevinden istifa etti. 1923'te Türkiye'nin Birleşik Krallık büyükelçisi olarak atandıysa da büyükelçilik ile milletvekilliğinin bir arada yapılamayacağına dair alınan karar üzerine milletvekilliğini tercih etti. 1930 yılında ikinci defa Adliye Vekilliği'ne tayin edildi. 1933 yılında istifa etti.
1946 seçimlerinde Demokrat Parti listesinden TBMM'de VIII. Dönem Sinop Milletvekili seçildi. 6 Ağustos 1946'da Kâzım Karabekir'e karşı Demokrat Parti'nin Meclis Başkanlığı adayı olarak 58 oy aldı. 1948'de Demokrat Parti idare heyetinden ve az sonra Parti'den tamamıyla ayrılmış, bağımsız duruma girmiştir.
Akademik hayatı
1950 yılında siyaseti bıraktı. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde Ekonomi Profesörü oldu. Bu görevden emekli oldu. 6 Ocak 1961 - 25 Ekim 1961 tarihleri arasında Temsilciler Meclisinde Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi Temsilcisi olarak görev yaptı.
15 Nisan 1969 tarihinde Ankara'da öldü.
Kaynakça
- ^ Ahmet Emin Yalman (1997). Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim. 4 (2 bas.). İstanbul: Pera Turizm ve Ticaret A.Ş. s. 1365.
- ^ Ahmet Emin Yalman (1997). Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim. 4 (2 bas.). İstanbul: Pera Turizm ve Ticaret A.Ş. ss. 1418 - 1419.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 3 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 22 Haziran 2012.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Yusuf Kemal Tengirşenk ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Vikisözlük'te Tengirşenk ile ilgili tanım bulabilirsiniz. |
- Dışişleri Bakanlığı 13 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Mahmut Esat Bozkurt | Türkiye Adalet Bakanı 27 Eylül 1930 - 25 Mart 1933 | Sonra gelen: Şükrü Saraçoğlu |
Önce gelen: Ahmet Muhtar Mollaoğlu | TBMM Hariciye Vekili 16 Mayıs 1921 - 25 Ekim 1922 | Sonra gelen: İsmet İnönü |
Önce gelen: Celalettin Arif | TBMM Adliye Vekili 30 Mart 1921 - 19 Mayıs 1921 | Sonra gelen: Refik Şevket İnce |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yusuf Kemal Tengirsenk ismi bazi kaynaklarda Tengirsek seklinde gecer 1878 Boyabat Sinop 15 Nisan 1969 Ankara Osmanli Meclis i Mebusan inda ve TBMM nin ilk donemlerinde milletvekilligi Istanbul Barosu baskanligi ayrica farkli hukumetlerde Iktisat Hariciye ve Adliye Vekilligi gorevleri yurutmus 91 yillik omrunun son 40 yilini akademisyen olarak surdurmus bir siyasetcidir Yusuf Kemal TengirsenkTurkiye Adalet BakaniGorev suresi 27 Eylul 1930 25 Mart 1933Basbakan Ismet InonuYerine geldigi Mahmut Esat BozkurtYerine gelen Sukru SaracogluTurkiye nin Birlesik Krallik BuyukelcisiGorev suresi 1 Ocak 1924 8 Temmuz 1924Cumhurbaskani Mustafa Kemal AtaturkYerine geldigi Yeni makamYerine gelen Zekai ApaydinTBMM Hariciye VekiliGorev suresi 16 Mayis 1921 25 Ekim 1922TBMM Reisi Mustafa Kemal AtaturkYerine geldigi Ahmet Muhtar MollaogluYerine gelen Ismet InonuTBMM Adliye VekiliGorev suresi 30 Mart 1921 19 Mayis 1921TBMM Reisi Mustafa Kemal AtaturkYerine geldigi Celalettin ArifYerine gelen Refik Sevket InceTurkiye Buyuk Millet Meclisi 1 2 3 4 5 6 7 8 Donem MilletvekiliGorev suresi 23 Nisan 1920 24 Mart 1950Secim bolgesi 1920 Kastamonu 1923 Sinop 1927 Sinop 1931 Sinop 1935 Sinop 1939 Sinop 1946 SinopMeclis i Mebusan 3 ve 6 Donem MebusuGorev suresi 12 Ocak 1920 18 Mart 1920Secim bolgesi 1919 KastamonuGorev suresi 17 Aralik 1908 18 Ocak 1912Secim bolgesi 1908 KastamonuKisisel bilgilerDogum Yusuf Kemal 1878 Boyabat SinopOlum 15 Nisan 1969 91 yasinda Ankara TurkiyePartisi Cumhuriyet Halk Partisi Demokrat Parti Cumhuriyetci Koylu Millet PartisiBitirdigi okul Istanbul Hukuk MektebiMeslegi Akademisyen SiyasetciDini IslamOdulleriGencligi ve Egitim HayatiKadi naibi Hasan Raci Efendinin ogludur Kuleli Askeri Idadisi ne girdiyse de saglik nedenleri ile Askeri Tibbiye ye gecti Burada ogrenimine devam ederken rejime muhalif bazi arkadaslarini ele vermedigi icin hapsedildi Fizan a surulmek uzereyken sakatligi ve bazi girisimler uzerine curuge ayrildi Bir sure memleketinde kaldiktan sonra tekrar Istanbul a gelerek Istanbul Hukuk Mektebi ne girdi 1904 yilinda mezun oldu Daha sonra Paris Hukuk Fakultesi Siyasi ve Iktisadi Bilimler Bolumu nde doktorasini verdi Memurluk Hayati1898 yilinda Boyabat Mal Muduru Refikligine tayin edildiyse de 1899 yilinda istifa etti Hukuk Fakultesi nden mezun olduktan sonra 1904 yilinda avukatliga basladi Ayni zamanda fakultede Ceza Hukuku muallim muavinligine daha sonra da muallimlige tayin edildi 1908 yilinda II Mesrutiyet in ilani ile Kastamonu mebusu secildi Ancak kisa bir sure sonra 7 Kasim 1908 tarihinde mebusluktan istifa etti 1908 1909 yillari arasi Istanbul Barosu baskanliginda 30 Eylul 1909 31 Agustos 1914 tarihleri arasinda Avrupa da Talebe Mufettisligi gorevinde bulundu 1 Haziran 1915 tarihinde Umumi Mufettislige 23 Kasim 1915 tarihinde Adliye Nezareti Mustesarligi na tayin edildi Siyasi HayatiI Dunya Savasi nin sona ermesiyle toplanan Son Osmanli Mebusan Meclisi ne tekrar Kastamonu Mebusu olarak secildi Istanbul un isgal edilmesi uzerine Ankara ya gelerek Buyuk Millet Meclisine katildi Hariciye Vekili Bekir Sami Bey ile birlikte delege olarak Moskova ya gitti Daha sonra TBMM Delege Heyeti Baskani olarak Ali Fuat Pasa ve Dr Riza Nur ile birlikte tekrar Moskova ya giderek TBMM Hukumeti adina 16 Mart 1921 tarihinde Moskova Antlasmasi ni imzaladi TBMM mebuslari tarafindan 30 Mart 1921 tarihinde Adliye Vekili 15 Mayis 1921 tarihinde Hariciye Vekili secildi 2 Ekim 1922 tarihinde vekillik gorevinden istifa etti 1923 te Turkiye nin Birlesik Krallik buyukelcisi olarak atandiysa da buyukelcilik ile milletvekilliginin bir arada yapilamayacagina dair alinan karar uzerine milletvekilligini tercih etti 1930 yilinda ikinci defa Adliye Vekilligi ne tayin edildi 1933 yilinda istifa etti 1946 secimlerinde Demokrat Parti listesinden TBMM de VIII Donem Sinop Milletvekili secildi 6 Agustos 1946 da Kazim Karabekir e karsi Demokrat Parti nin Meclis Baskanligi adayi olarak 58 oy aldi 1948 de Demokrat Parti idare heyetinden ve az sonra Parti den tamamiyla ayrilmis bagimsiz duruma girmistir Akademik hayati1950 yilinda siyaseti birakti Ankara Universitesi Hukuk Fakultesi nde Ekonomi Profesoru oldu Bu gorevden emekli oldu 6 Ocak 1961 25 Ekim 1961 tarihleri arasinda Temsilciler Meclisinde Cumhuriyetci Koylu Millet Partisi Temsilcisi olarak gorev yapti 15 Nisan 1969 tarihinde Ankara da oldu Kaynakca Ahmet Emin Yalman 1997 Yakin Tarihte Gorduklerim ve Gecirdiklerim 4 2 bas Istanbul Pera Turizm ve Ticaret A S s 1365 Ahmet Emin Yalman 1997 Yakin Tarihte Gorduklerim ve Gecirdiklerim 4 2 bas Istanbul Pera Turizm ve Ticaret A S ss 1418 1419 Arsivlenmis kopya PDF 3 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 22 Haziran 2012 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Yusuf Kemal Tengirsenk ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vikisozluk te Tengirsenk ile ilgili tanim bulabilirsiniz Disisleri Bakanligi 13 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyasi goreviOnce gelen Mahmut Esat Bozkurt Turkiye Adalet Bakani 27 Eylul 1930 25 Mart 1933 Sonra gelen Sukru SaracogluOnce gelen Ahmet Muhtar Mollaoglu TBMM Hariciye Vekili 16 Mayis 1921 25 Ekim 1922 Sonra gelen Ismet InonuOnce gelen Celalettin Arif TBMM Adliye Vekili 30 Mart 1921 19 Mayis 1921 Sonra gelen Refik Sevket Ince