Kirbulah Muharebesi ya da Kirhbulah Muharebesi (Gürcüce:ყირხბულახის ბრძოლა) 1751 yılında II. Erekle komutasındaki Gürcü ordusu ve 'ın ordusu arasında Kirbulah kasabasında gerçekleşen muharebedir. Muharebe Azad Han'ın avantajı ile başlamasına rağmen II. Erekle'nin başarılı önderliği ile Gürcüler düşmanı bozguna uğratmışlardır.
Kirbulah Muharebesi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
Taraflar | |||||||
Kaheti Krallığı | Azad Han'ın ordusu | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Kaheti Krallığı II. Erekle | Muhammed Han† | ||||||
Güçler | |||||||
3.000 | 18.000 | ||||||
Kayıplar | |||||||
bilinmiyor | ağır; birçoğu öldü veya esir alındı |
Arka plan
Tebriz Hanı Azad-Han Afgan, Nadir Şah döneminde anayurdundan çok uzakta olan Batı İran'a ulaşmıştı. Nadir Şah'ın ölümünün ardından bağımsız bir hana dönüştü ve aynı zamanda hakimiyetini yaymak için İran tahtına talip oldu. Gürcülerin Hacı Çelebi Han'a karşı yenilgisinden faydalanarak Gürcistan tarafından daha önce serbest bırakılmış Muhammed Han'ı ordusunun başına geçirdi ve Erivan'ın kuşatılmasını emretti. Erekle çabucak küçük bir ordu topladı ve Erivan kuşatmasını kırmak için harekete geçti. Bunu haber alan Azad-Han halihazırda harebe halindeki şehrin kuşatmasını kaldırdı. Papua Orbeliani'nin aktardığına göre :
“ | Erivan şehri terk edilmişti. Harap olmuş şehirde hiçbir hasatçı yoktu. Erivan Kalesi ve Eçmiyazin Katedrali dışında ayakta kalabilmiş yapı bulunmuyordu. | ” |
Kral Erekle askerlerine şehirdeki açlıkla mücadele etmek için mahsulleri toplamayı ve Kirhbulahi (bazı kaynaklarda Kirbulahi) köyü yakınlarındaki dar geçitte savunma istihkamı kurmalarını emretti. Bu sırada Azad-Han 18.000 kişilik güçlü bir ordu toplamayı başarabilmişti. 28 Temmuz 1751'de Erekle'nin savunma hattına saldırıya geçti.
Muharebe
Muharebe düşmanın Gürcülerin sol kanadını geri itmesi sayesinde Azad-Han'ın avantajı ile başladı. Kral II. Erekle süvarilerine dar geçitte daha iyi hareket edebilmeleri için atlarından inmelerini ve tüfekçilerine işaret verene kadar ateş etmemelerini emretti. Gürcüler sahte bir şekilde kuşatıldığında Erekle, Azad-Han'ın ordusunun merkezinde topyekün hücum emri verdi ilk ateşte Muhammed Han aniden öldürüldü. Gürcüler düşman ordusundaki kargaşayı kullanarak sert bir karşı saldırı ile Han'ın kuşatmasını kırdılar. Kral Erekle adamlarına kaçan düşmanı takip etmelerini emretti. Gürcü ordusu 30 kilometre boyunca düşmanı takip etti ve birçoğunu yol boyunca öldürdü ve esir aldı.
Muharebe sonrası
Kirbulah'ta kazanılan zaferin yankıları bütün komşu Kafkas hanlıklarında duyuldu. Hain şehir-devletleri yeniden Gürcü otoritesi altına girerken Azad-Han kuzey batısındaki komşusu Gürcü devletine saygıyla barışçıl bir politikayı benimsedi. Kral Erekle şimdi Hacı Çelebi Han ile yapılan bir önceki muharebenin kayıplarına ve aynı zamanda önlemeye odaklanabilir ve istikrarsız iç politikaya bir son vermekle ilgilenebilirdi.
Kaynakça
- ^ Georgian Military Leaders: Heraclius the Second 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., L. Umikashvili, May–June, 2010
- ^ Prof. N. Javakhishvili, Ossetians Under the Georgian Flag, Warsaw, 2013
- ^ Orbeliani, Papuna. Stories of Kartli, Tbilisi, 1857.
- ^ a b c d Miqiashvili, Lela. Military Politics of Heralius the Second, Ivane Javakhishvili History and Ethnology Institute, Tbilisi, 2008, pg 22.
- ^ a b c S. Khantadze, Georgian Soviet Enciclopedia, Part X, pg. 653, Tbilisi, 1986.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kirbulah Muharebesi ya da Kirhbulah Muharebesi Gurcuce ყირხბულახის ბრძოლა 1751 yilinda II Erekle komutasindaki Gurcu ordusu ve in ordusu arasinda Kirbulah kasabasinda gerceklesen muharebedir Muharebe Azad Han in avantaji ile baslamasina ragmen II Erekle nin basarili onderligi ile Gurculer dusmani bozguna ugratmislardir Kirbulah MuharebesiTarih28 Temmuz 1751BolgeKirbulah Erivan yakinlari gunumuzde ErmenistanSonucKesin Gurcu zaferiTaraflar Kaheti KralligiAzad Han in ordusuKomutanlar ve liderler Kaheti Kralligi II ErekleMuhammed Han Gucler3 00018 000Kayiplarbilinmiyoragir bircogu oldu veya esir alindiArka planTebriz Hani Azad Han Afgan Nadir Sah doneminde anayurdundan cok uzakta olan Bati Iran a ulasmisti Nadir Sah in olumunun ardindan bagimsiz bir hana donustu ve ayni zamanda hakimiyetini yaymak icin Iran tahtina talip oldu Gurculerin Haci Celebi Han a karsi yenilgisinden faydalanarak Gurcistan tarafindan daha once serbest birakilmis Muhammed Han i ordusunun basina gecirdi ve Erivan in kusatilmasini emretti Erekle cabucak kucuk bir ordu topladi ve Erivan kusatmasini kirmak icin harekete gecti Bunu haber alan Azad Han halihazirda harebe halindeki sehrin kusatmasini kaldirdi Papua Orbeliani nin aktardigina gore Erivan sehri terk edilmisti Harap olmus sehirde hicbir hasatci yoktu Erivan Kalesi ve Ecmiyazin Katedrali disinda ayakta kalabilmis yapi bulunmuyordu Kral Erekle askerlerine sehirdeki aclikla mucadele etmek icin mahsulleri toplamayi ve Kirhbulahi bazi kaynaklarda Kirbulahi koyu yakinlarindaki dar gecitte savunma istihkami kurmalarini emretti Bu sirada Azad Han 18 000 kisilik guclu bir ordu toplamayi basarabilmisti 28 Temmuz 1751 de Erekle nin savunma hattina saldiriya gecti MuharebeMuharebe dusmanin Gurculerin sol kanadini geri itmesi sayesinde Azad Han in avantaji ile basladi Kral II Erekle suvarilerine dar gecitte daha iyi hareket edebilmeleri icin atlarindan inmelerini ve tufekcilerine isaret verene kadar ates etmemelerini emretti Gurculer sahte bir sekilde kusatildiginda Erekle Azad Han in ordusunun merkezinde topyekun hucum emri verdi ilk ateste Muhammed Han aniden olduruldu Gurculer dusman ordusundaki kargasayi kullanarak sert bir karsi saldiri ile Han in kusatmasini kirdilar Kral Erekle adamlarina kacan dusmani takip etmelerini emretti Gurcu ordusu 30 kilometre boyunca dusmani takip etti ve bircogunu yol boyunca oldurdu ve esir aldi Muharebe sonrasiKirbulah ta kazanilan zaferin yankilari butun komsu Kafkas hanliklarinda duyuldu Hain sehir devletleri yeniden Gurcu otoritesi altina girerken Azad Han kuzey batisindaki komsusu Gurcu devletine saygiyla bariscil bir politikayi benimsedi Kral Erekle simdi Haci Celebi Han ile yapilan bir onceki muharebenin kayiplarina ve ayni zamanda onlemeye odaklanabilir ve istikrarsiz ic politikaya bir son vermekle ilgilenebilirdi Kaynakca Georgian Military Leaders Heraclius the Second 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde L Umikashvili May June 2010 Prof N Javakhishvili Ossetians Under the Georgian Flag Warsaw 2013 Orbeliani Papuna Stories of Kartli Tbilisi 1857 a b c d Miqiashvili Lela Military Politics of Heralius the Second Ivane Javakhishvili History and Ethnology Institute Tbilisi 2008 pg 22 a b c S Khantadze Georgian Soviet Enciclopedia Part X pg 653 Tbilisi 1986