Klaskuri Deresi (Gürcüce: ქლასკურის ხევი veya ქლასკურიწყალი; okunuşu: "klask'uris h'evi" veya "klask'uris ts'q'ali"), Artvin ilinin Borçka ilçesinde, Çoruh Nehri'nin sağ kollarından biri olan bir akarsudur. Bu derenin vadisinde yer alan Klaskuri köyü, adını bu akarsudan alır. Klaskuri köyü, günümüzde Aralık ve Atanoğlu olmak üzere iki ayrı köydür.
Klaskuri adı bir tamlama olup ikinci kelime "Skuri" (სკური) Kolhi dilinde "vadi" ve "dere" anlamına gelir. Kolhi dilinden gelen bu kelime Megrelce ve Lazcada aynı anlamı korumuştur. Klaskuri ise, "sıcak su" anlamına gelir.
Klaskuri Deresi, Karçhal Dağları'nın kuzeybatı uzantısı olan Gildiziri Tepesi civarından doğar. Borçka ilçesindeki Karagöl'ü besleyen Heba Deresi ile Savgule Deresi bu akarsuyun başlangıcını oluşturu. Klaskuri Deresi, batı yönünde, ulaşılması zor ve ormanlık bir vadi boyunca akar. Bugünkü Atanoğlu ve Aralık köylerini geçtikten sonra, tarihsel Arçveti köyünün hemen karşısında, sağ taraftan Çoruh Nehri'ne katılır.
Klaskuri Deresi, Klaskuri köyünün adının Aralık olarak değiştirilmesinden sonra, Aralık Deresi olarak da anılmaktadır. Bu dere üzerinde günümüzde üç adet hidroelektrik santrali (HES) bulunmaktadır. Bu HES'ler Taşköprü HES (12 MW), Aralık HES (12 MW) ve Hızır Regülatörü ve HES (2 MW) adlarını taşımaktadır.
Klaskuri vadisi, Çoruh Havzası'nı oluşturan vadilerden biridir. Tarihsel olarak Gürcü nüfusunu barındıran Klaskuri vadisi, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonrasında Rusların eline geçmesinin ardından önemli bir göçe sahne oldu. Bu vadiden Osmanlı ülkesine göç eden Gürcüler, Mustafakemalpaşa ilçesine bağlı Karapınar, Sinop ilinin merkez ilçesine bağlı Karapınar, Erfelek ilçesine bağlı Abdurrahmanpaşa ile Değirmencili (İncemeydan mahallesi) gibi köylere yerleşmiştir.
Klaskuri Deresi üzerinde, Aralık Köprüsü olarak da bilinen Klaskuri Köprüsü bulunmaktadır. Bu köprü eskiden Kraliçe Tamar Köprüsü olarak adlandırılıyordu. Klaskuri Deresi'nin Çoruh Nehri'ne katıldığı noktada ve Kodziri (Meşedibi) olarak anılan mevkiide Koziri Kilisesi ve Koziri Şapeli'nin kalıntıları bulunmaktadır.
Kaynakça
- ^ a b c Klarceti (კლარჯეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 280 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Eter Beridze, Nigali (ნიგალი), Tiflis, 2009, s. 279 24 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Eter Beridze, Nigali (ნიგალი), Tiflis, 2009, s. 280 24 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Eter Beridze, Nigali (ნიგალი), Tiflis, 2009, s. 6 24 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ ""Artvin Fiziki İl Haritası" - Milli Savunma Bakanlığı Harita Genel Müdürlüğü". 26 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2021.
- ^ Eter Beridze, Nigali (ნიგალი), Tiflis, 2009, s. 280 24 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "İbrahim Kopar - Ramazan Sever, "Karagöl (Borçka Artvin)"". 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2021.
- ^ ""Aralık Deresi Üzerindeki Barajlar ve HES'ler" - Enerji Atlası". 24 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Kasım 2021.
- ^ "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcüler ve Gürcistan'daki Köyleri (Gürcüce), 1913, Tiflis, s. 148-149" (PDF). 19 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 1 Nisan 2022.
- ^ Pağava et al. 2016, s. 256, 270, 271
- ^ "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcüler ve Gürcistan'daki Köyleri (Gürcüce), 1913, Tiflis, s. 148-149" (PDF). 19 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 1 Nisan 2022.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 162 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Klaskuri Deresi Gurcuce ქლასკურის ხევი veya ქლასკურიწყალი okunusu klask uris h evi veya klask uris ts q ali Artvin ilinin Borcka ilcesinde Coruh Nehri nin sag kollarindan biri olan bir akarsudur Bu derenin vadisinde yer alan Klaskuri koyu adini bu akarsudan alir Klaskuri koyu gunumuzde Aralik ve Atanoglu olmak uzere iki ayri koydur Klaskuri Deresi nden bir gorunum Klaskuri adi bir tamlama olup ikinci kelime Skuri სკური Kolhi dilinde vadi ve dere anlamina gelir Kolhi dilinden gelen bu kelime Megrelce ve Lazcada ayni anlami korumustur Klaskuri ise sicak su anlamina gelir Klaskuri Deresi nden bir gorunum Klaskuri Deresi Karchal Daglari nin kuzeybati uzantisi olan Gildiziri Tepesi civarindan dogar Borcka ilcesindeki Karagol u besleyen Heba Deresi ile Savgule Deresi bu akarsuyun baslangicini olusturu Klaskuri Deresi bati yonunde ulasilmasi zor ve ormanlik bir vadi boyunca akar Bugunku Atanoglu ve Aralik koylerini gectikten sonra tarihsel Arcveti koyunun hemen karsisinda sag taraftan Coruh Nehri ne katilir Klaskuri Deresi Klaskuri koyunun adinin Aralik olarak degistirilmesinden sonra Aralik Deresi olarak da anilmaktadir Bu dere uzerinde gunumuzde uc adet hidroelektrik santrali HES bulunmaktadir Bu HES ler Taskopru HES 12 MW Aralik HES 12 MW ve Hizir Regulatoru ve HES 2 MW adlarini tasimaktadir Klaskuri vadisi Coruh Havzasi ni olusturan vadilerden biridir Tarihsel olarak Gurcu nufusunu barindiran Klaskuri vadisi 1877 1878 Osmanli Rus Savasi sonrasinda Ruslarin eline gecmesinin ardindan onemli bir goce sahne oldu Bu vadiden Osmanli ulkesine goc eden Gurculer Mustafakemalpasa ilcesine bagli Karapinar Sinop ilinin merkez ilcesine bagli Karapinar Erfelek ilcesine bagli Abdurrahmanpasa ile Degirmencili Incemeydan mahallesi gibi koylere yerlesmistir Klaskuri Deresi uzerinde Aralik Koprusu olarak da bilinen Klaskuri Koprusu bulunmaktadir Bu kopru eskiden Kralice Tamar Koprusu olarak adlandiriliyordu Klaskuri Deresi nin Coruh Nehri ne katildigi noktada ve Kodziri Mesedibi olarak anilan mevkiide Koziri Kilisesi ve Koziri Sapeli nin kalintilari bulunmaktadir Kaynakca a b c Klarceti კლარჯეთი Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 280 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8969 5 Eter Beridze Nigali ნიგალი Tiflis 2009 s 279 24 Kasim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 409 02 8 Eter Beridze Nigali ნიგალი Tiflis 2009 s 280 24 Kasim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 409 02 8 Eter Beridze Nigali ნიგალი Tiflis 2009 s 6 24 Kasim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 409 02 8 Artvin Fiziki Il Haritasi Milli Savunma Bakanligi Harita Genel Mudurlugu 26 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2021 Eter Beridze Nigali ნიგალი Tiflis 2009 s 280 24 Kasim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 409 02 8 Ibrahim Kopar Ramazan Sever Karagol Borcka Artvin 26 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2021 Aralik Deresi Uzerindeki Barajlar ve HES ler Enerji Atlasi 24 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Kasim 2021 Zakaria Cicinadze Musluman Gurculer ve Gurcistan daki Koyleri Gurcuce 1913 Tiflis s 148 149 PDF 19 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 1 Nisan 2022 Pagava et al 2016 s 256 270 271 Zakaria Cicinadze Musluman Gurculer ve Gurcistan daki Koyleri Gurcuce 1913 Tiflis s 148 149 PDF 19 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 1 Nisan 2022 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2016 s 162 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9