Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Koziri Kilisesi veya Kodziri Kilisesi (Gürcüce: კოძირის ეკლესია), tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı Aralık (eski adı Klaskuri) köyünde, eski adı Koziri olan Meşedibi mevkiinde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Aşağı Klaskur köyünde bulunmasından dolayı Aşağı Klaskur Kilisesi olarak da anılır. Meşedibi mevkiinde günümüze kalıntıları ulaşan iki dinsel yapıdan biridir.
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Aralık, Borçka |
| Koordinatlar | 41°24′18″K 41°41′36″D / 41.40500°K 41.69333°D |
| İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
| Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| Durum | Yıkılmış |
| Mimari | |
| Mimari tür | Kilise |
| Mimari biçim | Gürcü mimarisi |
| Tamamlanma | Orta Çağ |
| Özellikler | |
| Malzemeler | Moloz taş, dolgu duvar |
Tarihçe
Koziri Kilisesi'nin yer aldığı Klaskuri köyü ve Klarceti bölgesi tarihsel Gürcistan'ın sınırları içinde yer alıyordu. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ilk yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Nitekim kilisenin bulunduğu Koziri / Kodziri (კოძირი), Gürcüce bir yer adı olup Rkodziri'den (რკოძირი) değişime uğramıştır ve "meşe dibi" anlamına gelir. Osmanlı döneminde köy halkının Müslüman olmasıyla kilisenin cemaatini ve işlevini yitirdiği, zaman içinde yıkıldığı anlaşılmaktadır. Nitekim Rus idaresi köy halkını 1886 nüfus sayımında Müslüman Gürcü anlamında "Acaralı" şeklinde kaydetmiştir. Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze 1890'ların başında Aralık Deresi'nin Çoruh Nehri'ne döküldüğü noktada küçük kilise olarak Koziri Kilisesi'nden söz etmiştir.
Mimari
Kodziri Kilisesi, Klaskuri Deresi'nin Çoruh Nehri'ne katıldığı noktada, bu derenin sol kıyısında, Koziri Şapeli’nin hemen altındaki düzlükte, bir yamaca yaslanarak inşa edilmiştir. Ne var ki kilise büyük oranda yıkılmıştır. Buna rağmen bu yapının haç planlı bir kilise ile güneyde buna bitişik dikdörtgen planlı bir mekândan oluştuğu kalıntılardan anlaşılmaktadır. İrili ufaklı kabaca yontulmuş ve moloz taşlarla inşa edilen kilisenin kuzey haç kolu kısmen ayaktadır ve yarım daire beşik tonozla örtülü olduğu anlaşılmaktadır. Kilisesinin doğu ve batı kollarının günümüze ulaşmış halinin yüksekliği 1,5 metredir. Güneydeki mekânın batı duvarına yerleştirilmiş bir çanak parçası ile güney duvarında dikdörtgen biçimli iki küçük niş tespit edilmiştir.
Kaynakça
- ^ Fahriye Bayram ve Turgay Yazar, “Artvin, Erzurum, Ardahan İli ve İlçelerinde Ortaçağ Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırmaları – 2009”, 28. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 2011, 1. Cilt, s. 1. 15 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ISSN: 10177663
- ^ a b 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 162. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "რკო" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 16 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "ძირი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 24 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Batum oblastı" - Sıra no: 1259". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.
- ^ "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcüler ve Gürcistan'daki Köyleri (მუსულმან ქართველობა დამათი სოფლები საქართველოში), Tiflis, 1913, 149". 4 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Aralık 2023.
- ^ Fahriye Bayram ve Turgay Yazar, “Artvin, Erzurum, Ardahan İli ve İlçelerinde Ortaçağ Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırmaları – 2009”, 28. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Ankara, 2011, 1. Cilt, s. 1. 15 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ISSN: 10177663
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Koziri Kilisesi veya Kodziri Kilisesi Gurcuce კოძირის ეკლესია tarihsel Klarceti bolgesinde gunumuzde Artvin ilinin Borcka ilcesine bagli Aralik eski adi Klaskuri koyunde eski adi Koziri olan Mesedibi mevkiinde Orta Cag dan kalma Gurcu kilisesidir Asagi Klaskur koyunde bulunmasindan dolayi Asagi Klaskur Kilisesi olarak da anilir Mesedibi mevkiinde gunumuze kalintilari ulasan iki dinsel yapidan biridir Koziri KilisesiTemel bilgilerKonumAralik BorckaKoordinatlar41 24 18 K 41 41 36 D 41 40500 K 41 69333 D 41 40500 41 69333InancDogu Ortodoks KilisesiMezhepGurcu Ortodoks KilisesiDurumYikilmisMimariMimari turKiliseMimari bicimGurcu mimarisiTamamlanmaOrta CagOzelliklerMalzemelerMoloz tas dolgu duvarTarihceKoziri Kilisesi nin yer aldigi Klaskuri koyu ve Klarceti bolgesi tarihsel Gurcistan in sinirlari icinde yer aliyordu Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi 16 yuzyilin ilk yarisinda Gurculerden ele gecirmistir Nitekim kilisenin bulundugu Koziri Kodziri კოძირი Gurcuce bir yer adi olup Rkodziri den რკოძირი degisime ugramistir ve mese dibi anlamina gelir Osmanli doneminde koy halkinin Musluman olmasiyla kilisenin cemaatini ve islevini yitirdigi zaman icinde yikildigi anlasilmaktadir Nitekim Rus idaresi koy halkini 1886 nufus sayiminda Musluman Gurcu anlaminda Acarali seklinde kaydetmistir Gurcu tarihci Zakaria Cicinadze 1890 larin basinda Aralik Deresi nin Coruh Nehri ne dokuldugu noktada kucuk kilise olarak Koziri Kilisesi nden soz etmistir MimariKodziri Kilisesi Klaskuri Deresi nin Coruh Nehri ne katildigi noktada bu derenin sol kiyisinda Koziri Sapeli nin hemen altindaki duzlukte bir yamaca yaslanarak insa edilmistir Ne var ki kilise buyuk oranda yikilmistir Buna ragmen bu yapinin hac planli bir kilise ile guneyde buna bitisik dikdortgen planli bir mekandan olustugu kalintilardan anlasilmaktadir Irili ufakli kabaca yontulmus ve moloz taslarla insa edilen kilisenin kuzey hac kolu kismen ayaktadir ve yarim daire besik tonozla ortulu oldugu anlasilmaktadir Kilisesinin dogu ve bati kollarinin gunumuze ulasmis halinin yuksekligi 1 5 metredir Guneydeki mekanin bati duvarina yerlestirilmis bir canak parcasi ile guney duvarinda dikdortgen bicimli iki kucuk nis tespit edilmistir Kaynakca Fahriye Bayram ve Turgay Yazar Artvin Erzurum Ardahan Ili ve Ilcelerinde Ortacag Gurcu Mimarisi Yuzey Arastirmalari 2009 28 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 2011 1 Cilt s 1 15 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISSN 10177663 a b 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2016 s 162 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 რკო A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 16 Aralik 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 ძირი A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 24 Mayis 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Batum oblasti Sira no 1259 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2022 Zakaria Cicinadze Musluman Gurculer ve Gurcistan daki Koyleri მუსულმან ქართველობა დამათი სოფლები საქართველოში Tiflis 1913 149 4 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Aralik 2023 Fahriye Bayram ve Turgay Yazar Artvin Erzurum Ardahan Ili ve Ilcelerinde Ortacag Gurcu Mimarisi Yuzey Arastirmalari 2009 28 Arastirma Sonuclari Toplantisi Ankara 2011 1 Cilt s 1 15 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISSN 10177663