Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Koca Ragıp Paşa, (d. 1698, İstanbul – ö. 1763, İstanbul) - Osmanlı devlet adamı, diplomat, şair, kütüphaneci, çevirmen. III. Osman ve III. Mustafa saltanatında 11 Ocak 1757 - 8 Nisan 1763 tarihleri arasında altı yıl iki ay yirmi sekiz gün sadrazamlık yapmış bir devlet adamıdır. Şair kişiliği ile tanınır.
| Koca Mehmed Ragıp Paşa | |
|---|---|
 | |
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 11 Ocak 1757 - 8 Nisan 1763 | |
| Hükümdar | III. Osman III. Mustafa |
| Yerine geldiği | Çorlulu Köse Bahir Mustafa Paşa |
| Yerine gelen | Hamza Hâmid Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1698 İstanbul |
| Ölüm | 8 Nisan 1763 İstanbul |
Yaşamı
1698 yılında İstanbul'da doğdu. Babası defterhane kâtibi Şevki Mustafa Efendiydi. Küçük yaşta babasının yanında Doğu dillerini öğrendi, iyi bir öğrenim gördü. Bağdat defterdarlığı, sadaret mektupçuluğu gibi memurluklarda bulundu, bilim, edebiyat ve idare işlerinde gösterdiği başarı, Bağdat valisi Ahmet Paşanın takdirini kazandı; vali için yazdığı kaside de para bağışı ile mükafatlandırıldı.
1739'da Rusya ile imzalanan Belgrad Antlaşması'nın Osmanlılar lehine hükümler içermesinde etkisi oldu. Bu başarısı üzerine 1740'ta Reisülküttaplığa (bugünkü Dışişleri Bakanlığı), 1743'te vezirlik rütbesi ile Mısır valiliğine atandı. Mısır valiliğinin uzamasından sıkılıp Anadolu taraflarına gelmek isteyince bir kıta kaleme alarak isteğini İstanbul'a iletti. 1748’de Kubbe veziri olarak İstanbul’a çağrıldı ve ardından; Aydın muhasıllığı ile görevlendirildi. Sayda (1750), Rakka, Halep (1755) valiliklerinde bulundu. Bir okuma tutkunu olan Koca Ragıp Paşa, valiliklerinde bulunduğu yerlerden yazma eserler topladı.
1757 yılı Ocak ayında Osmanlı padişahı III. Osman'ın sadrazamı olarak sadarete geldi. Sultan Üçüncü Mustafa zamanında da sadrazamlığa devam etti. Vilayetlerde asayişin korunması, maliyenin düzeltilmesi, askerin disiplinli eğitimi, savaş gemileri yapımı, Laleli Camii inşası, Koca Ragıp Paşa sadrazamlığı sırasında gerçekleşti. Avrupa Devletleri arasındaki Yedi Yıl Savaşı sırasında Osmanlı Devleti’ni savaşın dışında tuttu.
1758 yılında III. Mustafa'nın dul kız kardeşi Saliha Sultan ile evlendi; bu onun üçüncü evliliği idi; daha önceki evliliklerinden iki kızı vardı.
III. Mustafa’nın İstanbul'da başlattığı imar hareketine katıldı ve Koska’da (Laleli) kütüphane, çeşme, mektep yaptırdı. Kendi servetini kültür yatırımlarına harcamak istiyordu. Daha önce vali olarak bulunduğu yerlerde yaptığı gibi İstanbul kütüphanelerinden de yazma eserler topladı. Bilim adamlarının övgü ile bahsettiği bir kütüphane yarattı.
Devlet adamlığını ve edebi kişiliğini bir arada yürüten Koca Ragıp Paşa, üç dilde şiirler yazdı. Şiirleri hikmet (felsefe) ağırlıklı idi. 18. yüzyıl divan şiirinin beli başlı temsilcileri arasında yer aldı. Fıtnat Hanım ve koruyucusu olduğu şair Haşmet ile türlü şakaları günümüze kadar fıkra olarak anlatılageldi. Yaşarken şiirlerini toplayamamış ancak ölümünden sonra (1836, 1859) şiirleri düzenli bir divan halinde toplanmıştır.
Koca Ragıp Paşa'nın günümüze kadar gelen ve İstanbul kütüphanelerinin bazılarında asılları bulunan diğer eserleri ise “”, “” (I. Mahmut ile Nadir Şah arasındaki yazışmaları ve elçiler arasındaki görüşmeleri içerir), “” (Arapça muhezarat kitabı) 'tır.
Sadrazamlığının son yıllarında rahatsızlandığında 1763 yılında yerine Tevkii Hamza Hamid Paşa atandı. 8 Nisan 1763'te hayatını kaybeden Koca Ragıp Paşa, İstanbul Koska'da kendi adını taşıyan kütüphanenin yanında gömülüdür.
Değerlendirme
Nedim ve Şeyh Galip’ten sonra 18. Yüzyıl Osmanlı şiirinin en önemli temsilcilerinden birisi kabul edilir. "Merd i kıpti şecaatin arzederken sirkatin söyler (Çingene erkeği yiğitliğini anlatırken hırsızlığını söyler)" beyti darb-ı mesel olmuştur.
Ayrıca bilgi birikimi, devlet yönetmedeki becerisi ve zamanının kriminal suçlularını yakalamaktaki zekası da bu güne kadar söylenegelmiştir.
Kaynakça
- ^ a b c d "Sadrazam Koca Mehmet Ragıp Paşa'nın Yaşamı, İmmimarlık Sitesi". 31 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mayıs 2011.
- ^ a b . 30 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2012.
- ^ "Sedat Yüksel, Koca Ragıp Paşa'nın Sanatında ve Yaşantısında Haşmet'in ve Fitnat'in Yerleri, Türkoloji Dergisi, Ankara Üniversitesi, Cilt 7, Sayı 1, 1977" (PDF). 1 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Mayıs 2012.
Dış bağlantılar
| Vikisöz'de Koca Ragıp Paşa ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
- Danişmend, İsmail Hâmi, (1961) Osmanlı Devlet Erkânı, İstanbul:Türkiye Yayınevi.
- Buz, Ayhan (2009) Osmanlı Sadrazamları, İstanbul: Neden Kitap,
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Çorlulu Köse Bahir Mustafa Paşa |  Osmanlı Sadrazamı 11 Ocak 1757 - 8 Nisan 1763 | Sonra gelen: Hamza Hâmid Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Koca Ragip Pasa d 1698 Istanbul o 1763 Istanbul Osmanli devlet adami diplomat sair kutuphaneci cevirmen III Osman ve III Mustafa saltanatinda 11 Ocak 1757 8 Nisan 1763 tarihleri arasinda alti yil iki ay yirmi sekiz gun sadrazamlik yapmis bir devlet adamidir Sair kisiligi ile taninir Koca Mehmed Ragip PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 11 Ocak 1757 8 Nisan 1763Hukumdar III Osman III MustafaYerine geldigi Corlulu Kose Bahir Mustafa PasaYerine gelen Hamza Hamid PasaKisisel bilgilerDogum 1698 IstanbulOlum 8 Nisan 1763 IstanbulYasami1698 yilinda Istanbul da dogdu Babasi defterhane katibi Sevki Mustafa Efendiydi Kucuk yasta babasinin yaninda Dogu dillerini ogrendi iyi bir ogrenim gordu Bagdat defterdarligi sadaret mektupculugu gibi memurluklarda bulundu bilim edebiyat ve idare islerinde gosterdigi basari Bagdat valisi Ahmet Pasanin takdirini kazandi vali icin yazdigi kaside de para bagisi ile mukafatlandirildi 1739 da Rusya ile imzalanan Belgrad Antlasmasi nin Osmanlilar lehine hukumler icermesinde etkisi oldu Bu basarisi uzerine 1740 ta Reisulkuttapliga bugunku Disisleri Bakanligi 1743 te vezirlik rutbesi ile Misir valiligine atandi Misir valiliginin uzamasindan sikilip Anadolu taraflarina gelmek isteyince bir kita kaleme alarak istegini Istanbul a iletti 1748 de Kubbe veziri olarak Istanbul a cagrildi ve ardindan Aydin muhasilligi ile gorevlendirildi Sayda 1750 Rakka Halep 1755 valiliklerinde bulundu Bir okuma tutkunu olan Koca Ragip Pasa valiliklerinde bulundugu yerlerden yazma eserler topladi 1757 yili Ocak ayinda Osmanli padisahi III Osman in sadrazami olarak sadarete geldi Sultan Ucuncu Mustafa zamaninda da sadrazamliga devam etti Vilayetlerde asayisin korunmasi maliyenin duzeltilmesi askerin disiplinli egitimi savas gemileri yapimi Laleli Camii insasi Koca Ragip Pasa sadrazamligi sirasinda gerceklesti Avrupa Devletleri arasindaki Yedi Yil Savasi sirasinda Osmanli Devleti ni savasin disinda tuttu 1758 yilinda III Mustafa nin dul kiz kardesi Saliha Sultan ile evlendi bu onun ucuncu evliligi idi daha onceki evliliklerinden iki kizi vardi III Mustafa nin Istanbul da baslattigi imar hareketine katildi ve Koska da Laleli kutuphane cesme mektep yaptirdi Kendi servetini kultur yatirimlarina harcamak istiyordu Daha once vali olarak bulundugu yerlerde yaptigi gibi Istanbul kutuphanelerinden de yazma eserler topladi Bilim adamlarinin ovgu ile bahsettigi bir kutuphane yaratti Devlet adamligini ve edebi kisiligini bir arada yuruten Koca Ragip Pasa uc dilde siirler yazdi Siirleri hikmet felsefe agirlikli idi 18 yuzyil divan siirinin beli basli temsilcileri arasinda yer aldi Fitnat Hanim ve koruyucusu oldugu sair Hasmet ile turlu sakalari gunumuze kadar fikra olarak anlatilageldi Yasarken siirlerini toplayamamis ancak olumunden sonra 1836 1859 siirleri duzenli bir divan halinde toplanmistir Koca Ragip Pasa nin gunumuze kadar gelen ve Istanbul kutuphanelerinin bazilarinda asillari bulunan diger eserleri ise I Mahmut ile Nadir Sah arasindaki yazismalari ve elciler arasindaki gorusmeleri icerir Arapca muhezarat kitabi tir Sadrazamliginin son yillarinda rahatsizlandiginda 1763 yilinda yerine Tevkii Hamza Hamid Pasa atandi 8 Nisan 1763 te hayatini kaybeden Koca Ragip Pasa Istanbul Koska da kendi adini tasiyan kutuphanenin yaninda gomuludur DegerlendirmeNedim ve Seyh Galip ten sonra 18 Yuzyil Osmanli siirinin en onemli temsilcilerinden birisi kabul edilir Merd i kipti secaatin arzederken sirkatin soyler Cingene erkegi yigitligini anlatirken hirsizligini soyler beyti darb i mesel olmustur Ayrica bilgi birikimi devlet yonetmedeki becerisi ve zamaninin kriminal suclularini yakalamaktaki zekasi da bu gune kadar soylenegelmistir Kaynakca a b c d Sadrazam Koca Mehmet Ragip Pasa nin Yasami Immimarlik Sitesi 31 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mayis 2011 a b 30 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mayis 2012 Sedat Yuksel Koca Ragip Pasa nin Sanatinda ve Yasantisinda Hasmet in ve Fitnat in Yerleri Turkoloji Dergisi Ankara Universitesi Cilt 7 Sayi 1 1977 PDF 1 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Mayis 2012 Dis baglantilarVikisoz de Koca Ragip Pasa ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Danismend Ismail Hami 1961 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi Buz Ayhan 2009 Osmanli Sadrazamlari Istanbul Neden Kitap ISBN 978 975 254 278 5Siyasi goreviOnce gelen Corlulu Kose Bahir Mustafa Pasa Osmanli Sadrazami 11 Ocak 1757 8 Nisan 1763 Sonra gelen Hamza Hamid Pasa