Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Belgrad Antlaşması, Osmanlı Devleti'nin 18 Eylül 1739 tarihinde Avusturya, 3 Ekim 1739 tarihinde de Rusya'yla imzalamış olduğu barış antlaşmalarıdır.
 Belgrad Antlaşması'na göre Osmanlı sınırları | |
| Tür | Barış antlaşması |
|---|---|
| İmzalanma | 18 Eylül/3 Ekim 1739 |
| Yer | Belgrad |
Savaşın gelişmesi ve antlaşma
1736'da Kırım Tatarları'yla olan sınır anlaşmazlıklarını bahane eden Rusya, Osmanlı İmparatorluğu'na savaş açtı. 1737'de Avusturya da Rusya'nın müttefiki olarak savaşa katıldı.
Üç koldan Osmanlı arazisine hücuma geçen Avusturya orduları Niş'e kadar ilerledikten sonra, ardı ardına yenilip geri atılınca Avusturya hemen İstanbul'da Fransız Elçisi olan Villeneuve Markizi'nin aracılığı ile barış görüşmelerinde bulunmak istedi. Rusya'da İsveç'ten hücum beklediği için barış görüşmelerine razı oldu. Sadrazam ve Osmanlı ordusu serdarı olan Yeğen Mehmed Paşa orduyla İstanbul'a döndükten sonra Fransız ve Avusturya elçileri ve Rus grandükü ile konuştu. İlerliyen günlerde ordu kadısı Esad Efendi, Reisülküttab Mustafa Efendi ve Mektubi Ragıp Efendi Dolmabahçe'de Mehmed Emin Efendi yalısında elçilerle yapılan oturumlarda barış koşullarını görüştüler. Tam bu sırada 22 Mart 1739'de Yeğen Mehmed Paşa veziriazamlıktan atılıp yerine Vidin Seraskeri Hacı İvazzade Mehmed Paşa getirildi ve ordu tekrar cepheye gönderildi. 22 Temmuz 1739'da, Viyana'da büyük şok yaratırcasına, Belgrad yakınlarında yapılan Hisarcık Muharebesi'nde Osmanlı orduları galip geldi. Belgrad Osmanlı ordusu tarafından kuşatıldı ve Belgrad tekrar Osmanlıların eline geçti. Tuna kıyılarında önemli kale mevkileri olan Semendire (şimdi Sırbistan'da Smederevo) ve Adakale'yi tekrar eline geçirerek Tuna Nehri tekrar Avusturya ile Osmanlı devleti arasında korunaklı bir sınır haline getirildi.
Avusturya bundan sonra hemen ateşkes ilan ederek Osmanlı İmparatorluğu ile Belgrad Antlaşması'nı 18 Eylül 1739'da imzaladı. Avusturya, 1718 Pasarofça Antlaşması'yla elde ettiği, Belgrad da dahil Kuzey Sırbistan'ı ve Küçük Eflak'ı (şimdi Romanya'da) Osmanlılara geri verdi.
Rusya orduları ise daha başarılı olmuşlar, Hotin ve Bender'i almışlar ve Boğdan'a girip Yaş (şimdiki Romanya'daki Iaşi) şehrini ellerine geçirmişler ve Avusturyalılarla Osmanlılar arasında Belgrad Antlaşması'nın imzalandığı haberi eriştiğinde Eflak'a hücuma geçmek üzereydiler.
Yalnız kalan Rusya da, 3 Ekim 1739'da, savaş beklentilerinin çok gerisinde bir barış antlaşması yaptı. Rusya Azak Kalesi'ni askerden arındırmayı, Azak Denizi ve Karadeniz'de savaş gemisi bulundurmamayı, Karadeniz'deki ticaretini Osmanlı gemileriyle yürütmeyi, Orta Kafkaslarda önemli dağ geçitlerini kontrol eden ve koruması altında tuttuğu Kabartay bölgesinden çekilmeyi ve burasını tarafsız bir bölge olarak tanımayı kabul etti. Rusya ile bu antlaşmanın eki niteliğinde bu sebeple Belgrad Antlaşması adı ile de bilinen, Niş Antlaşması imzalandı.
Ayrıca bu antlaşmalar, Osmanlı İmparatorluğu'nun Avusturya Arşidüklüğü ve Rus İmparatorluğu ile imzaladığı son kârlı antlaşmalardır.
Antlaşma maddeleri
1735-1739 Osmanlı-Rus-Avusturya savaşının sonunda imzalanmış bu antlaşmaların başlıca şartları şunlardır:
- Avusturya Pasarofça Antlaşması ile aldığı yerleri (Sırbistan, Belgrad, Eflak'ın bazı kısımlarını ve Bosna'da bir sınır bölgesini) Banat bölgesi hariç geri verdi.
- Azak Kalesi yıkılarak etrafı boşaltılacaktı.
- Kuzey Kafkasya'da bulunan ve dağ geçitlerini (Daryal Geçidi, vd) denetleyen Kabartay bölgesi (Kabardiya) tarafsız bir bölge olarak kabul edildi.
- Ruslar Kırım'dan çekilecek.
- Rusya, Karadeniz'de savaş ve ticaret gemileri bulunduramayacaktı.
Belgrad Antlaşmaları Osmanlıların 18. yüzyılda imzaladığı en son kazançlı antlaşmalardır. Belgrad Antlaşmaları ile Karadeniz’in bir Türk gölü olduğu bir kez daha kabul edildi. Bu antlaşma ile Karadeniz'in Türk gölü olduğu son kez onaylanmıştır.
Ayrıca bu antlaşmaların imzalanmasında etkili olan Fransızlar'a karşı kapitülasyonlar süresiz olarak uzatılmıştır.
Kaynakça
Ayrıca bakınız
Dış kaynaklar
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1955 Son baskı:5.bas.) Osmanlı Tarihi IV. Cilt 1. Kısım: Karlofça Antlaşmasından XVIII. Yüzyılın Sonlarına Kadar Ankara:Türk Tarih Kurumu
- Erim, Nihat (1953) Devletlerarası Hukuku ve Siyasi Tarih Metinleri, Ankara:Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi yayınları : Türk Tarih Kurumu Basımevi, Sayfa:25-26
Dış bağlantılar
- Koch, Christophe Guillaume (1797) "Histoire de Traité de Paix de Belgrade du 18 Septembre 1739 entre l'Empereur, la Russie et la Porte", Abrege de l'histoire des traites de paix Cilt:3 Sayfa:63-114 "Belgrad Antlaşması"'nın Fransızca metni arşivlerde bulunan bir eski kitapta. Online: [1] 29 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Fransızca)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Belgrad Antlasmasi Osmanli Devleti nin 18 Eylul 1739 tarihinde Avusturya 3 Ekim 1739 tarihinde de Rusya yla imzalamis oldugu baris antlasmalaridir Belgrad AntlasmasiBelgrad Antlasmasi na gore Osmanli sinirlariTurBaris antlasmasiImzalanma18 Eylul 3 Ekim 1739YerBelgradSavasin gelismesi ve antlasma1736 da Kirim Tatarlari yla olan sinir anlasmazliklarini bahane eden Rusya Osmanli Imparatorlugu na savas acti 1737 de Avusturya da Rusya nin muttefiki olarak savasa katildi Uc koldan Osmanli arazisine hucuma gecen Avusturya ordulari Nis e kadar ilerledikten sonra ardi ardina yenilip geri atilinca Avusturya hemen Istanbul da Fransiz Elcisi olan Villeneuve Markizi nin araciligi ile baris gorusmelerinde bulunmak istedi Rusya da Isvec ten hucum bekledigi icin baris gorusmelerine razi oldu Sadrazam ve Osmanli ordusu serdari olan Yegen Mehmed Pasa orduyla Istanbul a dondukten sonra Fransiz ve Avusturya elcileri ve Rus granduku ile konustu Ilerliyen gunlerde ordu kadisi Esad Efendi Reisulkuttab Mustafa Efendi ve Mektubi Ragip Efendi Dolmabahce de Mehmed Emin Efendi yalisinda elcilerle yapilan oturumlarda baris kosullarini gorustuler Tam bu sirada 22 Mart 1739 de Yegen Mehmed Pasa veziriazamliktan atilip yerine Vidin Seraskeri Haci Ivazzade Mehmed Pasa getirildi ve ordu tekrar cepheye gonderildi 22 Temmuz 1739 da Viyana da buyuk sok yaratircasina Belgrad yakinlarinda yapilan Hisarcik Muharebesi nde Osmanli ordulari galip geldi Belgrad Osmanli ordusu tarafindan kusatildi ve Belgrad tekrar Osmanlilarin eline gecti Tuna kiyilarinda onemli kale mevkileri olan Semendire simdi Sirbistan da Smederevo ve Adakale yi tekrar eline gecirerek Tuna Nehri tekrar Avusturya ile Osmanli devleti arasinda korunakli bir sinir haline getirildi Avusturya bundan sonra hemen ateskes ilan ederek Osmanli Imparatorlugu ile Belgrad Antlasmasi ni 18 Eylul 1739 da imzaladi Avusturya 1718 Pasarofca Antlasmasi yla elde ettigi Belgrad da dahil Kuzey Sirbistan i ve Kucuk Eflak i simdi Romanya da Osmanlilara geri verdi Rusya ordulari ise daha basarili olmuslar Hotin ve Bender i almislar ve Bogdan a girip Yas simdiki Romanya daki Iasi sehrini ellerine gecirmisler ve Avusturyalilarla Osmanlilar arasinda Belgrad Antlasmasi nin imzalandigi haberi eristiginde Eflak a hucuma gecmek uzereydiler Yalniz kalan Rusya da 3 Ekim 1739 da savas beklentilerinin cok gerisinde bir baris antlasmasi yapti Rusya Azak Kalesi ni askerden arindirmayi Azak Denizi ve Karadeniz de savas gemisi bulundurmamayi Karadeniz deki ticaretini Osmanli gemileriyle yurutmeyi Orta Kafkaslarda onemli dag gecitlerini kontrol eden ve korumasi altinda tuttugu Kabartay bolgesinden cekilmeyi ve burasini tarafsiz bir bolge olarak tanimayi kabul etti Rusya ile bu antlasmanin eki niteliginde bu sebeple Belgrad Antlasmasi adi ile de bilinen Nis Antlasmasi imzalandi Ayrica bu antlasmalar Osmanli Imparatorlugu nun Avusturya Arsiduklugu ve Rus Imparatorlugu ile imzaladigi son karli antlasmalardir Antlasma maddeleri1735 1739 Osmanli Rus Avusturya savasinin sonunda imzalanmis bu antlasmalarin baslica sartlari sunlardir Avusturya Pasarofca Antlasmasi ile aldigi yerleri Sirbistan Belgrad Eflak in bazi kisimlarini ve Bosna da bir sinir bolgesini Banat bolgesi haric geri verdi Azak Kalesi yikilarak etrafi bosaltilacakti Kuzey Kafkasya da bulunan ve dag gecitlerini Daryal Gecidi vd denetleyen Kabartay bolgesi Kabardiya tarafsiz bir bolge olarak kabul edildi Ruslar Kirim dan cekilecek Rusya Karadeniz de savas ve ticaret gemileri bulunduramayacakti Belgrad Antlasmalari Osmanlilarin 18 yuzyilda imzaladigi en son kazancli antlasmalardir Belgrad Antlasmalari ile Karadeniz in bir Turk golu oldugu bir kez daha kabul edildi Bu antlasma ile Karadeniz in Turk golu oldugu son kez onaylanmistir Ayrica bu antlasmalarin imzalanmasinda etkili olan Fransizlar a karsi kapitulasyonlar suresiz olarak uzatilmistir KaynakcaAyrica bakiniz1737 1739 Osmanli Avusturya SavasiDis kaynaklarUzuncarsili Ismail Hakki 1955 Son baski 5 bas Osmanli Tarihi IV Cilt 1 Kisim Karlofca Antlasmasindan XVIII Yuzyilin Sonlarina Kadar Ankara Turk Tarih Kurumu ISBN 975 16 0015 4 Erim Nihat 1953 Devletlerarasi Hukuku ve Siyasi Tarih Metinleri Ankara Ankara Universitesi Hukuk Fakultesi yayinlari Turk Tarih Kurumu Basimevi Sayfa 25 26Dis baglantilarKoch Christophe Guillaume 1797 Histoire de Traite de Paix de Belgrade du 18 Septembre 1739 entre l Empereur la Russie et la Porte Abrege de l histoire des traites de paix Cilt 3 Sayfa 63 114 Belgrad Antlasmasi nin Fransizca metni arsivlerde bulunan bir eski kitapta Online 1 29 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Fransizca