Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yedi Yıl Savaşı ya da Yedi Yıl Harbi, Avrupa'nın güçlü devletleri arasında, 1756-1763 yılları arası yaşanmış bir dizi askeri çatışmadır. Savaşın nedeni Büyük Britanya ve Fransa için aralarındaki sömürge yarışı; Avusturya ve Prusya içinse Orta Avrupa hegemonyasıdır. Yedi Yıl Savaşı, küresel çapta gerçekleşen ilk savaştır.
| Yedi Yıl Savaşı | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 , George B. Campion. | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Prusya Büyük Britanya  İrokualar Portekiz (1761'den sonra)   Schaumburg-Lippe |  Fransa  Avusturya Rusya (1762'ye kadar) İsveç (1757-1762) İspanya(1761'den sonra) Saksonya Babürlüler (1757'den sonra) Sardinya Krallığı | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
 II. Friedrich Friedrich Wilhelm von Seydlitz Robert Clive James Wolfe (ölü) (ölü) | XV. Louis (ölü) I. Elizaveta III. August | ||||||||
Savaşın nedenleri
Avusturya, Veraset Savaşı'nda (1740-1748) elinden çıkan Silezya bölgesini geri alabilmek için ittifak arayışı içindeydi. Fransa, Saksonya, İsveç ve Rusya ile bir ittifak oluşturmuştu. Prusya ise Büyük Britanya ile ittifaka gitmişti.
Esasen gerek Avusturya Veraset Savaşı, gerekse de Yedi Yıl Savaşı, aynı stratejik hedeflere yönelik savaşlardır ve tek bir savaşlar dizisi olarak kabul edilir. Bir yanda, Büyük Britanya ve Fransa arasında denizaşırı sömürgelerin ve dünya denizlerindeki üstünlüğün kontrolüdür. Diğer yandan da Orta Avrupa'da Avusturya ile Prusya arasında, bir güçler dengesi arayışı olarak kabul edilmektedir.
Stratejiler
Fransa, 18. yüzyıl boyunca kolonilerine yetersiz miktarda destek asker göndermişti. Büyük Britanya'nın donanmasını aşamayacağını bildiğinden, eninde sonunda kolonilerini kaybedeceğini düşünmekteydi. Bu yüzden asıl askerî harekâtlarını Kıta Avrupası üzerinden yapmaktaydı. Burada başarılı olursa, barış antlaşmalar yapılırken kolonilerini koruyabilecekti. Plan Kıta Avrupası'nda başarılı olmasına karşın, Fransız kolonilerinin kaybına engel olamamıştır.
Büyük Britanya ise Fransa'nın tam tersi bir politika izliyordu. Kıta Avrupası'nda büyük askerî harekâtlardan kaçınmaktaydı.Abluka taktiği uygulayarak, destek gönderilerin orduları engelliyordu. Kara savaşlarından kaçındığından, Kıta Avupası'nda kara orduları güçlü bir ülkeyle müttefik olmak zorunda kalıyordu. Bu yüzden, Yedi Yıl Savaşı'nda Prusya'yla müttefik olmuştu.
Avusturya ve Rusya, bulundukları bölgede yeni bir gücün çıkmasını istemediğinden, Prusya'ya karşı müttefik olmuşlardı.
Savaşın gelişimi
Avrupa'daki gelişmeler
Karşısındaki bu güçlü ittifakı, ilk saldırıyı kendisi yaparak parçalamayı amaçlayan Prusya Kralı II. Friedrich, 1756 yılında Saksonya'nın merkezi Dresden'e saldırarak kenti almıştır.
Bir dizi küçük çaplı çatışmadan da başarılı çıkan II. Friedrich, 6 Mayıs 1757 tarihinde 'nde Avusturya'yı yenilgiye uğratmıştır. Ancak ertesi sene yenilerek Bohemya'dan çekilmek zorunda kalmıştır.
Ardından İsveç ve Rusya, Doğu Prusya'ya saldırmışlardır. Ruslar burada Prusya orduları karşısında belirgin bir başarı kazanmışlardır. Fransa ise batıdan Silezya'ya saldırdı. II. Friedrich bu saldırıyı karşılamış ve güçlü Fransız ordusunu bozguna uğratmıştır. 5 Aralık 1757 tarihinde ise Avusturya birlikleri karşısında parlak bir zafer kazanmıştır.
21 Haziran 1758 tarihinde Büyük Britanya ordusu Fransız ordusunu bozguna uğrattı. Ardından II. Friedrich, Doğu Prusya'yı Rus ordusunun işgalinden kurtardı. Ancak 12 Ağustos 1759 tarihinde Avusturya-Rusya birleşik ordusuna yenildi. Bu yenilgi Prusya'nın zaten sınırlı olan askeri olanaklarını da tüketmiş oldu. II. Friedrich artık taarruz edecek askerî güce sahip değildi. Hatta savunmada bile İngiltere'nin mali desteğine güvenmekteydi.
Aralık 1762'de Çariçe I. Elizaveta'nın ölümü ve yerine Prusya'ya düşmanca tutumlar beslemeyen III. Petro'nun tahta geçmesi II. Friedrich'i Rusya ile bir barış anlaşması yapmaya itmişti. Ardından III. Petro'nun arabuluculuğuyla İsveç'le barış imzalandı ( ve ).
Rusya ve İsveç'in çekilmesiyle zayıflayan Fransız-Avusturya ittifakı, barış istemek zorunda kalmıştır. 10 Şubat 1763 tarihinde Fransa ile Büyük Britanya arasında imzalanan Paris Antlaşması'yla, Kuzey Amerika ve Hindistan'daki Fransız sömürgeleri Büyük Britanya'ya geçmiştir. Prusya ile Avusturya arasındaki bu savaşlara Fransa ve İngiltere'nin katılması esasen, aralarında yüzyılı geçkin zamandır süregelen sömürgecilik ve deniz üstünlüğü için olan politik mücadelelerdir.
15 Şubat 1763 tarihinde Avusturya ile Prusya arasında imzalanan 'yla da Silezya Prusya'ya bırakılmıştır.
Kolonilerdeki gelişmeler
Kolonilerdeki savaş, İngilizler ile Fransızlar-İspanyol ittifakı arasında gerçekleşti. Kuzey Amerika'da, Ohio Nehri çevresinde yapılan çarpışmalarda, çoğunlukta Fransızlar üstün geldi. Kanada'da ise İngilizler üstün geldi. Güney Amerika'da, İspanyolların kısa süreli kazanımları oldu. Hindistan'da, Fransızlar buradaki sömürgelerinin tamamını kaybetti. Afrika'da da Hindistan'dakine benzer bir durum vardı.
Sonuçları
Yedi Yıl Savaşı'nın sonucundaki Paris Antlaşmasıyla, Büyük Britanya dünya çapında deniz üstünlüğünü ve sömürgeciliğini pekiştirmiştir. Böylece hem ekonomik bakımdan, hem de politik bakımdan Fransa güç kaybetti. Bu da Büyük Britanya denizlerdeki ve denizaşırı sömürgecilik yarışındaki üstünlüğünü sağlamlaştırılması anlamına gelmekteydi. Bu durum, Fransız Devrimi'ne zemin hazırlamıştır.
Hubertusburg Anlaşması'yla da artık Prusya, Avrupa'nın askeri ve politik anlamda güçlü devletlerinden biri haline geldi. Ayrıca Prusya, Avusturya karşısına daha etkin bir biçimde Almanya toprakları üzerinde politik bir güç olarak ortaya çıkmış bulunmaktadır. Bu durum, Almanya'nın birleşmesi süreci için son derece elverişli bir zemin hazırlamıştır.
Öte yandan İngiltere'nin Yedi Yıl Savaşı'nın yol açtığı ek mali yükleri, Amerika Kıtası'ndaki kolonilerinde ek ve arttırılan vergilerle karşılamaya çalıştı. Bu vergilendirme politikası Amerika Kıtası'ndaki İngiliz kolonilerinin birleşerek isyan edip, bir bağımsızlık savaşını başlatmalarına yol açmıştır (Amerikan Bağımsızlık Savaşı). Bu savaşla, Amerika Kıtası'ndaki Kolonileşme dönemi de son bulmuştur.
Fransa'nın Hindistan'daki kolonilerinin Büyük Britanya'ya devretmesi, Hindistan'da Büyük Britanya hakimiyetinin başlamasına neden olmuştur.
Bu savaştan sonra, Fransız Devrim Savaşları'na kadar Avrupa'da başka büyük çaplı bir savaş yaşanmayacaktı.
Popüler kültüre etkileri
Kaynakça
- ^ George Ripley, Charles Anderson Dana, The American Cyclopaedia, New York, 1874, p. 250, "...the standard of France was white, sprinkled with golden fleur de lis...". *[1] 16 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The original Banner of France was strewn with fleurs-de-lis. *[2] 6 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .:on the reverse of this plate it says: "Le pavillon royal était véritablement le drapeau national au dix-huitième siècle...Vue du château d'arrière d'un vaisseau de guerre de haut rang portant le pavillon royal (blanc, avec les armes de France)."[3] 27 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . from the 1911 Encyclopedia Britannica: "The oriflamme and the Chape de St Martin were succeeded at the end of the 16th century, when Henry III, the last of the house of Valois, came to the throne, by the white standard powdered with fleurs-de-lis. This in turn gave place to the tricolour."
- ^ Danley, Mark H.; Speelman, Patrick J., (Ed.) (2012). he Seven Years' War: Global Views (İngilizce). BRILL. s. 463. ISBN .
- ^ Nester, William R. (2000). The First Global War: Britain, France, and the Fate of North America, 1756-1775 (İngilizce). Greenwood Publishing Group. ss. VII-VIII. ISBN .
- ^ Pritchard, James (2004). In Search of Empire: The French in the Americas, 1670-1730. Cambridge: Cambridge University Press. s. 356. ISBN . 3 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2013.
- ^ Dull, Jonathan R. (2007). The French Navy and the Seven Years' War. Lincoln NE: University of Nebraska Press. s. 14. ISBN . 3 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2013.
- ^ Till, Geoffrey (2006). Development of British Naval Thinking: Essays in Memory of Bryan Ranft. Abingdon: Routledge. s. 77. ISBN . 3 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2013.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yedi Yil Savasi ya da Yedi Yil Harbi Avrupa nin guclu devletleri arasinda 1756 1763 yillari arasi yasanmis bir dizi askeri catismadir Savasin nedeni Buyuk Britanya ve Fransa icin aralarindaki somurge yarisi Avusturya ve Prusya icinse Orta Avrupa hegemonyasidir Yedi Yil Savasi kuresel capta gerceklesen ilk savastir Yedi Yil Savasi George B Campion Tarih1756 1763BolgeAvrupa Afrika Hindistan Kuzey Amerika Guney Amerika FilipinlerSonucParis AntlasmasiCografi DegisikliklerAvrupa da Status quo ante bellum Kolonilerde Buyuk Britanya Louisiana haric tum Yeni Fransa yi Bengal ve Florida yi ele gecirdi Fransa Louisiana yi Ispanyollara devretti Britanya Ispanyollara Kuba yi ve Manila yi iade ettiTaraflarPrusya Buyuk Britanya Irokualar Portekiz 1761 den sonra Schaumburg LippeFransa Avusturya Rusya 1762 ye kadar Isvec 1757 1762 Ispanya 1761 den sonra Saksonya Baburluler 1757 den sonra Sardinya KralligiKomutanlar ve liderlerII Friedrich Friedrich Wilhelm von Seydlitz Robert Clive James Wolfe olu olu XV Louis olu I Elizaveta III AugustSavasin nedenleriAvusturya Veraset Savasi nda 1740 1748 elinden cikan Silezya bolgesini geri alabilmek icin ittifak arayisi icindeydi Fransa Saksonya Isvec ve Rusya ile bir ittifak olusturmustu Prusya ise Buyuk Britanya ile ittifaka gitmisti Esasen gerek Avusturya Veraset Savasi gerekse de Yedi Yil Savasi ayni stratejik hedeflere yonelik savaslardir ve tek bir savaslar dizisi olarak kabul edilir Bir yanda Buyuk Britanya ve Fransa arasinda denizasiri somurgelerin ve dunya denizlerindeki ustunlugun kontroludur Diger yandan da Orta Avrupa da Avusturya ile Prusya arasinda bir gucler dengesi arayisi olarak kabul edilmektedir StratejilerFransa 18 yuzyil boyunca kolonilerine yetersiz miktarda destek asker gondermisti Buyuk Britanya nin donanmasini asamayacagini bildiginden eninde sonunda kolonilerini kaybedecegini dusunmekteydi Bu yuzden asil askeri harekatlarini Kita Avrupasi uzerinden yapmaktaydi Burada basarili olursa baris antlasmalar yapilirken kolonilerini koruyabilecekti Plan Kita Avrupasi nda basarili olmasina karsin Fransiz kolonilerinin kaybina engel olamamistir Buyuk Britanya ise Fransa nin tam tersi bir politika izliyordu Kita Avrupasi nda buyuk askeri harekatlardan kacinmaktaydi Abluka taktigi uygulayarak destek gonderilerin ordulari engelliyordu Kara savaslarindan kacindigindan Kita Avupasi nda kara ordulari guclu bir ulkeyle muttefik olmak zorunda kaliyordu Bu yuzden Yedi Yil Savasi nda Prusya yla muttefik olmustu Avusturya ve Rusya bulunduklari bolgede yeni bir gucun cikmasini istemediginden Prusya ya karsi muttefik olmuslardi Savasin gelisimiAvrupa daki gelismeler Yedi Yil Savasi na katilan ulkeler Buyuk Britanya Prusya ve Portekiz ittifaki Fransa Ispanya Avusturya Rusya ve Isvec ittifaki Karsisindaki bu guclu ittifaki ilk saldiriyi kendisi yaparak parcalamayi amaclayan Prusya Krali II Friedrich 1756 yilinda Saksonya nin merkezi Dresden e saldirarak kenti almistir Bir dizi kucuk capli catismadan da basarili cikan II Friedrich 6 Mayis 1757 tarihinde nde Avusturya yi yenilgiye ugratmistir Ancak ertesi sene yenilerek Bohemya dan cekilmek zorunda kalmistir Ardindan Isvec ve Rusya Dogu Prusya ya saldirmislardir Ruslar burada Prusya ordulari karsisinda belirgin bir basari kazanmislardir Fransa ise batidan Silezya ya saldirdi II Friedrich bu saldiriyi karsilamis ve guclu Fransiz ordusunu bozguna ugratmistir 5 Aralik 1757 tarihinde ise Avusturya birlikleri karsisinda parlak bir zafer kazanmistir 21 Haziran 1758 tarihinde Buyuk Britanya ordusu Fransiz ordusunu bozguna ugratti Ardindan II Friedrich Dogu Prusya yi Rus ordusunun isgalinden kurtardi Ancak 12 Agustos 1759 tarihinde Avusturya Rusya birlesik ordusuna yenildi Bu yenilgi Prusya nin zaten sinirli olan askeri olanaklarini da tuketmis oldu II Friedrich artik taarruz edecek askeri guce sahip degildi Hatta savunmada bile Ingiltere nin mali destegine guvenmekteydi Aralik 1762 de Carice I Elizaveta nin olumu ve yerine Prusya ya dusmanca tutumlar beslemeyen III Petro nun tahta gecmesi II Friedrich i Rusya ile bir baris anlasmasi yapmaya itmisti Ardindan III Petro nun arabuluculuguyla Isvec le baris imzalandi ve Rusya ve Isvec in cekilmesiyle zayiflayan Fransiz Avusturya ittifaki baris istemek zorunda kalmistir 10 Subat 1763 tarihinde Fransa ile Buyuk Britanya arasinda imzalanan Paris Antlasmasi yla Kuzey Amerika ve Hindistan daki Fransiz somurgeleri Buyuk Britanya ya gecmistir Prusya ile Avusturya arasindaki bu savaslara Fransa ve Ingiltere nin katilmasi esasen aralarinda yuzyili geckin zamandir suregelen somurgecilik ve deniz ustunlugu icin olan politik mucadelelerdir 15 Subat 1763 tarihinde Avusturya ile Prusya arasinda imzalanan yla da Silezya Prusya ya birakilmistir Kolonilerdeki gelismeler Savasin ilk dort yilindaki Kuzey Amerika Ingilizlerin bolgesi ve kaleleri Fransizlarin bolgesi ve kaleleri Kolonilerdeki savas Ingilizler ile Fransizlar Ispanyol ittifaki arasinda gerceklesti Kuzey Amerika da Ohio Nehri cevresinde yapilan carpismalarda cogunlukta Fransizlar ustun geldi Kanada da ise Ingilizler ustun geldi Guney Amerika da Ispanyollarin kisa sureli kazanimlari oldu Hindistan da Fransizlar buradaki somurgelerinin tamamini kaybetti Afrika da da Hindistan dakine benzer bir durum vardi SonuclariYedi Yil Savasi nin sonucundaki Paris Antlasmasiyla Buyuk Britanya dunya capinda deniz ustunlugunu ve somurgeciligini pekistirmistir Boylece hem ekonomik bakimdan hem de politik bakimdan Fransa guc kaybetti Bu da Buyuk Britanya denizlerdeki ve denizasiri somurgecilik yarisindaki ustunlugunu saglamlastirilmasi anlamina gelmekteydi Bu durum Fransiz Devrimi ne zemin hazirlamistir Hubertusburg Anlasmasi yla da artik Prusya Avrupa nin askeri ve politik anlamda guclu devletlerinden biri haline geldi Ayrica Prusya Avusturya karsisina daha etkin bir bicimde Almanya topraklari uzerinde politik bir guc olarak ortaya cikmis bulunmaktadir Bu durum Almanya nin birlesmesi sureci icin son derece elverisli bir zemin hazirlamistir Ote yandan Ingiltere nin Yedi Yil Savasi nin yol actigi ek mali yukleri Amerika Kitasi ndaki kolonilerinde ek ve arttirilan vergilerle karsilamaya calisti Bu vergilendirme politikasi Amerika Kitasi ndaki Ingiliz kolonilerinin birleserek isyan edip bir bagimsizlik savasini baslatmalarina yol acmistir Amerikan Bagimsizlik Savasi Bu savasla Amerika Kitasi ndaki Kolonilesme donemi de son bulmustur Fransa nin Hindistan daki kolonilerinin Buyuk Britanya ya devretmesi Hindistan da Buyuk Britanya hakimiyetinin baslamasina neden olmustur Bu savastan sonra Fransiz Devrim Savaslari na kadar Avrupa da baska buyuk capli bir savas yasanmayacakti Populer kulture etkileriStanley Kubrick Barry Lyndon 1975 James Fenimore Cooper The Last of Mohicans Assassin s Creed RogueKaynakca George Ripley Charles Anderson Dana The American Cyclopaedia New York 1874 p 250 the standard of France was white sprinkled with golden fleur de lis 1 16 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde The original Banner of France was strewn with fleurs de lis 2 6 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde on the reverse of this plate it says Le pavillon royal etait veritablement le drapeau national au dix huitieme siecle Vue du chateau d arriere d un vaisseau de guerre de haut rang portant le pavillon royal blanc avec les armes de France 3 27 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde from the 1911 Encyclopedia Britannica The oriflamme and the Chape de St Martin were succeeded at the end of the 16th century when Henry III the last of the house of Valois came to the throne by the white standard powdered with fleurs de lis This in turn gave place to the tricolour Danley Mark H Speelman Patrick J Ed 2012 he Seven Years War Global Views Ingilizce BRILL s 463 ISBN 9004236449 Nester William R 2000 The First Global War Britain France and the Fate of North America 1756 1775 Ingilizce Greenwood Publishing Group ss VII VIII ISBN 0275967719 Pritchard James 2004 In Search of Empire The French in the Americas 1670 1730 Cambridge Cambridge University Press s 356 ISBN 0 521 82742 6 3 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2013 Dull Jonathan R 2007 The French Navy and the Seven Years War Lincoln NE University of Nebraska Press s 14 ISBN 0 8032 1731 5 3 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2013 Till Geoffrey 2006 Development of British Naval Thinking Essays in Memory of Bryan Ranft Abingdon Routledge s 77 ISBN 0 714 65320 9 3 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2013