Kodein (metilmorfin), afyondan elde edilen ve analjezik, antitussif ve özellikleri olan bir opioiddir. Kodein sülfat ve kodein fosfat olarak pazarlanmaktadır. Avrupa'da ise daha çok klorhidratı (kodein hidroklorür) olarak pazarlanır. Molekül DSÖ'nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır.
Klinik verisi | |
---|---|
Uygulama yolu | Oral, rektal, subkutan, intramuskular |
Farmakokinetik veri | |
Biyoyararlanım | %90 Oral |
Eliminasyon yarı ömrü | 2,5-3 saat |
Tanımlayıcılar | |
| |
CAS Numarası |
|
PubChem CID |
|
DrugBank |
|
CompTox Bilgi Paneli (EPA) |
|
(ECHA Bilgi Kartı) | 100.000.882 |
Kimyasal ve fiziksel veriler | |
Formül | C18H21NO3 |
Mol kütlesi | 299,364 |
Kodein ham afyonda en fazla %0,5 oranında bulunur. Doğal olarak elde edilen kodein ilaç sanayiinde yeterli olmadığı için morfinin o-metillendirilmesiyle elde edilir. Morfinin metillendirilmesi ilk defa Grimaux tarafından (CH3I) ile yapılmıştır. Reaktif olarak CH3I, , ve denenmiş, en etkili reaktifin trimetilfenil amonyum klorür olduğu bulunmuştur. Bunu elde etmek için otoklavda mutlak alkollü ortamda metil klorür (CH3Cl) ile 100-120 oC'de metillendirilir.
Morfinden daha zayıf bir narkotik olup alışkanlık yapma derecesi de azdır. Bu yüzden çok kullanılan bir uyuşturucudur. Ağrı dindirme etkisi aspirinden çok yüksektir. Analjezik etkisi morfine göre daha azdır. Ancak iyi bir öksürük dindiricidir. Uyuşturma etkisi 2-3 saat kadardır. Öksürük azaltma etkisi de olup, astımlı kimseler için tehlikelidir. Kodeinin alışkanlık yapma derecesi daha az olmakla beraber, morfin ve eroin alanlar bunları bulamadıklarında kodeine başvururlar. Kodeinin toksik etkisi de nispeten azdır. Tıpta kullanılış sebebi, merkezî sinir sistemini etkileyerek öksürük refleksini ortadan kaldırma tesiridir. Bu yüzden bazı kuru öksürüklerde, doktorun lüzum görmesiyle geçici olarak kullanılabilir. Diğer ağrı kesicilere katılarak daha kuvvetli etki elde etmek için de kullanılmaktadır.
Kodeinde 5,6,9,13 ve 14 numaralı karbonlar asimetriktir. Alkoldeki %2'lik çözeltisi polarize ışığı sola çevirir.
[α]D = –135o
Farmakoloji ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kodein metilmorfin afyondan elde edilen ve analjezik antitussif ve ozellikleri olan bir opioiddir Kodein sulfat ve kodein fosfat olarak pazarlanmaktadir Avrupa da ise daha cok klorhidrati kodein hidroklorur olarak pazarlanir Molekul DSO nun Temel Ilaclar Listesi nde yer almaktadir KodeinKlinik verisiUygulama yoluOral rektal subkutan intramuskularFarmakokinetik veriBiyoyararlanim 90 OralEliminasyon yari omru2 5 3 saatTanimlayicilarIUPAC adi 3 metoksi 6 hidroksi 4 5 epoksi 17 metilmorfinan 7 enCAS Numarasi76 57 3PubChem CID5284371DrugBankAPRD00120CompTox Bilgi Paneli EPA DTXSID2020341ECHA Bilgi Karti100 000 882Kimyasal ve fiziksel verilerFormulC18H21NO3Mol kutlesi299 364 Kodein ham afyonda en fazla 0 5 oraninda bulunur Dogal olarak elde edilen kodein ilac sanayiinde yeterli olmadigi icin morfinin o metillendirilmesiyle elde edilir Morfinin metillendirilmesi ilk defa Grimaux tarafindan CH3I ile yapilmistir Reaktif olarak CH3I ve denenmis en etkili reaktifin trimetilfenil amonyum klorur oldugu bulunmustur Bunu elde etmek icin otoklavda mutlak alkollu ortamda metil klorur CH3Cl ile 100 120 oC de metillendirilir Morfinden daha zayif bir narkotik olup aliskanlik yapma derecesi de azdir Bu yuzden cok kullanilan bir uyusturucudur Agri dindirme etkisi aspirinden cok yuksektir Analjezik etkisi morfine gore daha azdir Ancak iyi bir oksuruk dindiricidir Uyusturma etkisi 2 3 saat kadardir Oksuruk azaltma etkisi de olup astimli kimseler icin tehlikelidir Kodeinin aliskanlik yapma derecesi daha az olmakla beraber morfin ve eroin alanlar bunlari bulamadiklarinda kodeine basvururlar Kodeinin toksik etkisi de nispeten azdir Tipta kullanilis sebebi merkezi sinir sistemini etkileyerek oksuruk refleksini ortadan kaldirma tesiridir Bu yuzden bazi kuru oksuruklerde doktorun luzum gormesiyle gecici olarak kullanilabilir Diger agri kesicilere katilarak daha kuvvetli etki elde etmek icin de kullanilmaktadir Kodeinde 5 6 9 13 ve 14 numarali karbonlar asimetriktir Alkoldeki 2 lik cozeltisi polarize isigi sola cevirir a D 135o Farmakoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz