Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde çoğu okuyucunun anlayamayacağı kadar teknik olabilir. |
Morfin, çok etkili bir opiat ağrı kesici ilaç etken maddesidir, opioidlerin tipik aktif maddesidir ve bu grubun prototipidir. Ham afyonda %10-12 oranında mevcuttur. Molekül DSÖ'nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır.
 | |
| Klinik verisi | |
|---|---|
| Gebelik kategorisi |
|
| CAS Numarası |
|
| PubChem CID |
|
| DrugBank |
|
| CompTox Bilgi Paneli (EPA) |
|
| (ECHA Bilgi Kartı) | 100.000.291 |
| Kimyasal ve fiziksel veriler | |
| Formül | C17H19NO3 |
| Mol kütlesi | 285,4 |
Tarihçe
1650'de Boyle, İstanbul'dan getirdiği ham afyonu alkollü potasyum hidroksit (KOH) ile muamele ederek kristal yapılı bir karışım elde etmiş fakat bunun yapısını aydınlatamamıştır. 1803 yılında afyondan billurî bir madde izole ederek buna afyon tuzu ismini vermiştir. tıp alanında kullanırlığını artırmak amacıyla yapılan çalışmalar esnasında 1803 ile 1805 yılları arasında Friedrich Sertürner isimli Alman bir eczacı tarafından izole edildi. Sertürner bu buluşuna Yunan mitolojisi düşler tanrısı Morpheus'tan esinlenerek Morphium adını verdi. 1831'de Liebig ilk elementel analizini yaptı (C17H19O3N). 1925'te Robinson ve tarafından yapısı tam olarak aydınlatılmış sentezi ise ancak 1952 yılında Gates ve tarafından yapılmıştır. Yirmi yedi basamaklı bir reaksiyondan oluşan sentez yapının doğruluğunu kanıtlamıştır. Ancak çok uzun olması nedeniyle ticarî bir öneme sahip olmamıştır.
Fiziksel ve kimyasal özellikleri
Morfin, halka sistemine sahiptir. Yapısında bir fenol bir de alkol hidroksili ihtiva eder. Bir veya üç mol su ile beraber kristallenir. 110 °C'de kristal suyunu kaybeder ve 230 °C'de erir. Renksiz kristal haldedir. Soğuk suda 1/5000, sıcak suda 1/500, soğuk alkolde %3,5, sıcak alkolde ise %8 oranında çözünür. Morfinin yapısındaki 5,6,9,13 ve 14 numaralı karbonlar asimetriktir. Doğal olarak elde edilen morfin optikçe aktiftir ve polarize ışığı sola çevirir. Mutlak alkoldeki %1'lik çözeltisinin çevirme açısı; [α]D = -134,9o'dir.
Farmakolojik özellikleri
Diğer opiatlar gibi, örneğin eroin, morfin direkt merkezî sinir sistemine etkir ve analjezik etki ortaya çıkar. Eczacılıkta hidroklorür veya sülfatı hâlinde ağrı dindirici olarak kullanılır. Genellikle %1'lik çözeltisi hâlinde kullanılır. Cilt altına 10–20 mg enjekte edildiğinde ağrı duygusunu hemen kaldırır. Morfin ağızdan alınırsa etkisi tam olmaz. Çünkü mide ve bağırsakta tam absorbe olmaz. İyi bir ağrı kesicidir. Ancak bağımlılık yapma sakıncası vardır. Mecbur kalınmadıkça kullanılmaz.
Kullanım Şekli
Damar, cilt altı ve kasa verilir. Ortalama 10 mg verilir. Pediatrik doz 10 mg'ı (0.1-0.2 mg/kg) geçmemelidir.
Endikasyonları
Şiddetli kronik ağrılar veya diğer analjeziklere dirençli kanser ağrılarında, kas ağrısı ve idrar yolu bozukluklarında kullanılır.
Kontrendikasyonları
Bu grup ilaçlar, solunum sistemi, obstrüktif solunum yolu hastalıkları veya solunum ile ilintili hastalıkları (astım gibi) olan vakalarda uygulanmamalıdır. İlaç bağımlılığı olan veya bu yönde eğilimi olan vakalarda uygulanmaz. Etken maddeye ve diğer narkotik analjeziklere aşırı duyarlılığı olduğu bilinen vakalarda kontrendikedir. Prostat büyümelerinde kullanılmaz, tam blok oluşturabileceği için mesane duvarı yırtılmalarına sebep olabilir. Epilepsilerde, kafa içi basıncının yüksek olduğu durumlarda, böbrek üstü bezi disfonksiyonlarında kullanılmamalıdır. Akut karaciğer yetmezliği veya karaciğerde işlev kaybıyla birlikte olan vakalarda, hamilelerde, emzirenlerde, bebeklerde ve pre-operatif yatıştırıcı olarak uygulanmaz. Nedeni bilinmeyen akut abdominal sendrom, kraniyal travma ve intrakraniyal basınç artışı, konvülzif durumlar, akut alkolik intoksikasyon ve delirium tremens, 30 aylıktan küçük çocuklar ve MAO inhibitörleriyle tedavi durumlarında kontrendikedir.
Uyarılar
Morfin narkotik bir ilaçtır ve tekrarlayan uygulamalarda fiziksel bağımlılık, psişik bağımlılık ve tolerans gelişir. Uzun süreli kullanımlardan sonra ilacın aniden kesilmesi yoksunluk sendromuna neden olur. Yaşlı hastalarda, hepatik ve/veya renal fonksiyon bozukluğu olan hastalarda, hipotiroidizmde veya surrenal yetmezlikte, şokta, uretroprostatik hastalık nedeniyle üriner retansiyon riski olan hastalarda dikkatle kullanılmalı, gerekirse dozaj azaltılmalıdır. Morfin, plasenta bariyerini hızla aşar. Doğumun 2. safhasında (serviks dilatasyonu 4–5 cm) veya prematüre doğumlarda, yenidoğan çocukta ikincil solunum yetmezliği riskinden dolayı kullanılmamalıdır. Anne morfin bağımlısıysa, yenidoğan infantta konvülziyonlar, irritabilite, koma, ölümle seyredebilen yokluk sendromuna neden olabilir. Yan etki ortaya çıkması hâlinde veya kullanan vakanın hamile olduğunun anlaşılması gibi durumlarda ilaç derhâl kesilmelidir. Diğer bütün narkotik analjeziklerde olduğu gibi yaşlılarda, böbrek ve kronik karaciğer yetmezliği vakalarında doz azaltılarak verilmelidir. Paralitik ileus şüphesi olan vakalarda uygulanmamalıdır veya tedavi sırasında paralitik ileus oluştuğundan şüphelenirse derhal tedavi kesilmeli ve gerekli destekleyici tedbirler alınmalıdır. Sedatif etkisi nedeniyle araba kullanma veya beceri isteyen makine kullanma yeteneğinde önemli azalmalara yol açabilir. Bunun yanı sıra alkol veya diğer merkezî sinir sistemi depresanı özelliklere sahip ilaçlarla birlikte uygulama bu depresan etkisinin şiddetlenmesine yol açar.
İlaç etkileşimleri
MAO inhibitörleriyle tedaviye ara verdikten sonra en az 15 gün içinde narkotik analjezikler kullanılmamalıdır. Petidinle birlikte kullanım sonucu ciddi veya ölümcül sonuçlar gözlenmiştir. Bu tür reaksiyonların diğer santral analjeziklerle oluşup oluşmadığı bilinmemektedir. MSS depresanları ve trisiklik antidepresanlar morfinle birlikte kullanıldıklarında morfinin etkisini ve aşırı dozaj riskini artırır.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde cogu okuyucunun anlayamayacagi kadar teknik olabilir Lutfen teknik detaylari cikarmadan maddeyi uzman olmayan okuyucular tarafindan anlasilabilir hale getirilmesine yardimci olun Bu madde hicbir kaynak icermemektedir Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek madde iceriginin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Morfin haber gazete kitap akademik JSTOR Nisan 2012 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Morfin cok etkili bir opiat agri kesici ilac etken maddesidir opioidlerin tipik aktif maddesidir ve bu grubun prototipidir Ham afyonda 10 12 oraninda mevcuttur Molekul DSO nun Temel Ilaclar Listesi nde yer almaktadir MorfinKlinik verisiGebelik kategorisiAU CFarmakokinetik veriBiyoyararlanim 15Protein baglanma 30 40Metabolizma 90 hepatikEliminasyon yari omru2 3 saatBosaltim 90 renalTanimlayicilarIUPAC adi 3 6 dihidroksi 4 5 epoksi 17 metilmorfinan 7 enCAS Numarasi57 27 2PubChem CID5288826DrugBankAPRD00215CompTox Bilgi Paneli EPA DTXSID9023336ECHA Bilgi Karti100 000 291Kimyasal ve fiziksel verilerFormulC17H19NO3Mol kutlesi285 4 Icindekiler 1 Tarihce 2 Fiziksel ve kimyasal ozellikleri 3 Farmakolojik ozellikleri 3 1 Kullanim Sekli 3 2 Endikasyonlari 3 3 Kontrendikasyonlari 3 4 Uyarilar 3 5 Ilac etkilesimleri 4 KaynakcaTarihcedegistir nbsp Morfinin uretildigi Hashas bitkisi 1650 de Boyle Istanbul dan getirdigi ham afyonu alkollu potasyum hidroksit KOH ile muamele ederek kristal yapili bir karisim elde etmis fakat bunun yapisini aydinlatamamistir 1803 yilinda Deraswe afyondan billuri bir madde izole ederek buna afyon tuzu ismini vermistir Afyonun tip alaninda kullanirligini artirmak amaciyla yapilan calismalar esnasinda 1803 ile 1805 yillari arasinda Friedrich Serturner isimli Alman bir eczaci tarafindan izole edildi 1 Serturner bu bulusuna Yunan mitolojisi dusler tanrisi Morpheus tan esinlenerek Morphium adini verdi 1831 de Liebig ilk elementel analizini yapti C17H19O3N 1925 te Robinson ve Gullend tarafindan yapisi tam olarak aydinlatilmis sentezi ise ancak 1952 yilinda Gates ve Tschudi tarafindan yapilmistir Yirmi yedi basamakli bir reaksiyondan olusan sentez yapinin dogrulugunu kanitlamistir Ancak cok uzun olmasi nedeniyle ticari bir oneme sahip olmamistir nbsp Bufo marinus turu kurbaganin derisinde bol miktarda Morfine rastlanmaktadir Fiziksel ve kimyasal ozellikleridegistirMorfin morfinan halka sistemine sahiptir Yapisinda bir fenol bir de alkol hidroksili ihtiva eder Bir veya uc mol su ile beraber kristallenir 110 C de kristal suyunu kaybeder ve 230 C de erir Renksiz kristal haldedir Soguk suda 1 5000 sicak suda 1 500 soguk alkolde 3 5 sicak alkolde ise 8 oraninda cozunur Morfinin yapisindaki 5 6 9 13 ve 14 numarali karbonlar asimetriktir Dogal olarak elde edilen morfin optikce aktiftir ve polarize isigi sola cevirir Mutlak alkoldeki 1 lik cozeltisinin cevirme acisi a D 134 9o dir Farmakolojik ozellikleridegistirDiger opiatlar gibi ornegin eroin morfin direkt merkezi sinir sistemine etkir ve analjezik etki ortaya cikar Eczacilikta hidroklorur veya sulfati halinde agri dindirici olarak kullanilir Genellikle 1 lik cozeltisi halinde kullanilir Cilt altina 10 20 mg enjekte edildiginde agri duygusunu hemen kaldirir Morfin agizdan alinirsa etkisi tam olmaz Cunku mide ve bagirsakta tam absorbe olmaz Iyi bir agri kesicidir Ancak bagimlilik yapma sakincasi vardir Mecbur kalinmadikca kullanilmaz Kullanim Seklidegistir Damar cilt alti ve kasa verilir Ortalama 10 mg verilir Pediatrik doz 10 mg i 0 1 0 2 mg kg gecmemelidir Endikasyonlaridegistir Siddetli kronik agrilar veya diger analjeziklere direncli kanser agrilarinda kas agrisi ve idrar yolu bozukluklarinda kullanilir Kontrendikasyonlaridegistir Bu grup ilaclar solunum sistemi obstruktif solunum yolu hastaliklari veya solunum ile ilintili hastaliklari astim gibi olan vakalarda uygulanmamalidir Ilac bagimliligi olan veya bu yonde egilimi olan vakalarda uygulanmaz Etken maddeye ve diger narkotik analjeziklere asiri duyarliligi oldugu bilinen vakalarda kontrendikedir Prostat buyumelerinde kullanilmaz tam blok olusturabilecegi icin mesane duvari yirtilmalarina sebep olabilir Epilepsilerde kafa ici basincinin yuksek oldugu durumlarda bobrek ustu bezi disfonksiyonlarinda kullanilmamalidir Akut karaciger yetmezligi veya karacigerde islev kaybiyla birlikte olan vakalarda hamilelerde emzirenlerde bebeklerde ve pre operatif yatistirici olarak uygulanmaz Nedeni bilinmeyen akut abdominal sendrom kraniyal travma ve intrakraniyal basinc artisi konvulzif durumlar akut alkolik intoksikasyon ve delirium tremens 30 ayliktan kucuk cocuklar ve MAO inhibitorleriyle tedavi durumlarinda kontrendikedir Uyarilardegistir Morfin narkotik bir ilactir ve tekrarlayan uygulamalarda fiziksel bagimlilik psisik bagimlilik ve tolerans gelisir Uzun sureli kullanimlardan sonra ilacin aniden kesilmesi yoksunluk sendromuna neden olur Yasli hastalarda hepatik ve veya renal fonksiyon bozuklugu olan hastalarda hipotiroidizmde veya surrenal yetmezlikte sokta uretroprostatik hastalik nedeniyle uriner retansiyon riski olan hastalarda dikkatle kullanilmali gerekirse dozaj azaltilmalidir Morfin plasenta bariyerini hizla asar Dogumun 2 safhasinda serviks dilatasyonu 4 5 cm veya premature dogumlarda yenidogan cocukta ikincil solunum yetmezligi riskinden dolayi kullanilmamalidir Anne morfin bagimlisiysa yenidogan infantta konvulziyonlar irritabilite koma olumle seyredebilen yokluk sendromuna neden olabilir Yan etki ortaya cikmasi halinde veya kullanan vakanin hamile oldugunun anlasilmasi gibi durumlarda ilac derhal kesilmelidir Diger butun narkotik analjeziklerde oldugu gibi yaslilarda bobrek ve kronik karaciger yetmezligi vakalarinda doz azaltilarak verilmelidir Paralitik ileus suphesi olan vakalarda uygulanmamalidir veya tedavi sirasinda paralitik ileus olustugundan suphelenirse derhal tedavi kesilmeli ve gerekli destekleyici tedbirler alinmalidir Sedatif etkisi nedeniyle araba kullanma veya beceri isteyen makine kullanma yeteneginde onemli azalmalara yol acabilir Bunun yani sira alkol veya diger merkezi sinir sistemi depresani ozelliklere sahip ilaclarla birlikte uygulama bu depresan etkisinin siddetlenmesine yol acar Ilac etkilesimleridegistir MAO inhibitorleriyle tedaviye ara verdikten sonra en az 15 gun icinde narkotik analjezikler kullanilmamalidir Petidinle birlikte kullanim sonucu ciddi veya olumcul sonuclar gozlenmistir Bu tur reaksiyonlarin diger santral analjeziklerle olusup olusmadigi bilinmemektedir MSS depresanlari ve trisiklik antidepresanlar morfinle birlikte kullanildiklarinda morfinin etkisini ve asiri dozaj riskini artirir Kaynakcadegistir COURTWRIGHT David T 30 Haziran 2009 Forces of Habit Drugs and the Making of the Modern World Ingilizce Harvard University Press ss 36 37 ISBN 978 0 674 02990 3 15 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Subat 2022 https tr wikipedia org w index php title Morfin amp oldid 33541501 sayfasindan alinmistir